(n = 16) * Artikelen geïncludeerd in de
5. Wat is de looptijd van de regeling?
13.4 Monitoring en evaluatie
13.4.1 Data-analyse neuromodulatie SCS
Om meer inzicht te krijgen in de huidige toepassing van neuromodulatie in de praktijk bij patiënten met chronische neuropathische, therapieresistente, niet- oncologische pijn, heeft het Zorginstituut een data-analyse neuromodulatie SCS opgesteld. Deze analyse is totstandgekomen met input en medewerking van de NVA en is gebaseerd op analyses uit de DIS data (ZIN) en LOGEX data (NVA). Ook ZN en de betrokken patiëntenverenigingen hebben wij betrokken bij de vraag welke aspecten relevant zijn om in de analyse te betrekken.
De data-analyse, die is opgenomen in bijlage 6, geeft inzicht in volumes (centra, patiënten, verrichtingen), indicaties en complicaties.
Samengevat zijn de bevindingen als volgt. Er zijn rond de 28 centra die
neuromodulatie toepassen. De grootste groep patiënten betreft FBSS (circa 68%), daarna perifere zenuwpijn (circa 15%), CRPS (circa 7%), angina pectoris (circa 1%) en overige diagnoses (circa 9%). In 2016 zat ongeveer de helft van de
zorgorganisaties die neuromodulatie gaven, onder de volumenorm van 20 nieuwe patiënten per jaar. Jaarlijks zijn er rond de 800-900 nieuwe patiënten die
neuromodulatie krijgen. Ongeveer 33% krijgt een proefplaatsing voorafgaand aan een definitieve plaatsing. Een zorgorganisatie ziet gemiddeld bij 23% van zijn patiënten heropnames en bij ongeveer 19% van de patiënten wordt het apparaat in de loop van de behandeling minstens 1 keer verwijderd. Dit kan onder andere duiden op complicaties, maar zou nader onderzocht moeten worden.107 Wij
attenderen er wel nog op dat, aangezien het om declaratiedata gaat, voorzichtigheid geboden is met het trekken van conclusies. Er kan immers foutief gedeclareerd worden.
In de analyse ontbreken uitkomsten van PROMS data en bepaalde Textbook Outcomes108, omdat deze gegevens niet beschikbaar zijn. Hoewel patiënten
vragenlijsten invullen, zijn deze niet goed bruikbaar voor landelijke analyses, vanwege de verschillende manieren van uitvragen. De NVA geeft in haar plan van aanpak voor het ‘Kwaliteitssysteem neuromodulatie bij chronische pijn’ aan te komen tot landelijke verzameling van gegevens op basis van een inmiddels ontwikkelde dataset PROMS.
Het Zorginstituut heeft met partijen afgesproken dat de data-analyse gebruikt zal
107 Voor de gevolgen die gegeven moeten worden aan de constateringen in de voorliggende data-analyse verwijst de NVA naar het document ‘Kwaliteitssysteem neuromodulatie bij chronische pijn: plan van aanpak’.
108 Textbook outcome is een nieuw type analyse die inzicht geeft in de kwaliteit van zorg rondom een geselecteerde ingreep. De analyse geeft een samengestelde maat voor kwaliteit rondom een ingreep op basis van klinische indicatoren, waarbij per ingreep voor alle patiënten individueel de score wordt bepaald. De analyses kunnen worden gebruikt om de prestaties van zorginstellingen met elkaar te vergelijken (benchmark). Zie:
Pagina 178 van 357
worden in de gewenste monitoring en evaluatie van het standpunt neuromodulatie in de komende jaren en zal fungeren als ‘nul-meting’. Uitkomsten van PROMS data en bepaalde Textbook Outcomes , die in de huidige data-analyse ontbreken, zullen ook worden betrokken. In de volgende paragraaf gaan wij nader in op de plannen m.b.t. de toekomstige monitoring en evaluatie van het standpunt.
13.4.2 Toekomstige monitoring en evaluatie
Het Zorginstituut zal de implementatie en uitvoering van dit standpunt in de praktijk de komende jaren te volgen. De aspecten die wij betrekken in de monitoring en de evaluatie betreffen de uitvoering door de NVA van de actiepunten opgenomen in het plan van aanpak voor het weer op de rails zetten van het Kwaliteitssysteem
neuromodulatie bij chronische pijn en de overige aandachtspunten die in dit standpunt worden genoemd. Het betreft in ieder geval de volgende punten.
Onderwerpen monitoring en evaluatie Verantwoordelijke partij
Termijn
1 Opstellen nieuwe beschrijving van de geprotocolleerde behandeling in verschillende fasen. Hierbij worden ook de in de paragrafen 5.6.1.4, 5.6.1.4 en 6.7.1.5 genoemde aandachtspunten betrokken:
• Definitie FBSS en FNSS
• Uitwerking ‘last resort’ behandeling: welke behandelingen moet een patiënt
gehad hebben, voordat hij/zij in aanmerking komt voor neuromodulatie.
