Werkplan
De Jonge Akademie
2
Verantwoording
Conform het reglement van De Jonge Akademie (DJA), zoals vastgesteld door de KNAW, presenteert het bestuur van De Jonge Akademie hierbij het werkplan 2016 van De Jonge Akademie. Dit werkplan is besproken en goedgekeurd in de algemene ledenvergadering van De Jonge Akademie, gehouden op 21 september 2015 in Groningen.
3
INHOUD
1. Inleiding 4
1.1 Doelstellingen en werkwijze 4
1.2 Ambities en uitgangspunten 2016 5
1.3 Opzet van dit werkplan 7
2. Tracé Inhoud en Interdisciplinariteit (I&I) 8
3. Tracé Wetenschapsbeleid (WB) 10
4. Tracé Wetenschap & Maatschappij (W&M) 13 5. Tracé Internationalisering (I) 15
6. Commissies van De Jonge Akademie 17
7. Communicatie 18
Bijlagen:
A. Organisatiestructuur De Jonge Akademie 19
B. Tijdslijn activiteiten 2016 20
4
1.
Inleiding
De Jonge Akademie is binnen de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen
(KNAW) een zelfstandig platform van jonge wetenschappers die internationaal tot de top
van hun vakgebied behoren. Leden van De Jonge Akademie zijn op het moment van hun
benoeming minder dan tien jaar geleden gepromoveerd. Ze vertegenwoordigen samen een
breed spectrum van wetenschappelijke disciplines en zijn werkzaam bij Nederlandse
universiteiten en een groot aantal onderzoeksinstituten. De Jonge Akademie telt vijftig
leden. Een benoeming is voor vijf jaar. Elk jaar stromen tien leden in en uit.
In dit werkplan geeft De Jonge Akademie zo concreet mogelijk aan hoe zij verder invulling wil geven aan haar doelstellingen en welke activiteiten zij in 2016 wil ontplooien. Bij de vormgeving van nieuwe activiteiten bouwt De Jonge Akademie voort op de ervaringen die in de afgelopen jaren zijn opgedaan. Informatie over activiteiten van De Jonge Akademie in voorgaande jaren is te vinden in de jaarverslagen, gepubliceerd op http://www.dejongeakademie.nl.
1.1 Doelstellingen en werkwijze
De Jonge Akademie (DJA), opgericht in 2005, heeft tot doel om activiteiten te ontwikkelen en uit te voeren om jonge onderzoekers:
1. actief in aanraking te brengen met vakgebieden buiten het eigen specialisme en met de mogelijkheden van interdisciplinair onderzoek;
2. aan te moedigen visie te ontwikkelen en uit te dragen op de toekomst van het eigen vakgebied en de samenwerking met andere vakgebieden, alsmede op het te voeren wetenschapsbeleid;
3. te stimuleren hun wetenschappelijke inzichten in de maatschappij uit te dragen; 4. te steunen in hun eigen ontwikkeling als wetenschapsbeoefenaar;
5. te stimuleren internationaal samen te werken met leden van andere Jonge Akademies of organisaties met een vergelijkbare doelstelling.
Zelfstandig
De Jonge Akademie is een zelfstandig functionerende entiteit binnen de KNAW, die zelf volledig verantwoordelijk is voor haar activiteiten en standpunten. Deze zelfstandigheid is uiterst waardevol en laat De Jonge Akademie veel ruimte voor het verkennen van nieuwe activiteiten en het uitbrengen van eigen standpunten. Die moeten breed gedragen worden: voor het vaststellen van een standpunt is een tweederdemeerderheid van stemmen nodig. Stemmingen en discussies verlopen vaak per e-mail. Ook leveren leden via dit kanaal input voor onderwerpen of activiteiten. Dit resulteert in aanscherping, nieuwe invalshoeken en betere ideeën.
Tegelijkertijd vindt De Jonge Akademie het bijzonder waardevol om onderdeel uit te maken van de KNAW. Leden van De Jonge Akademie participeren in talrijke KNAW commissies en -activiteiten en andersom nemen KNAW-leden regelmatig deel aan activiteiten van De Jonge Akademie.
Organisatie
Het bestuur van De Jonge Akademie bestaat uit drie leden, een vicevoorzitter en een voorzitter. Het DJA-bestuur legt verantwoording af aan de algemene ledenbijeenkomst van De Jonge Akademie. Het bestuur is een faciliterend bestuur en heeft primair tot taak de activiteiten van de leden te faciliteren. Het gaat er vooral om de ideeën en activiteiten die vanuit de leden worden geïnitieerd in goede banen te leiden en te coördineren. Daarnaast
5
is het bestuur het eerste aanspreekpunt voor externe partijen en voor de KNAW. Zowel de voorzitter als de bestuursleden worden gekozen door de leden.De leden en/of vicevoorzitter zijn ieder verantwoordelijk voor tenminste één van de tracés. Het bestuur van De Jonge Akademie heeft tenminste twee keer per jaar een bespreking met een afvaardiging van bestuur en directie van de KNAW. Sinds medio 2015 heeft de voorzitter van De Jonge Akademie regelmatig overleg met de voorzitter van de KNAW, de voorzitter van de Akademie van Kunsten en de directeur van de KNAW. Het bestuur vergadert ongeveer een keer per maand, afwisselend telefonisch en in het Trippenhuis of eventueel op een andere locatie. De leden van De Jonge Akademie en het bestuur worden ondersteund door het secretariaat van De Jonge Akademie op het gebied van beleid, organisatie en administratie. Voor communicatieadvies,
communicatiemiddelen en publiciteit is er ondersteuning van de afdeling Communicatie van de KNAW.
