In dit hoofdstuk komen de resultaten aan bod die zijn verkregen door de gehouden enquête. Dit betreft voornamelijk de meest belangrijke resultaten. In appendix 6 wordt een overzicht gegeven van alle resultaten. Van de 51 respondenten gaven 36 respondenten (70,6%) aan geen ervaring te hebben met overnames. De overige 15 respondenten (29,4%) gaven aan wel ervaring te hebben met overnames. Bij het bespreken van de resultaten wordt de opbouw van de enquête aangehouden. Hierdoor komen de resultaten van de ondernemers die hebben wel ervaring hebben met overnames aan bod. Vervolgens worden de resultaten behandeld van de ondernemers die geen ervaring hebben met overnames. Tot slot worden de stellingen besproken die aan alle respondenten zijn voorgelegd. Tevens moet worden opgemerkt dat twee variabelen niet aan bod zullen komen. Door een softwarefout zijn de branchegegevens van de verschillende ondernemers bij het overzetten van de internetsite naar een Excel-bestand verloren gegaan. Daarnaast zijn er te weinig ondernemers die, ondanks toegezegde anonimiteit, een omzetindicatie wilden geven.
4.1. Wel ervaring met overnames
29,4% van de respondenten heeft aangegeven ervaring te hebben met overnames. Deze 29,4% kan worden onderverdeeld in 4 respondenten (7,8%) die ervaring hebben met zelf overnemen van een organisatie en 11 respondenten (21,6%) heeft ervaring met overgenomen worden. Van de groep ondernemers die wel ervaring heeft met overnames, had 33,3% een specialist in de arm genomen om hem te begeleiden in het proces en had 66,7% geen specialist ingehuurd bij de overname. Wanneer er wordt gekeken naar de verhoudingen van het inhuren van een specialist tussen zelf overnemen en overgenomen worden nam 72,7% van de ondernemers die overgenomen werd geen specialist in de arm. Bij de ‘tegenpartij’ was dit 50%.
Vervolgens werd gevraagd wat de beweegredenen waren om wel of juist niet gebruik te maken van een overnamespecialist. Bij de ondernemers die wel een overnamespecialist in hadden gehuurd was de kennis en ervaring van de specialist de belangrijkste reden (80%). Verder gaf 60% van de respondenten aan dat de accountant het advies had gegeven om een specialist in te huren.
Bij de groep ondernemers die geen overnamespecialist hadden ingehuurd, leidde in 50% van de gevallen de accountant de overname. In al deze gevallen waren de overdrachten aan een bekende van de ondernemer. 40% van de ondernemers gaf aan zelf de overname te hebben geleid. Tot slot zei 50% van de ondernemers niet op de hoogte te zijn (van het bestaan) van de overnamespecialist en haar diensten.
4.2. Geen ervaring met overnames
Aan de ondernemers die geen ervaring hadden met overnames werd een aantal vragen gesteld van een meer hypothetische aard. De eerste vraag die de ondernemers gesteld werd, was bij welke instelling(en) zij informatie zouden vergaren bij een eventuele overname (zowel overnemen als overgenomen worden). De overgrote meerderheid van de ondernemers zegt voor informatie over een overname naar de accountant te
RESULTATEN
Christiaan Poppe 41
gaan of naar de Kamer van Koophandel. Onder kleine (<10 FTE) ondernemers zijn beide instellingen nog populairder. Opmerkelijk is dat voornamelijk bij hoger opgeleiden (HBO/WO) en ondernemingen die financieel gezond zijn het bedrijvennetwerk een belangrijk kanaal is om informatie over overnames te verzamelen. Dit in tegen stelling tot lager opgeleiden en ondernemers die ouder zijn dan 40 jaar, waarbij het bedrijvennetwerk niet of nauwelijks wordt genoemd. Bij de hoger opgeleiden is daarentegen de brancheorganisatie niet populair, maar wel weerbij lager opgeleiden, ondernemers die al 10 jaar of meer in het vak zitten, ondernemers die 40 jaar of ouder zijn en kleine ondernemers (9 FTE of minder).
Totaal Kleine ondernemers Hoger opgeleide ondernemers Oudere ondernemers Ervaren ondernemers Gezonde ondernemingen Accountant 80,0% 91,3% 76,9% 78,9% KvK 31,4% 39,1% Bedrijvennetwerk 22,9% 30,8% 5,3% 29,0% Branche organisatie 20,0% 26,1% 15,4% 26,3% 31,6%
Tabel 3:Waar gaat de ondernemer om informatie vragen bij overname?
