Sociale eenzaamheid is aanwezig onder de respondenten. Deze lijkt veelal bewust verkozen in de periode rond de Coming Out. De respondenten vertellen dat ze zich in deze periode hebben teruggetrokken uit hun bestaande netwerk om na te denken over hun geaardheid. Respondent 4 geeft aan dat ze is verhuisd rond deze periode. “Ik denk dat je, doordat je al jezelf wegdoet voor de omgeving omdat je ergens anders gaat wonen, in mijn geval, dan ben je meer op jezelf gericht. Dus ik voelde al dat ik dat nodig heb!“ Respondent 3 geeft aan dat hij zich voor langere tijd sociaal heeft teruggetrokken uit zijn netwerk. “(Dus) heb ik mezelf altijd bewust afgesloten van het reguliere tienerleven met uitgaan, zoenen, seks en dat soort dingen, omdat ik ergens van binnen al wist dat ik op mannen viel.” Voor respondent 5 kwam na de Coming Out het besef dat zijn bestaande netwerk niet voldoende was om zich goed te
alleen blijven! Dat kan helemaal niet. En het is goed om veel heterovrienden te hebben, die open minded zijn. Maar zij zullen nooit kunnen begrijpen hoe je je voelt, want ze zijn niet hetzelfde!”
Voor respondent 7 kwam de sociale eenzaamheid ook rond de periode van de Coming Out. Zij werd door haar ouders na haar Coming Out thuisgehouden, en afgesloten van ‘lesbische’ invloeden. Hierdoor ging zij zichzelf ook sociaal terug trekken. Ze beschrijft: “Maar als je dan thuis eigenlijk van alles wordt afgesloten wat daarvan in de buurt komt zeg maar, ja dat is eigenlijk wel heel rot. En je ouders zijn heel boos...en ja…ik ging mezelf heel erg afsluiten, en dat is niet fijn.”
Wat helpend is geweest voor alle respondenten na de periode rond de Coming Out waarin vormen van sociale eenzaamheid voorkwamen, was contact met andere homo’s. Voor de meeste respondenten waren dit homo’s uit de vriendengroep, en voor alle respondenten verliep dit contact ook via social media en de gayscene. Daarnaast vertellen de respondenten dat ze in deze tijd veel bezig zijn geweest met voorbeelden uit de media, zie hiervoor de hoofdcode ¨Media¨.
Samenvattend: Sociale eenzaamheid komt voor als een bewust gekozen vorm van
eenzaamheid die enkele respondenten rond de periode van de Coming Out ingaan. In deze periode verdiepten ze zich in existentiële vragen over wie men is, de eigen identiteit en het innerlijk en keken ze naar voorbeelden van homoseksuelen in de media. Vaak ontdekt men in deze periode dat het bestaande netwerk niet voldoende ondersteunend is. Hiermee lijkt deze groep op de groep 'eenzamen' zoals beschreven door Van Tilburg & De Jong-Gierveld (2007). Binnen deze periode van sociale eenzaamheid kan het besef groeien dat contact met
homoseksuelen belangrijk is. Men gaat dat contact aan via social media, binnen de Gayscene of binnen de eigen vriendengroep.
4.4 Gayscene
Alle respondenten geven aan dat ze wel eens stappen zetten in de gayscene. Wat de gayscene is voor een respondent loopt echter uiteen. De gayscene omvat voor alle negen respondenten de homo-uitgaansscene, maar ook de (homo)media en de (homo)sociale media. Daarnaast wordt de gayscene ook beschreven als bijvoorbeeld een groep vrienden met dezelfde geaardheid. Omdat de media en de sociale media een hoofdcode op zichzelf vormen, zal ik deze hier verder niet bespreken.
Respondent 1 beschrijft de gayscene als volgt “De basis is feest. En grenzen opzoeken […] Bijvoorbeeld qua middelen gebruiken, daar bijvoorbeeld grenzen opzoeken. Maar ook qua lichaam, qua kledingstijl, qua fetishes, qua seks…” Hij geeft hierbij aan wat volgens hem de algemene denkwijze is in de gayscene: “Kijk er heerst natuurlijk een algemene denkwijze in de gayscene, …vrijheid, zijn wie je bent! Misschien dat dat dan wel een soort levensvisie is. Dat verenigt ons! Ons homo’s.” Vijf andere respondenten geven vrijheid ook aan als een belangrijk onderdeel van de homoseksualiteit.