Tracés
Eerder genoemde doelstellingen zullen ook in 2016 de basis vormen voor de activiteiten van De Jonge Akademie. De activiteiten zullen vooral worden ontplooid vanuit het organisatorische kader van de vier tracés van De Jonge Akademie: Inhoud &
Interdisciplinariteit (I&I), Wetenschapsbeleid (WB), Wetenschap & Maatschappij (WM) en Internationalisering (I). Ieder lid van De Jonge Akademie is lid van tenminste één tracé. De tracés vormen de belangrijkste organisatorische eenheden, waarbinnen diverse
activiteiten worden ontwikkeld en uitgevoerd. Tracé-overstijgende activiteiten zijn natuurlijk mogelijk, bijvoorbeeld in het kader van het DJA Beurzenprogramma- en verder kan ieder lid zich aansluiten bij activiteiten van een ander tracé waarvoor hij/zij
belangstelling heeft. Om specifieke activiteiten (verder) te ontwikkelen en uit te voeren formeren leden zelf projectgroepen.
Commissies
Naast vier tracés kent De Jonge Akademie twee vaste commissies:
- Een Selectiecommissie, bestaande uit twee leden van De Jonge Akademie en twee KNAW-leden, die nieuwe leden selecteert uit voorgedragen kandidaten.
- Een Beurzencommissie die de aanvragen voor DJA-Beurzen beoordeelt. Leden van De Jonge Akademie kunnen gezamenlijk of individueel een beurs aanvragen voor een
samenwerkingsactiviteit, passend binnen de algemene doelstellingen. Het Beurzenfonds vergemakkelijkt daarmee samenwerking tussen leden uit verschillende disciplines en tracés, bijvoorbeeld voor de organisatie van een interdisciplinair symposium.
1.2 Ambities en uitgangspunten 2016
De Jonge Akademie gaat in 2016 haar tweede decennium in. De afgelopen 10 jaar is De Jonge Akademie een bekend en gerespecteerd platform geworden: een veelgevraagde gast bij media serieus gesprekspartner voor bestuur en beleid en actief betrokken bij
wetenschapsbewustwording op scholen en publieksevenementen. De kracht van De Jonge Akademie is de diep gevoelde passie voor wetenschap en de wens die te delen met de samenleving. Dit zal onveranderd zo blijven.
De opzet van De Jonge Akademie heeft sterk bijgedragen aan haar succes. Door de in- en uitstroom van nieuwe leden is er immers een voortdurende beweging van nieuwe plannen en ideeën. De leden zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor wat De Jonge Akademie is en wil zijn; de betrokkenheid van de leden is dan ook groot. Het streven is deze
6
betrokkenheid en actieve inzet van alle leden in 2016 nog verder te stimuleren en
versterken.
Het onderhouden en intensiveren van contacten met alumnileden – waar rond het jubileum veel aandacht aan is besteed - blijft van groot belang. Alumni organiseren sinds 2015 zelf informele ontmoetingen (Stammtisch) in verschillende steden, waarbij ook gewone leden welkom zijn. Eigen initiatief vanuit alumni zal sterk worden aangemoedigd, terwijl er ook ruimte is voor nieuwe vormen van contact en samenwerking.
Steeds vaker pakt De Jonge Akademie tracé-overstijgende onderwerpen op: zoals dilemma’s in wetenschapsbeoefening (theaterdiscussieprogramma Gewetenschap) kwaliteit in de wetenschap (debatreeks) of wetenschapsbewustwording in primair en voortgezet onderwijs (wetenschapsspel Moendoes, nu ook Engelstalig uitgegeven als Mundus). Ook in 2016 zullen tracé-overstijgende activiteiten worden gestimuleerd, omdat deze recht doen aan brede thema’s – zoals interdisciplinariteit – en cohesie en
samenwerking tussen de tracés bevorderen. De tracéindeling, die op zich heel goed
werkt, mag uiteraard nooit tot verkokering leiden.
Op het gebied van Wetenschapsbeleid heeft De Jonge Akademie afgelopen jaren veel inbreng gehad, zowel rechtstreeks als via de media. (IBO/Wetenschapsvisie
OCW/strategie NWO en VSNU/rendementsdenken). Beatrice de Graaf, lid van de Jonge Akademie, werd -op eigen titel- duovoorzitter van de Nationale Wetenschapsagenda. Ook in 2016 zal De Jonge Akademie, waar nodig, in de media en beleid/bestuur nadrukkelijk haar standpunten naar voren brengen, iets waaraan de leden veel waarde hechten. Daarbij zal de daaraan voorafgaande discussie in eigen gelederen worden geïntensiveerd. Verder is het streven de brede discussie over wetenschapsbeleid
stimuleren met inspirerende sprekers, met en voor iedereen die hierover wil meedenken. Zo zal in 2016 het derde en laatste symposium plaatsvinden van de serie Wat is kwaliteit
van Wetenschap?
Het tracé Wetenschap en Maatschappij zal onderzoeken of een aantal nieuwe ideeën gerealiseerd kunnen worden. Er wordt onder meer nagedacht over microblogs voor een breed publiek en over de mogelijkheid om in bijvoorbeeld de trein wetenschapsdoosjes (science boxes) aan te bieden aan kinderen tot 12 jaar. Ook het idee van de lichting 2015 zit op het vlak van W&M: zij willen zich richten op het maken van een stripverhaal voor tieners en een kindertelevisieprogramma, met als doel het stereotiepe beeld van wetenschappers te doorbreken.
