Deelvraag IV: Hoe beoordelen leraren de invloed van het groeiend gebruik van schaduwonderwijs op het functioneren van het regulier onderwijs?
IVA: Als u een algemeen oordeel zou moeten formuleren over het schaduwonderwijs, wat zou dat oordeel zijn?
Variabele Code Voorbeeldcitaat
Algemeen oordeel
Positief (6)
PO: 2 VO: 4
VO: Ik ben altijd van mening: alle middelen die je hebt en je kunt inzetten, zet het vooral in. […] Want het is beter als leerlingen daarmee verder komen.
Neutraal (4)
PO: 3 VO: 1
VO: Je kan het niet tegenhouden, maar of ik het goed vind? Dat hangt van de situatie af.
Negatief (6)
PO: 3 VO: 3
PO: Ik denk dat het regulier onderwijs voldoende moet zijn om een kind op een bepaald niveau te brengen. En ik denk niet dat bijles kan helpen.
PERSPECTIEVEN VAN LERAREN OP DE INVLOED VAN SCHADUWONDERWIJS OP HET REGULIER ONDERWIJS 62
IVB: Wie zou, volgens u, idealiter gezien deze taak moeten uitvoeren?
Code Variabele
Regulier onderwijs Schaduw- onderwijs
Ouders Niemand Totaal Leraar Expert 1: Individuele inhoudelijke hulp p p v v v v v p p p p p p v v v v v v v v v PO: 8 VO: 14 2: Extra lesstof en/of uitdaging p p v v v p p p v PO: 5 VO: 4 3: Voorbereiding op toetsen en examens v v v v v v v v v v v p p v PO: 2 VO: 12 4: Specifieke ondersteuning v p p p p p p p v v v v v PO: 7 VO: 6 5: Aansluiten bij de leerstijl v/d leerling p p v v p PO: 3 VO: 2 6: Hulp bij ordenen/plannen v/d lesstof p p v v v v v v v v p v v v PO: 3 VO: 11 7: Hulp bij huiswerk p v v v v v p p v p p p v v v PO: 6 VO: 9 8: Onder- steuning op soc- emo gebied p p p p p p PO: 6 VO: - 9: Overige taken v v p p p p v v v v PO: 4 VO: 6 Totaal PO: 9 VO: 32 PO: 18 VO: 9 PO: 6 VO: 11 PO: 7 VO: 9 PO: 2 VO: 3 Note
p: Een citaat van een PO-leraar v: Een citaat van een VO-leraar
IVB: Waarom vindt u dit idealiter gezien een taak voor …
Code Subcode Voorbeeldcitaat
1: … het regulier onderwijs
Dit is de plicht van het regulier onderwijs
VO: In normale omstandigheden zou je zeggen, daar hebben we volgens mij dit gebouw voor, een school, dat doe je daar. Dan moet je dat niet nog extra erbij gaan kopen.
Dit is beter voor de leerling
PO: volgens mij zit er met rekenen en taal wel meer ruimte om met kerngroepjes te werken. Eigenlijk zou je zoiets vast in je organisatie moeten hebben […] Voordeel: kinderen kunnen gewoon in hun omgeving blijven en je sluit toch gezamenlijk de dag af.
PERSPECTIEVEN VAN LERAREN OP DE INVLOED VAN SCHADUWONDERWIJS OP HET REGULIER ONDERWIJS 63
Dit verhoogd de efficiëntie
VO: ik zou graag zelf de examentrainingen doen, want dan zou ik kunnen kijken van waar is het de afgelopen drie jaar mis gegaan? Welke onderdelen beheersen ze nog niet goed? En iemand daar echt op kunnen sturen.
Dit komt de sociale gelijkheid ten goede
VO: Examentrainingen moeten gratis en dus voor iedereen toegankelijk zijn. Het gaat meer om de gelijkheid. Anders koop je een soort van je diploma en daar ben ik op tegen.
1a: … experts in het regulier onderwijs
Het ontbreekt de leraar aan expertise
VO: Expertise is heel belangrijk bij leer- en gedragsproblemen. […] ik denk wel dat er een paar deskundigen binnen de school moeten zijn. Het ontbreekt de
leraar aan tijd en ruimte
PO: Ik kan me voorstellen dat problemen m.b.t. gedrag ook buiten de school plaatsvindt. Dat is voor ons als leerkracht heel moeilijk in te schatten en het is heel tijdrovend om precies erachter te komen wat er aan schort.
2: … schaduw- onderwijs
Het regulier onderwijs heeft zijn beperkingen in de beschikbare middelen (tijd, geld, differentiatie, enz.)
VO: Bij te grote achterstanden door bijv. ziekte, zou de school wel willen helpen, maar is het voor een school gewoon heel lastig […] Dat is gewoon niet te doen om ze individueel te helpen.
Leraren achten de hulp niet
terecht/noodzakelijk
VO: als hulp bij huiswerk op school niet
voldoende is en als je je kind toch op dat niveau wilt houden, dan moet je hulp van buitenaf
zoeken. Maar de reden is vaak dat het kind op een te hoog niveau zit.
3: … ouders Dit is de plicht van ouders
VO: Het is vooral ook de rol van ouders hierin, dat vind ik altijd fascinerend. Laat je kind eerst eens opletten in de les, ga thuis het gesprek aan waarom je kind alle leerstof gemist heeft. Dit geeft ouders
inzicht in hun kind
PO: Alleen vragen hoe was je dag en wat heb je gedaan? Is al heel belangrijk. Dan hoeft het niet inhoudelijk te zijn.
