Referentiële coherentie is een vorm van samenhang, die ontstaat wanneer bepaalde woorden in de verwijzing naar interactiviteit terug- of vooruit verwijzen naar (refereren aan) eerder genoemde of nog te noemen verschijnselen (Maat, 1994). Deze samenhang wordt in de verwijzingen naar interactiviteit gemaakt door middel van zogenoemde referentiële markeringen. De advertentie van Vodafone bevat bijvoorbeeld een referentieel verband in de verwijzing naar interactiviteit door middel van een aanwijzend voornaamwoord. Het aanwijzend voornaamwoord “deze” in de verwijzing: “Bel gratis voor info over deze aanbieding, kom naar de Vodafone winkel of kijk op vodafone.nl” verwijst samen met “aanbieding” terug naar de aanbieding die wordt gegeven in de advertentie.
In de verwijzingen naar interactiviteit wordt daarnaast een aanwijzend bijwoord gebruikt als referentiële markering om een coherentieverband aan te tonen. In de verwijzing “Pas jij in het plaatje of ben je klaar voor deze onvergetelijke ervaring? Kijk dan snel op www.palazzo.nl of stuur gelijk je cv en motivatie naar pauline.hogendoorn@palazzo.nl” in de advertentie van Palazzo wordt met het bijwoord “dan” terug verwezen naar de vraag of de consument in het plaatje past of klaar is voor deze onvergetelijke ervaring.
De advertentie van Holland America Line bevat een referentieel verband in de verwijzing naar interactiviteit door middel van een bezittelijk voornaamwoord. De bezittelijke voornaamwoorden “uw” en “onze” in de verwijzing: “Neem voor meer informatie en reserveringen contact op met uw cruisespecialist of bel met 0900-SAIL HAL of bezoek onze website www.hollandamerica.nl” verwijzen respectievelijk naar de consument en de organisatie. Holland America Line gebruikt het bezittelijk voornaamwoord “onze” om te refereren aan de organisatie en met het bezittelijk voornaamwoord “uw” refereert de organisatie aan de consument.
Het laatste voorbeeld van een referentieel verband in een verwijzing naar interactiviteit, wordt gegeven in de advertentie van de Nierstichting. In deze advertentie is er sprake van een referentieel verband door middel van een lidwoord. In de verwijzing naar interactiviteit “Heeft u een hoge bloeddruk? Dat kan uw nieren onherstelbaar beschadigen. Meer weten? Ga naar nierstichting.nl of bespreek het met uw huisarts”. Het lidwoord “het” verwijst in deze verwijzing naar interactiviteit terug naar symptomen van nierschade.
In de onderstaande tabel worden alle voorbeelden van referentiële coherentieverbanden, in de verwijzingen naar interactiviteit, weergegeven.
Referentiële coherentieverband Voorbeeld
Aanwijzend voornaamwoord - Ga naar www.dejongintra.nl/depers, bel 0180-457803 of ga naar uw AVNR reisbureau voor nog veel meer topvakanties dit najaar
- Kijk voor nog veel meer voordeel elders in deze krant
- Ga voor deze aanbieding naar sweetdeal.nl - Voor meer informatie over deze actie bent
u van harte welkom bij de Toyota dealer of kijk op www.toyota.nl
- Kom voor deze aanbieding naar de Vodafone winkel, kijk op vodafone.nl/ipad of bel 0800-0560
- Bel gratis voor info over deze aanbieding, kom naar de Vodafone winkel of kijk op vodafone.nl
Aanwijzend bijwoord - Claim hier uw gratis ticket www.billingualpeople.nl
- Neem dan een NRC.next studenten abo - Kijk dan snel op www.palazzo.nl of stuur
gelijk je cv en motivatie naar pauline.hogendoorn@palazzo.nl