Vanuit het tracé Inhoud en Interdisciplinariteit wil De Jonge Akademie in 2016 doorgaan om vanuit de uitwisseling van ‘wetenschappelijke inhoud’ tot nieuwe ideeën te komen. Leden vinden het erg interessant om meer te horen over elkaars vakgebied en werkwijze en de interdisciplinaire kruisbestuiving inspireert regelmatig tot samenwerking. De korte lezingen tijdens ledenvergaderingen blijven ook in 2016 op het programma. Na een publicatie over interdisciplinariteit in onderzoek, die in het najaar van 2016 het licht zal zien, staat in 2016 worden gewerkt aan een publicatie over interdisciplinariteit in het wetenschappelijk onderwijs. Het concept van InterScience, korte interdisciplinaire publiekssymposia (conflict water en tijd in 2015) wordt in 2016 doorontwikkeld. In 2016 zullen de eerste resultaten bekend zijn van de pilot met de ‘datingsite Kunst en Wetenschap’ – naar een idee van de lichting 2014. Op basis daarvan zal in samenwerking met de Akademie van Kunsten over een mogelijk vervolg worden nagedacht.
7
Het onderwerp Internationalisering is sinds november 2013 ondergebracht in een vierde tracé. Dit tracé zal in 2016 veel aandacht krijgen, onder andere door meer uitwisseling met andere jonge academies en internationale organisaties in Europa en wereldwijd. Om hiervoor contacten te leggen, ideeën op te doen en plannen te maken, heeft De Jonge Akademie in 2015 onder meer bijeenkomsten bijgewoond in Brussel (Europese Jonge Academies) en Stockholm (bijeenkomst Jonge Academies wereldwijd in samenwerking met de Global Young Academy en een voorbereidende stafbijeenkomst voor Europese Jonge Academies). Een belangrijk onderwerp is Europees wetenschapsbeleid. In 2015 heeft de voorzitter van De Jonge Akademie op dit gebied al een bijdrage kunnen leveren door zitting te nemen in de Identification Committee voor het nieuwe Scientific Advice Mechanism (SAM) van de Europese Commissie. Om onderzoekers uit het buitenland wegwijs te maken in de Nederlandse academische wereld is De Jonge Akademie bezig met het ontwikkelen van een expat guide.1.3 Leeswijzer
Het werkplan 2016 is opgezet op basis van tracé-indeling, die de hoofdthema’s van De Jonge Akademie weerspiegelt. Hoofdstuk 2 geeft een overzicht van doelstellingen, voorgenomen activiteiten en thema’s die binnen het tracé Inhoud & Interdisciplinariteit zullen worden uitgewerkt. De hoofdstukken 3, 4 en 5 verschaffen soortgelijke overzichten voor respectievelijk de tracés Wetenschapsbeleid, Wetenschap & Maatschappij en
Internationalisering. Hoofdstuk 6 omvat de voorgenomen activiteiten voor de
verschillende commissies, hoofdstuk 7 de beknopte communicatiestrategie. Een korte en overzichtelijke lijst van voorgenomen activiteiten is opgenomen als bijlage bij dit werkplan (Bijlage B), evenals een schematisch overzicht van de organisatiestructuur van De Jonge Akademie (Bijlage A) en een korte omschrijving van de positionering van De Jonge Akademie (Bijlage C).
8
2. Tracé Inhoud
en
Interdisciplinariteit (I&I)
Eén van de centrale doelen van De Jonge Akademie is jonge onderzoekers actief in aanraking te brengen met vakgebieden buiten hun eigen specialisme en met demogelijkheden van interdisciplinair onderzoek. Het tracé Inhoud en Interdisciplinariteit (I&I) vormt een platform voor inhoudelijke uitwisseling en samenwerking. Het stimuleert leden en anderen over grenzen van vakgebieden heen te kijken om te laten zien dat dit meerwaarde en wederzijdse inspiratie kan opleveren. Daarnaast is er aandacht voor overkoepelende wetenschapsthema’s en worden mogelijkheden en methoden van interdisciplinair onderzoek onder de loep genomen.
Ook in 2016 heeft De Jonge Akademie de ambitie meer in te zoomen op de inhoud, het wetenschappelijk onderzoek van de leden. Gezien de gedeelde belangstelling ligt samenwerking met de KNAW op dit vlak voor de hand. Daarnaast zullen DJA-leden onderwerpen blijven aandragen voor de succesvolle dispuutsavonden van de KNAW, waar velen met enthousiasme aan deelnemen.
De activiteiten in 2016
Steeds gaat De Jonge Akademie op zoek naar nieuwe vormen en inspirerende concepten om interdisciplinariteit concreet gestalte te geven, variërend van een minilezingen-marathon tot duo-presentaties en socratische gesprekken en in 2016 mogelijk weer nieuwe formats. In 2016 wil I&I zich concentreren op de volgende onderwerpen:
Organiseren van interdisciplinariteit
Najaar 2015 verschijnt een publicatie over betekenis en mogelijkheden van
interdisciplinariteit binnen verschillende vakgebieden, aan de hand van ervaringen en praktische adviezen van leden. Het is de bedoeling op basis van deze uitgave het gesprek aan te gaan over het (beter) faciliteren van interdisciplinair onderzoek. Streven is in 2016 daarnaast een uitgave uit te brengen over het organiseren van interdisciplinariteit in het (hoger) onderwijs.
InterScience: opzetten van interdisciplinaire symposia
De reeks van interdisciplinaire symposia onder de koepeltitel Interscience zal verder worden uitgebouwd. Doel van de publieksbijeenkomsten in het Trippenhuis is het belichten van een breed, aansprekend thema vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines. In 2015 passeerden op deze manier achtereenvolgens de onderwerpen conflict en water de revue. Voor 2016 staan (onder voorbehoud) de onderwerpen tijd, emotie, gezondheid en creativiteit op de rol.
Kunst en Wetenschap
Aan de hand van het idee van de leden van de lichting 2014, is in 2015 een experimentele datingwebsite voor kunstenaars en wetenschappers opgezet, in samenwerking met de Akademie van Kunsten. De website die tot doel heeft samenwerking tussen aangesloten kunstenaars en wetenschappers te vergemakkelijken en te stimuleren zal in 2016 haar nut moeten bewijzen. Op basis van de evaluatie van de resultaten zal in samenwerking met de Akademie van Kunsten over een mogelijk vervolg worden gesproken.
