Personal bloggers en de uitgeefwereld

Nelson schrijft in haar artikel uit 2006 dat uitgeverijen in toenemende mate contracten aanbieden aan bloggers voor het uitgeven van hun werk. Een korte zoektocht op het woord ‘blog’ levert in 2006 tachtig resultaten op in de ‘book deals’ sectie van Publishers Marketplace in Amerika (2006: 6). Deze trend is ook op de Nederlandse markt terug te zien. Ter illustratie: een zoektocht naar de term ‘blog’ in de ‘boeken’-sectie op de website Bol.com, een van de grootste en meest gebruikte online winkels van Nederland, levert 671 resultaten op. Dit getal is geen precieze graadmeter voor de Nederlandse markt, aangezien een deel van deze resultaten bestaat uit Engelstalige boeken, en daarnaast ook dubbele exemplaren bevat door zowel de aanwezigheid van het originele boek, de vertaling en een eventueel e-book. Daarnaast zijn er ook boeken die verband houden met blogs, maar niet per se het woord ‘blog’ expliciet in de titel hebben staan. Het aantal resultaten geeft echter wel duidelijk de aanwezigheid van het fenomeen blogs in de

56

Nelson herkent drie categorieën boeken die voortkomen uit de samenwerking tussen bloggers en uitgeverijen: boeken gebaseerd op blogs, boeken geschreven door bloggers en boeken die gaan over de activiteit bloggen zelf (2006: 6). Het is interessant om nader te kijken tot op welke hoogte deze publicaties personal bloggers toegang verschaffen tot de Nederlandse uitgeefwereld. In hoeverre bestaan er kansen voor gewone gebruikers en bloggers om de uitgeverij binnen te komen?

4.1.1 Boeken gebaseerd op blogs

Verschillende Nederlandse uitgeverijen hebben de afgelopen jaren vertalingen of eigen boeken op de markt gebracht die direct afgeleid zijn van een blog. Vooral uitgeverijen zoals Becht, Lannoo en Fontaine, die zich profileren als uitgeverijen met veel aandacht voor lifestyle-uitgaven, hebben meerdere titels in hun fonds die direct afgeleid zijn van blogs. Veel van deze uitgaven gaan over onderwerpen als voeding, koken, gezondheid en stijl. De boeken die gebaseerd zijn op blogs zijn vaak geen directe kopie van een blog, omdat hier weinig interesse voor is bij het publiek dat de blog al volgt (Nelson 2006: 10). Daarom bestaan deze uitaven vaak voor een deel uit inhoud die eerder op de blog is verschenen, aangevuld met nieuwe informatie. Een boek gebaseerd op een blog is zowel bedoeld voor de lezers van de blog, als voor een nieuw publiek dat voorheen nog niet bekend was met de blog, maar wel geïnteresseerd is in het onderwerp.

Bij Becht, de lifestyle-imprint van uitgeverij Gottmer, verschenen de afgelopen jaren onder andere vertalingen van kookboeken zoals Zoete en hartige recepten van Top with Cinnamon, The

Green Kitchen en The Green Kitchen Travels. Deze culinaire uitgaven zijn gebaseerd op de personal

blogs van Izzy Hossack (www.topwithcinnamon.com) en David Frenkiel en Luise Vindahl (www.greenkitchenstories.com). Daarnaast heeft Becht ook bundelingen van blogs uitgegeven zoals bijvoorbeeld Kleur in huis, waarin uitgebreide fotoreportages staan van de interieurs van dertien bekende Nederlandse en Vlaamse lifestylebloggers, en Vintage thuis van Tif Fussell en Rachelle Blondel, twee internationale bloggers.

Uitgeverij Lannoo, één van de grootste algemene Vlaamse uitgeverijen, die onder andere bekend staat om haar uitgaven op het gebied van lifestyle en vrije tijd, bracht de afgelopen jaren verschillende op blogs gebaseerde kookboeken uit. Bijvoorbeeld Thursday Dinners van Louise de Brabandere en Hannes Vandenbroucke (www.thursdaydinners.com), The Curious Eater van Sofie Delauw en Toni De Coninck (www.thecuriouseater.com) en Een leven vol taart van Wendy Schlagwein (www.deleukstetaarten.nl). Naast culinaire uitgaven zijn er bij Lannoo ook andere boeken verschenen die gebaseerd zijn op blogs, zoals Gelukkig glutenvrij, Little Black Book en Rok en rol. Deze boeken zijn geschreven door personal bloggers Laura Canjels (haar blog was eerste te vinden als www.thenextbestdiet.blogspot.be, maar is sinds kort veranderd naar

57

www.gelukkigglutenvrij.blogspot.be, in navolging van haar boek), Sofie Valkiers

(www.fashionata.be) en Karolien Verbanck (www.vitaya.be). Zij bloggen over gezondheid, mode en creatieve projecten.

