Overzicht intensiveringen Coalitieakkoord 2019-2022
Deelprogramma 8.4 Kwaliteit woningvoorraad
Groningen wil een gemeente zijn met een voortreffelijk woonklimaat voor iedereen. De kwaliteit van onze wijken en woningen zijn daarvoor van groot belang. De investeringen die daarvoor noodzakelijk zijn hebben door de crisis onder druk gestaan. Door de aantrekkende woningmarkt en de economische groei zijn de omstandigheden hiervoor sterk verbeterd. In veel wijken en buurten zien we positieve ontwikkelingen maar blijvende aandacht is nodig voor de kwaliteit van de woningvoorraad en de woonomgeving.
Met woningcorporaties worden afspraken gemaakt om gericht in de wijken te investeren. Het gaat in dit verband om verbetering van bestaande woningen gecombineerd met verduurzaming. Nu heeft ruim 60% van de sociale huurwoningen een label C of beter en dit moet resulteren in gemiddeld label B in 2020.
De bouwkundige kwaliteit van particuliere woningen is op orde (Planbureau voor de Leefomgeving, monitor 2016) echter de energetische kwaliteit laat nog te wensen over. De doelstelling voor 2020 is gemiddeld label C. Met “Groningen woont Slim” worden particuliere eigenaren geïnformeerd en voorzien van een passend aanbod voor de uitvoering van besparingsmaatregelen. Hierbij wordt onder andere zoveel mogelijk
aangesloten bij initiatieven van bijvoorbeeld bewonersgroepen in de buurt. Ook wordt, daar waar passend en gericht op maatwerk en schaalvergroting, samengewerkt met projecten als het Wijkbedrijf, Buurtkracht en energiecoaches.
Met de volgende indicatoren wordt de werking van ons beleid in dit deelprogramma gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Effectindicator(en) Beoogd
2019
Gasverbruik particulieren (woningen) in m3
Elektriciteitsverbruik particulieren (woningen) in kWh Totaal opgewerkte elektriciteit zonne-energie in kWh % woningen voorlopig energielabel C of beter % woningen definitief energielabel C of beter
8.4.1 Energieneutraal wonen
Met de volgende indicatoren wordt de voortgang van dit beleidsveld gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Prestatie-indicatoren Beoogd
2019
Aantal woningen dat jaarlijks energiebesparende of duurzame energiemaatregelen neemt via loket Groningen Woont Slim
1000
% corporatiewoningen met energielabel B of beter -
Hoe staan we ervoor?
De gemeente Groningen is al jarenlang bezig met de ondersteuning van haar bewoners in het verduurzamen van de particuliere woningen. Sinds 2013 werkt zij met een energieloket: Groningen woont SLIM (GWS). Dit is een samenwerking tussen gemeente Groningen, KAW en de Gasunie. De resultaten zijn er: ieder jaar groeit het
194
aantal woningen die met behulp van GWS zijn verduurzaamd. Meer dan 22.500 mensen hebben de website van GWS bezocht en er zijn ruim 2300 winkeladviezen gegeven.
De gemeente Groningen wil CO2-neutraal zijn in 2035 en wil de verduurzaming van de woningvoorraad versnellen. Er moet verschil gemaakt worden, meters maken op weg naar een verduurzaamde
woningvoorraad. We hebben de stap gemaakt van advies naar levering van concreet aanbod, en dat werkt. Hiermee dichten we een belangrijk lek in het huidige Groningen woont SLIM: het verliezen van klanten bij de overgang naar het bedrijfsleven. We houden grip op het totale proces, optimaliseren de samenwerking met bedrijven en organiseren meer tevreden klanten.
Hieronder vind u het overzicht verkochte maatregelenverduurzaming woningen.
De samenwerking met buurtinitiatieven, de lokale energiecoöperatie Grunneger Power en Buurkracht is geïntensiveerd.
De gemeente Groningen doet met 4 innovatieve aanpakken mee aan het programma Innovatieve Aanpakken van de VNG. Doel van dit programma is het verhogen van het energetisch niveau van de bestaande particuliere woningvoorraad en de opschaling en versnelling hiervan, door middel van lokale en/of regionale innovatieve aanpakken. Onze aanpakken zijn gericht op:
• VvE’s;
• Uitrol van warmtepompen; Hiervoor wordt samengewerkt met de Gasunie en de
woningcorporaties. Een extra impuls aan de verkoop van de warmtepomp is gegeven door de
collectieve inkoop van de warmtepomp. Deze regionale campagne is in samenwerking met het
GWS in 2018 uitgevoerd.