Dit is beter voor de leerling
PO: Praat met je kind. Dat gebeurt veel te weinig! Vraag: Wat deed je op school vandaag? Dan herhaalt het kind de lesstof, dat is een keer extra herhalen, produceren van stof. Dan blijft het nog langer hangen. Zo houd je je kind scherp en leert hij het meest.
4: … niemand
Toets- en
examentraining geven een vertekend beeld van de werkelijkheid
PO: Dat heeft geen zin en dat vind ik voor een kind heel erg. Die wordt veel hoger ingeschat dan eigenlijk zou moeten en dat vind ik echt
afschuwelijk. Leraren achten de
inhoudelijke hulp onterecht
VO: Als een leerling voor heel veel vakken dat heeft schroef het dan een tikje terug dat het kind niet altijd op zijn tenen hoeft te lopen, maar voor alles gewoon rond de 7 staat Dat speelt zo gigantisch mee voor de motivatie.
PERSPECTIEVEN VAN LERAREN OP DE INVLOED VAN SCHADUWONDERWIJS OP HET REGULIER ONDERWIJS 64
IVC: Welke mogelijkheden ziet u om een (meer) ideale situatie m.b.t. schaduwonderwijs te creëren?
1: Wat is er nodig om deelname aan schaduwonderwijs te verminderen?
Niveau Benodigdheden Voorbeeldcitaat
a: Micro Leraren kunnen veel taken oppakken in de (mentor)les
PO: Volgens mij zit er met rekenen en taal meer ruimte om met kerngroepjes te werken. Wij hebben nu een leerkracht die bijv. een minicursus open en gesloten lettergrepen doet. Eigenlijk moet je zoiets vast in je organisatie hebben. Expert dient in
de school aanwezig te zijn*
PO: Idealiter zou dat in de school moeten gebeuren, omdat de persoon die daar mee aan de gang moet precies moet weten wat de achterstanden zijn en dat die nauw contact moet houden met de leerkracht. Dan moeten de lijntjes heel kort zijn, denk ik.
b: Meso Andere verdeling van lestijd / meer lestijd op school **
VO: We hebben een beetje tijd bij Nederlands en wiskunde weggesnoept. We hebben nu elke dag één Dalton uur. Dat je bij een bepaalde docent kunt inplannen.
Schoolbeleid: investeren en innoveren**
VO: Je moet wel aanpassen aan, blijkbaar is er een behoefte. En dan moet je bedenken waar komt die behoefte vandaag en wat kun je daarmee?
Enkele voorbeelden van organisatie expert aanbod: zorgcoördinator, individuele begeleiding inkopen bij schaduwonderwijs, brede school, nauw contact met vergoede hulpverlening net buiten de school. Samenwerking
PO en VO
VO: Ik denk dat het basisonderwijs een rol heeft in de screening, het doorgeven van dingen. Dan hoeft een kind niet met een stempel binnen te komen, maar als er niks staat, moet wij dat dan ontdekken?
c: Macro Leerlingen moeten niet op een te hoog niveau instromen
VO: Er zijn sowieso veel zwakke leerlingen in het systeem. Dat is omdat de cito-score niet meer richtlijn is. Want er zijn heel veel leerlingen die op een te hoog niveau zitten. Dus de cijfers zijn laag, die moeten ze opkrikken […] Maar als jij voor 4 vakken te laag scoort, zit je dan wel op de juiste plek?
Kleinere klassen VO: een van de redenen vind ik dat kinderen te weinig aandacht kunnen krijgen en daardoor misschien buiten schoolse dingen zoeken, is de grote klassen. Dat is toch een punt.
Verbetering van de kwaliteit van docenten
VO: Je zou natuurlijk eigenlijk de oorzaak van het probleem moeten wegnemen. De kwaliteit van de docenten zou
natuurlijk beter moeten zijn en gelijk getrokken moeten worden.
Verminderen complexiteit van de huidige maatschappij
VO: Doordat de wereld veel complexer is geworden, hebben kinderen meer problemen. Zijn ze met veel meer dingen bezig dan of ze het eten lekker vinden, dat ze op tijd naar bed gaan, dat ze hun huiswerk netjes aken. Die complexiteit maakt dus wel dat het allemaal veel ingewikkelder wordt en
PERSPECTIEVEN VAN LERAREN OP DE INVLOED VAN SCHADUWONDERWIJS OP HET REGULIER ONDERWIJS 65
als je daar meer van in de klas hebt, plus nog de kinderen dien dan allerlei specifieke problemen hebben, is dat gewoon te veel.
Verminderen focus op prestaties
VO: Zo lang de fixatie is op cijfers en resultaten, dan blijf je deze beweging (van schaduwonderwijs) wel houden.
2: Wat is er nodig om de negatieve effecten van schaduwonderwijs te verminderen?
Niveau Benodigdheden Voorbeeldcitaat
a: Micro - - b: Meso Communicatie tussen schaduw- onderwijs en regulier onderwijs **
VO: Dat ik ergens aan kan merken dat de leerling vooruit gaat. En dat die leerlingen ook merken dat wat ze daar leren, verband heeft met wat ze bij mij leren.
c: Macro Toegankelijkheid schaduwonderwijs vergroten
VO: Ik denk dat het net als bij kinderopvang moet worden gedaan, dat de prijs van schaduwonderwijs aan het
inkomen van ouders gerelateerd is. Want anders werk je weer een achterstand in de hand.
De kwaliteit van het
schaduwonderwijs dient bewaakt te worden
PO: De laatste 5 jaar, die wildgroei van het
schaduwonderwijs. Dat ik denk van hoe wordt op de een of andere manier de kwaliteit bewaakt?
Note
*: Met name benoemd door PO-leraren **: Met name benoemd door VO-leraren