Uitgeverij Fontaine heeft een uitgebreid culinair fonds, waar verschillende kookboeken in voorkomen die gebaseerd zijn op internationale blogs. Onder andere bracht zij de vertalingen

Hemsley en Hemsley: de kunst om goed te eten van Jasmine en Melissa Hemsley

(www.hemsleyandhemsley.com), Het Forest Feast kookboek van Erin Gleeson

(www.theforestfeast.com), Mijn keuken van Mimi Thorisson (mimithorisson.com), Elke dag

supergezond van Heidi Swanson (www.101cookbooks.com) en Joie de vivre van Béatrice Peltre

(www.latartinegourmande.com) uit.

Personal blogs, door Airaskorpi ook wel lifestyle blogs genoemd, sluiten logischerwijs goed aan bij de fondsen van bovenstaande uitgeverijen wegens hun focus op lifestyle (2014: 31). Echter, ook uitgeverijen die zich niet specifiek richten op lifestyle of culinaire publicaties hebben de afgelopen jaren op blogs gebaseerde uitgaven gepubliceerd. Uitgeverij Spectrum publiceerde bijvoorbeeld Wat eten we vandaag? van blogger Susan Aretz (www.smulpaapje.nl),

Prometheus/Bert Bakker heeft Uit Pauline’s keuken van Pauline Weuring

(www.uitpaulineskeuken.nl) in haar fonds, Uitgeverij Brandt publiceerde Gewoon wat een studentje ’s

avonds eet van Leonie ter Veld (www.gewoonwateenstudentjesavondseet.blogspot.nl) en Nieuw

Amsterdam gaf vorig jaar Chickslovefood: het 5 or less-kookboek van Nina de Bruijn en Elise Gruppen (chickslovefood.com) uit.

Het is opvallend dat van de bovengenoemde uitgaven slechts iets meer dan de helft originele uitgaven zijn, en geen vertalingen. Dit blijkt per uitgeverij te verschillen. Zo lijken Becht en Fontaine bijna alleen maar te kiezen voor het uitgeven van vertalingen (alleen Kleur in huis is geen vertaling). Het uitgeven van een vertaling is veilig voor een uitgeverij, omdat het succes van het originele boek al een indicatie kan geven voor de verkoopverwachtingen van de vertaling. Becht en Fontaine lijken de stap tot het uitgeven van Nederlandse of Vlaamse personal bloggers niet te willen of durven zetten. Uitgeverij Lannoo heeft daarentegen grotendeels originele uitgaven in het fonds, van voornamelijk Vlaamse auteurs en personal bloggers. Ook andere uitgeverijen lijken af en toe bereid een origineel boek op de markt te brengen dat op een blog is gebaseerd. Hier gaat het echter wel om de allergrootste en bekendste Nederlandse bloggers, die al grote populariteit hebben verworven (www.chickslovefood.com trekt bijvoorbeeld meer dan 275.000 bezoekers per maand, en www.gewoonwateenstudentjesavondseet.blogspot.nl zo’n 8.000 bezoekers per dag). Uit deze aarzeling ten opzichte van het uitgeven van boeken van Nederlandse en Vlaamse bloggers blijkt dat het voor de meeste personal bloggers, behalve misschien voor de allersuccesvolste, moeilijk zal blijken de Nederlandse uitgeefwereld te betreden.