• Slim toepassen van de slimme meter; Ruim 3200 bewoners hebben zich aangemeld voor Mijn
energie zicht. Deze monitoringtool geeft handig inzicht in het verbruik en de
besparingsmogelijkheden.
• Een aanpak voor (energetische) woningverbetering bij huishoudens met een smalle beurs (in
samenwerking met Westerkwartier). Aan dit project doen inmiddels meer dan 10 gemeenten
mee.
195
Met de woningcorporaties zijn prestatieafspraken gemaakt. De afspraak is dat alle corporatiewoningen in 2020 gemiddeld label B hebben. In 2016 zijn we daarmee begonnen. Zo dienen onder andere binnen vijf jaar 1000 huurwoningen naar nul-op-de-meter te zijn gebracht, wordt er gewerkt aan bewustwording en
gedragsverandering en moet geothermie zorgen voor gas-onafhankelijkheid. Samen met Groningen woont SLIM zijn vraag gestuurde modellen voor verduurzaming bij woningcorporaties ontwikkeld. Hierbij hebben bewoners zelf de keuze uit beperkte, ingrijpende of geen verduurzaming van de woning.
We zijn gestart met het grootschalig en bedrijfsmatig aanwenden van geothermie in het WarmteStad project, voor uiteindelijk 10.000 huishoudens. Dat doen we via een warmtenet in Paddepoel, Selwerd, Vinkhuizen en Zernike.
Tijdens de Noordelijke Klimaattop, op 9 november 2017, hebben de drie noordelijke provincies en zestien gemeenten, waaronder de gemeente Groningen, hun handtekening gezet onder de bestuurlijke afspraak dat er een actieplan moet komen om ‘huishoudens met een smalle beurs’ in de gelegenheid te stellen om te
profiteren van de kansen die de energietransitie biedt. Samen met de gemeente Emmen, Leeuwarden en de drie provincies is gewerkt aan een actieplan. Deze is in oktober 2018 gepresenteerd. We gaan innovatieve, transparante en laagdrempelige maatregelen en constructies ontwikkelen. Kennis en ervaringen met deze doelgroep in de energietransitie willen we delen.
Wat willen we bereiken in 2019?
Voortzetten van de winkel “Groningen woont SLIM”. Het loket moet bij meer bewoners bekend worden en meer particulieren ondersteunen bij het verduurzamen van hun woning. Per jaar gaan we voor 10.000 klantencontacten van unieke woningbezitters, met een conversie van 10%. De gemeente Groningen voert hierbij ook de regie in 22 andere gemeenten die meedoen aan het energieloket Intensievere samenwerking met de woningcorporaties met betrekking tot de prestatieafspraken en het realiseren hiervan.
Met de woningcorporaties willen we extra inzetten op het verduurzamen van de sociale huurwoningen. Het tempo van verduurzaming moet omhoog en de afspraken met de corporaties moeten helderder en
ambitieuzer worden.
Wat gaan we hiervoor doen?
• Samen met Groningen woont SLIM werken aan bewustwording en gedragsverandering door onder
meer campagnes, wedstrijden en slimme meters. Zie de paragraaf Duurzaamheid;
• Iedere inwoner van de gemeente Groningen moet Groningen woont SLIM kennen, begrijpen wat er
te halen valt. Meer specifiek: een grotere naamsbekendheid van Groningen woont SLIM, een maximaal bereik bij de doelgroep en een hogere conversie richting concrete uitvoeringen. Zie ook de paragraaf Duurzaamheid;
Uitvoering geven aan het actieplan ‘ENERGIETRANSITIE VOOR MENSEN MET EEN SMALLE PORTEMONNEE’
• We gaan samen met het sociaal domein een reeks oplossingsrichtingen en instrumenten ontwikkelen
om, waar mogelijk, energiearmoede te voorkomen of te verlichten;
• Ontwikkelen van een nieuw meetinstrument waarmee we het verduurzamen van de woningvoorraad
kunnen nagaan. Samen met de woningcorporaties de verduurzaming van de sociale woningvoorraad naar een hoger niveau brengen. Zie ook de paragraaf Duurzaamheid.
8.4.2 Woonschepen- en wagens
We werken aan de kwaliteit van het wonen op het water, dit betekent voldoende ligplaatsen en goede
196
nieuwe watervisie vastgesteld. Aan de hand van een uitvoeringsprogramma werken we de komende jaren aan de doelen van de Watervisie.
Voor woonwagenvoorzieningen voeren we geen actief programma. Hoe staan we ervoor?
