Key succes factors festivals & kosten van een festival

Het volgende blok dat behandeld wordt, is het Culturele Festivalsblok. Dit blok is een uitvloeisel van het cultuurblok en heeft veel contact met het positioneringblok. Uiteindelijk leidt het tot het imagoblok. Omdat het cultuurblok eerder al is behandeld is dat hier weggelaten en wordt er allen gekeken naar Culturele Festivals, Positionering en Imago. Verder zijn de belangrijkste pijlen uit het model ingetekend in deze uitsnijding.

Figuur 3.8: Culturele Festivals

De succesfactoren van festivals in de steden uit de steekproef zijn erg verschillend. Toch worden een aantal factoren Culturele Festivals

Imago van de stad Positionering

52

meerdere keren genoemd. Zo is de ligging van de festivallocatie van het allergrootste belang. Dit ligt uiteraard voor de hand, maar is toch de belangrijkste factor of een festival als geslaagd of als geflopt beschouwd kan worden. Verder is de factor weer ook van belang, want bij een festival dat zich grotendeels in de open lucht afspeelt zijn regen- en onweersbuien de grote spelbreker.

Of een festival succesvol is voor een stad is afhankelijk van een aantal direct te meten variabelen, met name de bezoekersaantallen zijn van belang. Deze bezoekersaantallen worden onder meer gebruikt om de subsidie van de stad te krijgen door festivalorganisatoren. Naast het aantal bezoekers wordt ook uitgerekend wat al deze bezoekers hebben besteed in de stad en wat dus de extra inkomsten zijn dankzij het festival voor de stad. Met name de winkeliers en horeca profiteren van festivalbezoekers.

Ook is een belangrijke andere component de media-aandacht die een bepaald festival krijgt. Vaak is dat voor een stad nog meer van belang dan het aantal bezoekers dat op het evenement is afgekomen. De media-aandacht zorgt er namelijk voor dat de stad de gewenste boodschap kan blijven uitzenden en zich kan onderscheiden ten opzichte van de directe concurrenten. Niet alleen de bezoekers van het festival lezen, horen of zien de berichtgeving in de media, maar ook talloze anderen die niet aanwezig waren op het festival. Dit kan een positief effect hebben op de stad in de toekomst, omdat de verschillende belanghebbenden geneigd kunnen zijn om de stad te bezoeken, te gaan bewonen of er te gaan werken.

Dat er vaak makkelijk grote media-aandacht te verkrijgen is ligt aan enkele basiseigenschappen van een festival. Een festival heeft steeds ander thema of aankleding van een bepaald grondidee en is niet zoals bijvoorbeeld een museum gedeeltelijk afhankelijk van een vaste collectie. Er gebeuren zintuiglijke avonturen, waardoor de media er graag aandacht aan schenkt. Deze wisselingen zorgen voor aandacht door de media, die daardoor op een simpele, goedkope wijze voor de stad de boodschap van de stad wijd kunnen verspreiden.

Een andere belangrijke meetbare variabele is het aantal overnachtingen in een stad op basis van het aantal verhuurde hotelkamers. Dat geeft mede aan of een festival succesvol is en bezoekers van buiten de stad aantrekt. Zeker bij grote festivals met een nationaal karakter of een internationaal karakter is dit een belangrijke graadmeter voor het succes.

Verder is een belangrijke factor de kwaliteit en de organisatiegraad van de organisatoren van het festival. Die kwaliteit is van belang voor het krijgen van subsidiegelden, maar ook voor het krijgen van innoverende en bekende kunstenaars. De kwaliteit van een organisator kan dus ook in zijn netwerk liggen, waarmee hij zijn festival steeds kan verbeteren en vernieuwen.

Naast de organisatiegraad en de kwaliteit is ook de continuïteit van belang, want een festival is geen eenmalig evenement. De continuïteit van een festival zorgt er ook voor dat er gewerkt kan worden met lange termijnplannen en dat er ruimte is om te groeien als festival met een bijzondere programmering. Festivals die nu succesvol zijn hebben over het algemeen de tijd gehad zich te ontwikkelen, dus geduld is belangrijk bij het ontwikkelen van festivals.

53

Een volgend punt is dat de overheid betaalt een deel van de kosten van het nog steeds licht stijgende aantal manifestaties in de steden. Iets meer voor kunst- en cultuurevenementen, iets minder voor grote sportevenementen zoals een marathon. Het is belangrijk om te realiseren, dat de meeste culturele evenementen en culturele festivals maar gedeeltelijk met geld door de stad waar zij worden gehouden, worden gesteund. Dat culturele festivals door de gemeenten als aantrekkelijk worden gezien, heeft namelijk veel te maken met de relatief goedkope manier waarop festivals worden georganiseerd. De vaste kosten zijn laag omdat er geen uitgebreide permanente staf noch een ruime behuizing noodzakelijk zijn. Verder komt het overgrote deel van het budget in de meeste gevallen uit van andere overheidslagen dan de stad waar het festival wordt gehouden.

Misschien is dit gegeven ook de reden, dat steden er vanuit gaan dat festivals economisch voordeel verschaffen. Edinburgh in Schotland is hét voorbeeld voor Nederlandse steden om als festivalstad te laten zien wat de mogelijkheden kunnen zijn , waarbij festivaltoerisme een significante bijdrage kan leveren aan de lokale en regionale economie van steden.

De tegenhanger van goedkoop organiseren, hetgeen festivals meestal zijn, is gewoonlijk weinig professionaliteit. Het is daarom maar zeer de vraag of culturele festivals, ook al bieden ze in principe meer continuïteit dan andere culturele evenementen, het management bezitten, dat in staat is het culturele festival de structurele continuïteiten mee te geven, waarom een stad vraagt.

Verder is opvallend dat de grootste bijdragen in financiële winsten van kleine festivals komen terwijl de grote festivals de grootste impact hebben op de stad en de belanghebbenden.

Naast de financiële kosten zijn er natuurlijk ook nog sociale kosten doordat de binnenstad tijdens een festival geplaagd kan worden door bijvoorbeeld parkeerproblematiek, geluidsoverlast en stank. Dit komt allemaal op de schouders van de binnenstadbewoners terecht, die wellicht veel liever helemaal geen festival hadden gehad. Deze kosten zijn natuurlijk moeilijk te bepalen, maar worden door de respondenten wel zeer duidelijk onder de aandacht gebracht. Zo worden er in alle steden strenge regels nageleefd over geluidseisen en het maximum aantal bezoekers bij een evenement. Verder probeert men de activiteiten enigszins te spreiden zodat niet steeds dezelfde bewoners van de binnenstad geconfronteerd worden met overlast.

Overigens is er eerder sprake van problemen met bewoners in kleinere steden dan in de G4, wellicht heeft dat ermee te maken dat bewoners van de binnenstad van de G4 bewust kiezen voor de binnenstad en dus de mogelijke negatieve effecten van een levendig centrum voor lief nemen.

54