58

4.1.2 Boeken van bloggers

Naast boeken die gebaseerd zijn op een blog, worden er ook boeken uitgegeven die gebaseerd zijn op de blogger zelf, en/of door de blogger zijn geschreven. Deze uitgaven zijn een stuk minder talrijk dan de boeken die gebaseerd zijn op blogs, vooral in Nederland. Van internationaal bekende bloggers zijn meer boeken te vinden. Het is echter opvallend dat in tegenstelling tot boeken die gebaseerd zijn op internationale blogs, er van boeken van internationale bloggers praktisch geen vertalingen op de Nederlandse markt zijn. Misschien speelt hier het feit mee dat lezers die geïnteresseerd zijn in het leven van de blogger dit waarschijnlijk via internationale blogs volgen. Hierbij is de voertaal Engels, wat kan betekenen dat deze lezers de boeken van deze bloggers ook in het Engels zullen lezen. Een vertaling heeft hier weinig zin, omdat deze boeken bijna niet interessant zullen zijn voor publiek dat niet bekend is met de blog of de blogger.

De markt voor Nederlandse boeken is beperkt, omdat het Nederlandse taalgebied relatief klein is. Daarnaast volgt slechts een deel van de bevolking actief blogs, en weer een kleiner aandeel daarvan volgt één specifieke blogger. De weinige bloggers die in Nederland een boek hebben geschreven en uitgebracht bij een uitgeverij behoren dan ook tot de bekendste bloggers van Nederland, en hebben inmiddels een zeer succesvolle carrière weten op te bouwen. In 2010 verscheen bijvoorbeeld bij Thomas Rap Sex, Blogs and Rock-‘n-roll: een persoonlijk verhaal over

wat bloggen van je vraagt en wat het je brengt van Ernst-Jan Pfauth. Pfauth, nu uitgever van De

Correspondent en eerder chef bij NRC Handelsblad, begon in 2006 met bloggen en werd een van de

succesvolste bloggers van Nederland. Dit boek is zijn persoonlijke verhaal over wat hij allemaal heeft meegemaakt sinds hij begonnen is met bloggen.

In 2011 verscheen bij Uitgeverij Lebowski het boek From blogger to brand van Nalden, ook wel bekend als Ronald Hans. Deze blogger publiceerde vanaf 2004 elke dag op zijn blog www.nalden.net over muziek, design, feestjes, gadgets, technologie, architectuur en kunst. Zijn blog werd een wereldwijde hit, met meer dan 600.000 bezoekers per maand. Sinds 2012 blogt hij niet meer, maar is Nalden conceptontwikkelaar en heeft hij onder andere het succesvolle

WeTransfer opgericht. From blogger to brand vertelt het levensverhaal van Ronald Hans tot 2011, aan

de hand van de foto’s die hij gedurende zijn carrière maakte.

Holkema & Warendorf bracht dit jaar het boek On Top uit. Dit gaat over het leven van Anna Nooshin, die in 2011 een van de meest succesvolle online magazines van Nederland oprichtte, de blog www.nsmbl.nl. In dit boek vertelt ze haar eigen succesverhaal, en beschrijft ze over haar jeugd in Iran. Anna Nooshin, Ronald Hans en Ernst-Jan Pfauth zijn alledrie geen personal bloggers, maar filter bloggers. Zij gebruiken hun blogs als verzamelplaats voor interessante informatie en kennis, om dit vervolgens te delen met anderen. De enige personal blogger in Nederland met een eigen boek is momenteel Mascha Feoktistova van de blog

59

www.beautygloss.nl. Deze website wordt per maand door zo’n 650.000 mensen bezocht. Haar boek Happy life kwam in 2014 uit bij uitgeverij Bertram + de Leeuw, en hierin beschrijft ze haar leven aan de hand van verschillende persoonlijke thema’s. Daarnaast kwam bij Bertram + de Leeuw ook Beauty uit van Cynthia Schultz (www.misslipgloss.nl), maar dit boek bevat slechts een klein persoonlijk deel en bestaat grotendeels uit informatie over make-up en beautyproducten, vergelijkbaar met haar blog.

