Om aan de redelijkheidsvoorwaarde van Searle (1997) te kunnen voldoen, worden er in de advertentie redenen gegeven die het realiseren van de verwijzing naar interactiviteit door de consument ondersteunen (zie paragraaf 4.4). Deze redenen in de verwijzingen naar interactiviteit in advertenties, zijn te koppelen aan de relationele coherentieverbanden van Maat (2002). Bij relationele coherentie ontstaat samenhang doordat betekenisrelaties gelegd worden tussen tekstdelen. Dit wordt gedaan door middel van zogenoemde coherentierelaties (Schellens & Steehouder, 2008). Binnen het gebruik van relationele coherentieverbanden zijn voornamelijk de causale relaties van Maat (2002) te onderscheiden. Causale relaties worden door Schellens en Steehouder (2008) omschreven als “relaties tussen tekstdelen waarin toestanden of gebeurtenissen worden beschreven, waarbij de ene toestand of gebeurtenis de oorzaak is van de andere toestand of gebeurtenis”. Zo wordt er bij de verwijzingen naar interactiviteit in de advertenties bijvoorbeeld gebruikgemaakt van de middel-doelrelatie. Bij een middel-doelrelatie wordt verondersteld dat het middel zal leiden tot het doel (Schellens & Steehouder, 2008). Een voorbeeld van een middel-doelrelatie binnen de verwijzing van interactiviteit in advertenties is de advertentie van Toyota. Toyota brengt in haar advertentie een aanbieding op de Toyota Aygo onder de aandacht bij de consument. In de advertentie van Toyota wordt verondersteld dat het bezoeken van de Toyota dealer of het bekijken van de website zal leiden tot meer informatie over deze actie.
Een middel-doelrelatie is in verwijzingen naar interactiviteit te herkennen aan een specifieke structuur, die in de onderstaande tabel wordt weergegeven.
Tabel 6.1: De structuur van een middel-doelrelatie
Structuur middel-doelrelatie
“Voor meer informatie over deze actie (doel) bent u van harte welkom bij de Toyota dealer of kijk op www.toyota.nl (middel)”
Een tweede causale relatie waarvan gebruik wordt gemaakt in de advertenties om naar interactiviteit te verwijzen is de voorwaarde-gevolgrelatie. Bij een voorwaarde-gevolgrelatie is er sprake van een gevolg dat alleen optreedt als er aan een bepaalde voorwaarde is voldaan (Schellens & Steehouder, 2008). Een voorbeeld van een voorwaarde-gevolgrelatie in een verwijzing naar interactiviteit wordt gegeven in de advertentie van NRC Next. NRC Next beweert in haar advertentie dat de consument € 50,- cash op zijn rekening kan ontvangen, maar dat ze zich hiervoor wel moeten abonneren op de NRC Next op de website nrc.next.
Ook het gebruik van de voorwaarde-gevolgrelatie is in verwijzingen naar interactiviteit te herkennen aan een specifieke structuur. Deze structuur van een voorwaarde-gevolgrelatie wordt weergegeven in tabel 6.2.
Tabel 6.2: De structuur van een voorwaarde-gevolgrelatie
Structuur voorwaarde-gevolgrelatie
“Abonneer je nu op nrc.next (voorwaarde) en krijg 50 euro cash op je rekening (gevolg)”
De relaties die niet tot de uitgebreide categorie van causale relaties behoren, worden additieve relaties genoemd (Schellens & Steehouder, 2008). Verwijzingen naar interactiviteit die een additieve relatie met elkaar hebben, horen duidelijk bij elkaar, maar de relatie is minder specifiek dan in het geval van een causale relatie. In de advertentie van de Randstad is bijvoorbeeld sprake van een procedure. Bij een procedure is er sprake van een reeks handelingen die uitgevoerd moeten worden om een bepaald doel te bereiken (Schellens & Steehouder, 2008). De Randstad geeft in de verwijzing naar interactiviteit in de advertentie een reeks handelingen die de consument moet uitvoeren om met zijn/haar huis naar de sneeuw te kunnen. De laatste handeling van deze reeks is het bezoeken van de website van Randstad, randstadstudent.nl.
Net als bij de voorgaande relaties is er in verwijzingen naar interactiviteit sprake van een specifieke structuur van procedures. In de onderstaande tabel wordt deze structuur van procedures weergegeven.
