SIet hier de eerste groet, het recht evalueren,
Den Schatter van Parnas, die dichten kan weerderen. Siet hier den Makelaer, die voor de Mufen loopt, Die hun versleten spel, en oudt ghetuygh verkoopt,
Wel dommelachtich hooft, hoe hebt ghy konnen vatten? De weerde van ons dicht soo weerdelyck te schatten? Wat heymelycke weet, heeft uwen geest genaeckt? Dat ghy soo sonder weet, hun weerde hebt geraeckt. Als ghy het vergelijckt by rouwe Verckens-borst'len, Niet sacht voorwaer als wol, om u daer in te worst'len. O man? had in ons dicht, wat minder schreuw en fcrol, En in hun plaets geweest daer teghen meerder Wol, 'tEn had u inde huyt soo vinnich niet ghesteken, 'tEn hadd' soo niet geruyst, u zeeren en ghebreken. Dan 't is al-even-eens, wy houden voor gewis, Ghy noemt het soo ghy wilt, doch voelt het soo het is.
Ghy brenght ons oock tot spot, dat wy u namen geven Van uy1, siel, esel, guyt. Wel wat's daer me bedreven? Seght my Afcalaphe stelt ghy ons tot verwijt
Dat wy u belden uyt, en noemen soo ghy zijt? De Peirlen van u lant, de wel ghebooren zielen Die voegen (dat gaet vast) u mede by de sielen. Wy roepen neffens hun, met eenderley gheluyt, Dat ghy zijt eenen siel, een overlompen guyt, En seggen hondert mael, dat eenmael is ghesproken: Niet dat het ons daerom heeft aen 't verstant ontbroken, Ey neen en denckt dat niet. Wat meynt ghy vander Veen, Dat ghy ons weerdich zijt, een degelycke reen?
Meynt ghy dat wy om u ons alderbeste pennen, Die wy tot Princen lof eerbiedelyck gewennen, Om sulcken lammery doen uyt hun laeyen gaen? Soo bot en zijn wy niet, wy sien ons volck al aen. Men doet niet een derhant het ongediert verhuysen. Met Katten jaeght men wech de Ratten ende Muysen, De Vlier-muys met den reuck van eenich krachtich kruyt, Den Uyl, ghelijck als ghy, met schreeuwen en geluyt.
'tEn is geen wonder oock, maer tcecken vande reden, Dat wy die naer een plaets, langs eene weghen treden, Dat wy die naer een wit, ons dichten dryven heen, Oock t'samen komen uyt, en spreken eene reen. Doch soo ghy u beklaeght, dat wy u t' onrecht loonen, Tracht met goey redenen ons onghelyck te thoonen: En seght my hoe ghy wilt ontschuldighen u daet, d'Ontledingh van den Prins, dien treffelycken smaet, Die noyt en hadd' in spraeck, noch min in druck gekomen, Ten waer ghy vander Veen de moeyt' hadd' aengenomen. Loon heb den kloecken geest, voor sijnen arrebeyt, De weerde van sijn dicht, dat is genoech geseyt.
Hoort hier Ian vander Veen, die als hy hem ontschuldicht Syn dweersche filtery noch meer vermenichvuldicht. Wat heeft hy meer ghedaen, als wat in rijm ghestelt, Dat heel het Neerlant door voor waerheyt wiert vertelt, De vroomste die daer leeft, die kan men soo bedriegen, Die seyt van datmen seyt, dat hout men voor geen liegen. O Goddelycke tongh? o wijf heyt noyt ghehoort!
O wel gefoute reen! o peperachtich woort!