Voor personal bloggers in Nederland blijkt het dus moeilijk de uitgeefwereld te betreden met een zelfgeschreven boek of een boek dat over hen persoonlijk gaat. Waar sommige uitgeverijen nog wel kansen zien in het uitgeven van boeken gebaseerd op Nederlandse personal blogs, lijken uitgeverijen niet erg geïnteresseerd in het uitgeven van boeken met personal bloggers als auteur. Hieruit blijkt dat, zelfs voor succesvolle personal bloggers, de stap van online

publiceren naar een publicatie in de uitgeefwereld vaak moeilijk te zetten is. 4.1.3 Boeken over bloggen

Meeliftend op de groei en populariteit van blogs zijn er de afgelopen jaren veel boeken verschenen die zich richten op de activiteit van het bloggen zelf. Verschillende uitgeverijen hebben boeken in hun fonds over het starten en onderhouden van een succesvolle blog. Van serieuze managementboeken die tips geven over het implementeren van blogsoftware binnen je bedrijfsstrategie tot gidsen voor kinderen. Slechts enkele voorbeelden zijn De blog bijbel (B for Bookdistribution), Blog boek (Uitgeverij Vrijdag), Bloggen doe je zo! (De Vrije Uitgevers), Bloggen voor

kids (Van Duuren Media), Bloggen als een pro in 60 minuten (Haystack), Zakelijk bloggen (Van Duuren

Media), How Blogs Work (Terra-Lannoo), Weblogging (A.W. Bruna) en Wegwijs in Wordpress (Coutinho). Een zeer opvallend aspect van deze boeken is dat ze bijna allemaal geschreven zijn door auteurs die blogs vanaf buiten beschouwen, zoals journalisten, trendspotters en

computerkenners, en niet door bloggers zelf.

Naast non-fictie heeft het onderwerp bloggen ook zijn weg gevonden binnen de fictieboeken. De afgelopen jaren zijn er verschillende boeken verschenen waarin de activiteit van het bloggen een grote rol speelt. Voornamelijk in jeugdboeken is deze trend duidelijk te

onderscheiden. Dit valt misschien te verklaren door het feit dat blijkt dat blogs vooral een jonge doelgroep lijken aan te spreken (Lövheim 2011: 3). De afgelopen jaren verschenen onder andere jeugdboeken als Adorkable (Veltman), Girl Online (Van Goor), 100% Coco: dagboek van een

modeblogger en 100% Coco: little black dress (De Fontein), Weblog van een bruggertje (Unieboek|Het

Spectrum), Jongens, het zijn net huisdieren (Gottmer) en Lara (Leopold B.V.). Maar ook in fictie voor volwassenen komt de activiteit bloggen de laatste jaren voor, zoals bijvoorbeeld in Petite Anglaise:

60

verliefd op Parijs (Cargo), Het weblog van Annemiek (De Kern) en Breukvlak (Querido). Wederom zijn

deze boeken niet geschreven door auteurs die zelf ook personal blogger zijn. 4.1.4 Toegang tot de uitgeefwereld

Uit deze algemene inventarisatie van de Nederlandse boekenmarkt van de afgelopen jaren blijkt dat blogs een rol zijn gaan spelen in de Nederlandse uitgeefmarkt. In alle drie de categorieën die Nelson onderscheidt blijkt echter nog steeds een duidelijke aanwezigheid van een poortwachter. Ten eerste richten verschillende uitgeverijen zich vooral op het uitgeven van vertalingen, waarbij ze een verminderd risico lopen op een flop, omdat het boek in het buitenland al goed heeft verkocht. Deze uitgeverijen, zoals Becht en Fontaine, bieden weinig tot geen mogelijkheden tot het betreden van de uitgeefwereld aan Nederlandse personal bloggers.

Het is duidelijk dat uitgeverijen de populariteit van bloggen inzien, en trachten mee te varen op deze trend. Dit blijkt uit de verschillende fictie- en non-fictieboeken die verschijnen waarin de activiteit bloggen een belangrijke rol speelt. Hier maakt de uitgeverij gebruik van de populariteit van blogs, zonder dat de personal blogger zelf hier een actieve rol in speelt of toegang wordt verleend tot de uitgeefwereld.

Daarnaast blijkt uit deze inventarisatie dat bij het publiceren van boeken gebaseerd op Nederlandse personal blogs of die zijn geschreven door Nederlandse personal bloggers, een selectie wordt gemaakt op populariteit. Alleen van de allerbekendste bloggers en de meest bezochte personal blogs overweegt de uitgeverij een boek uit te geven. Dat is logisch, maar het laat tegelijkertijd zien dat toegang tot de uitgeefwereld slechts voor een zeer klein deel van de Nederlandse personal bloggers is weggelegd, en dat de functie van uitgeverijen als poortwachter niet minder belangrijk is geworden.