Het verminderen van luchtverontreiniging, geluidhinder, CO2-emmissies en energieverbruik De derde SUMP doelstelling is gericht op het verminderen van de negatieve effecten van mobiliteit

op de omgevingskwaliteit.

In de eerste plaats komt naar voren dat het GVVP geen concrete of directe doelstelling heeft, die verband lijkt te houden met de derde SUMP doelstelling. Wel kan in het kader van de vijf V’s (zie inleidende paragraaf) een verband worden gelegd met de ambitie om middels het GVVP het verkeer en de omgeving te verschonen en te verstillen.

De doelstellingen die in de uitwerking van het eerste SUMP doel aan bod zijn gekomen, vinden ook in dit onderdeel terugslag. Het uitwerken van deze doelen vormt een onmiskenbaar onderdeel in het verbeteren van de omgevingskwaliteit van Amersfoort.

In het GVVP wordt gesteld dat de gemeente wil inspelen op de verwachte groei van het aantal inwoners en de daaraan gerelateerde vraag naar vervoer. De inzet op openbaar vervoer en fietsgebruik als alternatief voor automobiliteit lijken te kunnen bijdragen aan het verschonen en verstillen van de leefomgeving, op basis van het mobiliteitssysteem dat onder druk ligt van een toenemende vraag naar mobiliteit.

“De duurzame vervoermiddelen moeten een aantrekkelijk alternatief vormen, door de kwaliteit hiervan te verbeteren en deze vervoerswijzen te stimuleren” (GVVP Amersfoort, 2013, p.21).

Om de toenemende druk op het vervoersnetwerk op te vangen, wordt in het GVVP ingezet op een breed aanbod van vervoersmiddelen, met aandacht voor duurzame alternatieven voor automobiliteit en het stimuleren van OV en het gebruik van de fiets.

Op die manier kan aan de vervoersvraag worden voldaan, zonder dat een toename van het aantal auto’s als negatief effect optreedt.

“Voor alle verplaatsingen in de gemeente moet gelden dat deze op een veilige en comfortabele manier kunnen plaatsvinden Dit geldt ook voor verplaatsingen van het langzaam verkeer. Deze vorm van verplaatsen is het meest voordelig, omdat er de minste overlast - zowel qua ruimtebeslag, geluid en lucht wordt veroorzaakt”(GVVP Amersfoort, 2013, p.22).

Een onderdeel in het bereiken van multimodaliteit gaat in op gedragsverandering en bestaat uit het beschikbaar stellen van de juiste informatie over vervoersmogelijkheden, waarbij voornamelijk op de korte termijn reisbeslissingen wordt ingespeeld. Er wordt gesteld dat er een overdaad aan informatie beschikbaar is, als gevolg van de toenemende ontwikkelingen binnen de ICT. Dit overaanbod heeft als gevolg dat het voor een reiziger onaantrekkelijk is, om op basis hiervan een keuze te maken over de manier waarop hij of zij de verplaatsing zal ondernemen. Dit leidt er toe dat afwegingen over bepaalde vervoersmiddelen achterwege blijven, waardoor het autogebruik vaak de voorkeur geniet. Er wordt in het GVVP een aparte doelstelling gewijd aan het bieden van informatie ten behoeve van het stimuleren van een gewenst reisgedrag.

“We willen de reiziger verleiden om gebruik te maken van de duurzame vervoermiddelen. Daarbij richten we ons voor de interne verplaatsingen vooral op de fiets en voor de externe verplaatsingen op de fiets en het openbaar vervoer. Om mensen te verleiden is er meer nodig dan alleen een goed

“In 2017 moeten de inwoners van Amersfoort beschikken over brede informatie waarmee ze een bewuste keuze kunnen maken in hun reisgedrag” (GVVP Amersfoort, 2013, p.25).

Het aanbieden van informatie is gestoeld op het sturen van reizigers, gericht op het verwezenlijken van een verandering in de verdeling van vervoersmiddelen over het totale vervoersaandeel. De nadruk ligt op het gebruik van duurzame alternatieven voor automobiliteit.

In een analyse van het GVVP komt naar voren dat er geen concreet doel gesteld wordt dat lijkt op het SUMP doel, maar kan beredeneerd worden dat de geformuleerde doelen en maatregelen in principe een indirect positief effect hebben op de luchtverontreiniging, geluidhinder en CO2-emmissie en daarmee op de omgevingskwaliteit van Amersfoort.