De gayscene kent voor de respondenten een dubbele lading. Zo beschrijven zes respondenten de eerste keren dat zij naar een homofeest gingen, en zij kijken daar positief op terug. Er klinken echter ook vooral negatieve geluiden over de inrichting van de gayscene. Hierbij wordt een duidelijk onderscheid gemaakt door de respondenten tussen de scene voor mannen en vrouwen.
De vrouwenscene wordt beschreven als een agressieve scene waarin veel vrouwen met problemen rond lopen. Respondent 7 geeft aan: “Waar ik heel veel moeite mee heb is dat heel veel van die lesbische vrouwen, dat die echt haatdragend naar mannen zijn”. Deze
respondent vraagt zich af: “Goh is er nog ergens een normale lesbo?” Ook lijkt er een hiërarchie te bestaan. Respondent 1 geeft aan: “Eerst hetero, dan homo, en ergens onderaan bungelt de lesbo. Ja dat is wel echt zo..”
De mannenscene wordt vooral beschreven als een scene die draait om uiterlijk, oppervlakkig contact, en seks. Vijf respondenten benadrukken allemaal dat seks centraal staat. Respondent 6 noemt seks zelfs de basis van de gayscene. Respondent 3 geeft aan: “Ik vind de homowereld over het algemeen redelijk oppervlakkig. Ik vind het heel erg gaan over uiterlijkheden. Over futiliteiten. Over hele simpele dingen, of iemand de mooiste Sixpack ooit heeft of dat soort dingen. Of…ben je mannelijk, ben je vrouwelijk? Ik vind het labels hangen in de homowereld misschien nog wel erger dan dat in de reguliere wereld is.” Respondent 6 geeft aan: “Het is geen cliché. Het is waar. De gayscene draait om seks.”
De gayscene blijkt verschillende soorten eenzaamheid in zich te herbergen.
4.4.1 Epistemologische eenzaamheid
Respondent 6 geeft aan dat hij zich zowel bij heteromannen als bij heterovrouwen nooit helemaal begrepen voelt. En met de contacten in de gayscene kan hij zich niet identificeren. Hij stelt: “Ik denk dat die eenzaamheid dan vooral zit in...ja… je behoort niet tot de ene groep, en niet tot de andere groep. En dan is er nog een soort van gay groep. […]aan de ene kant de gayscene die heel extravert is, en heel uitbundig, en aan de andere kant de gayscene
die heel treurig is. Maar je hebt eigenlijk niet…Ja ik wil bijna zeggen geen normale gayscene, geen leuke mensen..”
Respondent 1 geeft aan dat de gayscene niet de plek is om jezelf helemaal te laten zien. “Ik denk dat binnen de gayscene...kijk heel veel homo's zijn onzeker, maar ik denk dat het een taboe is om daar je onzekerheid te laten zien […] Ik denk dat je dat dus niet laat zien, dat je eenzaam bent, dat is een soort zwakte. Je moet altijd sterk en trots en assertief zijn” Zijn conclusie is: “Ja als je je bij de hetero’s niet thuis voelt…en bij de homo’s niet. Ja wat hou je dan over?” Ook respondent 3 bevestigt dit. Verschillende respondenten hebben het gevoel dat ze in de gayscene niet gezien worden als wie ze zijn, maar enkel worden beoordeeld op de buitenkant. Respondent 7 geeft aan: “De scene is eigenlijk al heel klein, maar binnen de scene wordt er ook nog een beetje op elkaar gelet..” Ze geeft ook aan waarom ze zich dan toch in de gayscene inlaat: “Je wil het eigenlijk niet omdat je er niet mee geassocieerd wil worden. Aan de andere kant ben je wel bang dat je anders eenzaam blijft of zo…” Aan respondent 1 vraag ik wat er zou gebeuren als je je als homo niet in de gayscene inlaat. Zijn antwoord hierop is: “Dan vereenzaam je. Dan schraal je helemaal weg thuis. Want ik vind heterovrienden hartstikke leuk, maar ik moet af en toe ook echt homo’s om me heen. Om diezelfde reden van herkenbaarheid en erkenning” Respondent 6 geeft aan: “Je seksualiteit speelt best een grote rol, het is echt een groot deel van je leven of zo. En op het moment dat je daarin afwijkt van de algemene maatschappij dan heeft dat best wel een grote… is dat best wel een groot ding. En mensen die in datzelfde schuitje zitten, dat geeft veel herkenning.” 4.4.2 Emotionele eenzaamheid
Hoewel sommige respondenten zich in de gayscene begeven om wellicht een partner te vinden, blijkt dit soms een averechts effect te hebben en angstgevoelens en emotionele eenzaamheid met zich mee te brengen. Respondent 5 geeft aan “Denken: oh ik tref een man… en dan word ik verliefd, en dan is alles schitterend. Ja dat kan, maar die kans is er
nauwelijks.” Hij geeft aan dat de nadruk op seks hieraan ten grondslag ligt “Kijk seks is goed. Maar seks is gewoon maar een moment. En dan ben je weer alleen. En dat is het grote probleem. En dat is waarom veel meer homoseksuele mannen denk ik alleen zijn en
eenzaam.”
