Personeel in dienst nemen

De meeste starters nemen geen personeel in dienst binnen een half jaar na de start. In 1994 had 14% van de starters binnen een half jaar personeel in dienst. In de periode 1998-2000 gold dit voor gemiddeld 10% van de starters en in 2003 bedroeg dit 18%.

In de periode 2002-2004 heeft gemiddeld 10% van de starters personeel in dienst tijdens de start (tabel 7.5), in de periode 2004-2005 was dat gemiddeld 8%. Daarnaast is een klein deel van de starters bezig om personeel te werven.

Tabel 7.5 Personeel in dienst bij starters en jonge ondernemers*

Starters Jonge ondernemers

Personeel 2002-2004 2004-2005 2002-2004 2004-2005

Personeel in dienst 10% 8% 30% 31%

Geen personeel in dienst 86% 89% 69% 68%

Bezig personeel in dienst te nemen 4% 3% 1% 1%

Totaal 100% 100% 100% 100%

Bron: Hessels e.a., 2005

*) Bij de tabel moet het volgende opgemerkt worden:

- Starters zijn in deze tabel de ondernemers die bezig zijn met het starten van het bedrijf. Onder jong

on-dernemerschap worden de starters verstaan die al gestart zijn en hooguit 3,5 jaar een bedrijf hebben.

- Voor de jaren 2002 tot en met 2005 zijn geen gespecificeerde gegevens afgebeeld.

- Van de perioden 2002 tot en met 2004 en 2004 tot en met 2005 zijn per periode de gemiddelden

gege-ven.

Aangenomen wordt dat het aandeel starters dat binnen 3,5 jaar na de start alsnog personeel in dienst neemt, toeneemt. Deze conclusie kan getrokken worden op basis van gegevens van de jonge ondernemers⁷ in de perioden 2002-2004 en 2004-2005 (tabel 6.6). Van de jonge onder-nemers die maximaal 3,5 jaar bestaan uit de periode 2002-2004 heeft gemiddeld 30% perso-neel in dienst. Voor de periode 2004-2005 geldt een gemiddelde van 31% . Deze percentage zijn hoger dan bij de starters.

Het in dienst nemen van personeel heeft te maken met de ambities van de starter. De vraag is of de ondernemer wel personeel in dienst wil hebben. Het blijkt dat van de starters uit de jaren 2004 en 2005 gemiddeld 56% binnen de eerste twee jaren (nog) geen medewerkers in het be-drijf wil hebben (tabel 7.6). Een klein deel (11%) van deze starters wil meer dan 5 medewer-kers hebben over twee jaren, zelfs 4% wil minimaal 20 medewermedewer-kers in het bedrijf hebben.

Tabel 7.6 Aantal medewerkers die starters uit periode 2004-2005 na twee jaar willen hebben

Personeel in dienst (2 jaar na start) Starters

Geen medewerkers in dienst 56%

1-2 medewerkers 12% 3-5 medewerkers 11% 6-19 medewerkers 7% ≥ 20 medewerkers 4% Weet niet 10% Totaal 100%

Bron: Hessels e.a., 2005

7.3.2 Invloed op overlevingskans

Personeel in dienst hebben bij de start, blijkt geen invloed te hebben op de overlevingskans van de onderneming. Een groot deel van de beginnende ondernemers (86%) heeft geen perso-neel bij de start van het bedrijf. (Bruins e.a., 2000.) Een bedrijf kan ook overleven door bij-voorbeeld een jaar na de start een eerste personeelslid aan te nemen of helemaal geen perso-neel aan te nemen in de eerste 3,5 jaar.

7.3.3 Invloed op snelle groei

Starters die binnen een half jaar na de start personeel in dienst hebben, hebben andere ambi-ties dan ondernemers die dan nog geen personeel in dienst hebben. Dit blijkt uit het onder-staande overzicht (tabel 7.7).

