Gebruik van gegevens voor btw-nalevingsdoeleinden

Een moderne belastingdienst moet kunnen voldoen aan de groeiende vraag naar gedigitaliseerde diensten op het gebied van de btw-administratie en moet gebruikmaken van de mogelijkheden die de nieuwe IT-ontwikkelingen op dit vlak bieden. Enerzijds hebben btw-plichtigen hogere verwachtingen van de dienstverlening door de belastingdienst. Anderzijds verhoogt de groeiende vraag de druk op de belastingdiensten om meer diensten aan

0%

50%

100%

AT BE BG CY CZ DE DK EE EL ES FI FR HR HU IE IT LT LU LV MT NL PL PT RO SE SI SK UK

Een betere dienstverlening vraagt om meer en kwalitatief hoogwaardige gegevens. Tegenwoordig worden er enorme hoeveelheden gegevens gegenereerd, wat belastingdiensten de mogelijkheid biedt deze gegevens voor nalevingsdoeleinden te gebruiken. De Commissie wilde weten welke gegevens toegankelijk zijn voor btw-nalevingsdoeleinden.

Belastingdiensten gebruiken gegevens uit verschillende bronnen, zoals facturen, internetplatforms, gedrags- en milieustudies, informatie van derden, uitgewisselde informatie met andere landen en overeenkomsten over wederzijdse bijstand met andere landen.

Afbeelding 32: Gegevens die door belastingdiensten in de EU worden gebruikt voor btw-nalevingsdoeleinden

Vraag 4.3: “Welke categorieën gegevens zijn voor de belastingdienst toegankelijk en worden door de belastingdienst gebruikt voor btw-nalevingsdoeleinden? (meerdere antwoorden mogelijk)”

Bron: Europese Commissie (2019) — Enquête naar de administratie, inning en controle van de btw

Het gebruik van verschillende gegevensbronnen voor btw-nalevingsdoeleinden varieert van lidstaat tot lidstaat.

Bijzonderheden op het gebied van onder meer het wetgevingskader, de politieke organisatie en sociale structuren zijn eveneens van invloed op de variatie.

Hoewel alle lidstaten informatie uitwisselen, overeenkomsten over wederzijdse bijstand aangaan en informatie van derden gebruiken, maakt slechts een minderheid gebruik van betalingsgegevens van internetplatforms of gedragsstudies. In deze studies wordt vastgesteld welke sociaaleconomische factoren (bv. leeftijd, geslacht, arbeidssituatie en opleidingsniveau) en welke institutionele factoren (bv. vertrouwen in de overheid en tevredenheid van de gemeenschap over de kwaliteit van de overheidsdiensten) van invloed zijn op de motivatie van een belastingplichtige om aan zijn btw-verplichtingen te voldoen.

Denemarken, Griekenland, Italië en Hongarije meldden dat zij voor btw-nalevingsdoeleinden een breed scala aan gegevens gebruiken. België, Duitsland, Luxemburg, Nederland en Finland gaven aan dat zij gegevens uit slechts twee van de hierboven genoemde categorieën gebruiken.

Aanbeveling 21: Onderzoek de mogelijkheid om voor btw-nalevingsdoeleinden verschillende gegevensreeksen te gebruiken en verbeter voortdurend de kwaliteit van de informatie-uitwisseling en de administratieve samenwerking.

10 7

9

18

27 28 Uitwisseling van informatie en overeenkomsten

over wederzijdse bijstand met andere landen(alle lidstaten)

Analyse van informatie van derden (alle lidstaten behalve NL)

Factuurgegevens(AT, BG, CZ, DK, EE, EL, ES, FR, HR, HU, IT, LT, LV, MT, PT, RO, SI, SK)

Door internetplatforms betaalde inkomsten aan gebruikers in hun land(AT, CY, CZ, EL, FR, HR, LT, PL, UK)

Gedragsgegevens die van invloed zijn op de houding van belastingplichtigen tegenover het betalen van belastingen(DK, HU, IE, IT, NL, SE, UK)

Andere gegevens (BG, DK, EE, EL, HU, IT, LV, RO, ES, SE)

4.6.2. Geïnformeerde beslissing: gegevens laten werken

Goed presterende belastingdiensten steunen voor een betere dienstverlening, een doeltreffender toezicht en degelijk beleidsadvies aan de overheid in hoge mate op hun capaciteit op het gebied van gegevensanalyse en -onderzoek. Enerzijds moet het hogere management van de belastingdienst beschikken over alle analytische gegevens die nodig zijn om input voor de begrotingsprocessen van de overheid te leveren en om de belastinginkomsten te ramen. Anderzijds moet het management op elk moment een volledig beeld van het btw-administratieproces hebben (dashboard).