Aansluiting tot SUMP doelstelling ‘milieu’

Specifiek Het ontbreekt in het GVVP aan een expliciete doelstelling die kan worden gerelateerd aan de derde SUMP doelstelling. Wel kan vastgesteld worden dat de ambities met betrekking tot het stimuleren van fietsgebruik en openbaar vervoer als alternatief voor automobiliteit mede zijn ingegeven door een – grotendeels impliciete – doelstelling gericht op duurzaamheid, waaronder onder andere luchtkwaliteit en duurzaamheid wordt begrepen. Hiermee is geen sprake van een specifieke aansluiting tot het derde SUMP doel, maar is slechts sprake van indirecte invulling hiervan. Meetbaar Er is geen meetbare component omschreven voor de vermindering van de uitstoot van schadelijke stoffen en geluid als gevolg van het mobiliteitsbeleid. Wel is er is de mate waarin het aandeel fiets- en OV verplaatsingen wordt beoogd te stijgen, dat meetbaar is. Deze onderdelen hebben slechts een indirect effect op de omgevingskwaliteit en zijn niet relevant voor de SMART beoordeling. Er wordt zodoende geen concrete omschrijving gegeven van de gewenste situatie met betrekking tot de SUMP milieudoelstelling.

Acceptabel Er wordt naast indirecte doelstellingen gericht op alternatieve vervoersmiddelen, een brede informatievoorziening voorgesteld die voorziet in het maken van verantwoorde reiskeuzes. Het bieden van sturende informatie is in het GVVP een aparte doelstelling. Opgemerkt moet worden dat het de vraag is in welke mate dit daadwerkelijk bijdraagt aan het verminderen van autogebruik. Daarnaast lijkt het bieden van informatie eerder een middel dan een aparte doelstelling gericht op het milieu. Er is in die zin sprake van een conflict tussen het voorgestelde beleid en de kaders die worden gesteld in de SUMP richtlijn. Er is geen acceptabel e invulling van het SUMP milieu doel. Relevant In het GVVP wordt benoemd dat het voeren van beleid gericht op alternatieve

vervoersmiddelen en het geven van de juiste informatie, bijdraagt aan een verduurzaming van het mobiliteitssysteem. Er is vastgesteld dat het gaat om indirect beleid. Echter is het ontbreken van een directe doelstelling een beperking voor de aannemelijkheid van een beleid gerelateerd aan de milieudoelstelling. Het voorgestelde beleid werkt formuleringen uit die niet of nauwelijks zullen bijdragen aan het behalen van het milieudoel. Dit is een niet relevante invulling van de SUMP milieudoelstelling.

Tijdsgebonden Aan de doelstellingen gericht op het gebruik van openbaar vervoer en de fiets is een tijdsgebonden component verbonden. Datzelfde geldt voor doelstelling gericht op het voorzien van informatie, namelijk een realisatie in 2017.

Echter vormt er door het ontbreken van een directe doelstelling, hier een beperking in de

mogelijkheid om een tijdsaspect te kunnen vaststellen. Er is geen tijdsframe vastgesteld waarbinnen aan de milieudoelstelling gerelateerde onderdelen worden behaald.

SMART Invulling SUMP doel ‘milieu’

SMART Criterium

Omschrijving Score Toelichting

Specifiek Plan gaat beschrijft specifiek beleid voor verschillende onderdelen van de milieudoelstelling

-- Ontbreekt. Wel een hieraan gerelateerd doel met betrekking tot modal shift dat duidelijk is gespecificeerd.

Meetbaar Het document stelt vast hoe de gewenste nieuwe situatie voorgesteld moet worden

-- Geen meetbare component geformuleerd gerelateerd aan SUMP doel. Afgeleide doelen zijn wel meetbaar gemaakt, maar kunnen geen inzicht geven in een verandering van de uitstoot en luchtkwaliteit etc.

Acceptabel Beleidsdocument heeft aandacht voor

mogelijke conflicten tussen voorgesteld beleid en bestaande kaders en normeringen

-- Haalbaarheid afgeleide doelen hangt sterk af van gedragsverandering onder reizigers, Informatie als middel is niet overtuigend en ontoereikend in een poging om autoverkeer te ontmoedigen.

Relevant Plan werkt beleid uit dat bijdraagt aan de resultaten die met de milieudoelstelling worden beoogd

- Veronderstelde maatschappelijke

ontwikkelingen zouden leiden tot stijging autogebruik en hebben daarmee negatief effect op omgevingskwaliteit. Voorgestelde maatregelen zijn in die zin relevant.

Tijdsgebonden Wat is het tijdsframe waarbinnen de beleidsuitwerking wordt gerealiseerd?

-- Afgeleide doelen hebben tijdsframe, er is geen daadwerkelijk tijdsgebonden doel voor dit thema.

6.4 Het verbeteren van de efficiency en de kosteneffectiviteit van de mobiliteit voor mens en goed