- Dan moet je … naar Randstadstudent.nl Bezittelijk voornaamwoord - Kijk op zilverenkruis.nl/zorgregelaar of
bel met een van onze zorgregelaars op 0900-5566768
- Claim hier uw gratis ticket www.billingualpeople.nl
- Ga naar www.dejongintra.nl/depers, bel 0180-457803 of ga naar uw AVNR reisbureau voor nog veel meer topvakanties dit najaar
- Stuur ons uw frituurrecept en win een digitale camera die tegen een stootje kan - Stuur uw recept samen met de
aankoopbon van het Diamantfrituurvet van uw keuze naar Diamant klantenservice, Postbus 222, 3890, AE Zeewolde
- Neem voor meer informatie en reserveringen contact op met uw cruisespecialist of bel met 0900-SAIL HAL of bezoek onze website www.hollandamerica.nl
- Vraag uw dealer naar de voorwaarden - Kijk voor meer informatie op
kpn.com/goalalert of scan de QR code met je smartphone
- Ga naar nierstichting.nl of bespreek het met uw huisarts
- Abonneer je nu op nrc.next en krijg 50 euro cash op je rekening
- U bent van harte welkom op één van onze locaties
- Kijk dan snel op www.palazzo.nl of stuur gelijk je cv en motivatie naar pauline.hogendoorn@palazzo.nl
- Maak kennis met ons werk op luchtverkeersleider.nl
- Ga naar www.unive.nl/klantvriendelijkste en met uw suggestie maakt u kans op een weekendje weg bij Landal Greenparks Lidwoord - Bestel de Samsung Galaxy Ace nu op Ben.nl
- Bekijk het complete aanbod op de Bijenkorf app of deBijenkorf.nl
- Scan de 6 codes, verzamel 9860 punten en win
- Kom naar het Careerevent
- Bekijk de actuele voorraad op www.citroëncarestore.nl
- Lees het laatste nieuws op depers.nl of abonneer je op artikelen met eLinea - Gebruikers van smartphones, de iPad of
andere tablets kunnen via www.i-pers.nl de app gratis downloaden en op het beginscherm plaatsen
- Stuur uw recept samen met de aankoopbon van het Diamantfrituurvet van uw keuze naar Diamant klantenservice, Postbus 222, 3890, AE Zeewolde
- De kassabon inscannen en het recept insturen via www.diamant.nl kan natuurlijk ook
- Doe ook mee met de landelijke actie www.watdoejijuit.nl
- Vraag uw dealer naar de voorwaarden - Kijk voor de voorwaarden op klm.nl - Kijk voor meer informatie op
kpn.com/goalalert of scan de QR code met je smartphone
- Bel de KWF Kanker Infolijn: 0800-0226622 (gratis)
- Ga naar nierstichting.nl of bespreek het met uw huisarts
- Check de site
- Bestel de voucher op www.savemyday.nl - Voor meer informatie over deze actie bent
u van harte welkom bij de Toyota dealer of kijk op www.toyota.nl
Vodafone winkel, kijk op vodafone.nl/ipad of bel 0800-0560
- Bel gratis voor info over deze aanbieding, kom naar de Vodafone winkel of kijk op vodafone.nl
- Ga naar warchild.nl en help de oorlog uit een kind te halen.
6.3.1 MATE VAN INTERACTIVITEIT
Ook in het gebruik van referentiële coherentieverbanden is een onderscheid te maken in de mate van interactiviteit in de verwijzing van de organisatie. In de advertenties kan er van een maximaal interactieve taalhandeling worden gesproken, als de organisatie gebruikmaakt van referentiemarkeringen om een coherentieverband in de verwijzing naar interactiviteit aan te tonen. Wanneer er in de verwijzing naar interactiviteit geen gebruik wordt gemaakt van een referentieel coherentieverband, is er sprake van een minimaal interactieve taalhandeling. In tabel 6.10 wordt de toenemende mate van interactiviteit bij referentiële coherentieverbanden weergegeven.