Structuur procedure
Wil je met je huis naar de sneeuw? Dan moet je naar Valto (handeling 1). Dan moet je après-skiën (handeling 2). Dan moet je weer zo nodig aan de bel trekken (handeling 3). Dan moet je niet schrikken van de rekening (handeling 4). Dan moet je gespaard hebben (handeling 5). Dan moet je een vaste bijbaan (handeling 6). Dan moet je naar Randstadstudent.nl (handeling 7)(procedure).
Verder wordt er in een aantal advertenties gebruikgemaakt van een vraag-antwoord constructie. De consument wordt hierbij een vraag gesteld, die hij/zij kan beantwoorden door middel van het reageren op de verwijzing naar interactie. Een voorbeeld van een vraag-antwoord constructie binnen de verwijzing van interactiviteit in advertenties is de advertentie van de Jongerenverkiezing van de Verenigde Naties. In de advertentie van de Verenigde Naties wordt de consument gevraagd, via een sms of een bezoek aan de website, te reageren op een vraag. De consumenten kunnen vervolgens reageren op de vraag door Kirty of Nadia te sms’en naar 5040 of te gaan naar de website www.dewereldvandevn.nl en te stemmen op hun favoriete jongerenvertegenwoordiger.
De specifieke structuur waaraan een vraag-antwoord constructie in verwijzingen naar interactiviteit te herkennen is, wordt weergegeven in onderstaande tabel.
Tabel 6.4: De structuur van een vraag-antwoord constructie
Structuur vraag-antwoord
“Wie wordt Jongerenvertegenwoordiger naar de VN (vraag)? Sms Kirty of Nadia naar 5040 of ga naar www.dewereldvandevn.nl en stem (antwoord)”
In tabel 6.5 worden alle voorbeelden van relationele coherentieverbanden, in de verwijzingen naar interactiviteit, weergegeven.
Tabel 6.5: Alle relationele coherentieverbanden in de verwijzingen naar interactiviteit
Relationele coherentieverband Voorbeeld
Middel-doelrelatie - Ga naar www.dejongintra.nl/depers, bel 0180-457803 of ga naar uw AVNR reisbureau (middel) voor nog veel meer top vakanties dit najaar (doel)
- Gebruikers van smartphones, de iPad of andere tablets kunnen via www.i-pers.nl (middel) de app gratis downloaden en op het beginscherm plaatsen (doel)
- Kijk (middel) voor nog meer voordeel (doel) elders in deze krant (middel) - Kijk (middel) voor meer informatie (doel)
op www.erbacher.nl of neem contact op met EVA snowsports, Evert van Eijs (middel)
- Neem (middel) voor meer informatie en reserveringen (doel) contact op met uw cruisespecialist of bel met 0900-SAIL HAL of bezoek onze website www.hollandamerica.nl (middel)
- Ga snel naar www.honda.nl (middel) voor alle nazomerdeals (doel)
- Kijk (middel) voor de voorwaarden (doel) op klm.nl (middel)
- Kijk (middel) voor meer informatie (doel) op kpn.com/goalalert of scan de QR code met je smartphone (middel)
- Kijk (middel) voor meer informatie over tarieven en vertrektijden (doel) op NSHispeed.nl/Fyra (middel)
- Koop een Pink Ribbon toestel (middel) en help Barry Atsma uit de kleren op www.elktoesteltelt.nl (doel)
- Ga (middel) voor deze aanbieding (doel) naar sweetdeal.nl
- Voor meer informatie over deze actie (doel) bent u van harte welkom bij de Toyota dealer of kijk op www.toyota.nl (middel)
- Kijk (middel) voor meer info (doel) op www.eredivisieilfe.nl/10daagse of upc.nl (middel)
- Kijk (middel) voor route en prijzen (doel): rochdale.nl/kopen (middel)
- Sms Kirty of Nadia naar 5040 of ga naar www.dewereldvandevn.nl (middel) en stem (doel)!
- Kom (middel) voor deze aanbieding (doel) naar de Vodafone winkel, kijk op Vodafone.nl/ipad of bel 0800-0560 (middel).
