Publiceren in eigen beheer

Uit deze inventarisatie van de Nederlandse boekenmarkt van de afgelopen jaren is gebleken dat weinig Nederlandse personal bloggers directe toegang tot de reguliere uitgeverijen weten te krijgen middels hun blogs. Maar hoe zit dit bij de mogelijkheid tot self-publishing? Kunnen personal bloggers die moeite hebben langs de reguliere weg de uitgeefwereld binnen te komen via deze route het literaire veld betreden? Is uitgeven in eigen beheer een logische (tussen)stap na het schrijven en publiceren van eigen informatie op een personal blog? Maken veel personal bloggers deze stap?

Tegenwoordig wordt het steeds eenvoudiger en goedkoper om boeken in eigen beheer uit te geven, omdat er de laatste jaren verschillende platforms zijn ontwikkeld die het proces

61

maken van de expertise en de publiciteits-, productie- en distributiekanalen van deze initiatieven. In Amsterdam is bijvoorbeeld de winkel Boek ’n Plank gevestigd, waar auteurs hun in eigen beheer uitgegeven boeken kunnen verkopen. Daarnaast bestaat sinds enkele jaren het initiatief

Brave New Books van Singel Uitgeverijen, een platform voor auteurs om hun eigen boeken te

schrijven, uit te geven en te verkopen via online kanalen zoals Bol.com. Via Brave New Books kunnen gebruikers hulp krijgen bij het schrijven, vormgeven en marketen van hun boek, maar krijgen ze niet te maken met een poortwachter die beslist of hun boek wel of niet mag

verschijnen. De auteurs bepalen zelf de inhoud, stijl, vormgeving en prijs van hun boek. De boeken van Brave New Books verschijnen als e-book, of als papieren uitgave die via printing on

demand wordt gemaakt. Pas wanneer iemand het boek bestelt, wordt er een fysieke versie gedrukt.

Zo blijft er, wanneer een boek geen succes wordt, geen stapel boeken liggen die uiteindelijk verramsjt hoeft te worden.

Deze initiatieven maken het een stuk makkelijker voor schrijvers om hun in eigen beheer uitgegeven werk op de markt te brengen. Vroeger zouden ze zelf langs boekwinkels moeten gaan om daar hun boeken te mogen verkoepen. Printing on demand en online verkoopkanalen zorgen ervoor dat het risico voor de verkoper beperkt blijft, en de auteurs dus makkelijker hun werk beschikbaar kunnen maken voor het publiek. Daarnaast heeft de opkomst van e-books ervoor gezorgd dat publiceren in eigen beheer nog eenvoudiger is geworden. Omdat een e-book een digitaal bestand is waar maar een keer kosten voor gemaakt hoeven worden, is dit een bijna risicovrije manier van publiceren. De vraag is of deze ontwikkelingen ervoor zorgen dat het uitgeven in eigen beheer ook een logische tussenstap is geworden voor het betreden van de uitgeefwereld.

4.2.1 Brave New Books

Het platform Brave New Books biedt auteurs de mogelijkheid hun zelfgepubliceerde boeken te verkopen via de website Bol.com. Dit biedt ook de mogelijkheid te analyseren in hoeverre uitgaven bij Brave New Books eventueel in het verlengde van personal blogs liggen. Hierbij is het interessant om ten eerste te kijken of het e-book een tussenvorm vormt voor online publicaties zoals

personal blogs, en de uitgeefwereld. In het kader van Jenkins’ begrip convergence zouden e-books gezien kunnen worden als een product dat fungeert als een ideaal tussenstation tussen de nieuwe mediavorm personal blogs en de traditionele mediavorm van het fysieke boek. Daarnaast is het interessant om na te gaan hoeveel mensen die gebruik maken van Brave New Books ook een personal blog onderhouden. Hieruit kan worden opgemaakt in hoeverre Brave New Books fungeert als een tussenstation voor bloggers op weg naar traditionele uitgeverijen.