Tabel 7.7 Verschil starters zonder en met personeel binnen half jaar na de start

Starters zonder personeel

Starters met personeel

Doelstellingen binnen 5 jaar - Nieuwe vestiging openen - Uitbreiding pand/verhuizing - Uitbreiding personeelsbestand - Nieuwe markten bewerken

- Behalen van een zo hoog mogelijke winst - Eigen vakmanschap verbeteren

- Kwaliteit producten/diensten verbeteren

4% 14% 15% 52% 61% 68% 67% 17% 23% 48% 58% 72% 66% 79%

≥ 50 uur per week 20% 61%

Samen werken met zakelijke partner 19% 54%

Rechtsvorm - BV

- VOF ^13% 13% ^51% 19%

Vermogen

- Alleen eigen vermogen - EV en VV 49% 15% 42% 46% Bron: Bruins, 2004

Starters die binnen een half jaar na de start al personeel in dienst hebben, hebben vaker de ambitie om te groeien met de onderneming. Deze ondernemers blijken bijvoorbeeld vaker groeidoelstellingen te hebben. Een nieuwe vestiging openen binnen vijf jaren is bij de begin-ners met personeel vaker een doelstelling dan bij de starters zonder personeel, respectievelijk 17% en 4%. Voor de doelstelling om het bedrijfspand uit te breiden of te verhuizen binnen vijf jaren, geldt respectievelijk 23% en 14%. Naast de groeidoelstellingen blijkt dat de onder-nemers met personeel vaker professioneler beginnen door een B.V. of een v.o.f. op te starten en ook vaker naast het eigen vermogen, vreemd vermogen aantrekken. Tevens werken ze

va-ker samen met een zakelijke partner en vava-ker meer dan 50 uren per week in het bedrijf. Dit benadrukt het feit dat deze beginners serieus met de groei van de onderneming bezig zijn.

Uit gesprekken met snel groeiende starters blijkt dat zeven op het moment van het starten geen personeel in dienst hadden (Bijlage 6 & 7). De meeste snel groeiende starters (zeven) gaven aan dat ze door de vlotte groei van de onderneming binnen een half jaar tot een jaar na de start al 1 of meerdere medewerkers in dienst hebben genomen. Kenmerkend aan deze star-ters is dat ze door de hoeveelheid opdrachten genoodzaakt waren om personeel aan te nemen. Het was voor de deze starters wel de bedoeling om personeel aan te nemen, maar enkele on-dernemers gaven aan dat het zeer moeilijk was om goed opgeleid en geschikt personeel op tijd aan te trekken.

Om een snel groeiende ondernemer te worden, is het volgens de snel groeiende ondernemers van belang dat je personeel wilt aantrekken. Op den duur kan je niet meer alles zelf doen. Het is daarom belangrijk om tijdig geschikt personeel aan te trekken. Je moet niet pas over het aantrekken van personeel gaan denken op het moment dat je de binnen gehaalde opdrachten niet meer op tijd kan leveren. Dat verlaagt immers de kwaliteit en de servicegraad van het bedrijf. De ondernemers delen de mening dat je niet noodzakelijk bij de start al personeel moet hebben om een verhoogde kans te hebben om een snelle groeier te worden.

Maar wel binnen een jaar, anders bereikt de ondernemer geen snelle groei.

7.4 Rechtsvorm

Veel bedrijven die gestart worden, zijn eenmanszaken. Dit is een rechtsvorm waarbij het be-drijf geen rechtspersoon is. De eigenaar van de eenmanszaak is privé aansprakelijk. Dit geldt ook voor de rechtsvormen ‘vennootschap onder firma’ (v.o.f.) en ‘commanditaire vennoot-schap’ (c.v.) waarbij het bedrijf meerdere eigenaren heeft. De c.v. komt bijna niet voor en wordt bij deze achterwege gelaten. Bij een bedrijf met rechtspersoonlijkheid is de eigenaar beperkt privé aansprakelijk. Van de bedrijven met rechtspersoonlijkheid komt de ‘besloten vennootschap’ (B.V.) onder de starters het meest voor.

De rechtsvorm waar het bedrijf mee word gestart, heeft geen invloed op de overlevingskans en de kans op snelle groei van het bedrijf. Als een B.V. of een v.o.f. door meerdere eigenaren wordt gestart is er meer startkapitaal en een groter netwerk met potentiële klanten en leveran-ciers. Dit zijn de kenmerken die de overlevingskans vergroten, maar de rechtsvorm op zich heeft geen invloed.