De meeste EU-lidstaten (20/28) hanteren jaarlijkse streefcijfers voor de inning van de btw. Sommige lidstaten (Duitsland, Cyprus, Luxemburg, Nederland, Zweden, Finland en het Verenigd Koninkrijk) stellen geen inningsdoelen vast, maar baseren zich op ramingen van de btw-inkomsten. Ministeries van Financiën of hogere politieke organen stellen de doelstellingen vast in samenwerking met of op basis van de input van de belastingdiensten en houden daarbij rekening met diverse factoren, zoals veranderingen in het macro-economische klimaat en ramingen van de btw-inkomsten.

In het algemeen zijn de inningsdoelen en -ramingen accuraat (ongeveer 1,2 % van de mediane afwijking) en sommige lidstaten (Denemarken, Duitsland, Estland, Ierland, Griekenland, Frankrijk, Letland, Litouwen, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Slovenië, Slowakije en Zweden) liggen met hun prognoses of doelstellingen zeer dicht bij de werkelijk geïnde btw-inkomsten.

Afbeelding 33: Voor het hogere management beschikbare verslagen op verschillende gebieden van de btw-administratie

Vraag 4.5: “Het hogere management van de belastingdienst ontvangt regelmatig verslagen over […]

(meerdere antwoorden mogelijk)”

Bron: Europese Commissie (2019) — Enquête naar de administratie, inning en controle van de btw

Zonder een goede reeks kerngegevens is de btw-administratie minder doeltreffend. Zelfs de beste gegevensreeksen zijn van weinig nut als deze gegevens niet kunnen worden gebruikt om kennis en praktische inzichten op te bouwen ter ondersteuning van geïnformeerde beslissingen. In sommige lidstaten, zoals België, Spanje, Frankrijk, Kroatië, Letland, Litouwen, Hongarije, Roemenië, Slovenië en het Verenigd Koninkrijk, ontvangt het hogere management regelmatig verslagen.

18 […] de situatie van de btw-betalingen(alle

lidstaten)

[…] de stand en de ontwikkeling van de achterstallige btw(alle lidstaten behalve EE, PL, PT, SE)

[…] de resultaten van belastingcontroles op het gebied van de btw(alle lidstaten behalve DE, EE, MT, NL, PT)

[…] de ontwikkeling van de btw-registratie(alle lidstaten behalve AT, BG, EE, EL, IE, PL)

[…] de analyse van de belangrijkste risico's, ontwikkelingen en prestatie-indicatoren(alle lidstaten behalve AT, CY, DK, FI, LU, MT, NL, PL)

[…] de bevindingen van de interne controle over het functioneren van de

btw-administratieprocessen(alle lidstaten behalve AT, CY, CZ, EE, EL, FI, IT, MT, PL, SK)

De Commissie is van mening dat regelmatige verslagen op alle hierboven genoemde gebieden nuttig zijn voor het hogere management van de belastingdiensten van de lidstaten, aangezien zij geïnformeerde beslissingen mogelijk maken.

Verschillende belastingdiensten hebben aanvullende informatie verstrekt over de recente ontwikkelingen op het gebied van btw-naleving en dienstverlening aan belastingplichtigen. Op basis van een vergelijking tussen de initiatieven ter vermindering van de btw-kloof in de meest succesvolle lidstaten (Bulgarije, Spanje, Frankrijk, Kroatië, Letland, Hongarije, Polen, Portugal, Slovenië en Slowakije) en die in de lidstaten met een historisch lage btw-kloof (Denemarken, Estland, Finland en Zweden) lijken de volgende maatregelen het meest succesvol:

 invoering van online kasregisters;

 elektronische rapportage;

 handelscontrole;

 e-auditing en normering;

 transactiegebaseerde rapportage;

 risicobeheer, met inbegrip van segmentatie en gedragsprofilering;

 gegevensgestuurde technieken die leiden tot risicoscores en geautomatiseerde rangschikking.

Aanbeveling 22: Verzamel zinvolle gegevens, zoek een evenwicht tussen risicoanalyse en profileringsoplossingen en blijf investeren in analytische capaciteit.

5. Aangifte en betaling