Coördinatie individueel behandelprogramma

Zoals beschreven in de vorige paragraaf is uit de enquête gebleken dat gasten het moeilijk vinden om aan te geven op welke manier zij aan hun doelen werken. Op de vraag of de doelen geëvalueerd worden en op welke manier dit gebeurd, kan een aantal gasten geen antwoord geven. Dit wekt de indruk dat het doel van een behandelplan en het nut van het opstellen van doelen nog niet duidelijk is voor de gasten. De psycholoog geeft in een interview aan dat er twee soorten doelen opgesteld worden, te weten: korte termijndoelen en lange termijndoelen. Korte termijndoelen kunnen binnen twaalf maanden bereikt worden. Lange termijndoelen kunnen bereikt worden op een termijn van minimaal twaalf maanden en maximaal twee jaar. Volgens de psycholoog bevat het laatste gedeelte van het behandelplan de evaluaties. Aangezien het feit dat het behandelplan net geïmplementeerd is, is nog niet besloten wanneer en op welke manier er geëvalueerd gaat worden. De psycholoog geeft aan dat hier nog geen besluit over genomen is. Wel geeft hij aan dat dit maandelijks of eens per kwartaal zal zijn. Uit eigen waarnemingen kan gezegd worden dat tot nu het behandelplan een onderdeel is van de psycholoog en dat het niet als vaste leidraad gezien wordt voor het behandelprogramma.

Gasten kunnen in de loop van de behandeling taken krijgen zoals kameroudste, controleur en keukenassistent. Bij deze taken is het van belang dat gasten leren verantwoordelijkheid te nemen en te voldoen aan bepaalde eisen. Wanneer deze taken goed volbracht worden, kan de gast de stap

maken om extern werkervaring op te doen. De manager van Stichting de Stem houdt zicht op het uitvoeren van deze taken en geeft aan wanneer een gast de taak tot een goed einde heeft gebracht.

Concluderend kan gezegd worden dat het evalueren van het individuele behandelprogramma niet structureel wordt bijgehouden. Hierdoor is er minder zicht op de ontwikkeling die een gast doormaakt. Ook valt op niet alle medewerkers niet altijd op de hoogte zijn van de ontwikkelingen van de cliënt, mede doordat dit niet vastgelegd wordt en opgenomen in het dossier. Evaluatiemomenten bieden de gasten inzicht in de eigen ontwikkeling, laten zien waar ze op dat moment staan en geven inzicht in wat zij nog moeten bereiken. Evaluatiemomenten bieden duidelijkheid, inzicht en motivatie.

5.7 Trainingen

In het dagprogramma wordt vermeld dat er iedere ochtend een training wordt gegeven. Deze trainingen worden verzorgd door medewerkers van Stichting de Stem en ervaringsdeskundigen. De training duurt gemiddeld een uur en gebeurt op het moment van de dag voordat de gasten starten met werkervaring. Een belangrijk onderdeel van dit moment is om de dag te starten met gebed en het Woord van God. De inhoud van de trainingen wordt afgewisseld met Bijbelstudies en lesmateriaal dat Stichting de Stem ontvang van Stichting de Hoop uit Nederland. Dit lesmateriaal bevat modules zoals sociale vaardigheden, praktische vaardigheden en seksualiteit. Regelmatig wordt nieuw lesmateriaal ontvangen, maar het blijkt dat hier nog niets mee gedaan wordt. Veelal wordt er nog gebruik gemaakt van het wat oudere lesmateriaal. De directeur geeft hierover aan dat men moeite ervaart met het implementeren van nieuw lesmateriaal. Als reden hiervoor geeft hij aan dat men moeite heeft om nieuw lesmateriaal om te buigen naar de praktische uitvoering. Hierdoor blijft het nieuwe lesmateriaal liggen en wordt de inhoud van de trainingen niet verder ontwikkeld. Uit de enquête onder de gasten blijkt dat zij de trainingen als waardevol ervaren. De onderwerpen van trainingen worden verdeeld onder de medewerkers door de manager van Stichting de Stem, zoals zij aangeeft in een interview. Hoe deze trainingen in de praktijk worden uitgevoerd, is afhankelijk van de kennis en voorbereiding van de desbetreffende medewerker. Dit zorgt ervoor dat er een groot verschil ontstaat in de trainingen die gegeven worden. Naar aanleiding van observaties blijkt namelijk dat een deel van deze trainingen niet uitgevoerd worden zoals aangegeven. De oorzaak hiervan kan zijn dat bepaalde medewerkers onvoldoende kennis hebben om lesmateriaal op

een volwaardige manier over te brengen. De medewerkers worden niet opgeleid voor het geven van deze trainingen, wat ervoor zorgt dat iedereen het op zijn of haar eigen wijze vorm geeft. Een aantal medewerkers die de trainingen verzorgen maken geen onderdeel uit van het therapeutisch team. Zij zijn hierdoor niet of nauwelijks op de hoogte van het individuele behandelprogramma van de gasten, waardoor zij dit ook niet kunnen betrekken bij het geven van de trainingen.

Uit observaties blijkt dat een aantal trainingen vooral consumerend zijn en er weinig interactie plaats vindt. Interactie kan bevorderen dat gasten van elkaar leren, elkaar helpen en elkaar ondersteunen. Zij leren zichzelf kwetsbaar op te stellen, over hun problemen te praten en stil te staan bij hun grenzen, frustraties en moeilijkheden. Ook leren ze respect te hebben voor elkaar en schept het een band.