Hier is den eersten man, die 't spreeck-woordt sal weer-leggean d'Welck seyt dat menichmael, men lieght van hooreu seggen. Dit spreeck-woort heeft gheduert nu over hondert Jaer, Maer nu soo heeft het uyt, ten deught niet meer een hayr. Seght kost ghy vander Veen geen dichter doecxkens vinden, Om 't schandich logen vuyl daer mede te bewinden? U re'enen die ghy spreeckt, die brengen u in sted' Van u ontlastingen het leste vonnis med',
De naeckte waerheyt wijft, dat wy ghelooven mogen, Dat ghy het Princen spel hebt uyt den duym gefogen: Want oft ghy't schoon verstraft, en schandelyck verdooft. Het wordt hier niet te min van duysenden gelooft.
Het vonnis over u is lichtelyck te strijcken,
Het quaedt wort licht vermoedt van u oft uws ghelijcken. Ghy die al dat ghy wilt, kondt schryven met de handt, Cont oock wel brenghen voorts dees ongemeene schandt.
Ist oock wel pyne weert, met reden te weerleggen,
Dat ghy voor onschult geest, van 't geen, dat ghy dorst seggen
V moeders g lardeert, en al de ander rest,
Het achterst' als het voorst', en d'aldervuylst' het best, Terwijl' dees uwe reen, is kael en sonder veren, Soo is het noodeloos, om die te willen scheren: 'tIs al om niet ghekemt, daer't hooft is sonder hayr, 'tIs al om niet doorsocht, een winckel sonder waer, 'tIs nu genoech verschoont, dat ghy 't gemeen doet lyden, 'tIs tijt dat ick wat gaen oock voor mijn selven stryden.
SA Nen komt voor den dach, gy kleyn maer grousaem woort
d'Welck vander Veenschier verkropt heeft en vermoort. Comt voor onsmaer'lyck Nen, onmog'lijck te verdouwen, Hert als een beessem-stock die niet en is om knouwen, Als 't inden schrobber steeckt, dan is Nen voor de schouw (Daer vander Veen stoockt) te puntich en te rouw.
Ja Ian van Deventer ten is geen brande moris, Ghelijck ghy dickwils nut tot uwen Meester Joris, 'tEn is geen Toeback oock, noch van dat lacker bier, Dat ghy soo geren suypt gheseten by de vier.
'tIs ooc geen kaas en broot, want daer smaect eenen dronck op, En dit walght in u stroot, dus hebt ghy eenen vonck, op Dit bessem-stockich Nen. Ja, ja, Ian vander Veen Het is een bessem-stock, hy vrijft u voor de scheen; Hy leet dwers in u keel, ghy sult voorseker sticken,
Soo ghy hem niet en draeyt, en pooght recht door te slicken.
Ghy seght (versneeuwde vlieg) dat Nen u niet en smaeckt, Dat wist ick wel te voor, ick hebb't daerom ghemaeckt, Ick hebb' het soo gekoockt, gebuerman vande Koeyen: Siet hoe ghy u verkalt met op dit Nen te loeyen, Ghy geest ons inde mont, dat ghy hebt staen u huys, Daer uws gelijcken woont het schrapsel van 't gespuys, Aen eenen hoeck van 't Stadt, dicht achter aen de wallen, Daer Koeyen hutten staen, en vuyl beseyckte stallen, Siet hoe dijn eygen penn', een geessel aende qua'en Haer Meesters wercken straft, die slimme paden gaen. Hadt ghy tot u geluck maer Leuven eens bekeken, En by geval het hooft ter venst'ren inghesteken Aen haer geleerde school: voorseker hadd' den tijt U deughdiger gemaeckt, en wyser als ghy zijt: En in gevolgh van dien, men had niet aengevanghen Een galge van geschrift om u daer aen te hanghen. Men hadd' hier ongemoeyt en stil gesteunt op Godt, Daer van ghy onbeschaemt wilt maken eenen Sot. Laet Godt, toch blyven Godt, ey wilt daer me niet spotten, Daer zijnder al genoech, en maeckt geen ander sotten. Ick steun op Godt, maer ghy die op mijn steunen kreunt, Ghy steunt op eenen Sot, midts gh'op u selven steunt. Ghy steunt op eygen sin, dat doet u onderscheyden, Soo sonderlingh en fraey dat ick ben eenen Heyden, Om dat ick Phoebus bidd': hier roep ick weer als veur' O aensicht sonder neus by eenen soeten geur? Hier dunckt my dat ick sien een Esel by de snaren, Een Schipper sonder gelt, met rijcke Jonckers paten. Ick sien 't is misverstant en dwaesheyt (soomen seyt) Die Roosen voor den neus van droncke verekens spreyt. 'tIs niet de pyne weerdt dijn plompheydt te bestraffen, Blijft in u botticheydt, wat hebben wy te schaffen
Oft ghy just niet en weet dat sulcx is een manier By hun die voerden noyt den groenen Lauwerier.
