DEn grooten vander Veen vernaemsten der Poëten,
Die al den afganck t'saem van oud' en nieu heeft g'eten, Jae die Minervam selfs, en al haer wijsheyt me, Heeft tseffens door gejaecht als pil van aloe.
Besoeck d'Antwerpsche groet van een onnoosel, lichte, Slecht Koekoecx Rymerken, in goeden slechten dichte Gestelt, op sijn manier, op hoop' dat dit bestaen: Sijn grootheyt sal uyt jonst int goede nemen aen.
Wijt-roemend' vander Veen: soo hier was aengekomen U Kaets-spel kloeck gedicht, 'twas nauwelyck vernomen, Antwerpen met haer soons was heel beroert, verstoort: Want sulcken donderslach en wasser noyt gehoort. d'Een hiet u lasteraer, en d'ander Leugenstichter.
d'Een seyd' den duyvel hael den valschen Kaets-spel-dichter. Daer was een groot gekrijt, alleen ick stondt en docht, Dit Kaets-spel dient te zijn wat nader ondersocht.
Maer stondt in d'eerst versuft, hoe ick den Bal sou keeren, Want Kaetsen kan ick niet, en ben nu t'oudt om leeren. In 't lest ick dacht wel hoe? en schepten eenen moet, Ick sal mijn beste doen: die soo veel doet, vol-doet.
Sa lustich rappe maets, ick komm' u oock al by staen.
E vero Salus wacht, dien bal komt recht op my aen.
Siet hier de best op 't lest. dat gaet al red'lyck wel. My dunckt (soo dit begint) 'k verstaen wat me van 't spel.
Wat Tytelen zijn dit? Marcolphus, Polyphemus, Klaes Mopsus Kamerlingh, den neef van Nicodemus. Dit vlieght my veel te hoogh' 'tgaet boven mijn vernuft, Hier ben ick weer uyt 't spel, en staen geheel versuft. Dit moeten namen zijn van treffelycke quanten, Van Kercken dienaers oft van uwe Predicanten,
'tGaet vast: want ghy aensiet my med' voor heel geleert, En seght dat ick daerom tot Leuven heb verkeert, En daer al veel Latijns met lepelen gegeten: Vervolgens dat ick vry behoorde wat te weten.
Och vriendt ghy faelt, ick noyt daerom tot Leuven was, Doch danck u vande eer, en docht soo ick het las,
Waer 't waer 't gheen' hier in spot op my wort uytgespogen, Al waer voort al de rest (ghelijck het is) gelogen.
Soo mocht ick oock als ghy 't kaets-spelen wel verstaen, En me tot by de stuyt den bal te rugge slaen.
Maer nu ben anders niet als Pelgrim mette schelpen,
Fons innocentia, de Heer die wil my helpen:
Want den onnooselen, soo ghy te recht beklaeght, Die wort van eenen hoop stultorum steets geplaecht. Maer die hun quellen d'meest dat zijn verwaende sotten, Die d'arm onnooselheyt geduerichlyck bespotten, En maken eenen uyl, een dickmuts, eenen nar, Te slecht om geck te zijn, een Esel, Vos, en Var,
En anders diesgelijck, d'welck al souw beter passen Op sulck verwaent gespoock dat niet en doet dan bassen, Als rekels sonder steert, dat midden in het vuyl
Hem Arent noemen derft, en is een rechte uyl. Maer wat mach toch bedien u Haseasenorum; Oft moetet mogelyck zijn Asiasinorum? d'Welck seggen wilt dat ick een opper-esel ben. Dat waer te grof, sulck' eer ick my te weerdich ken. Men siet daer meestendeel de esels zijn verheven, Dus waer dees eer aen u veel beter toe gheschreven, Want sien dat over al ghy naer verhefsingh steeckt, En daerom van u selfs soo treffelycken spreeckt, U noempt een adelaer die mint der Sonnen stralen, Die met verheven cruyn darst synen naem verhalen, Die wandelt openbaer, en met geheym in stilt, Een ick en weet niet wat, die wonder wesen wilt.
Voorts danck u jonstich hert van 't vriendelyck melyden, Dat ghy hebt over my, en al dat groote lyden,
d'Welck my het arme breyn soo deerlyck heeft verkouwt, Doen ick tot letter-keer te soecken m'hadt verstout.
Maer hoe mach 'tsijn met 'tuw'? d'welc al te lang gesocht heeft Eer 't uyt myn letter-keer drie beesten fray gedocht heeft, En daer na mynen naem: 't is wonder lieven man, Soo niet gheborsten is gheheel u Herfen pan.
En waer toe al dees moet om mynen naem te vinden, Dat was van geenen noot, den besten van u vrinden, Die ghy den lastraer ons te talen had bestelt,
Die u Verstockens naem en Bruynincks heeft vermelt, Die had u mynen naem oock seer wel konnen seggen, Jae mynen handel, ampt, en wandel uytgeleggen. Want die aen yder een t'Hantwerpen is bekent. Oock dier maer eens ter maent te komen en gewent.
Waer ick als ghy, sulck volck by my geen last meer kregen, Om te vernemen yet daer my waer aen ghelegen.
Dan vreese dat hier op ghy my verwyten sult, Dat ick en myne maets daer hebben af de schult, Om dat wy onsen naem niet hebben eerst gheschreven, Gh'hebt vry al wat gelijck: dan willet ons vergeven, Wy zijn het soo gewent: 't is rymers oude wijs, By hun gedicht alleen te stellen hun devijs.
En Hugens doet het wel, wilt ons daerom niet schelden, Voor een licht nameloos gebroetsel meer uyt-belden. ‘Een dieraen acht heel licht, valt somtijts wel int eynt ‘Den sulcken op het lijf veel swaerder als hy meynt.