Tabel 6.10: De toenemende mate van interactiviteit bij referentiële coherentieverbanden
Verwijzing Referentiële
coherentieverbanden
Mate van interactiviteit
- Geen referentiële coherentieverbanden
Minimaal interactief
Bel gratis voor info over deze aanbieding, kom naar de Vodafone winkel of kijk op vodafone.nl
Kijk dan snel op www.palazzo.nl of stuur gelijk je cv en motivatie naar pauline.hoogendoorn@palazzo.nl
Neem voor meer informatie en reserveringen contact op met uw cruisespecialist of bel met 0900-SAIL HAL of bezoek onze website www.hollandamerica.nl
Ga naar nierstichting.nl of bespreek het met uw huisarts Eén referentieel coherentieverband Aanwijzend voornaamwoord Aanwijzend bijwoord Bezittelijk voornaamwoord Lidwoord
Claim hier (aanwijzend bijwoord) uw (bezittelijk voornaamwoord) gratis ticket www.bilingualpeople.nl
Meerdere
coherentieverbanden
Net als bij de relationele coherentieverbanden, wordt er in de meeste verwijzingen naar interactiviteit geen gebruikgemaakt van referentiële coherentieverbanden. Dit is het geval bij 52 van de 87 verwijzingen naar interactiviteit (60%). Bij 29% van de verwijzingen naar interactiviteit wordt er gebruikgemaakt van één referentieel coherentieverband. Hiervan worden er in 14 van de 87 verwijzingen naar interactiviteit gebruikgemaakt van een lidwoord (16%). Het gebruik van een aanwijzend voornaamwoord en het gebruik van een aanwijzend bijwoord als referentiële markering van een coherentieverband worden beiden in twee verwijzingen naar interactiviteit gebruikt. Daarnaast maakt 9% van de verwijzingen naar interactiviteit gebruik van een bezittelijk voornaamwoord als referentiële markering naar interactiviteit. In 11% van de verwijzingen naar interactiviteit wordt er gebruikgemaakt van meerdere referentiële coherentieverbanden. Hierin zijn verschillende combinaties te onderscheiden, namelijk: het gebruik van een aanwijzend bijwoord en bezittelijk voornaamwoord (bij 3 van de 87 verwijzingen (3%)), een bezittelijk voornaamwoord en lidwoord (bij 4 van de 87 verwijzingen (5%)) en een aanwijzend voornaamwoord en lidwoord (bij 3 van de 87 verwijzingen (3%)). Dit is af te lezen in tabel 6.11. Bij het gebruik van meerdere referentiële coherentieverbanden is er sprake van de maximale mate van interactiviteit.
Tabel 6.11: De verdeling van referentiële coherentieverbanden in de dataverzameling
Referentiële coherentieverbanden Aantal verwijzingen
Referentiële coherentieverbanden: Geen referentiële coherentieverbanden
52 (60%)
Referentiële coherentieverbanden: Eén referentieel coherentieverband Aanwijzend voornaamwoord Aanwijzend bijwoord Bezittelijk voornaamwoord Lidwoord 25 (29%) 2 (2%) 2 (2%) 7 (9%) 14 (16%)
Referentiële coherentieverbanden: Meerdere referentiële coherentieverbanden
Combinaties
- Aanwijzend bijwoord, bezittelijk voornaamwoord
- Bezittelijk voornaamwoord, lidwoord - Aanwijzend voornaamwoord, lidwoord
10 (11%) 10 (11%) 3 (3%) 4(5%) 3(3%) Totaal 87 (100%)
Organisaties die gebruikmaken van meerdere relationele coherentieverbanden, zijn voornamelijk aanbieders van digitale televisie, kabeltelevisie, breedbandinternet en telefoniediensten (30%). Daarnaast gebruiken ook organisaties op het gebied van automotive (20%) meerdere referentiële coherentieverbanden. Tot slot maken ook een reisorganisatie (10%), een stichting (10%), een organisatie die de consument uitnodigt deel te nemen aan een evenement (10%), een organisatie op het gebied van voedingsmiddelen (10%) en een
restaurant (10%) gebruik van meerdere referentiële coherentieverbanden in de verwijzing naar interactiviteit.
Tabel 6.12: De verdeling van de maximale mate van interactiviteit bij referentiële coherentieverbanden
Soort organisatie Organisaties met de maximale mate van interactiviteit
Aantal verwijzingen
Automotive Honda, Toyota 2 (20%) Reisorganisaties De Jong Intra 1 (10%) Stichtingen Nierstichting 1 (10%)
Aanbieders van digitale televisie, kabeltelevisie, breedbandinternet en telefoniediensten KPN, Vodafone 3 (30%) Evenementen Bilingual 1 (10%) Voedingsmiddelen Diamant 1 (10%) Restaurants Palazzo 1 (10%) Totaal 10 (100%)
7 DE CONSUMENT EN INTERACTIVITEIT
In dit hoofdstuk zullen de kwalitatieve interviews met consumenten worden besproken. De ervaringen van consumenten met interactiviteit tussen organisaties en consumenten staan hierin centraal. Daarbij zal er extra aandacht worden besteed aan de meningen van consumenten over verwijzingen naar interactiviteit in advertenties.