Gh'en vreest oock Phoebus niet, maer oft hy eens wou klappen Dat hy al heeft gesien, hoe soud'men u betrappen,
Hoe fraey quaem aenden dach, dat ghy: Sus, hooger niet: Men mach niet bellen uyt al datter is gheschiet.
Dat dien Tweentschen Boer dien averechten hoester, Eens komm' den winckel sien, daer eenen cruyt-verwoester De kassen heeft berooft, die mach hy op een ry
Weer proper hoesten vol met nieuwe specery.
Den stanck van dese waer doet my ter sijden deysen, En op den gaelschen stanck van eenen Satyr peysen: Waer door ick my bedenck, dat ick den drooghen Ian Verweten hebb' dat hy een Satyr worden kan, Met Hoorens ende steert gelijck de sulcke plogen.
Hoe hebb' ick my hier in soo slechtelyck bedrogen? Neen, neen, mis noemde Ian, 'k en hebb' het niet geseyt, 'k En kenden u noch niet, ick sien nu d'onderscheyt. De Satyrs Bock en man sijn half en half geboren, En ghy zijt eenen Bock van achteren tot voren, Van boven tot bene'en, u gantsche lijf is Bock: Dat ick u Satyr hiet, en houdt dat maer voor jock. Oock heb ick u voorseyt, tot ware straf en teycken: De honden sullen noch en katten u beseycken. Dat sal oock al geschien, en twijfel daer niet aen: Maer in ons Brabant niet; 't en soud' daer soo niet gaen: Dat Brabant d'eer eens kreegh' dat in haer schoone Steden Den vuylen vander Veen de straten quaem betreden, Men hongh hem uytte weegh' uyt alder honden reyck, Ver' boven 't sprinckelen van onser katten seyck.
Hier kompt my een gevolght, en trapt my op de hielen, En roept, ghy sult my stracx lan vander Veen ontfielen,
'tEn staet u gantsch niet toe te kleeden soo ghy wilt Een degelijck Poeet met kleeren van een sielt,
Sa schiet hem die stracx uyt en deckt sijn rouwe beenen Met koussens soo het hoort, kuyst datelyck sijn teenen Die ghy selfs hebt vervuylt, ghy maeckt hem onbekent: Gaet kleedt hem weer terstont ghelijck hy is gewent, Maeckt hem een ander man als ghy hem hebt beschreven. Dat ick dat maecken sal? 'k en doen dat noyt mijn leven: Wat isser al misdaen? wat heeft hy al mislaeckt? Die van een logenaer heeft eenen siel ghemaeckt. Dat vander Veen lieght dat weten al de luyden, Geen wel geslepen breyn en kan dit anders duyden. Siet maer sijn lasteringh en d'uytvlucht oock daer by: Die kaelder is als kael, en fraey van lammery.
Hebb' ick hem als een sielt geschildert, en met kleeren Verhackelt en gescheurt: dat is maer om te leeren Dat niemant die sich hier met leugenen geneert, Sijn eere niet alleen maer oock sijn goet verteert, My dunckt ick hadd' hier in hem hooren te gelieven, Terwylen ick hem kost cock voeghen by de dieven, En wenschen hem een galgh' oft dweersche kruck gebout, In sted van letteren, van goet sterck eycken hout.