9
Ethiek van wetenschapsbeoefening
Het theaterdiscussieprogamma Gewetenschap over dilemma’s in de wetenschap en de ethiek van wetenschapsbeoefening, maakte in 2014 en 2015 een succesvolle tournee langs een aantal universiteiten. Het kan in 2016 - op aanvraag van universiteiten en instellingen - opnieuw ten tonele worden gevoerd. De bedoeling is dat wetenschappers, bestuurders en beleidsmedewerkers na de uitvoering samen de discussie aangaan over morele dilemma’s in de dagelijkse praktijk van de wetenschapsbeoefening. Universiteiten kunnen het theaterstuk bestellen tegen kostprijs. Gewetenschap is inmiddels ook in het Engels vertaald voor opvoering binnen universiteiten die Engels als voertaal wensen.
10
3. Tracé Wetenschapsbeleid (WB)
De Jonge Akademie vindt het belangrijk om gezamenlijk visies te ontwikkelen en uit te dragen over actueel wetenschapsbeleid. De Jonge Akademie is in de loop der jaren een gewaardeerde gesprekspartner geworden voor allerlei organisaties in de wetenschap en in de maatschappij, waaronder parlementariërs, beleidsmakers en bewindspersonen. Dit omdat zij jonge, actieve wetenschappers zijn die midden in het academische bedrijf staan, en afkomstig zijn uit de volle breedte van de wetenschap. De Jonge Akademie wil deze positie aanwenden om proactief invloed uit te oefenen op beleidsontwikkeling en besluitvorming.
Zij zal daarbij haar bijdrage blijven leveren vanuit het perspectief dat wetenschap vele waarden heeft - intrinsiek, maatschappelijk, economisch en cultureel- die alle van belang zijn. Deelname aan het debat is er dan ook primair op gericht dit brede palet van waardevolle vormen van wetenschapsbeoefening onder de aandacht te brengen, overeind te houden en te bevorderen.
De Jonge Akademie wil ook de komende jaren een stem hebben in de discussie over wetenschapsbeleid. De Jonge Akademie wil daarbij een platform zijn voor iedereen die betrokken is bij wetenschapsbeleid en/of hiervoor belangstelling heeft. Dat gebeurt onder meer middels drie symposia met als koepelthema: ‘Wat is wetenschappelijke kwaliteit?’ De Jonge Akademie zal telkens aansluiten bij de actualiteit, maar ook aandacht blijven geven aan onderwerpen die niet direct op de politieke agenda staan, maar deze plek wel verdienen. We zullen hiertoe standpunten formuleren en het geluid van De Jonge Akademie laten horen in een bondige en heldere stijl. De Jonge Akademie stelt zich ten doel steeds op constructieve wijze het geluid van de wetenschappelijke praktijk c.q. werkvloer te vertalen naar de relevante politieke en bestuurlijke omgevingen.
De Jonge Akademie wil in goed contact blijven staan met beleidsmakers, bestuurders en parlementariërs in Den Haag en Brussel door middel van reacties op beleidsstukken, opiniestukken in de media, betrokkenheid bij adviescommissies en persoonlijke contacten met politici en ambtenaren. Ook zal De Jonge Akademie zich met veel enthousiasme inzetten voor het mogelijke vervolgtraject van het project Parlement en Wetenschap, tezamen met VSNU, KNAW en NWO. Centraal doel is wetenschappelijke kennis een grotere rol te laten spelen in het parlementaire debat. Daarnaast zal zij haar netwerk van partners in de wetenschappelijke wereld (CvB’s, decanen, NWO, VSNU, PNN, Rathenau) verder verstevigen.
De Jonge Akademie zal in 2016 actief blijven participeren bij KNAW- adviescommissies. Jonge Akademie-leden vinden lidmaatschap van KNAW-commissies en -raden van belang, om het geluid van de jongere generatie wetenschappers naar voren te kunnen brengen. Zo zijn recent twee leden toegetreden tot de Bestuursadviesraad van de KNAW.
Activiteiten in 2016
Nieuwe onderwerpen & ruimte voor discussie
Voor het formuleren van gezamenlijke standpunten zal tijdens een ledenvergadering meer ruimte worden gereserveerd voor inhoudelijke discussie, onder meer als input voor een mogelijk opiniestuk. Vanaf het najaar van 2015 zal aandacht uitgaan naar onderwerpen als medezeggenschap/inspraak in het hoger onderwijs en het rendementsdenken in het onderwijs. Ook zal gewerkt worden aan een standpunt over het opslaan van
11
gelden. In samenwerking met het tracé Inhoud en Interdisciplinariteit komt er mogelijk een opiniestuk interdisciplinariteit/multidisciplinariteit in wetenschapsbeleid – naar aanleiding van de publicatie die hierover in het najaar van 2015 verschijnt.Debat over de kwaliteit in de wetenschap
In 2016 vind het laatste symposium plaats rondom de vraag wat wetenschappelijke kwaliteit is. Na jaren van beleidsvisies is het goed ook een meer inhoudelijke bezinning op deze kernvraag te faciliteren. Genodigden zijn wetenschappers, stakeholders, journalisten en beleidsmakers.
Het eerste symposium (2014) richtte zich op totstandkoming van kwaliteit/ het wetenschappelijk proces, het tweede (2015) over evaluatie van wetenschappelijke kwaliteit. Het derde en laatste symposium uit deze reeks (2016) is gewijd aan de verhouding tussen wetenschappelijke kwaliteit en de publieke rol van wetenschap. Centraal staat onder meer de vraag onder welke voorwaarden participatie van niet-academische publieksgroepen bij het proces van onderzoek en onderwijs medebepalend is voor wetenschappelijke kwaliteit.