62

Bol.com heeft een aparte sectie op de website die ‘Brave New Books – zelf uitgegeven boeken’

heet2_{. Hier zijn alle Brave New Books uitgaven te vinden. Bol.com verdeelt deze uitgaven in drie}

hoofdcategorieën, namelijk ‘fictie’, ‘non-fictie’ en ‘zakelijk & studie’. Binnen deze categorieën wordt verder onderscheid gemaakt per genre of onderwerp. Omdat de focus van deze scriptie ligt bij personal blogs, die voornamelijk onderwerpen behandelen die kunnen worden gecategoriseerd als lifestyle, wordt in deze beschouwing gekeken naar de categorieën van Bol.com die vergelijkbaar zijn met de onderwerpen die in personal blogs behandeld worden (Airaskorpi 2014: 31). Daarom wordt hier uitsluitend gekeken naar de categorie ‘non-fictie’. Binnen deze categorie maakt

Bol.com verder onderscheid tussen de onderwerpen ‘Gezondheid & Psychologie’, ‘Geschiedenis & Politiek’, ‘Religie & Esoterie’, ‘Sport & Hobby’, ‘Eten & Koken’ en ‘Reizen & Talen’. Breed beschouwd kunnen van deze categorieën ‘Gezondheid & Psychologie’, ‘Sport & Hobby’, ‘Eten & Koken’ en ‘Reizen & Talen’ beschouwd worden als onderwerpen die vergelijkbaar zijn met onderwerpen die in personal blogs besproken worden. Het is interessant om na te gaan in hoeverre boeken die binnen deze categorieën vallen hun oorsprong vinden in blogs.

In totaal bevatten deze vier categorieën samen 303 uitgaven. ‘Gezondheid en Psychologie’ en ‘Sport en Hobby’ bevatten beiden 82 uitgaven. ‘Eten en Koken’ levert 42 resultaten op en ‘Reizen en Talen’ 97 resultaten. Enkele uitgaven zijn dubbel geteld, omdat ze in meerdere categorieën vallen, zoals bijvoorbeeld het boek Kopstand in de Keuken van Irina Verwer. Dit boek, over koken en yoga, is zowel te vinden in de categorie ‘Gezondheid en Psychologie’ als in ‘Eten en Koken’. Daarnaast staan enkele boeken dubbel genoemd in dezelfde categorie, bijvoorbeeld door een fout bij het invoeren. Wanneer deze dubbel genoemde uitgaven verrekend worden komt het totaal aantal verschillende uitgaven binnen deze vier categorieën uit op 265.

Ten eerste is het in het licht van de toegang tot de uitgeefwereld vanuit de blogosphere interessant om te kijken in hoeverre het publiceren van een e-book eventueel een tussenstap zou kunnen vormen voor auteurs tussen online publiceren en uitgegeven worden door een uitgeverij. Auteurs die hun boek uitgeven via Brave New Books hebben drie verschillende opties voor het publiceren van hun werk: als e-book, als fysiek boek (via printing on demand) of beiden. Hierdoor beslaat een deel van de 265 uitgaven in de vier categorieën titels die zowel in fysieke vorm zijn uitgegeven als in de vorm van een e-book. Wanneer deze ‘dubbele’ titels worden verrekend blijven er 219 verschillende titels over. Van deze 219 titels is dus een deel enkel uitgegeven als fysiek boek, een deel enkel als e-book, en een deel als zowel e-book als fysiek boek.

63 Gezondheid & Psychologie Sport & Hobby Koken & Eten Talen & Reizen Totaal van alle categorieën e-book 20,3% 6,1% 7,7 % 15,9 % 12,5 % Fysiek boek 54,7% 78,8% 73,1 % 60,3 % 66,7 % Beide 25% 15,1% 19,2 % 23,8 % 20,8 % Aantal titels 64 66 26 63 219

Tabel 1: Keuze voor uitgeefvorm Brave New Books

Uit Tabel 1 is af te lezen hoeveel procent van de titels in welke van de drie uitgeefvormen is verschenen. Uit deze tabel blijkt meteen dat de meeste auteurs een voorkeur hebben voor het uitgeven van een fysiek boek. In alle categorieën hebben de auteurs in meer dan de helft van de gevallen ervoor gekozen slechts een fysieke uitgave te maken. Daarnaast hebben de auteurs bij een behoorlijk groot deel van de titels ervoor gekozen deze zowel in digitale als in fysieke vorm uit te geven. In elke categorie wordt minstens 75% van de titels als fysiek boek aangeboden. Van het totaal van alle 219 titels is 66,7% alleen fysiek verkrijgbaar, 20,8% als e-book en fysieke uitgave en 12,5 % alleen als e-book.

