Nalevingsbeheerplannen

De btw-administratie moet beginnen met een goed nalevingsplan. Een nalevingsprogramma voor belastingplichtigen is “een overkoepelend plan waarin in één enkel document een samenvattende beschrijving wordt gegeven van de belangrijkste nalevingsrisico’s die in het belastingstelsel zijn geïdentificeerd en waarin in grote lijnen wordt uiteengezet hoe de belastingdienst van plan is op die risico’s te reageren” (IMF, 2010)²¹. In het vorige verslag heeft de Commissie aanbevolen dat de lidstaten “ervoor zorgen dat hun auditstrategie deel uitmaakt van een algemene (btw-)nalevingsstrategie en niet van een op zichzelf staande aanpak”. De beoordeling of de lidstaten aan deze eis voldoen, hangt af van het bestaan van een dergelijk document, de goedkeuring ervan op het passende hogere niveau en de opname ervan in de jaarlijkse operationele planning van de belastingdienst.

Afbeelding 27: Btw-nalevingsplannen in de EU-lidstaten

Vraag 4.1: “Heeft uw belastingdienst een plan ter verbetering van de naleving?”

Bron: Europese Commissie (2019) — Enquête naar de administratie, inning en controle van de btw

Een nalevingsplan is een van de stappen in de goede richting. Wat er in het plan staat, is echter nog belangrijker voor het btw-beheersproces. De Commissie heeft meer informatie gevraagd over de opneming van de belangrijkste risico’s voor en reacties op de btw-naleving, controleplannen, risicobeperkende maatregelen en andere elementen in de nalevingsplannen van de lidstaten. De bevindingen zijn samengevat in afbeelding 28.

61%

28%

11%

Ja, het plan is goedgekeurd op seniorniveau en geïntegreerd met de jaarlijkse operationele planning(AT, BE, BG, CY, DK, EL, ES, FI, HR, IE, LT, MT, NL, RO, SE, SK, UK)

Ja(CZ, EE, FR, HU, IT, LV, PL, SI)

Nee(DE, LU, PT)

Afbeelding 28: Belastingnalevingsplannen in de EU-lidstaten (inhoud)

Vraag 4.1.a. “Het belastingnalevingsplan van uw belastingdienst […] (meerdere antwoorden mogelijk)”

Bron: Europese Commissie (2019) — Enquête naar de administratie, inning en controle van de btw

Op basis van de antwoorden op de vragen over hun nalevingsplannen hebben acht lidstaten aangegeven dat hun nalevingsplannen volledig transparant/openbaar zijn en dat zij voor de belastingplichtigen beschikbaar zijn. Zes van deze lidstaten (Ierland, Spanje, Kroatië, Italië, Nederland en Slowakije) hebben deze transparantie nog vergroot door de documenten openbaar te maken. Bovendien nemen sommige EU-lidstaten, zoals Bulgarije en Spanje, alle bovengenoemde elementen in hun plannen op. Tegelijkertijd hebben Duitsland, Luxemburg en Portugal “nee” geantwoord op de vraag “Heeft uw belastingdienst een plan ter verbetering van de naleving?”.

Aanbeveling 19: Beperk de risico’s door middel van een nalevingsbeheerplan waarin de belangrijkste bedreigingen voor de naleving zijn opgenomen en houd regelmatig toezicht op de uitvoering ervan.

4.5. “Dienstverlening aan belastingplichtigen:

Belastingplichtigen moeten gemakkelijk toegang hebben tot de informatie en ondersteuning die nodig zijn om vrijwillig en tegen redelijke kosten aan hun verplichtingen te voldoen. “Het ontwikkelen van diensten voor belastingplichtigen en het verminderen van de administratieve lasten voor belastingplichtigen is een van de beste strategieën tegen btw-fraude” (IMF, Europese Commissie, OESO, Wereldbank). Aangezien de btw-administratie zeer complex kan zijn, hebben belastingplichtigen behoefte aan adequate bijstand. Zij hebben recht op een passende dienstverlening om hen te helpen aan hun btw-verplichtingen te voldoen.

De Commissie heeft onder de belastingdiensten van de lidstaten een enquête gehouden naar de beschikbaarheid van diensten voor belastingplichtigen, zoals:

 een openbare strategie voor een dienstverleningskanaal of een catalogus van aan belastingplichtigen aangeboden diensten;

 procedures voor het regelmatig en systematisch bijwerken van informatie over de btw-regels voor belastingplichtigen;

 informatie over de btw-regels in vreemde talen;

 een specifiek informatiekanaal voor het MOSS;

 dienstverleningsnormen met betrekking tot de tijd die nodig is om vragen van belastingplichtigen te […] geeft aan hoe de belastingdienst van plan is te 20

reageren op risico's voor de belastingnaleving […] bevat specifieke maatregelen met het oog op de belangrijkste segmenten belastingplichtigen […] beschrijft de belangrijkste nalevingsrisico's die in het belastingstelsel zijn geïdentificeerd (inclusief risico's voor de btw-naleving) […] is gekoppeld aan de controlestrategie/het jaarlijkse controleprogramma

[…] hanteert een op samenwerking bij de naleving gebaseerde benadering jegens belastingplichtigen […] bevat geplande risicobeperkende maatregelen ten aanzien van risico's voor de btw-naleving […] omvat risico's in verband met de registratie, aangifte, betaling en correcte vermelding in de aangiften

[…] heeft ook betrekking op minder ernstige risico's

[…] is openbaar en beschikbaar voor belastingplichtigen

 vereenvoudigde regelingen voor boekhouding en verslaglegging voor kleine belastingplichtigen.