Wat dunckt u vander Veen? hoe keer ick dese ballen? Al wel, maer nu wat raedt? ick word' weer overvallen Van Esel, Vos en Var, drie beesten, die ghy t'faem, Als aler beesten va'er, brenght voort uyt mynen naem. Neen neen 't en is geen noot: veel beter zijn dees beesten, Als menschen vol van smaet, als noyt geruste geesten, Wiens REDEN niet en is, als WAEN en enck'le schijn, Die VIAND totter doodt VAN rechten REE'NE zijn. 'tWei vanden Vos tot bont, den Vos is nut om jagen, Den Esel is bequaem om onsen last te dragen. Den Var, gelijckmen seyt, die maeckt ons lap en leer,
Hy maeckt vleesch voor de kuyp,hy maeckt ons melc en keer, Ick wenschte vander Veen, dat ghy my alle jaren
Drie-mael dees beesten sont, wat soud' ick gelts vergaren In weynich jaren tijts? dan dit's maer losse praet: U groot vernuft den sin inwendich bet verstaet:
Want door dees beesten kondt ghy meesterlyck bedieden Des menschen levens-loop, den Vos der jonger-lieden Doortrapte wacker jeucht, den Var den man gelijckt, Als voor de stemmicheyt de dertel jonckheyt wijckt:
Des Esels traecheyt is ghelijck d'afgaende menschen, Waer toe, hoe swaer, hoe droef wy al te komen wenschen. d'Uytleggingh' is seer kloeck gegront op vaste reen, Niet minder kanse zijn, sy kompt van vander Veen.
Voor d'lest neem ick in danck, en darf my des beroemen, Dat u belieft heeft my den rechten soon te noemen
Van Goosen op het veer, hoe wel my onbekent,
'k Hoop' 't is een man van eer, geen trots oft smaet gewent. En hoe het is oft niet, altijts daer van behoet ben,
Dat ick voordaen niet meer een bastaert Spaens gebroet ben, Daer voor in u Verkeer ghy gansch ons Brabant schelt: Hoe wel u seggen hier by vele niet en gelt.
Maer hier is groot beschil, g'heel Brabant schier bemoeyt is Waer door u liefd' tot my soo gonstichlyck gegroeyt is, Om dat ghy my alleen soo soetelyck aenveert,
En tegens al de rest soo schrickelyck gebeert.
Ick segh' tot mijn beschut, dat ghy daer toe had reden: Want ick u niet soo hert als d'ander heb bestreden, Gheroepen niet als sy met eenderlcy gheluyt, Ghy esel, uyl, ghy siel, ghy lompen, plompen guyt. Is in mijn kleyn gedicht yet anders meer te lesen? Dan dat gh'een logenaer en lasteraer soud' wesen. Dat's immers beyde waer, soo heb ick niet mis-seyt,
Wat aengaet logenaer, ghy selfs bekent het seyt: Dan seght u logen kompt van ander t'hooren lieghen, En datmen oock de vroomst' soud' konnen soo bedriegen, Dat ghy alleenelyck in rijm wat hebt ghestelt,
'tGeen door gansch Nederlant voor waerheyt wert vertelt, 'tIs wonder wel verschoont, ghenomen op sijn Gelders. Hoe wel dat sulck verschoon souw luttel gellen elders. 'tGaet hier al anders, want hier luyt het oude woort: Dat menichmael men lieght van 't geen men seggen hoort.
En daerom derf ick my te seggen niet verstouten, Als dat ick menich mensch van u hier hoore kouten. Left vraeghden ick aen een die my van Hollant scheen, Ey lieve seght my doch, kent ghy Ian vander Veen? Hy seyd' geheel gestoort, wien kent niet dien stuytwisch, Die gantsch het Neerlant door geacht voor eenen guyt is, Die mont-vliegh, niemants vrint, die blaes-kaeck, al bestier, Hoogh-schreeuwer, lasteraer, dien Doctor by het bier, Die om sijn lasteringh' is uyt ons Stadt ghebannen, De perels van ons landt, de alderwijste mannen, Die seggen opentlyck, men hoort dees vuyle vlugh Ten thoon te stellen met een brandt-merck op sijn rugh, Dit en meer anders wort hier tegens u ghespogen: Doch ick en achtet niet, want houde 't voor ghelogen, En ducht soo ick dit voorts vertellen ginck voor waer, Dat yemant schelden mocht my voor een logenaer.
Wat aengaet dat ick u een lasteraer genaemt heb: Wat is daer aen misdaen? my dunckt ick u befaemt heb Voor sulck een als ghy zijt, en soeckt te wesen; want Tot laster streckt u doen, u sinnen en verstant. In allen u gedicht is anders niet te vinden,
g'En spaert noch kleyn,noch groot, noch vyanden, noch vrinden Noch levende, noch doot, elck vint daer sijn bescheet;
Dies ick u tot vereer een opperlast'raer heet, Der lasteraren Prins, den Duyvel uytter hellen, De tweede Aretin, die op sijn graf de stellen, Dat hy van yeder quaet te segghen was gewent, Behalvens Godt alleen, die hy noyt hadd' ghekent.
Vermaerde vander Veen, hier med' soo wil ick 't staken: Want weet de kleyne konst u luttel kan vermaken; Van een onnoosel knecht, wiens sinnen met gedruys Steets speulen schuylewinck, de drie die zijn van huys;
Die tsedert ick hen sond' om Letter-keer te soecken, Niet weer en zijn gekeert, oft schuylen inde hoecken, Had ickfe by de werck, ick souw met kloecker reen Bethoonen wie dat is den grooten vander Veen.