Wanneer self-publishing een brug zou vormen tussen het online publiceren via blogs en de uitgeefwereld zou verwacht kunnen worden dat dit zou gebeuren in de vorm van e-books, die kunnen worden gezien als een overbrugging tussen het online format van de personal blogs en de traditionele boekenvorm. Uit deze cijfers blijkt echter geen groot enthousiasme voor het in eigen beheer publiceren van e-books. Maar een op de acht titels in de hier onderzochte categorieën van

Brave New Books wordt enkel als e-book op de markt gebracht.

Daarnaast is het interessant om te kijken hoeveel van de auteurs die hun boeken hebben uitgegeven via Brave New Books ook een personal blog beheren, die te maken heeft met het onderwerp van dat boek. De 219 titels die worden aangeboden in de vier genoemde categorieën zijn in totaal geschreven door 187 verschillende auteurs. Enkele auteurs hebben meerdere titels uitgegeven op dit platform. In Tabel 2 staat weergegeven hoeveel van deze auteurs ook een personal blog beheren.

Geen personal blogger Wel personal blogger

Auteurs Brave New Books 77% 23%

Aantal auteurs 144 43

64

Uit Tabel 2 is af te lezen dat iets minder dan een kwart van de auteurs die in de onderzochte categorieën bij Brave New Books heeft gepubliceerd ook een personal blog heeft, of heeft gehad. In vijf van de gevallen waren de blogs niet meer actief, of zo sterk verouderd dat ze niet meer werkten. Het blijkt dat sommige personal bloggers ervoor kiezen een boek uit te geven in het verlengde van hun blog, maar dat meer dan driekwart van de auteurs binnen deze categorieën van

Brave New Books geen personal blog hebben. Deze percentages sluiten dus niet uit dat voor

sommige personal bloggers Brave New Books een vervolgstap is van online publiceren naar de uitgeefwereld, maar ze bieden tegelijkertijd geen overtuigend bewijs dat dit initiatief een logische tussenstap is voor personal bloggers, gezien de overgrote meerderheid van de auteurs geen personal blogger is.

Als laatste is het interessant om te kijken of bij de auteurs die ook personal blogger zijn er een grotere voorkeur bestaat voor het e-book als uitgeefvorm. Onderstaande tabel geeft de keuzes voor de verschillende uitgeefvormen weer van de Brave New Books auteurs met een personal blog.

e-book Fysiek boek beiden

Personal bloggers met een boek bij Brave

New Books

16,3 % 32,5 % 51,2 %

Aantal auteurs 7 14 22

Tabel 3: Keuze uitgeefvormen auteurs met een personal blog

In Tabel 3 staat dat de keuze voor uitgeefvormen van auteurs die een personal blog hebben niet wezenlijk verschilt met de keuzes zoals die zijn weergegeven in tabel 1. Ook van de personal bloggers kiest meer dan tachtig procent ervoor hun boek in fysieke vorm uit te geven, en meer dan vijftig procent kiest ervoor hiernaast geen digitale versie beschikbaar te maken. Het lijkt er dus niet op dat in eigen beheer uitgegeven e-books per se een logische tussenstap vormen tussen personal blogs en de uitgeefwereld.

In theorie biedt een initiatief als Brave New Books personal bloggers interessante

mogelijkheden om toe te treden tot de traditionele uitgeefwereld. Uit de cijfers hierboven blijkt echter dat de mate waarin hier daadwerkelijk gebruik van wordt gemaakt door deze bloggers nog beperkt is. Brave New Books helpt auteurs bij het productie- en distributieproces van het uitgeven. Waar dit initiatief echter niet bij kan helpen is het genereren van publiciteit voor titels. De titels die via Brave New Books op de markt komen krijgen praktisch geen aandacht van andere media. Hierdoor blijft de auteur en de titel meestal onbekend, waardoor het moeilijk blijkt daadwerkelijk

65

het literaire veld te betreden. Dit is mogelijk een reden dat het uitgeven in eigen beheer door personal bloggers nog niet vaak als tussenstation wordt gebruikt.