De visie van medewerkers en gasten

De directeur van Stichting de Stem, de heer O. Olmberg, geeft in een interview aan dat hij gelooft dat verslaving ontstaat door verkeerd gedrag dat aangeleerd is, maar ook weer afgeleerd kan worden. Hij geeft aan dat gedragsverandering en gedachtehervorming een belangrijk onderdeel is in het programma. Volgens hem heeft een gast voldoende perspectief nodig om te kunnen resocialiseren. De heer O. Olmberg geeft aan dat het behandelen van een verslaving een integrale aanpak behoeft. Stichting de Stem gelooft in het holistische model, er wordt gekeken naar het geheel van lichaam, ziel en geest, dit moet in balans zijn. De heer O. Olmberg heeft het belang aangegeven van de volgende punten: werkrehabilitatie, omdat er toegewerkt gaat worden naar terugkeer in de maatschappij. Daarnaast ook de trainingen, omdat de gasten hierin leren om in de juiste lijn aan zichzelf te blijven werken. Als derde is ook de structuur en discipline van groot belang om te beginnen met het proces van resocialisatie, vooral in de eerste maanden op de basis afdeling. Volgens hem is het belangrijk om de eerste maanden op de basis afdeling goed te doorlopen, voordat de mannen doorstromen

naar de resocialisatie afdeling. Op deze afdeling gaan de gasten op een meer praktische manier toewerken naar terugkeer in de maatschappij.

In een interview met de manager van Stichting de Stem, mevrouw S. Vlijter, wordt duidelijk dat er gemiddeld één á twee gasten resocialiseren. Zij vindt het huidige behandelaanbod van Stichting de Stem voldoende om de gasten volledig te laten rehabiliteren, hiervan vindt zij de afdeling werkervaring het beste onderdeel, omdat de gasten hier de kans krijgen om alle lessen in de praktijk toe te passen.

De psycholoog van Stichting de Stem, de heer O. Kortram, geeft in een interview aan dat er verschillende onderdelen nodig zijn wil een gast kunnen resocialiseren. Hij geeft aan dat mensen drugs gebruiken om ‘de pijnen van het leven te verdoven’. Hij wil daarom de gasten helpen ontdekken wat de aanleiding van het drugsgebruik geweest is en met hen hierover in gesprek gaan. Zijn doel is om hiermee de gasten bewust te maken dat drugs niet de manier is om problemen op te lossen en dat er andere manieren zijn om problemen op te lossen. De heer Kortram geeft aan niet alleen te kijken naar het drugsgebruik van de gast, maar naar de holistische situatie van de gast. Hierdoor komt alles in beeld en kunnen moeilijke facetten in het leven van de gast behandeld worden. Volgens de heer Kortram worstelen veel gasten met terugval, hierdoor is het bieden van gesprekken over terugvalpreventie noodzakelijk. Verder geeft hij aan dat de gasten vaak gebrek hebben aan voldoende sociale vaardigheden en dat dit vaak te maken heeft met een minderwaardigheidscomplex. Zoals de heer Kortram zelf zegt: “Ik leer ze: je mag er zijn, je moet er zijn en jij moet aan de wereld vertellen wat je nodig hebt”. Hij legt uit dat hij gebruik maakt van rollenspelen tijden de trainingen. Hierdoor leren ze met sociale situaties om te gaan en om ze voor te bereiden op de terugkeer in de maatschappij. Op de vraag hoe de gasten worden voorbereid op de terugkeer in de maatschappij geeft de heer Kortram als antwoord dat ze dit doen door duidelijke en volledige informatie te geven over de gevaren van drugsgebruik. Tevens worden de gasten geleerd om terug te keren in de maatschappij, om iets te betekenen voor zichzelf, de familie en de maatschappij.

Uit een interview met een cliënt blijkt dat hij de afdeling werkervaring als waardevol ervaart, omdat hij op deze manier weer werkritme ontvangt en dit kan opbouwen om later in de maatschappij ook weer te kunnen werken. Hij geeft aan dat de trainingen ook nodig zijn, maar dat de werkervaring voor hem belangrijker is. Deze cliënt is al eerder opgenomen bij Stichting de Stem en vindt het

daarom nu belangrijk dat hij veel aandacht besteedt aan terugvalpreventie. Hij geeft aan dat hij de vorige keer terugviel omdat hij niet goed wist hoe hij met vrije tijd om moest gaan. Hij vindt het daarom belangrijk dat er tijdens de behandeling aandacht besteedt wordt aan het leiden van een zelfstandig en drugsvrij leven. Volgens hem hoort daar ook het opbouwen van een nieuw sociaal netwerk bij, wat hij daarom ook wil leren tijdens de behandeling bij Stichting de Stem. Ook geeft hij aan dat het belangrijk is dat er voldoende nazorg aanwezig moet zijn. Hij geeft aan dat het vinden van goede huisvesting ook een belangrijke zaak is om terug te keren in de maatschappij. Zijn idee is dat dit door Stichting de Stem geregeld wordt, dat alle gasten na de behandeling tijdelijk huisvesting krijgen. Volgens deze cliënt hebben de gasten, na terugkeer in de maatschappij, op die manier ook nog steun aan elkaar.