Vervolgens is aan deze ondernemers gevraagd of zij gebruik zouden maken van een overnamespecialist bij een eventuele overname. 44,4% van deze ondernemers geeft aan dit waarschijnlijk wel te doen, onder hoger opgeleiden is dit aantal iets meer dan de helft (51,9%). Als reden hiervoor geven zij aan dat de overnamespecialist kennis en ervaring heeft van het gehele (ver)koopproces (93,8%), dat de overnamespecialist de valkuilen kent (62,5%) en dat de overnamespecialist goed voor de belangen van de ondernemer in zijn algemeenheid kan opkomen (50%). Opvallend was dat ondernemers die 40 jaar of ouder waren, verwachtten dat de overnamespecialist vooral kan voorkomen dat men in de gebruikelijke valkuilen valt (83,0%). 43,8% van de ondernemers denkt dit te zullen doen vanwege de objectiviteit die de adviseur heeft. In mindere mate zijn het netwerk van de overnamespecialist en het realiseren van een goede prijs voor de ondernemer ook van invloed (beide 31,2%).
Van deze ondernemers die geen ervaring hebben met overnames zegt 36,1% nog te twijfelen over het gebruik van een overnamespecialist. Hierbij geeft de meerderheid aan dat zij zich er nog niet in verdiept hebben (84,6%). Ook denkt 53,8% van de ondernemers dat de accountant hen hier raad over zal geven. Onder ondernemers die al 10 jaar of langer ondernemer zijn is dit 71,4%. Tot slot geeft 38,5% van de ondernemers aan niet op de hoogte te zijn van het bestaan van de overnamespecialist of welke diensten zij levert, iets wat bij kleine ondernemers nog iets hoger ligt, op 55,6%.
Tot slot is er de groep ondernemers die aan hebben gegeven geen gebruik te gaan maken van de diensten van de overnamespecialist. De ondernemers zeggen dat in het geval van een overname de accountant (57,1%) of zijzelf (42,9%) de overname gaan begeleiden. Bij kleine ondernemers is het vooral de accountant die de overname gaat leiden (66,7%), in tegenstelling tot zijzelf (16,7%). De overige mogelijke oorzaken werden niet of zeer beperkt genoemd.
RESULTATEN
Christiaan Poppe 42
4.3. Stellingen over de overnamespecialist
Vervolgens werd aan alle respondenten een aantal stellingen voorgelegd, welke beantwoord werden door middel van een Likert-schaal, met een bereik van zeer mee oneens (1) tot zeer mee eens (5). In onderstaande tabel (tabel 3) worden alle stellingen genoemd, met daarbij de gemiddelde antwoorden die zijn gegeven door de respondenten. Ook is gekeken naar interessante afwijkingen in de antwoorden. Alleen bij ondernemers met een onderneming met 9 of minder FTE en bij ondernemers die langer dan 10 jaar een onderneming drijven hadden afwijkende resultaten. De andere variabelen, zoals opleiding en leeftijd hadden hier noemenswaardige afwijkende resultaten, waardoor deze in dit overzicht niet aan bod komen.
Totaal Kleine
ondernemers
Ervaren ondernemers
Samenwerken accountant 3,45 3,70
Meer diensten aanbieden 3,35
Variabel honorarium 2,31 2,11 Vast honorarium 3,31 3,48 Vast/variabel honorarium 2,94 2,56 Bekendheid overnamespecialist 2,29 1,93 Toegevoegde waarde 3,47 3,63
Extra werk voor kostreductie 3,96
Informatie verzamelen 3,41 3,19 3,67
Tabel 4: Respons bij de stellingen
In bovenstaande tabel (tabel 3) vallen een aantal zaken op. Ondernemers vinden het samenwerken met de accountant een positief punt, met name onder respondenten die al 10 jaar of langer als ondernemer actief zijn. Verder zijn de respondenten het redelijk eens dat het variabele honorarium niet hun voorkeur heeft. Het vaste honorarium heeft duidelijk de voorkeur, voornamelijk onder de kleinere ondernemers (9 FTE of minder). Een combinatie tussen vast en variabel is ziet men liever ook niet, met name bij ondernemers die al een aantal jaren ervaring hebben (10 jaar of meer). De overnamespecialist en haar diensten zijn niet erg bekend bij de respondenten. Bij ondernemers die 10 jaar of meer ervaring hebben in het vak werd deze mening het sterkst gedeeld. Ook de toevoegde waarde is onvoldoende, aldus de respondenten. Om kosten in het proces te reduceren wil een groot deel van de ondernemers wel extra werk op zich nemen. De grootste groep respondenten denkt daarnaast dat zij het beste informatie bij een overname kunnen verzamelen over de organisatie dan een overnamespecialist. Onder respondenten die 10 jaar of langer ondernemer zijn is dit aantal nog iets hoger, dit in tegenstelling tot kleinere (9 FTE of minder) ondernemingen. De ondernemers daarvan vinden dat juist dat overnamespecialisten dit werk moeten doen.
ANALYSE
Christiaan Poppe 43