In afbeelding 29 zijn de van de lidstaten ontvangen antwoorden samengevat.

Afbeelding 29: Dienstverlening aan belastingplichtigen in de EU-lidstaten

Vraag 4.4: “Dienstverlening aan belastingplichtigen: uw belastingdienst […] (meerdere antwoorden mogelijk)”

Bron: Europese Commissie (2019) — Enquête naar de administratie, inning en controle van de btw

Alleen Griekenland, Spanje, Letland en Portugal verlenen alle bovengenoemde diensten aan belastingplichtigen.

Een grote meerderheid van de lidstaten biedt het merendeel van de diensten aan, terwijl Tsjechië, Cyprus, Polen, Roemenië en Finland minder soorten diensten aan belastingplichtigen verlenen.

Een belastingdienst moet transparant zijn bij de uitvoering van zijn activiteiten en moet verslagen publiceren (bv.

op zijn website) over zijn prestaties bij het verlenen van diensten aan belastingplichtigen. De btw-plichtigen zullen dan vertrouwen ontwikkelen en hun relatie met de belastingdienst consolideren. De Commissie heeft de lidstaten gevraagd of zij in de periode 2016-2019 prestatieverslagen op het gebied van dienstverlening aan belastingplichtigen hebben gepubliceerd.

Afbeelding 30: Publicatie van verslagen over de prestaties bij het verlenen van diensten aan belastingplichtigen (2016-2019)

Vraag 4.4: “Dienstverlening aan belastingplichtigen: Uw belastingdienst […] publiceert verslagen (bv. op de website van de belastingdienst) over de prestaties bij de dienstverlening aan belastingplichtigen in de periode 2016-2019.”

Bron: Europese Commissie (2019) — Enquête naar de administratie, inning en controle van de btw 17 […] beschikt over procedures voor het regelmatig

en systematisch bijwerken van informatie over de btw-regels voor belastingplichtigen

[…] hanteert dienstverleningsnormen met betrekking tot de tijd die nodig is om vragen van belastingplichtigen te beantwoorden

[…] beschikt over een specifiek informatiekanaal voor het MOSS

[…] maakt een strategie voor een

dienstverleningskanaal of een catalogus van aan belastingplichtigen aangeboden diensten openbaar […] stelt vereenvoudigde regelingen voor boekhouding en verslaglegging beschikbaar aan kleine belastingplichtigen

[…] verstrekt de informatie over de btw-regels ook in vreemde talen (behalve het MOSS)

[…] publiceert verslagen (bv. op de website van de belastingdienst) over de prestaties bij de

dienstverlening aan belastingplichtigen in de

De Commissie heeft alleen onderzoek gedaan naar de beschikbaarheid van dienstverlening aan belastingplichtigen en heeft niet gestreefd naar een volledige beoordeling van de kwaliteit van de verleende bijstand. Niettemin werden de websites van alle lidstaten bezocht (zie Bijlage 3: Lijst van webpagina’s over btw-verplichtingen). De Commissie is “in de huid van een buitenlandse belastingplichtige gekropen” en heeft geprobeerd de online beschikbare relevante btw-registratiegegevens te lokaliseren.

Bij de gewogen score in afbeelding 31 is rekening gehouden met verschillende aspecten van het informeren van belastingplichtigen over btw-registratieverplichtingen, zoals het bestaan van online-informatie, de beschikbaarheid ervan in een vreemde taal en de perceptie van volledigheid van de informatie.

Afbeelding 31: “Dienstverlening aan belastingplichtigen: online beschikbare btw-registratiegegevens

Bron: Europese Commissie (2019) — Enquête naar de administratie, inning en controle van de btw

In het algemeen informeren de lidstaten belastingplichtigen actief over hun btw-verplichtingen. Alleen Roemenië heeft in deze enquête “nee” geantwoord. Een minderheid van de lidstaten (Griekenland, Roemenië, het Verenigd Koninkrijk en deels Bulgarije, Ierland en Cyprus) stelde weinig of geen informatie in een vreemde taal beschikbaar. Doorgaans is de vreemde taal waarin belastingplichtigen worden geïnformeerd het Engels, wat de relatief lage score van het Verenigd Koninkrijk verklaart.

De lidstaten hebben reële vooruitgang geboekt op het gebied van de inclusiviteit van de btw-informatie en de algemene navigatie-ervaring, waarbij Denemarken, Estland, Ierland, Letland, Litouwen, Nederland, Polen, Finland en het Verenigd Koninkrijk de lijst aanvoeren.

Sommige lidstaten (Bulgarije, Griekenland, Cyprus, Roemenië en deels Duitsland, Frankrijk en Slowakije) hebben een achterstand. Er zij op gewezen dat betere en toegankelijkere informatie over de btw-verplichtingen en de toepasselijke wetgeving minimale investeringen vereist en de belastingnaleving op relatief korte termijn verbetert.

Aanbeveling 20: Neem een servicegerichte houding tegenover btw-plichtigen aan en maak gebruik van de mogelijkheid die de interactie met belastingplichtigen biedt om hoogwaardige btw-administratiediensten te verlenen.

4.6. Gebruik van gegevens voor btw-nalevingsdoeleinden