Open Access
Eigenlijk is Open Access iets waar niemand op tegen is. De vraag is wanneer en hoe dit bereikt kan worden, rekening houdend met verschillen in publicatietradities en mogelijkheden per vakgebied. Staatssecretaris Dekker heeft in november 2013
aangegeven voor Gold Open Access te willen kiezen. De VSNU sluit momenteel steeds meer contracten met uitgevers en ook vanuit de Europese Commissie wordt hierop gestuurd. Risico bij het ‘gold model’ is dat het er voor universiteiten niet goedkoper op wordt om te publiceren, en het op een geven moment zelfs een privilege kan worden om te mogen publiceren. Voor commerciële uitgeverijen blijft het een verdienmodel, waardoor er nog steeds teveel publieke middelen mee gemoeid zijn. Een alternatief is het ‘pure gold model’, waarbij de universiteiten/wetenschappers open access zelf regelen.
Wetenschapsfinanciering
De financiering van het wetenschapssysteem in Nederland is een onderwerp dat op de agenda zal blijven staan. De Jonge Akademie zal daarbij onverminderd blijven pleiten voor ongebonden nieuwsgierigheid gedreven onderzoek. De ruimte voor ongebonden
onderzoek, vooral binnen de vrije competitie van NWO, is door de financiering van het topsectorenbeleid op een onaanvaardbare manier verkleind. Verder is de vraag welke consequenties de Nationale Wetenschapsagenda voor de wetenschapsfinanciering zullen zijn.
Visie van De Jonge Akademie op wetenschapsbeleid
In 2014 heeft De Jonge Akademie haar visie op wetenschapsbeleid samengevat in een visiedocument. Dit visiedocument zal up-to-date gehouden worden aan de hand van nieuwe standpunten die De Jonge Akademie inneemt.
Ronde langs parlementariërs
De Jonge Akademie wil haar contacten met parlementariërs intensiveren en zal zich hierbij richten op de woordvoerders wetenschap en hoger onderwijs. De bedoeling is met enkele leden parlementariërs van verschillende partijen te bezoeken en actuele onderwerpen op het gebied van wetenschapsbeleid te bespreken.
12
Loopbaanbeleid
Loopbaanbeleid blijft een onderwerp dat structurele aandacht verdient. Het Jonge Akademie-advies van Rendement van Talent (2010) zal de leidraad blijven vormen in gesprekken in Den Haag en met CvB’s van universiteiten. Speciale aandacht gaat uit naar de kwaliteit van promotietrajecten en carrièreperspectieven van jonge onderzoekers.
13
4. Tracé Wetenschap en Maatschappij (W&M)
De wijdverbreide toepassing van wetenschappelijke kennis en haar rol in politiek en beleid maakt het noodzakelijk dat iedereen op de hoogte is van wetenschappelijke resultaten en een gefundeerde mening kan vormen over de invloed van wetenschap in het persoonlijke leven en de samenleving als geheel. Het is daarom waardevol om wetenschappelijke inzichten naar de samenleving uit te dragen (zie ook het Jonge Akademie-advies Tussen
Onderzoek en Samenleving (2012))
Doelstelling van het tracé Wetenschap en Maatschappij (W&M) is de kennis van en de belangstelling voor wetenschap te vergroten in de samenleving. De doelgroep is het brede publiek in Nederland, waarbij De Jonge Akademie zich niet wil beperken tot de al in wetenschap geïnteresseerde lezer van wetenschapsbijlages en opiniebladen.
In 2015 is nagedacht over de strategie van het tracé Wetenschap en Maatschappij. Door de veelheid van verzoeken van buiten werd het palet aan activiteiten namelijk te versnipperd. Een van de sterke punten van De Jonge Akademie is de mogelijkheid vanuit en samen met onderzoekers uit verschillende disciplines activiteiten te ontplooien. Deze kracht kan sterker benut worden door leden vaker gezamenlijk te laten optrekken, vooral om het wetenschapsproces voor een breed publiek te verduidelijken. Wat verbindt
wetenschappers uit verschillende disciplines?
Vanuit het tracé W&M willen leden zich in 2016 met name richten op:
- De dialoog met het publiek, waarbij we ook de nog niet bereikte groepen willen benaderen;
- Interconnectiviteit; wat verbindt de verschillende leden uit diverse vakgebieden en hoe ontwikkelen we vanuit deze gedachte inspirerende activiteiten?
Activiteiten in 2016
Nieuwe projecten voor nieuwe doelgroepen
Er zijn verschillende ideeën voor nieuwe projecten, waarbij De Jonge Akademie vooral doelgroepen wil bereiken die niet zo gemakkelijk bereikt worden. Het is de bedoeling in 2016 een reeks ideeën uit te werken en te onderzoeken of deze te realiseren zijn. Een van de projecten die op stapel staat is het ontwikkelen van microblogs -toegankelijk
geschreven hele korte luchtige blogs over wetenschappelijke vragen - in samenwerking met een op het algemeen publiek gerichte mediapartij. Daarnaast gaan de gedachten uit naar het ontwikkelen van wetenschapsdoosjes (Science Boxes): proefjes en/of testjes die je in korte tijd kunt doen en kinderen (en hun ouders) aanzet tot denken over wetenschap. Dit zal een groter project worden in samenwerking met een derde partij. Ten slotte denken de nieuwe leden uit 2015 na hoe ze middels een stripboek voor tieners en een tv-programma voor jongere kinderen het stereotype beeld van de wetenschapper kunnen doorbreken.