- Bel gratis (middel) voor info over deze aanbieding (doel), kom naar de Vodafone winkel of kijk op vodafone.nl (middel) - Ga naar warchild.nl (middel) en help de
- Ga dus nu naar www.zekur.nl (middel) en verzeker je in één keer goed voor een lage prijs (doel)
- Bel direct 0900-0730 (middel) voor meer informatie (doel) of ga naar ziggo.nl/downloadstation (middel) Voorwaarde-gevolg - Win een Party weekend in Barcelona voor
jou & 3 vrienden (gevolg). Scan de 6 codes, verzamel 9860 punten (voorwaarde) en win (gevolg)
- Stuur ons uw frituurrecept (voorwaarde) en win een digitale camera die tegen een stootje kan (gevolg)
- Klik op ‘vind ik leuk’ (voorwaarde) en win een Samsung Galaxy S II met 2 VIP-kaarten voor The voice of Holland Live
- Boek nu een verblijf met aankomst in de periode van 7 januari tot 18 februari 2012 of van 3 maart tot 28 april 2012 (voorwaarde) en ontvang 30% wintersportkorting (gevolg)
- Abonneer je nu op nrc.next (voorwaarde) en krijg 50 euro cash op je rekening (gevolg)
- Ga naar www.unive.nl/klantvriendelijkste (voorwaarde) en met uw suggestie maakt u kans op een weekendje weg bij Landal Greenparks (gevolg)
Procedure - Dan moet je naar Valto. Dan moet je après-skiën. Dan moet je weer zo nodig aan de bel trekken. Dan moet je niet schrikken van de rekening. Dan moet je gespaard hebben. Dan moet je een vaste bijbaan hebben. Dan moet je naar Randstadstudent.nl (procedure)
Vraag-antwoord - Wil je een boost geven aan je carrière, je oriënteren op een nieuwe baan, of ter plekke solliciteren? (vraag) Kom naar het Careerevent (antwoord)
- Wat doe jij uit? (vraag) Doe ook mee met de landelijke actie www.watdoejijuit.nl (antwoord)
- Meer weten? (vraag) Ga naar nierstichting.nl of bespreek het met uw huisarts (antwoord)
- Wil jij 50 euro kado? (vraag) Neem dan een NRC.next studenten abo (antwoord) - Pas jij in het plaatje of ben jij klaar voor
deze onvergetelijke ervaring? (vraag) Kijk dan snel op www.palazzo.nl of stuur gelijk je cv en motivatie naar
pauline.hogendoorn@palazzo.nl (antwoord)
- Meer info? (vraag) Check de site (antwoord)
- Wil je met je huis naar de sneeuw? (vraag) Dan moet je … naar Randstadstudent.nl (antwoord)
- Kan Univé nog klantvriendelijker? (vraag) Wij denken van wel. Helpt u ons daarbij? (vraag) Ga naar www.unive.nl/klantvriendelijkste ... bij Landal Greenparks (antwoord)
- Wie wordt Jongerenvertegenwoordiger naar de VN? (vraag) Sms Kirty of Nadia naar 5040 of ga naar www.dewereldvandevn.nl en stem (antwoord)!
6.2.1 MATE VAN INTERACTIVITEIT
Om een onderscheid te maken in de mate van interactiviteit in de verwijzing van de organisatie op basis van de relationele coherentieverbanden, wordt er gekeken of er in de verwijzing gebruik is gemaakt van een coherentierelatie. Op basis hiervan is er in de advertenties sprake van een maximaal interactieve taalhandeling, wanneer de organisatie gebruikmaakt van meerdere relationele coherentieverbanden in de verwijzing naar interactiviteit. Wanneer er in de verwijzing naar interactiviteit door de organisatie geen sprake is van een relationeel coherentieverband, kan er gesproken worden van een minimaal interactieve taalhandeling. In tabel 6.6 wordt de toenemende mate van interactiviteit bij relationele coherentieverbanden weergegeven.
Tabel 6.6: De toenemende mate van interactiviteit bij relationele coherentieverbanden
Verwijzing Relationele
coherentieverbanden
Mate van interactiviteit
- Geen relationele coherentieverbanden
Minimaal interactief
Voor meer informatie over deze actie (doel) bent u van harte welkom bij de Toyota dealer of kijk op www.toyota.nl (middel)
Abonneer je nu op nrc.next (voorwaarde) en krijg 50 euro cash op je rekening (gevolg) Eén relationeel coherentieverband Causale relaties: Middel-doel Causale relaties: Voorwaarde-gevolg
… dan moet je naar Valto, dan moet je après-skiën, dan moet je naar Randstadstudent.nl (procedure)
Additieve relaties: Procedure
Wie wordt jongerenvertegenwoordiger naar de VN? SMS Kirty of Nadia naar 5040 of ga naar www.dewereldvandevn.nl en stem!