Op 31 mei 2017 is de watervisie ‘Koersen op water’ vastgesteld. Doel van de watervisie is meer gebruik gaan maken van de kwaliteiten die het water te bieden heeft. In de Diepenring betekent dit dat we ruimte creëren voor verblijfskwaliteit en recreatie/horeca. Voor de rest van de gemeente betekent dit dat we het water meer beleefbaar willen maken en dat we voldoende en een divers aanbod voor wonen op het water hebben. Samen met de watervisie is ook een uitvoeringsprogramma vastgesteld. We hebben een start gemaakt met de herziening van de regelgeving voor het wonen op het water naar aanleiding van veranderende wetgeving. Daarnaast zijn we gestart met de planvoorbereiding van de Historische haven Hoogkerk, het verwijderen van ‘slechte’ schepen uit de Diepenring en met het nieuwe bestemmingsplan voor de Woonschepen, inclusief de aanpak van de handhaving. Tot slot zijn we gestart met het maken van een plan van aanpak voor de
Noorderhaven gericht op kwaliteitsverbetering en waarborgen van de doorvaart. Wat willen we bereiken in 2019?
In 2019 willen we een actuele planologische regeling voor het wonen op het water vastgesteld hebben. Een regeling die recht doet aan de bewoners en die voor de gemeente goed handhaafbaar is. We willen nieuwe plekken voor wonen op het water aanleggen, hier ligt de hoogste prioriteit. Verder willen we vorderingen maken met het werken aan de ruimtelijke kwaliteit en belevingswaarde van de Diepenring.
Wat gaan we hiervoor doen?
• Herziening bestemmingsplan Openbaar Vaarwater;
• Herziening Verordening Openbaar Vaarwater;
• Opstellen ‘Welstand te water’;
• Uitvoeren plan van aanpak Noorderhaven.
8.4.3 Wijkvernieuwing
Hoe staan we ervoor?
Vorig jaar heeft de raad in november de wijkvernieuwingsplannen voor Selwerd, Beijum, Indische Buurt / De Hoogte en de Wijert vastgesteld. Hierin zijn de ambities voor de vier wijken geformuleerd en wordt aangegeven hoe we deze ambities kunnen realiseren. In het Coalitieakkoord heeft de wijkvernieuwing (gekoppeld aan de energietransitie) een centrale plek gekregen en zijn er aanvullende middelen voor het uitvoeren van de plannen gereserveerd.
Wat willen we bereiken in 2019?
We willen dat de mensen in de vier wijken in 2019 merken dat we met de wijken aan de slag zijn gegaan. De eerste resultaten van de wijkvernieuwing moeten daarom zichtbaar en tastbaar worden. Daarnaast is het nodig dat we integrale uitvoeringsprogramma’s opstellen waarbij de fysieke wijkvernieuwing hand in hand gaat met de vernieuwing in het sociaal domein. Hier willen we in de wijkvernieuwingswijken concreet invulling aan geven. Wat gaan we hiervoor doen?
In 2019 gaan we de wijkvernieuwingsplannen omzetten in uitvoeringsprogramma’s. Samen met de corporaties en andere relevantie betrokkenen gaan we de samenwerking een nieuwe impuls geven.
197
Tegelijkertijd pakken we ook concrete projecten op, want de wijkvernieuwing is al begonnen. Zo gaan we in Selwerd de openbare ruimte in het zuidoostelijk deel van de wijk aanpakken (met de invoering van het betaald parkeren aldaar), investeren we in kwaliteit van de Mispellaan, richting we de ruimte van Park de Es zorgvuldig in samen met Patrimonium en werken van vanuit het wijkbedrijf aan diverse sociale projecten. Ook gaan we met Nijestee de plannen voor de sloop en nieuwbouw van de woningen rondom het winkelcentrum
concretiseren. In de Wijert gaan we verder met de uitvoering van de wijkdeal en gaan we samen met de Huismeesters de plannen voor sloop, nieuwbouw en renovatie van het zuidoostelijk deel in overleg met de bewoners concreet maken. Ook gaan we een plan opstellen waarin we aangeven hoe we met het verkeer en parkeren in de wijk om willen gaan. In Beijum geven we de heerdenaanpak een vervolg en bekijken we hoe we de openbare ruimte en stedenbouwkundige situatie in de wijk kunnen verbeteren op een aantal plekken (o.a. rondom de winkelcentra en in Beijum-Oost). Daarnaast willen we een pilot starten gericht op de vernieuwing in het sociaal domein (bundelen van geldstromen). In de Indische Buurt / De Hoogte gaan we aan de slag met een flink aantal projecten om de sociale structuur in de wijk te versterken, realiseren we een stevige groenstructuur langs het spoor en bekijken we hoe we de Bedumerweg groener en aantrekkelijker kunnen maken.