Samenwerking (media) partijen
Sinds 2014 werkt De Jonge Akademie samen met EenVandaag (Radio 1). Elke woensdag bespreekt een DJA-lid een actualiteit uit de wetenschap, al dan niet in relatie tot het eigen onderzoek. Bekeken wordt of er ook met andere mediapartijen een structurele
samenwerking te realiseren is. De Jonge Akademie neemt deel aan de commissie Wetenschap en Media van de KNAW, en denkt daarin onder meer mee over nieuwe
14
programmaformats rondom wetenschap in de media. Waar het gaat om optreden op festivals is het belangrijkste criterium of deelname inhoudelijk aansluit bij eerder genoemde uitgangspunten van W&M. Ook zal De Jonge Akademie deelnemen aan Oerol in 2016 na goede ervaringen met Oerol in de zomer van 2015. Theater en wetenschap worden via Oerol-lezingen op een interessante wijze aan elkaar gekoppeld en het geeft de mogelijkheid om een ander publiek te bereiken.Voortzetting Kennis op straat
Kennis op Straat (2013), een project dat langzaam groeit en bekendheid krijgt, wordt voortgezet, met oog voor verbeterpunten en mogelijkheden voor promotie. Met kennis op straat wil De Jonge Akademie op een laagdrempelige manier, met korte lezingen, het bijzondere en het belang van wetenschap en het enthousiasme van jonge wetenschappers onder aandacht te brengen van allerlei publieksgroepen; scholen, maar ook een
sportvereniging of een buurthuis. Voor de non-profit sector zijn aan de lezingen geen kosten verbonden (behalve de reiskosten van de spreker). Via de website
www.kennisopstraat.nl kan een lezing of een combinatie van lezingen worden besteld.
Voorzetten serie videoportretten leden van De Jonge Akademie
In 2014/2015 is met een serie nieuwe korte, toegankelijke video’s over het onderzoek van DJA-Leden dit succesvolle project nieuw leven in geblazen. In 2016 zal opnieuw een serie videoportretten worden gemaakt, die via verschillende websites/online kanalen
toegankelijk zijn. Belangrijkste doel is een brug te slaan naar de samenleving om wetenschap op een aansprekende wijze te presenteren. De doelgroep is breed, van journalist, beleidsmedewerker, bedrijfsleven, tot student of patiënt. De video’s worden aangekondigd in de Volkskrant – inmiddels worden ook andere mogelijkheden voor samenwerking besproken. Het project komt de zichtbaarheid van de wetenschapper ten goede, maar ook de zichtbaarheid en naamsbekendheid van De Jonge Akademie. Naar een video kijken gemiddeld meer dan 2000 mensen.
Voortzetting Faces of Science in samenwerking met de KNAW
De Jonge Akademie zal ook in 2016 kandidaten nomineren voor Faces of Science en waar mogelijk een bijdrage leveren aan dit project. Faces of Science is bedoeld om scholieren en studenten kennis te laten maken met de wereld van promovendi en te enthousiasmeren voor de wetenschap. Het biedt de promovendus de kans om zichzelf en zijn of haar onderzoek op allerlei manieren te presenteren. Faces of Science is een online-omgeving waar bezoekers aan de hand van filmpjes, blogs en andere informatie over het onderzoek een kijkje in de wereld van de onderzoeker krijgen. Promovendi nemen de bezoekers mee op een digitale reis naar hun onderzoek, waardoor zij terecht kunnen komen in
bijvoorbeeld een laboratorium, een bibliotheek of op een bijzondere locatie ergens in de wereld. Dit project wordt gefinancierd door Lira Auteursfonds Reprorecht. Inmiddels hebben reeds duizenden belangstellenden een bezoek gebracht aan de website www.facesofscience.nl
15
5. Tracé Internationalisering (I)
Wetenschap heeft een internationaal karakter en houdt zich niet aan grenzen. Het tracé internationalisering is het jongste tracé binnen De Jonge Akademie en bestaat sinds november 2013. De Jonge Akademie wil niet alleen over de grenzen van disciplines heen kijken, maar zeker ook over landgrenzen. Dit tracé heeft als doelstelling het bevorderen van internationale samenwerking met onder andere buitenlandse jonge academies en internationale organisaties op het gebied van wetenschap, zoals de Global Young Academy (GYA), het InterAcademy Council (IAC) en InterAcademy Panel (IAP), de Europese Commissie en Europese organisaties. Zij wil openstaan voor contacten met wetenschappers wereldwijd. Dit tracé wil De Jonge Akademie een internationaal gezicht te geven en kijken hoe vanuit Nederland een Europese en/of internationale bijdrage kan worden geleverd. In 2016 zal dit tracé en bijbehorende activiteiten verder worden uitgebouwd. Samenwerking met de andere drie tracés en zo mogelijk aanhaken bij de activiteiten is uiteraard belangrijk.
Activiteiten in 2016
Informatie over het wetenschapssysteem en –cultuur in Nederland: Expat Guide & column
In 2015 is gewerkt aan de ontwikkeling van een Expat Guide, een handboek met vooral feitelijke informatie over het wetenschappelijk systeem in Nederland. Deze zal in 2016 kunnen verschijnen. Hiervoor is onder andere een enquête uitgezet onder leden en expat onderzoekers in de omgeving van de leden van De Jonge Akademie. Met dit handboek hoopt De Jonge Akademie een bijdrage te leveren aan het verbeteren van de informatie voor onderzoekers die nieuw binnenkomen in Nederland, zodat zij snel hun weg kunnen vinden in het Nederlandse wetenschappelijke systeem en de Nederlandse
wetenschappelijke cultuur.
Hiernaast schrijven leden van De Jonge Akademie een column in samenwerking met SciencePalooza over wat er aantrekkelijk/onaantrekkelijk is voor wetenschappers in Nederland in vergelijking tot andere landen waar zij enige tijd werkzaam zijn of zijn geweest of waar zij vandaan komen.
Samenwerking binnen Europa, een stem krijgen op Europees niveau
Het netwerk met andere Europese Jonge Academies is van belang voor het opzetten van activiteiten in Europees verband, onder andere op het gebied van wetenschapsbeleid. De Jonge Akademie wil beter op de hoogte raken van hoe Europees Wetenschapsbeleid tot stand komt en hier de stem van jonge onderzoekers laten horen.