Ook respondent 6 geeft aan de gayscene voor hem niet de plek is om een liefdesleven op te bouwen: “Straks krijgt iedereen kinderen, en iedereen heeft relaties. Ik heb dat nog nooit gehad en nog nooit gevonden in de gayscene, eh… ja daarin voel ik me wel eens eenzaam.” Ook respondent 7 geeft aan dat andere homo's eenzaam zijn. Zij zegt hierbij dat
Uit de interviews met de respondenten blijkt dat een groot deel van de respondenten zich niet altijd prettig voelt in de gayscene. Men voelt zich niet altijd gezien, en vaak beoordeeld. Twee respondenten geven aan dat ze zich soms rot hebben gevoeld, omdat ze mannen zijn met vrouwelijke trekken en gedragingen. Twee andere respondenten geven aan dat ze juist blij zijn dat ze door hun mannelijke en vrouwelijke uitstraling een goede positie innemen in de scene. Uit de interviews wordt duidelijk dat er veel gelabeld wordt in de gayscene. Een respondenten geeft aan wat het labelen/oordelen oplevert: “Ik denk dat iemand.. dat mensen dan minder eng zijn. Omdat je weet in wat voor groep ze vallen, ik denk dat dit het vooral is.” Uit de interviews wordt duidelijk dat de respondenten zelf ook oordelen hebben. Zo geven respondent 1 en 5 aan dat vrouwelijke mannen in de gayscene niet worden gewaardeerd, en respondent 7 geeft aan dat mannelijke vrouwen niet worden gewaardeerd. “Ik vind van die vrouwen dat je echt denk van ik moet even kijken of het een man of een vrouw is, ik snap dat echt niet. Ik bedoel, het kan dat je op vrouwen valt maar waarom moet je je dan zelf als een vent gaan gedragen?” en respondent 5 geeft aan wat hij vind van biseksuelen “Ik geloof niet in biseksueel. Maar kunnen de mensen tegen mij zeggen: ik ben biseksueel? Ja. Dan denk ik: oké dat is je leven.”
Respondent 8 stelt: “Ik merk in mijn omgeving dat ik vrij weinig relnichten heb zitten. Ik merk ook dat ik heel allergisch reageer op probleemnichten.”
Daarnaast opperen de verschillende respondenten wel hoe een scene eruit zou zien, waarin zij zich prettig zouden voelen. Respondent 1 geeft aan: “Eigenlijk zouden we heel veel behoefte hebben aan een gayscene waar die hele jacht niet zit. Dus dat je gewoon andere homo's kunt ontmoeten en gewoon een beetje leuk kunt praten”.
Samenvattend: De gayscene is voor veel homo’s een plaats waar vrijheid, feest en het ontmoeten van andere homoseksuelen centraal staat. Echter, de gayscene kent ook veel nadelen. In de mannenscene lijkt het vooral om seks en oppervlakkig contact te gaan, in de vrouwenscene heerst er veelal een negatieve sfeer en is er sprake van agressie. Daarnaast wordt er in de gehele scene veel gelabeld en beoordeeld, iets waar de respondenten zelf ook aan lijken bij te dragen. Dit maakt dat de respondenten zich niet volledig gezien voelen, en epistemologisch eenzaam zijn. Ook laten de respondenten zich door de sfeer in de scene niet helemaal zien (kwetsbaarheid blijkt een taboe). Naast epistemologische eenzaamheid is er ook sprake van emotionele eenzaamheid die voortkomt uit de scene. Door de nadruk op seks en het oppervlakkige contact vinden de respondenten hier geen liefde en intimiteit.