Wanneer is sprake van ‘last resort’?109
• Aanbevelingen (per indicatiegebied) voor de samenstelling van het
multidisciplinaire team dat verantwoordelijk is voor indicatiestelling bij neuromodulatie.
• Aanbevelingen betreffende de proefplaatsing die voorafgaand aan de
definitieve plaatsing van een implantaat bij een patiënt altijd eerst vereist is om na te gaan of daadwerkelijk effect (> 50% afname van de pijn) te verwachten is van een definitieve plaatsing.
• Aanbevelingen betreffende het precieze vervolgtraject en de nazorg (hoe vaak
moeten controles bij de patiënt plaatsvinden en wanneer kan/moet gestopt worden met neuromodulatie? Een set van heldere stopcriteria is hiervoor noodzakelijk).
NVA: dec. 2019.
2 Implementatie van de kwaliteitsregistratie neuromodulatie waarin (lange termijn) uitkomsten (pijn, functioneren en kwaliteit van leven) en complicaties/bijwerkingen (in relatie tot type stimulator) worden vastgelegd en geëvalueerd. Het eerder genoemde plan van aanpak van de NVA is erop gericht om daarin te voorzien. Verder is van belang dat de NVA aan ZN heeft toegezegd dat ZN betrokken wordt bij de keuze van punten die in de registratie worden opgenomen.
NVA: dec. 2019. ZN wordt betrokken.
3 Jaarlijkse rapportage door de NVA betreffende volumes (aantallen behandelcentra, patiënten, verrichtingen), indicaties en complicaties bij neuromodulatie. De voornemens op dat punt staan beschreven in het plan van aanpak van de NVA. Verder is afgesproken dat de rapportage plaatsvindt overeenkomstig de in paragraaf 13.4.1 opgenomen ‘nulmeting’ en dat daarbij ook de uitkomsten van PROMS data en bepaalde Textbook Outcomes (zoals in het plan van aanpak van de NVA is voorzien) worden betrokken.
NVA: oktober 2020. Zorginstituut: oktober 2020.
4 Kostenontwikkeling toepassing neuromodulatie, waarbij de budgetimpact-analyse Zorginstituut: oktober
109 Door prospectief de voorgeschiedenis van de patiënt vast te leggen wordt het mogelijk om dit punt (wanneer is sprake van ‘last resort’) op termijn scherper in het betreffende protocol vast te leggen.
Pagina 179 van 357
zoals opgenomen in paragraaf 13.3 als ‘nulmeting’ wordt aangehouden. 2020
5 Beperking aantal gecertificeerde centra: gelet op de lastige indicatiestelling, de complexiteit van de behandeling die specifieke expertise van behandelaren vergt en de vele verschillende indicaties, is het wenselijk dat de behandeling in een bij voorkeur beperkt aantal gecertificeerde centra wordt uitgevoerd, waarbij getoetst wordt aan door de relevante beroepsgroep(en) opgestelde kwaliteitscriteria voor behandelcentra. In het eerder genoemde plan van aanpak van de NVA is dit als aandachtspunt opgenomen. In het overleg van 9 juli 2019 heeft ZN in reactie op het plan van aanpak laten weten dat men een volume-norm van 50-70 behandelingen per jaar gewenst vindt en wil komen tot een beperkt aantal centra per regio, waarbij zorgverzekeraars de zorg kunnen inkopen en ook afspraken kunnen maken over adequate registratie van behandeluitkomsten. Dit kunnen wat de
zorgverzekeraars betreft ook regionale multidisciplinaire samenwerkingsverbanden tussen ziekenhuizen zijn. De NVA zkan zich hierin vinden en werkt actief mee om dit in de praktijk te implementeren. Een voorbeeld-samenwerkingsovereenkomst die
daartoe gebruikt kan worden, is bij ZN en NVA in de maak.
NVA: dec. 2019 (opstellen eisen behandelcentra, met aandacht voor verdere concentratie). ZN wordt betrokken.
NVA: april 2020 (invoeren registratie-eisen en certificering centra). ZN wordt betrokken.
6 Uitvoering overgangsregeling voor lopende behandeltrajecten waar een negatief standpunt voor geldt. ZN heeft hierover afspraken gemaakt met de NVA en de betrokken patiëntenorganisaties. De overgangsregeling is opgenomen in paragraaf 13.1.1.
NVA, ZN en patiëntenver- enigingen (inventarisatie bevindingen/knelpunten bij uitvoering): begin 2020. 7 Indiening wijzigingsverzoek bij NZa door NVa en ZN t.b.v. realiseren aanpassingen
DBC-declaratiecodes ter bevordering correct declaratie-verkeer.
NVA en ZN: in de loop van 2019.
Bedoeling is om na te gaan of de genoemde punten zijn gerealiseerd en
daadwerkelijk zijn ingevoerd in de praktijk. Het Zorginstituut zal daarom periodiek overleggen met NVA, ZN en patiëntenorganisaties om duidelijkheid te krijgen over de voortgang en stand van zaken. Een eerste overleg plannen wij begin 2020 en vervolgens - in overleg met partijen - (half)jaarlijks. Voor de bespreking van de onderwerpen zullen partijen per bespreking de benodigde informatie en
onderbouwing aanleveren. Het Zorginstituut zal zelf ook analyses op declaratiedata uitvoeren. Afhankelijk van de resultaten zullen wij in samenspraak met de partijen zo nodig vervolg- en verbeterpunten afspreken.