In het najaar van 2015 is een tweede bijeenkomst in Brussel van Europese Jonge Academies, waar verdere gezamenlijke plannen zullen worden uitgewerkt. In
samenwerking met andere Europese Jonge Academies is de informatievoorziening over projecten geïntensiveerd. Zo worden overzichten gegeven van projecten waarbij andere landen zich kunnen aansluiten (hop-on projecten), projecten die Europese Jonge Academies gezamenlijk kunnen ondernemen en inspirerende voorbeeldprojecten. Het wetenschapsspel Mundus is een voorbeeld van een project dat andere (Jonge)
Academies en/of wetenschappelijke organisaties kunnen overnemen van Nederland. Het is inmiddels vertaald in het Duits. De Jonge Academie (Vlaanderen) en die van Denemarken zijn bezig met ideeën en experimenten voor het ontwikkelen van een online versie.
16
Ook wil De Jonge Akademie contacten met andere organisaties zoals de Young Academy Europe, Neth-er en de Europese Commissie verder uitbouwen. Daartoe zullenvertegenwoordigers van deze organisaties onder meer worden uitgenodigd op ledenvergaderingen. Op het vlak van contacten met de Europese Commissie heeft de voorzitter van De Jonge Akademie in 2015 al een grote bijdrage kunnen leveren door zitting te nemen in het Identification Committee voor het Scientific Advice Mechanism (SAM). Deze commissie assisteert de Europese Commissie in het selecteren van de leden voor de High Level Group van het SAM, dat straks het hart zal vormen van dit nieuwe wetenschappelijk adviesmechanisme voor het Brusselse beleid.
Samenwerking met Jonge Academies en internationale organisaties wereldwijd
Belangrijk is het verder opbouwen van contacten met andere Jonge Academies, ook buiten Europa. Tijdens een internationale bijeenkomst van Jonge Academies die in het najaar 2015 plaatsvindt in Stockholm, zullen verdere stappen worden gezet voor activiteiten in 2016. Deze bijeenkomst wordt georganiseerd in samenwerking met de Global Young Academy. Goede contacten met de Global Young Academy zijn van groot belang, vooral om de banden met niet-Europese Jonge Academies en wetenschappers te kunnen aanhalen en onderhouden. Nederlandse bestuursleden van de Global Young Academy zullen hiertoe worden uitgenodigd op een ledenvergadering.
Informatievoorziening vanuit De Jonge Akademie
Voor het uitwisselen van informatie is het belangrijk om in het Engels informatie te verschaffen over de activiteiten van De Jonge Akademie. Deze informatie kan een inspiratiebron zijn voor jonge academies (in oprichting) in andere landen. De informatie wordt verstrekt via het Engelstalige deel van de website, een jaarlijkse nieuwsbrief, presentaties en aanwezigheid bij Europese en internationale bijeenkomsten met Jonge Academies . Omgekeerd is het natuurlijk belangrijk om op de hoogte te raken van en geïnspireerd te worden door activiteiten van andere Jonge Academies en de Global Young Academy.
Discussie over onderwerpen vanuit een internationaal perspectief
Tenure Track is een onderwerp dat zicht goed leent om vanuit een internationaal perspectief te bespreken. Tenure Track wordt internationaal toegepast en lijkt niet altijd goed toegesneden te zijn op het Nederlandse systeem.
17
6. Commissies van De Jonge Akademie
Er zijn in 2016 twee vaste commissies voor De Jonge Akademie. Hiernaast zullen er ad hoc commissies actief zijn rondom projecten.
DJA Beurzencommissie
De DJA Beurzencommissie is verantwoordelijk voor het toekennen van een gelimiteerde hoeveelheid grotere beurzen (budget 100.000 € per jaar). Haar belangrijkste taak is het selecteren van voorstellen die in aanmerking komen voor een DJA-beurs. Het
beurzenprogramma is herzien in 2012. Het DJA beurzenprogramma biedt goede kansen om samenwerkingsverbanden tussen leden van Jonge Akademie onderling te stimuleren. De DJA Beurzencommissie en het bestuur brengen de mogelijkheden van het DJA-beurzenprogramma actief bij haar leden onder de aandacht. Via internet worden de projecten en de resultaten van de projecten die voortkomen uit de toegekende DJA Beurzen zichtbaar gemaakt. Bij de plenaire vergadering zullen we als vast aandachtspunt aandacht besteden aan ideeën rondom DJA Beursprojecten en uitwisseling van ideeën.
Selectiecommissie
De selectiecommissie draagt jaarlijks zorg voor de zorgvuldige selectie van nieuwe Jonge Akademieleden en zal het nominatie- en selectieproces achteraf evalueren en mogelijke verbeteringen voordragen. Voor toekomstige selectieronden zal bekeken worden hoe er de instroom van kandidaten met een niet-Westerse achtergrond gestimuleerd kan worden om de culturele diversiteit binnen De Jonge Akademie te vergroten. Ook zal goed
18
7.
Communicatie
Ten aanzien van de externe communicatie werkt De Jonge Akademie nauw samen met de afdeling Communicatie van de KNAW. Het gaat hierbij vooral om de communicatie rondom de in het werkplan genoemde algemene activiteiten en de activiteiten binnen de vier tracés. De vastgestelde uitgangspunten en doelstellingen uit voorgaande jaren blijven in 2015 van kracht (zie positionering, bijlage C). De Jonge Akademie zal eraan werken een aantal doelstellingen op communicatiegebied verder te verwezenlijken:
Extern:
• Neerzetten van duidelijk, herkenbaar beeld van De Jonge Akademie en haar activiteiten naar organisaties binnen overheid, wetenschap en maatschappij.
