# Gevraagde toelichting
160 Uitgangspunt van budgetneutraliteit is voor ons van belang, maar een groter belang is dat de begroting zo reëel mogelijk dient te zijn. Vanwege de ervaringen van eerdere jaren is budgetneutraliteit losgelaten en hanteren we reële begroting als uitgangs-punt.
161 De gemeente Heerde hanteert het principe van ‘realistisch ramen’. Er wordt dus niet gekeken hoeveel geld er wordt ontvangen voor het sociaal domein (dit is toch te weinig) maar er wordt een realistische inschatting gemaakt o.b.v. het kostenverloop van de afgelopen jaren en het aantal verplichtingen/cliënten.
162 We proberen in te schatten wat de lasten de komende jaren worden a.d.h.v. lasten 2017 en het verloop tot nu toe in 2018.
163 Er is realistisch geraamd.
164 Uitgangspunt is een realistische begroting voor de 3D’s op basis van verwachte kosten.
165 Primair heeft de gemeente gekozen om de zorg centraal te stellen. Vanwege de oplopende tekorten is het wel de vraag hoe lang we dit nog vol kunnen houden.
166 Inzet eigen middelen is noodzakelijk omdat uitkering SD ontoeriekend is.
167 Noodgedwongen zetten we ook eigen middelen in.
168 Met ingang van begroting 2019 hebben wij het strikte budgetneutrale kader losgelaten. Voor Wmo en Jeugd hebben wij stappen gezet om naar reeële ramingen toe te werken.
169 Door de raad is besloten dat ingaande 2016 het Sociaal domein integraal onderdeel uitmaakt van de begroting en eventuele tekorten binnen de begroting worden opgevangen.
De ramingen voor de nieuwe taken decentralisaties Sociaal Domein voor 2019-2022 zijn gebaseerd op:
• Jeugd: Gebaseerd op de werkelijk uitgaven 2017 (structureel € 2.444.000);
• Wmo: We volgen de ramingen op dit onderdeel van de ISD die gebaseerd zijn op de werkelijke uitgaven 2017 en de prognose voor de komende jaren;
• Participatie: Gebaseerd op de afspraken die hierover zijn gemaakt met de WSD waarin we de (voormalige) deeluitkering Participatie doorbetalen ter uitvoering van deze taak.
170 Deze keuze geldt voor alle budgetten. We begroten de verwachte lasten.
171 We gaan over naar een één portemonnee filosofie. Het budgetneutraliteit geldt voor de volledige begroting.
172 Met ingang van 2018 is een nieuw uitgangspunt gehanteerd met betrekking tot de lasten en baten binnen het sociaal domein (Jeugdwet, WMO 2015, Participatiewet en WMO HH).
Vanaf 2018 is de afspraak om de lasten en baten in dit kader in 3 stappen binnen de gemeentelijke begroting te brengen. Voor 2018 betekent dit dat de exploitatie voor 1/3 deel wordt belast met een tekort/gevoed met een overschot. In 2019 is dit 2/3 deel en vanaf 2020 worden de lasten en baten volledig in het begrotingsresultaat meegenomen. In 2018 wordt 2/3 deel ten laste/ten gunste van de reserve gebracht en in 2019 1/3 deel.
Een ander voor ons belangrijk uitgangspunt op inhoud is de kwaliteit van hulp.
173 We proberen te ramen op basis van de verwachte zorgkosten. Bij nadelen wordt wel snel de link gelegd met de ontvangsten uit het gemeentefonds. Waarom ontvangen we minder dat het kost? Is het sociaal domein wel doelmatig en doeltreffend ingericht? Daarom wordt dit ook onderzocht begin 2019.
174 Er wordt voor de raming gekeken naar de cijfers over voorgaande jaren en een inschatting gemaakt van de ontwikkeling zoals prijsstijging en aanname voor groei. Ten tijde van het opstellen van de begroting 2019 is de ontwikkeling van 2018 voor met name jeugd naar nu blijkt wellicht te laag ingeschat.
175 Begroting 2019 is gebaseerd op werkelijk uitgaven 2016 en 2017 en prognose 2018 (o.b.v. 1e kwartaalrapportage 2018).
176 We geven meer uit dan we ontvangen. Zie ook uitkering Stroppenpot.
177 Er liggen geen budgettaire beperkingen op de zorgverlening. De voorziening in de juiste zorg naar aanleiding van zorgvragen zijn leidend voor de uitgaven en de ramingen daarvan.
178 Tot en met 2018 zoveel mogelijk budgettair neutraal. M.i.v. 2019 is er extra budget toegevoegd. Met name i.v.m. lagere eigen bijdrage. De aanzuigende werking wordt nog even afgewacht.