Additieve relaties: Vraag-antwoord
Wil je met je huis naar de sneeuw? (vraag) … dan moet je naar Valto, dan moet je après-skiën, dan moet je naar Randstadstudent.nl (procedure)(antwoord)
Meerdere relationele coherentieverbanden
Maximaal interactief
Bij een verwijzing naar interactiviteit wordt door organisaties in de meeste verwijzingen naar interactiviteit geen gebruikgemaakt van relationele coherentieverbanden. In totaal zijn er 56 van de 87 verwijzingen naar interactiviteit waarin geen gebruik wordt gemaakt van relationele coherentieverbanden (64%). Wanneer er wel gebruik wordt gemaakt van relationele coherentieverbanden, wordt er door organisaties vaak gekozen voor één relationeel coherentieverband in de verwijzing naar interactiviteit. Dit gebeurt namelijk in 26% van de verwijzingen naar interactiviteit. De causale en additieve relaties worden in, respectievelijk 21% en 2% van de verwijzingen naar interactiviteit gebruikt. De verwijzingen naar interactiviteit waarin gebruik wordt gemaakt van causale relaties maken voornamelijk gebruik van de middel-doelrelatie, namelijk in 16 van de 87 verwijzingen naar interactiviteit (18%). Daarnaast maken 5 verwijzingen naar interactiviteit gebruik van een voorwaarde-gevolgrelatie (6%). Bij de additieve relaties wordt er in de verwijzingen naar interactiviteit gebruikgemaakt van een vraag-antwoordconstructie. Dit gebeurt echter slechts in 2% van de verwijzingen naar interactiviteit. Ten slotte wordt er in 8 verwijzingen naar interactiviteit gebruikgemaakt van meerdere relationele coherentieverbanden. De combinaties die hierin zijn te onderscheiden zijn: het gebruik van een middel-doelrelatie en vraag-antwoord constructie (bij 5 van de 87 verwijzingen (6%)), een voorwaarde-gevolgrelatie en vraag-antwoord constructie (bij 2 van de 87 verwijzingen (2%)) en een middel-doelrelatie, een procedure en een vraag-antwoord constructie (bij 1 van de 87 verwijzingen (1%)). De verdeling van de relationele coherentieverbanden in de dataverzameling wordt weergegeven in tabel 6.7.
Tabel 6.7: De verdeling van relationele coherentieverbanden in de dataverzameling
Relationele coherentieverbanden Aantal verwijzingen
Relationele coherentieverbanden: Geen relationele coherentieverbanden
56 (64%)
Relationele coherentieverbanden: Eén relationeel coherentieverband Causale relaties - Middel-doel - Voorwaarde-gevolg Additieve relaties - Procedure - Vraag-antwoord 23 (26%) 21 (24%) 16 (18%) 5 (6%) 2 (2%) 0 (0%) 2 (2%)
Relationele coherentieverbanden: Meerdere relationele coherentieverbanden
Combinaties
- Middel-doel / Vraag-antwoord - Voorwaarde-gevolg / Vraag-antwoord - Middel doel / Procedure / Vraag-antwoord
8 (9%) 8 (9%) 5 (6%) 2 (2%) 1 (1%) Totaal 87 (100%)
Organisaties die voornamelijk gebruikmaken van de maximale mate van interactiviteit, het gebruik van meerdere relationele coherentieverbanden, zijn kranten (25%) en uitzendbureaus (25%). Daarnaast werd er door een stichting (12,5%), een (zorg)verzekeraar (12,5%) en een organisatie op het gebied van evenementen gebruikgemaakt van meerdere relationele coherentieverbanden. Tot slot is er ook door een ontwikkelingsorganisatie (12,5%) gebruikgemaakt van meerdere relationele coherentieverbanden in de verwijzingen naar interactiviteit (zie tabel 6.8).
Tabel 6.8: De verdeling van de maximale mate van interactiviteit bij relationele coherentieverbanden
Soort organisatie Organisaties met de maximale mate van interactiviteit Aantal verwijzingen Stichtingen Nierstichting 1 (12,5%) Kranten NRC 2 (25%) (zorg)Verzekeraars Univé 1 (12,5%) Uitzendbureaus Quoratio, Randstad 2 (25%) Evenementen Careerevent 1 (12,5%) Ontwikkelingsorganisaties VN 1 (12,5%)
Totaal 8 (100%)