Mijn reden is het recht: 't heeft maer aen my gebroken Dat 't vonnis niet en is te samen uyt-ghesproken: Dan hy verklaert het self. Toont my een Logenaer Ick wijs' u eenen Dief. Dat vonnis dat is klaer. Wie is nu logenaer? Hy die heel' landen blamen En al haer Vrouwen volck voor hoeren derft vernamen, Hy die met Princen spot, en hun vermaert gheslacht Met valsche lasteringh' lichtveerdelyck veracht: En even sonder schaemt en inde fonne stralen, Met een verheven cruyn derft sijnen naem verhalen.
Oft hy, die tegens hem sijn penne stiert, en schrijft Te wesen eenen sie1 die sulcken handel drijft? Wie is een logenaer? hy die hem moet ontlasten: Oft hy, die ongevreest sijn vyant aen derft tasten, Die kloeckelyck hout staen en geensins niet en scheyt Van sijn gerechtich woort dat hy eens heeft geseyt:
Die niet en hout voor schand', maer wel hem derft beroemen, Om dat hem 't Hollantsch-volck wilt galge-maker noemen, Hier komt hy tot vermeet: want die dees galgh aenschout, Krijght kennis vanden dies daer voor sy is ghebouwt: Die roept dan over luydt, dit graf is wel gevonden, Noch beter waer daer aen den logenaer gebonden.
Noch is dees galgh te slecht, men vont voor vander Veen Tor meerderingh van straf twee galgen boven een,
Oock in sijn eygen landt, de wel gheboren zielen Die zijn oock vry geseyt, wat vyandt van de sielen. Ick ducht dat hy eer langh, soo yeder oock gelooft, Sal stooten eens te deegh' sijn ongeduerich hooft. Dan 't schijnt dat hy alree sich wat bereyt daer tegen? Geest my daerom een les, gelijck de dieven plegen Als sy staen op de leer, hy roept my vlytich aen, Dat ick wel toe soud' sien der galgen strick t'ontgaen, Om dat het hapert licht. Siet oft ick hebb' te klagen Als een soo treflyck man noch sorg' voor my wilt dragen, 'tIs teecken noch van liefd'. Ick danck u vander Veen, Maer oft ghy elders ginght u onderwijs besteen, Ter plaetsen daermen kan in stilte gelt ophalen,
En daermen 't volck daer naer noch eens wilt doen betalen. Doch roept het niet te luyd', maer treckt hem aen d'een sy,
Ghy sult daer meerder danck behalen als aen my, Oock meerder eygen baet. 'tSal beter u bevallen, Als (soo ghy hebt gedaen) te keeren onse ballen.
Gekeert is mynen bal: (maer door de lange reck Ghy suyselt op u gat, en tuymelt inden dreck)
Vlieght evenwel noch quaet: dus is de kaes gewonnen, Geeyndicht is het spel gelijck het was begonnen. w En spelen nu niet meer, spaert uwen arm voortaen, 'tIs tijdt dat hy wat rust, hy heeft sijn best ghedaen, Gaet leght nu vryelijck u lichte pennen slapen, s'En hebben d'ons' niet meer te wachten inde wapen.
Verkeert, kaetst, tuyst, en scheeuwt, schrijft, guychelt, schimpt en knerst, Dreygt, lastert, liegt,en vloeckt, grimt, buldert, swilt, en berst,
'tIs ons al-even eens, wy laten u bedryven,
Wy houdent meeste recht, hout ghy het leste schryven, Ghy sult (wanneer ghy komt) hier kloppen aen een door Daer yeder een is t'huys, en niemant en komt voor. Nu leugen Kaetser gaet, leert u niet meer verthoonen Met leugens in een lant, daer galge-makers woonen.