13.4.3 Ingangsdatum standpunt
Het standpunt treedt in werking per 12 november 2019.
Zorginstituut Nederland
Voorzitter Raad van Bestuur
Pagina 181 van 357
Bijlage 1a – Wet– en regelgeving
De overheid stelt de inhoud en omvang van het basispakket van de
Zorgverzekeringswet (Zvw) vast. In de Zvw en in de daarop gebaseerde lagere regelgeving – het Besluit zorgverzekering (Bzv) en de Regeling zorgverzekering (Rzv) - is het basispakket omschreven. De zorgverzekeraars zijn verplicht om het in de regelgeving omschreven basispakket – ook wel de te verzekeren prestaties genoemd – op te nemen in de zorgverzekeringen die zij op de markt brengen. Een interventie behoort alleen tot het te verzekeren basispakket, als deze valt onder een van de omschrijvingen in de regelgeving. In dit rapport draait het om toetsing aan de volgende artikelen.
Artikel 10 Zorgverzekeringswet
Het krachtens de zorgverzekering te verzekeren risico is de behoefte aan: a. geneeskundige zorg […].
Artikel 2.4 Besluit zorgverzekering
1. Geneeskundige zorg omvat zorg zoals huisartsen, medisch-specialisten, klinisch- psychologen en verloskundigen die plegen te bieden, zintuiglijk gehandicaptenzorg als bedoeld in artikel 2.5a, zorg bij stoppen-met-rokenprogramma als bedoeld in artikel 2.5b, geriatrische revalidatie als bedoeld in artikel 2.5c en paramedische zorg als bedoeld in artikel 2.6, […].
Artikel 2.1 Besluit zorgverzekering
2. De inhoud en omvang van de vormen van zorg of diensten worden mede bepaald door de stand van de wetenschap en praktijk en, bij ontbreken van een zodanige maatstaf, door hetgeen in het betrokken vakgebied geldt als verantwoorde en adequate zorg en diensten.
Pagina 183 van 357
Bijlage 1b – Kwaliteitssysteem neuromodulatie bij chronische
pijn; plan van aanpak
Pagina 185 van 357
Bijlage 1c – Concept Samenwerkingsovereenkomst
Pijnklinieken
Samenwerkingsovereenkomst Pijnklinieken ……….
In navolging van het bestaande bestuurlijk convenant tussen …….. en …….. ziekenhuis gaan de pijnklinieken van ….. en …… een samenwerkingsovereenkomst aan. Deze samenwerking is nodig om ook in de toekomst de inwoners van onze regio te kunnen blijven voorzien van kwalitatief hoogstaande zorg in het kader van neuromodulatie.
Hierbij wordt rekening gehouden met veranderingen in de visie van de overheid, de beroepsvereniging en de zorgverzekeraars.
Zorginstituut Nederland heeft in zijn functie als pakketbeheerder van de verzekerde zorg binnen de Zorgverzekeringswet de interventie neuromodulatie ter behandeling van patiënten met chronische pijn herbeoordeeld. In de gesprekken tussen
Zorginstituut Nederland en de sectie pijn- en palliatieve geneeskunde van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) is vastgesteld dat het van belang is dat er een kwaliteitssysteem rondom neuromodulatie bij chronische pijn wordt ingericht. Dit kwaliteitssysteem zal ondergebracht worden bij de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) in nauwe samenwerking met
Logex/Value2Health.
Er dient te worden voldaan aan twee doelstellingen: er zijn kwaliteitseisen voor centra die neuromodulatie toepassen (waaronder concentratie) en er zijn afspraken met de behandelcentra over continue evaluatie en kwaliteitsborging/verbetering met behulp van landelijke registratie van behandeluitkomsten (Benchmark, Textbook outcome, PROMs).
De anesthesiologen-pijnbestrijders van de pijnklinieken van …… en …… ziekenhuis gaan dit kwaliteitssysteem samen als één centrum voor neuromodulatie vorm geven De regionale invulling van de eisen aan selectie en behandeling is als volgt:
1. Beide ziekenhuizen behouden hun eigen pijncentrum en daarmee ook ieder hun eigen implantatiefaciliteiten. Beide pijnklinieken blijven op hun eigen locatie implanteren.
2. Het includeren van patiënten voor het traject tot spinal cord stimulatie en de bespreking van complicaties die optreden in dit traject gebeuren in een gezamenlijk overleg van beide klinieken. In het traject worden minimaal 3 specialismen uit beide klinieken betrokken bij de besluitvorming:
a. Neurologie
b. Orthopedie/neurochirurgie c. Medische Psychologie d. Revalidatie
e. Op indicatie andere specialismen
3. Alle patiënten die in het traject tot neurostimulatie worden onderzocht,