Een andere cliënt geeft in een interview aan dat motivatie een belangrijke rol speelt bij het afkicken. Hij vindt zowel de werkervaring als de trainingen waardevol. Voor hem is het ook belangrijk om zich te leren onderwerpen. Volgens deze cliënt is regelmaat erg belangrijk bij terugkeer in de maatschappij. Na eerdere behandelingen is deze cliënt teruggevallen doordat hij zich eenzaam voelde en wil zich daarom intensief met dit thema bezighouden om opnieuw een terugval te voorkomen.

Uit de enquête die gehouden is onder de gasten vallen meerdere zaken op. Meerdere gasten geven aan dat voor hen ritme en regelmaat erg belangrijk is tijdens de behandeling op de basis afdeling, als eerste stap op weg naar resocialisatie. Op de vraag wat zij tot nu toe geleerd hebben tijdens de behandeling bij Stichting de Stem geven zij onder andere de volgende antwoorden: hoe om te gaan met mensen, geduld hebben, zelfvertrouwen, hoe om te gaan met moeilijke momenten en problemen, vragen te stellen aan anderen, wat te doen als er een lust tot drugsgebruik naar boven komt, broederliefde, bidden en Bijbelkennis. Volgens de gasten kan Stichting de Stem hen nog beter helpen door specifiek te werk te gaan met het onderliggende probleem en hen doelgericht te begeleiden. Gasten die een terugval gehad hebben geven aan het volgende gemist te hebben: het leven met buitenstanders, hoe om te gaan met geld, het leren omgaan met teleurstellingen, het leren onderwerpen aan het gezag, het begrip van bepaalde begeleiders en de professie van hen. Op de vraag wat de gasten nodig hebben om een zelfstandig en drugsvrij leven te kunnen leiden, geven zij de volgende antwoorden: een goede baan, het geloof in God, goed kunnen communiceren, een levenspartner, een back-up, een goed sociaal netwerk en een gezonde omgeving, een hoger respect

voor zichzelf, discipline en regelmaat. De trainingen die iedere ochtend gegeven worden beoordelen de meeste gasten als goed en leerrijk. Eén persoon geeft daarbij aan dat het ook belangrijk is om de trainingen te evalueren.

4.5 Conclusie

Door de Nationale Anti-Drugs Raad zijn richtlijnen opgesteld waar behandelcentra in Suriname moeten voldoen. Deze richtlijnen bieden de mogelijkheid om optimale zorg te bieden aan drugsverslaafden. De richtlijnen zijn gebaseerd op de volgende gebieden: rechten en verantwoordelijkheden, management, personeelsbeleid, faciliteit, familieondersteuning en betrokkenheid, gestructureerde programma’s en dagelijkse activiteiten, documentatie, monitoring en evaluatie, toelatingsprocedure, cliëntbeoordeling, individueel behandelplan, medische behandeling, beleidsplan voor kwetsbare doelgroepen, resocialisatie en nazorg. Door te voldoen aan deze richtlijnen wordt de kans op resocialisatie vergroot. Stichting de Stem voldoet op dit moment niet aan alle richtlijnen, maar is op weg naar verdere professionalisering om uiteindelijk aan alle richtlijnen te kunnen voldoen. Uit literatuurstudie is gebleken dat motiverende gespreksvoering effect kan hebben in de omgang met drugsverslaafden. Om te kunnen afkicken is motivatie van groot belang en een voorwaarde voor resocialisatie. Dit wordt onderstreept door medewerkers en gasten van Stichting de Stem. Daarnaast blijkt uit literatuurstudie dat het trainen van copings-vaardigheden tijdens de behandeling van belang is bij het resocialisatieproces. Deze vaardigheden helpen om een volwaardige terugkeer in de maatschappij te realiseren. Het minnesota-model wordt veel gebruikt bij het omgaan met een drugsprobleem. Dit model gaat ervan uit dat met behulp van twaalf stappen het drugsprobleem kan worden aangepakt. Ook is gebleken dat een behandelplan een voorwaarde schept om doelgericht te werk te gaan en bewust bezig te zijn met het resocialisatieproces. Huiswerkopdrachten bieden de mogelijkheid om het geleerde toe te passen in de praktijk en dit daarna te evalueren. Stichting de Stem werkt vanuit het holistisch model, waarin ziel, lichaam en geest in balans trachten te zijn. Werkrehabilitatie, ritme, structuur en discipline worden als belangrijke aspecten gezien binnen het proces van resocialisatie. Een groot onderdeel in de behandeling die Stichting de Stem aan drugsverslaafden biedt betreft het stilstaan bij de aanleiding van drugsgebruik en terugvalpreventie. Vaak wordt gezien dat drugsverslaafden kampen met minderwaardigheidsgevoelens, waaraan dan ook aandacht wordt besteedt tijdens de behandeling. Literatuur schrijft hierover dat bekrachtiging een groot effect heeft en helpt de motivatie en het

zelfbeeld te vergroten. Verder wordt er door medewerkers en gasten aangegeven dat sociale vaardigheden, een sociaal netwerk en nazorg van belang zijn voor resocialisatie.