Het merendeel van de gasten geeft aan baat te hebben bij meer trainingen, zo blijkt uit de enquête. Onder de medewerkers is er wat verdeeldheid over dit onderwerp. Een aantal medewerkers ziet het belang van meer trainingen, terwijl anderen vinden dat de balans tussen werkervaring en trainingen op dit moment goed is. Zowel werkervaring als trainingen zijn belangrijk bij de behandeling aan drugsverslaafden. Het is van belang dat drugsverslaafden tijdens hun behandeling aan bepaalde facetten gaan werken, zoals sociale vaardigheden, het opbouwen van een sociaal netwerk en het opnieuw leren omgaan met moeilijke omstandigheden. Doormiddel van de trainingen kunnen zij worden stilgezet bij de oorzaak van de verslaving en kan geleerd worden hoe zij op een andere manier met hun problemen kunnen omgaan. Werkervaring en het bieden van trainingen moeten daarom in balans zijn. Doordat op dit moment de afdeling werkervaring de overhand heeft, is er weinig ruimte om voldoende trainingsmodules aan te bieden.

Over het algemeen worden de trainingen ervaren als goed en leerrijk. Ook wordt aangegeven dat de inhoud van de trainingen leidt tot een beter inzicht in het persoonlijk leven. Een aantal gasten geven echter ook aan dat niet alle trainingen vatbaar zijn en dat sommige trainingen wat oppervlakkig blijven. Hieruit blijkt dat gasten behoefte hebben aan trainingen die diepgaand zijn en bepalen bij henzelf. Ook wordt aangegeven dat de gasten behoefte hebben aan evaluatie van de geboden trainingen, zodat besproken wordt wat het leereffect is op het gebied van de persoonlijke ontwikkeling. Aan gasten die al eerder opgenomen zijn, is gevraagd of zij iets gemist hebben waardoor zij zijn teruggevallen in drugsgebruik. Met betrekking tot de trainingen kan daarop het volgende gezegd worden. Er wordt aangegeven dat het leven met buitenstanders moeilijker is dan verwacht. Ook wordt aangegeven dat het moeilijk is om met geld en teleurstellingen om te gaan. Op

de vraag aan welke thema’s nog behoefte is tijdens de training, worden de volgende onderwerpen aangegeven: hoe om te gaan met driftigheid, seksualiteit, hoe men zich moet aanpassen aan de maatschappij en hoe men sociale contacten kan opbouwen en onderhouden.

5.8 Conclusie

Stichting de Stem werkt niet vanuit één methodiek, maar werkt vanuit een begeleidingsvisie waarin het geloof in God centraal staat. Daarbij wordt er uitgegaan van drie theorieën, te weten de theorie van Maslow, Hertzberg en Victor Vroom. Deze theorieën worden niet direct doorgewerkt in de uitvoering van de behandeling en krijgt geen vorm in het behandelplan.

Het grootste gedeelte van de behandeling bestaat uit het opdoen van werkervaring. Daarnaast wordt er eenmaal per dag een training aangeboden waarin verschillende modules behandeld worden. In het programma zijn momenten opgenomen waarin gasten sportactiviteiten uit kunnen voeren, wat niet altijd gerealiseerd wordt. In de praktijk blijkt dat gasten zich in de middag veelal vervelen, vanwege het gebrek aan voldoende werk. Dit heeft invloed op de motivatie en eigenwaarde van de gasten. Ook blijkt dat er in de avonden en weekenden regelmatig geen begeleiding aanwezig is, waardoor gasten verleid kunnen worden tot acties waarvoor zij niet in behandeling zijn gekomen. Sinds september 2010 is er een psycholoog in dienst gekomen, welke wekelijks gesprekken voert met de gasten. Ook zijn er counselors aanwezig die regelmatig met de gasten in gesprek gaan.

Stichting de Stem bevat twee afdelingen, genoemd de basisafdeling en de resocialisatieafdeling. Op de basisafdeling wordt toegewerkt naar resocialisatie doormiddel van werkrehabilitatie en het volgen van trainingen. De basisafdeling bevat de volgende onderdelen, te weten: intake, individuele therapie, counselinggesprekken, trainingen en werkervaring. Uit observaties naar de vertaling richting de praktijksituaties blijkt dat de communicatie onderling niet altijd soepel verloopt. Met het huidige rapportagesysteem wordt niet zo adequaat mee omgegaan dan dat men zou wensen. Hierdoor neemt de miscommunicatie onderling toe.

Het zorgplan is in het leven geroepen om de praktische doelen van de gasten op te stellen. Het zorgplan is nog niet geheel geïmplementeerd, waardoor de effecten van het zorgplan niet direct zichtbaar zijn. Met het behandelplan wordt sinds kort gewerkt en is opgesteld door de psycholoog en de directeur. Er is gebleken dat de doelen die in het behandelplan worden opgenomen veelal abstract zijn, waardoor het voor de gasten moeilijk is om hier doelgericht mee aan het werk te gaan. De doelen worden niet structureel geëvalueerd, wat de inzicht op het individueel groeiproces

bemoeilijkt. Concluderend kan gezegd worden dat het evalueren van het individuele behandelprogramma niet structureel wordt bijgehouden.

De trainingen die geboden worden bevatten onder andere Bijbelstudies en modules die Stichting de Stem heeft ontvangen van Stichting de Hoop uit Nederland. Veelal wordt er gebruik gemaakt van het wat oudere lesmateriaal en blijft het implementeren van nieuw lesmateriaal achterwege. Hoe deze trainingen in de praktijk worden uitgevoerd, is afhankelijk van de kennis en voorbereiding van de medewerker die deze training geeft. Het merendeel van de medewerkers heeft geen opleiding gevolgd. Uit observatie is gebleken dat een aantal trainingen vooral consumerend zijn en er weinig interactie plaats vindt. Zowel gasten als medewerkers zien de trainingen als goed en leerrijk, maar geven tevens aan het nut in te zien van meer trainingen die diepgaand van aard zijn.