• Optimaliseren van bereik en zeggingskracht van activiteiten van De Jonge Akademie in elk tracé (aantal en kwaliteit deelnemers, genereren media spin off en dergelijke) door heldere formulering van de boodschap, keuze van doelgroepen en juiste inzet van communicatiemiddelen;
• Uitdragen van een realistisch beeld van wetenschap als interessant, zinvol en uitdagend ‘mensenwerk’ naar een breed publiek (jongeren en volwassenen)
Intern:
• Optimaliseren van informatie over en inhoud van activiteiten voor leden van De Jonge Akademie
• Verder ontwikkelen van het alumnibeleid De Jonge Akademie
• Optimaliseren van informatie over visie en activiteiten van De Jonge Akademie voor KNAW (leden, Bureaumedewerkers, KNAW-instituten).
Waar nodig wordt een communicatieplan per activiteit opgesteld. Elk plan omvat nadrukkelijk meer dan mediabewerking/publiciteit, maar impliceert van meet af aan nadenken over doelgroepen, boodschap en communicatiemiddelen in samenwerking met afdeling Communicatie. De afdeling communicatie van de KNAW wordt dan ook in een vroeg stadium betrokken bij de vorming van ideeën over nieuwe activiteiten en de uitvoering daarvan. Hierbij zal ook steeds aandacht worden besteed aan de mogelijkheden van Twitter en Facebook en andere sociale media.
19
Bijlage A: Organisatiestructuur De Jonge Akademie
Deze tijdslijn geeft een beeld van de activiteiten die al zijn in te plannen voor De Jonge Akademie.
Maand Januari Februari Maart april Mei juni juli augustus september oktober november december
Ledenvergaderingen Donderdag
28 januari 2016
Dinsdag 29
maart 2016 1 april: bestuurs-wisseling Ledenweeke nd, Vrij / za 3 en 4 juni 2016 Donderdag 22 september 2016 Maandag 21 november 2016
Nieuwe leden &
selectiecommissie 12 januari 2016 Welkom bestuur nieuwe leden + foto’s & voorbereidin gen installatiever gadering 29 maart: Installatie nieuwe leden, ledengids 1 april: ingang lidmaatschap DJA; Start indiening aanbevelingen voor kandidaat-stelling DJA 1 juli: deadline indienen aanbeve-lingen DJA
Selectie nieuwe leden
Cyclus jaarstukken Voor 1 april:
Jaarverslag 2015 Concept-begroting 2017 goedkeuren op ledenvergad ering LV september goedkeuring conceptwerk plan Voor 1 oktober bij KNAW: def. Werkplan
Commissie DJA- Beurzen Deadline 1e
ronde: 15 mei Toekenning beurzen Deadline 2 e ronde, 15 november Toekenning beurzen Activiteiten
Wetenschap en Maatschappij Science Boxes, microblogs, tv-programma/stripboek voor tieners met als doel het doorbreken stereotypebeeld wetenschapper, deelname Oerol, voorzetting van projecten Kennis op straat, maken van een serie videoportretten & Faces of Science i.s.m. KNAW
Inhoud en Interdisciplinariteit InterScience; Interdisciplinariteit in het Hoger Onderwijs, Kunst en Wetenschap, Gewetenschap (op aanvraag)
Wetenschapsbeleid Nieuwe discussies/standpunten over onderwerpen als medezeggenschap/inspraak Hoger Onderwijs, het rendementsdenken, het opslaan van data en open access, 3e symposium Kwaliteit van Wetenschap: ‘Wetenschap en zijn publieken’, wetenschapsfinanciering, loopbaanbeleid, ronde langs parlementariërs Internationalisering Expat Guide, Column in samenwerking met Science Palooza, Europese en internationale samenwerking, discussie over thema’s vanuit internationaal perspectief,
informatievoorziening vanuit De Jonge Akademie
Wat stralen we uit?
De Jonge Akademie wil zich profileren als een dynamisch, creatief en innovatief platform van jonge topwetenschappers met visie op wetenschap en wetenschapsbeleid en wetenschapscommunicatie, die (daartoe) inspirerende en uitdagende activiteiten organiseert voor verschillende doelgroepen en naar een breed publiek een realistisch beeld van wetenschap uitdraagt als interessant, zinvol en uitdagend ‘mensenwerk’.
Toon
Helder, toegankelijk, met passie, luchtig waar mogelijk, maar altijd met autoriteit, gebaseerd op persoonlijke kennis van (de problematiek) van het werkveld en de erkende kwaliteit van het wetenschappelijke werk.
Doelgroepen
Wie willen we bereiken? Hierin is onderscheid te maken in primaire interne en externe doelgroepen en intermediaire doelgroepen.
Primaire doelgroepen extern:
• Andere (jonge) getalenteerde wetenschappers (onder andere NWO-Vernieuwingsimpuls-laureaten, ERC- en EURYI-laureaten);
• Leerlingen van het basisonderwijs en voortgezet onderwijs in brede zin (van VMBO tot gymnasium);
• Breed publiek van volwassenen.
• Ministers, staatssecretarissen en beleidsambtenaren (vooral Ministerie OCW en EZ); • (Koepel)organisaties kennisveld: NWO, VSNU, PNN en anderen;
• Politici, leden Tweede en Eerste kamer;
• Eurocommissarissen, Europarlementariërs, Europese beleidsambtenaren, leden en medewerkers van het toekomstige Scientific Advice Mechanism (SAM), ERC;
• Internationale en Europese wetenschappelijke organisaties: o.a. InterAcademy Council (IAC), InterAcademy Panel (IAP), ALLEA (All European Academies);
• Jonge Akademies wereldwijd, al dan niet in oprichting; • Global Young Academy en de Young Academy of Europe.
Primaire doelgroepen intern: • Leden van De Jonge Akademie; • Alumni van De Jonge Akademie;
• KNAW (leden, bureau, instituten) en leden van de Akademie van Kunsten.
Intermediaire doelgroepen:
