# Gevraagde toelichting
19 Aanwezig zijn bij toewijzing van hulp (project waarbij mensen van onze toegang meedenken met de huisartsen) en de toegang integraal organiseren (inkomen, armoede, gezinsproblemen, jeugdhulp, enz.)
20 De achterliggende jaren zijn vooral gebruikt om de transitie goed te regelen en in te vullen. Vanaf de 2e helft van 2018 is aandacht besteed aan de transformatie en die verdiepte aandacht zet zich voort in 2019. Onder andere doen we dat door de input van het onderzoek naar de kruisende lijnen (hoe ontwikkelen inkomsten en uitgaven Sociaal Domein zich in de toekomst) te betrekken bij de verdere invulling van de transformatie.
21 Wij zetten momenteel vol in op de binnen de organisatie ingestelde task force sociaal domein en verwachten eind 2020 het beeld te hebben hoe de decentralisaties financieel structureel uitwerken.
22 Taskforce en maatregelen sociaal domein opgestart in 2018 en hierop willen we in 2019 verder inzetten:
• Sturen op beheersbaarheid financiën;
Adequate ondersteuning en zorg voor iemand blijft leidend.
23 Keuze ligt tussen b en c.
In 2017 hebben we een aanbesteding uitgevoerd om de taken rondom toegang tot zorg en ondersteuning, het welzijnswerk en het maatschappelijk werk onder te brengen bij één hoofdpartner. De opdracht is m.i.v. 1 april 2018 geefectueerd met de gunning aan de LEV-groep. Werken met één hoofdaannemer zorgt ervoor dat een impuls wordt gegeven aan de transformatie van het sociaal domein doordat de integraliteit op de verschillende hulpverleningsdomeinen verder wordt versterkt én de preventieve taken en de toegang tot zorg in één hand zijn. De gemeente gaat hierbij meer sturen op maatschappelijke outcome vanuit maatschappelijke doelstellingen en indicatoren (sturingsinformatie).
Eind 2018 zitten we in de fase waarin we de monitoring opzetten, meer grip op jeugd krijgen en de samenwerking met de LEV-groep intensiveren (doorontwikkeling sociaal domein in de volle breedte).
24 Geen.
25 In 2019 zal extra geïnvesteerd worden in datagericht werken, waardoor we meer grip verwachten te krijgen op de uitgaven.
26 Transformatie valt steeds meer zijn plaats, waardoor deze financieel steeds beter vertaald kan worden in de begroting.
b. Onze gemeente heeft eind 2019 de transformatie (vrijwel) afgerond; (de rekening van) het jaar 2020 geeft een (eerste) beeld hoe de decentralisaties financieel structureel uitwerken
# Gevraagde toelichting
27 2019 is het transformatiejaar. Hiervoor zijn eenmalig middelen toegekend om dit te realiseren.
28 De raad heeft in de jaren 2017 en 2018 eenmalig extra middelen beschikbaar gesteld voor de transformatie jeugdzorg. De gunning aan de zorgaanbieders op basis van ingediende transformatieplannen is begin 2019. De financiële resultaten (inspanningsverplichting) dienen binnen twee jaren te worden gerealiseerd.
29 De raad heeft in de jaren 2017 en 2018 eenmalig extra middelen beschikbaar gesteld voor de transformatie jeugdzorg. De gunning aan de zorgaanbieders op basis van ingediende transformatieplannen is begin 2019. De financiële resultaten (inspanningsverplichting) dienen binnen twee jaren te worden gerealiseerd.
30 De raad heeft in de jaren 2017 en 2018 eenmalig extra middelen beschikbaar gesteld voor de transformatie jeugdzorg. De gunning aan de zorgaanbieders op basis van ingediende transformatieplannen is begin 2019. De financiële resultaten (inspanningsverplichting) dienen binnen twee jaren te worden gerealiseerd.
31 Gemeente Delft rondt eind 2018 de verzelfstandiging van de Toegang-organisatie af. Hierdoor kunnen vanaf 2019 de taken en verantwoordelijkheden ten aanzien van beleid en uitvoering scherper worden ingericht. Goede managementinformatie en een werkende P&C-cyclus zijn dan essentieel. De Toegang is als centrale organisatie verantwoordelijk voor de uitvoering van indicatiestelling en de toeleiding naar zorg voor de domeinen Jeugd en WMO. Binnen deze domeinen spelen de grootste uitdagingen, zowel beleidsmatig als financieel. In beide domeinen zien we de vraag naar zorg stijgen Daarnaast zien wij in beide domeinen de tarieven stijgen en de Rijksbijdrage afnemen. Hierdoor ontstaan financiële risico’s die zijn vermeld in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing.
32 De transformatie WMO en ambulante jeugdzorg zijn financieel eind 2018 afgerond. Sturen op resultaten is een ontwikkelop-gave zowel voor zorg aanbieders als de gemeente.
De verwachting is dat in 2019 de ontwikkelingen WMO beschermd wonen en residentiele jeugdzorg vergevorderd zijn alsook de toegang. Zie ook voorgaande antwoorden. Er zijn nog wel mogelijkheden in het verder transformeren van de Hulp bij de Huishouding maar daar helpt wetgeving en jurisprudentie momenteel niet aan mee.
33 Hier wordt wel naar gestreefd. Financiele risico’s mbt jeugd blijft. Ook eventuele doorwerkende aanwerkende zuiging op wmo voorzieningen door invoering van het abonnementstarief.
34 Dit met name omdat de overschotten afnemen en we neigen naar een dreigend eerste tekort op het totale budget van het sociale domein (breder dan de 3Ds). Op dit moment is nog onzeker of dat tekort vanaf 2018 er zal zijn, of dat er toch nog voor de komende periode een positieve marge zit in de financien. Beleidsontwikkeling heeft vorm gegeven aan vernieuwing, maar nog geen sprake van regulier onderhoud van beleid. Nog veel bezig met verbetering en nog meer aansluiten bij de buiten wat betreft beleid.
35 De huidige 5 gemeenten zijn bezig met een herindeling en gaan vanaf 1-1-2019 van start.
36 Transformatie ( financieel en beleid) voor WMO en Participatie afgerond in 2019. Kostenontwikkeling Jeugd vraagt nog meer tijd. Risico Jeugd is benoemd in begroting 2019.
37 In 2018 nieuwe uitvoerder jeugdhulp in regioverband met een dashboard.
Lokale/individuele benadering van de jeugdzorg obv gegevens dashboard.
38 De gemeente heeft door volledige inrichting van een werkend gebiedsteam en doormiddel van goede inkooptrajecten de transformatie per het einde van dit jaar ‘afgerond’. De grootse financiële zorgen manifesteren zich nog binnen de Jeugdwet.
Regionaal is Friesland namelijk per 2018 overgegaan op resultaatgerichte financiering. Boekhoudkundig geeft dit issues, omdat er in dit systeem namelijk sprake is van voorfinanciering van 70% van de totale trajectprijs. Om dit voor de jaarrekening 2018 op te lossen zullen de zorgaanbieders ultimo 2018 onderhandenwerklijsten (t.a.v. van de besteding van de 70%) opgeven aan de gemeenten. Hierdoor kunnen gemeenten de juiste kosten toerekenen aan het jaar 2018. Gedurende het jaar 2018 is er geen zicht op de feitelijke uitnutting van de rijksbudgetten. Omdat er binnen de Jeugdwet nog altijd sprake is van minimaal 65% aan externe verwijzing (indicatiestelling verloopt niet door de gemeente) is de kostenbeheersing binnen de Jeugdwet een blijvend issue.
39 In 2020 ronden we inhoudelijk de transformatie als ‘project’ af.
40 Op dit moment wordt invulling gegeven aan de transformatie. Belangrijk onderdeel hiervan is 1 loket van 1 tot 100 jaar. Dit zal zijn beslag krijgen gedurende het jaar 2019.
41 1. Bij (vrijwel) alle huisartsenpraktijken zijn inmiddels Praktijkondersteuners aan de slag die helpen om beter zicht te krijgen op de jeugdhulp de meest passende oplossing voor het betreffende kind (door de POH zelf, maatschappelijk werk, door-verwijzing naar een instantie etc.)
2. We werken al met veel organisaties samen om inwoners te helpen. Dat blijven we doen, maar we zoeken ook nieuwe samenwerkingen. Bijvoorbeeld met universiteiten, hogescholen en het Drents Trendbureau om nog meer te leren en gebruik te maken van alle kennis die er is. We kijken dus verder dan het Sociaal Domein om te leren en te innoveren.
42 Dit is een lastige vraag. We zijn druk bezig met het goed opstellen van een opdrachtenregister. Daar zijn we al een heel eind mee.
Op deze manier kunnen we beter inschatten wat we nog aan lasten verwachten. De vraag is nog of we inderdaad volledig zijn.
b. Onze gemeente heeft eind 2019 de transformatie (vrijwel) afgerond; (de rekening van) het jaar 2020 geeft een (eerste) beeld hoe de decentralisaties financieel structureel uitwerken
# Gevraagde toelichting
43 Voor Wmo en Jeugd zal de transformatie in 2019 nog zijn uitwerking hebben. In 2019 zijn de budgetten conform reële raming en dus niet meer gekoppeld aan de rijksbudgetten.
Twee voorbeelden van transformatie:
1. In 2019 wordt het voorliggend veld verder ontwikkeld (hulpverlening zonder indicatie), waarin wordt verwacht dat de instroom tot begeleiding met indicatie zal afnemen en lopende voorzieningen begeleiding eventueel anders kunnen worden ingezet;
2. In 2019 krijgen de veiligheidsteams vorm, waarmee binnen Jeugdhulp de toename van jeugdbescherming/reclassering naar verwachting zal afnemen door tijdige signalering.
Vanaf 2020 verwachten we een financieel beeld te hebben van Jeugd en Wmo, dat ook structureel zal zijn (over naar ‘regulier onderhoud’).
Voor participatie vormt de ontwikkeling van ons SW-bedrijf (WVS) naar een leerwerkbedrijf de belangrijkste transformatie. Er moet een keten ontstaan met gemeenten, het Werkplein en de WVS. WVS zal worden ingezet om mensen die in de bijstand zitten terug naar de arbeidsmarkt te bewegen. Dit kan bijvoorbeeld door het inzetten van leerwerktrajecten, die het Werkplein afneemt bij WVS. De verwachting is dat deze transformatie eind 2022 gerealiseerd zal zijn.
44 Effect van resultaatgericht inkopen staat onder druk. Bij jeugdhulp is het lastig om er een vinger achter te krijgen wanneer wordt doorverwezen vanuit het medisch domein (dat heeft te maken met privacy). Er is een tendens zichtbaar waarbij de aantallen bij zowel Jeugdhulp als WMO toenemen en er is tevens sprake van een toename van de zorgkosten.
45 Wij verwachten dat de transformatie die aanvankelijk in 2018 afgerond zou zijn een jaar naar achteren is verschoven mede naar aanleiding van veranderingen in de jeugdzorg in de regio Amsterdam, Amstelland, Zaanstreek, Waterland. De gemeenten uit deze gebieden kopen gezamenlijk zorg in en in 2018 is de wijze van inkoop grondig gewijzigd. Dit vraagt om meet tijd om de transformatie af te ronden.
46 Jeugd: Voorbeeld; Meer preventief (ambulant) inzetten waar mogelijk, minder specialistische trajecten inkopen.
Uitdaging: Inzicht in de structurele financiële gevolgen van het nieuwe inkoopmodel jeugd.
WMO: Voorbeeld: Méér trajecten begeleiding/dagbesteding, huishoudelijke hulp en hulpmiddelen betekent dat meer mensen thuis blijven wonen. De realiteit op dit moment .
Uitdaging: De budgetten van het Rijk zouden in lijn moeten zijn met de stijgende uitgaven.
47 Voor PW: keuze a.
Voor jeugdwet: keuze B
Voor Wmo: b, met nog wel een (nieuwe) opgave ivm doordecentralisatie Beschermd Wonen en Maatschappelijke opvang.
Overigens geldt voor alle drie de domeinen en het verbinden met de basis dat er nog een transformatieslag voor integraal sociaal domeinoverstijgend moet plaatsvinden. Nog niet bekend is welke invloed dat op de financiële structuur gaat hebben (zie ook vraag 6).
Twee belangrijke voorbeelden van transformatie: project verbinding in de basis (meer gebruik maken van de basis sociale voorzieningen om duurdere of meer specialistische zorg te voorkomen) en doorontwikkeling CJG (preventieve jeugdhulp en laagdrempelige toegang tot opvoed- en opgroeiondersteuning).
48 In 2019 wordt er een integrale (fysieke) toegang geformeerd. Daarnaast wordt er ook gekeken hoe de samenwerking met (buurt) gemeenten bevordert kan worden.
49 In 2019 vindt een nieuwe aanbesteding plaats van Hbh, Wmo- hulpverlening en jeugdhulp. hierbij zal enerzijds rekening gehouden moeten worden met de recente jurisprudentie en anderzijds met verbetering vanuit het leerproces in de periode van de eerdere aanbesteding.
50 Is het nog te vroeg om van een stabiele fase te spreken. Daarbij komt nog dat we als kleine gemeente heel erg gevoelig zijn voor fluctuaties.
51 Het voorstel is richting het college en de raad om vanaf 2020 een ander uitgangspunt te gaan hanteren dan budgetneutraliteit.
We willen de lastenramingen naar een realistisch niveau brengen en deze lasten structureel in de exploitatie borgen.
52 Hoewel er in 2018 al een eerste patroon blijkt te zijn ontstaan,
Is het nog te vroeg om van een stabiele fase te spreken. Daarbij komt nog dat we als kleine gemeente heel erg gevoelig zijn voor fluctuaties.
53 Hoewel er in 2018 al een eerste patroon blijkt te zijn ontstaan, is het nog te vroeg om van een stabiele fase te spreken.
54 De uitgaven voor jeugdzorg laten over de jaren 2015 - 2017 nog geen stabiel beeld zien en ook de prognose 2018 vertoont weer een flinke afwijking t.o.v. 2017. Er zijn diverse maatregelen getroffen / pilot gestart waarvan we in 2019 de (financiële) vruchten van hopen te plukken. Dan zou vanaf 2020 een meer stabiel beeld moeten ontstaan. De kosten m.b.t. WMO laten overigens wel een redelijk stabiel beeld zien.