NRC Handelsblad

6.5.1 Beeldanalyse NRC Handelsblad

Een opmerkelijk beeld is dat van een stok met daaraan een wit vlaggetje die is neergezet op de rampplek. Deze foto heeft NRC Handelsblad 18 juli geplaatst op pagina vijf, maar is in andere kranten niet te zien. Als een stok met een wit

vlaggetje op een bepaalde plek wordt neergezet, betekent dat hier stoffelijke resten zijn gevonden.

Publicatie van deze foto bracht wel iets teweeg bij een lezer van NRC

Handelsblad. Die merkte namelijk op dat er een stukje ruggengraat is te zien. Fotoredacteur Natalia Toret van NRC Handelsblad zegt in een interview het stukje bot ook gezien te hebben. ,,Ik ben gaan inzoomen op de pagina en toen zag ik het (het stuk ruggengraat, red.) inderdaad liggen’’, geeft Toret ruiterlijk toe. Deze foto is onopzettelijk geplaatst en de fotoredacteur baalde erom.

NRC Handelsblad heeft geen foto’s van slachtoffers gebruikt die voor de ramp met vlucht MH17 zijn gemaakt. Op pagina van 21 juli is wel een foto te zien van een stille tocht in Utrecht. Deelnemers houden foto’s in hun handen van twee

omgekomen slachtoffers van de ramp. Deze foto’s zijn echter vervaagd. De krant heeft bovendien geen enkele keer nabestaanden van de ramp in beeld gebracht.

Het is bovendien opvallend dat de krant de eerste dag na de ramp op haar eerste drie pagina’s alleen maar foto’s heeft gepubliceerd van wrakstukken van het neergehaalde toestel van Malaysia Airlines.

NRC Handelsblad heeft veel foto’s geplaatst van medewerkers van de OVSE op de rampplek. De krant heeft ook van wrakstukken, pro-Russische separatisten en van het zoeken naar resten van slachtoffers meerdere beelden geplaatst. De bloemenzeeën in Nederland en Oekraïne komen in de krant echter niet aan bod. Van politici zijn eveneens weinig beelden gebruikt.

6.5.2 Beweegredenen fotoredactie

NRC Handelsblad heeft geen foto’s geplaatst van nabestaanden van de slachtoffers en van persoonlijke spullen op de rampplek. Fotoredacteur Natalia Toret is op haar hoede. ,,Liever voorzichtig, dan één keer te makkelijk’’, zegt Toret in een interview. Als alternatief voor het plaatsen van foto’s meent Toret dat het verslag doen over lichamen of stoffelijke resten ook in tekst kan.

Toret zegt in het vraaggesprek dat niemand er beter van wordt als hij of zij beelden zou zijn van slachtoffers of stoffelijke resten ziet. Bovendien zegt Toret dat

nabestaanden gekwetst worden als zij foto’s van slachtoffers zien. Dit is voor Toret eigenlijk al voldoende om geen heftige beelden over MH17 te plaatsen. In het interview zegt de fotoredacteur dat het tonen van slachtoffers daarnaast geen toevoeging heeft. ,,Die mensen krijg je daar niet mee terug.’’

6.6 Trouw

6.6.1 Beeldanalyse Trouw

Het meest opvallend aan het beeldgebruik van Trouw in de eerste week na de ramp met vlucht MH17 is dat zij als enige krant geen foto heeft geplaatst van de pro-Russische separatist die een knuffelaapje in de lucht houdt.

Trouw heeft op 18 juli een foto gepubliceerd met daarop vijf nabestaanden van passagiers van het neergehaalde toestel. Deze foto is genomen op Schiphol en staat op pagina vier van de krant. De nabestaanden op de foto zijn herkenbaar in beeld gebracht.

Een andere opvallende foto in Trouw is die van een Australische journalist die een reiskoffer van een van de omgekomen passagiers doorzoekt. De inhoud van de koffer is ook op de afbeelding te zien. Trouw is overigens de enige Nederlandse krant die deze foto heeft geplaatst. Deze foto staat op pagina zeven van 22 juli.

Trouw plaatst in de eerste week na de ramp veel foto’s van verschillende politici uit zowel binnen- als buitenland. Ook zijn leden van de OVSE en forensisch experts meerdere keren te zien in de krant. Dat geldt overigens ook voor de bloemenzeeën die zijn ontstaan bij vertrekhal 3 op Schiphol en bij de Nederlandse ambassade in Kiev. Daarnaast gebruikt Trouw ook meerdere keren foto’s van mensen die zoeken naar stoffelijke resten op de rampplek.

Trouw heeft weinig foto’s van slachtoffers geplaatst die voor de ramp met vlucht MH17 zijn gemaakt. Zo heeft het dagblad op pagina vijf van 19 juli wel een foto van aidsonderzoeker Joep Lange geplaatst. In tegenstelling tot een aantal andere kranten heeft Trouw geen foto geplaatst van voormalig Kamerlid Willem Witteveen uit de Eerste Kamer. Op pagina negen van 21 juli is een foto te zien van een stille tocht die in Utrecht wordt gehouden voor twee omgekomen slachtoffers uit Vleuten. Deelnemers van deze tocht houden foto’s vast van twee de slachtoffers waarop zij duidelijk herkenbaar zijn. De krant heeft ook enkele foto’s van

brokstukken van het vliegtuig en beelden van rebellen gebruikt in de eerste week na de ramp.

6.6.2 Beweegredenen fotoredactie

Een reden om geen foto’s van slachtoffers in Trouw te plaatsen, was omdat het vakantietijd was. Dit zegt fotoredacteur Jeanette de Vos in een interview. ,,Sommige mensen wisten van niks en hadden geen contact met het thuisfront.’’ Bovendien ging het bij ramp MH17 om een Nederlandse invalshoek. Ook dit is voor Jeanette de Vos een reden om terughoudend te zijn een geen beelden te laten zien van lichamen of stoffelijke resten.

Daarnaast handelde De Vos en de fotoredactie van Trouw terughoudend vanwege haar lezers.,,Dat is de reden waarom mensen kiezen voor deze krant’’, stelt De Vos in een interview. De Trouwlezer heeft de boodschap van de ramp wel meegekregen volgens de fotoredacteur. ,,Ik denk niet dat als wij heftigere foto’s hadden geplaatst dat dan de mening van veel lezers was veranderd’’, beweert De Vos in het vraaggesprek. De afschuwelijke MH17-beelden zijn volgens De Vos te choquerend voor de lezers.

Foto’s van knuffels mochten niet geplaatst worden in Trouw. ,,Want’’, zo redeneert De Vos, ,,stel je voor als opa of oma, dat je de knuffel van je kleinkind herkent. Dat is dan te heftig.’’ Deze opvatting kwam bij de hoofdredactie vandaan, want De Vos ziet knuffels als stille getuigen en vond het zelf niet bezwarend om daar foto’s van te publiceren.