179 Tekorten op de gedecentraliseerde taken worden opgevangen binnen de totale gemeentebegroting. Het kader met de invoering van de integratie uitkering sociaal domein was dat we de uitvoering van gedecentraliseerde taken doen voor de middelen die we er voor krijgen. Dit kader is vanaf 2016 losgelaten.
180 Uitgangspunt is onderbouwing i.c.m. uitgaven voorgaande jaren.
181 Uitgangspunt is onderbouwing i.c.m. uitgaven voorgaande jaren.
c. Nee, onze gemeente hanteert overwegend andere uitgangspunten (met als mogelijke consequentie dat ook eigen middelen worden ingezet)
# Gevraagde toelichting
182 De ramingen van de lasten zijn voornamelijk gebaseerd op cijfers van de gemiddelde jaarlijkse lasten uit de 3 voorgaande jaren en daarnaast nemen we de beleidswijzigingen mee.
183 Eerste uitgangspunt is realistisch ramen. Daarnaast is een incidenteel budget van € 1,5 mln. opgenomen in 2019 voor innovaties in het sociaal domein. Dit wordt gedekt door de algemene reserve. Er is een inschatting gemaakt van een worst case scenario, zijnde € 5 mln. tekort. Dit is opgenomen in de risicoparagraaf.
184 Tot en met 2018 werden de middelen uit de IU SD doorgegeven naar de betreffende budgetten en werd –waar nodig- extra bijgeraamd mits voldoende onderbouwd. Vanaf 2019 vindt alleen bijraming plaats op basis van onderbouwing.
185 De koppeling met algemene uitkering c.q. integratie-uitkering wordt losgelaten vanaf 2019. Op basis van de ervaringcijfers 2015 tot en met heden worden de budgeten sociaal domein bepaald. De koppeling met de ontvangsten wordt (net als de meeste onderdelen in de begroting) losgelaten. Uitgangspunt voor de budgeten is niet meer wat we ontvangen vanuit het Rijk maar wat we verwachten aan zorgkosten te hebben.
186 De koppeling met algemene uitkering c.q. integratie-uitkering wordt losgelaten vanaf 2019. Op basis van de ervaringcijfers 2015 tot en met heden worden de budgeten sociaal domein bepaald. De koppeling met de ontvangsten wordt (net als de meeste onderdelen in de begroting) losgelaten. Uitgangspunt voor de budgeten is niet meer wat we ontvangen vanuit het Rijk maar wat we verwachten aan zorgkosten te hebben.
187 De koppeling met algemene uitkering c.q. integratie-uitkering wordt losgelaten vanaf 2019. Op basis van de ervaringcijfers 2015 tot en met heden worden de budgeten sociaal domein bepaald. De koppeling met de ontvangsten wordt (net als de meeste onderdelen in de begroting) losgelaten. Uitgangspunt voor de budgeten is niet meer wat we ontvangen vanuit het Rijk maar wat we verwachten aan zorgkosten te hebben.
188 Met ingang van de begroting 2018 hebben we budgetneutraliteit losgelaten en hebben ingezet op een realistische raming van lasten binnen het sociaal domein. Deze aanpassing is verwerkt in het Voortgangsbericht 2018 (tussentijdse rapportage).
189 In periode 2014-2018 hebben wij rijksbudget als kaderstellend budget gehanteerd. Vanaf 2019 omslag naar reële kosten-begroting.
190 Het gehanteerde uitgangspunt is realistisch ramen.
191 Zo nodig zetten wij eigen middelen in.
192 Uitgangspunt: relistisch begroten.
193 Tot en met 2018 volgde Apeldoorn grotendeels de rijksvergoeding, waarbij de raad een reserve sociaal domein had ingesteld om plussen en minnen binnen het sd op te vangen. Die reserve eindigt per 31-12-20198. In de het bestuursakkoord en in de MPB 2019-2022 is vastgelegd, dat de rijksvergoeding niet meer leidend is voor onze ramingen, maar dat die gebaseerd worden op wat nodig is voor goede en adequate zorgverlening en participatie. Alleen voor het onderdeel beschermd en maatschappelijke opvang is de rijksvergoeding nog een belangrijke parameter vanwege onze regionale verplichtingen als centrumgemeente.
194 Wij hanteren realistisch ramen als uitgangspunt.
195 In onze begroting 2019-2022 is het sociaal domein financieel volledig ontschot verwerkt. Zowel de rijksmiddelen als een zo’n goed mogelijke inschatting van de lasten sociaal domein muteren wij met de algemene middelen.
196 Belangrijk is welke middelen nodig zijn voor de goede zorg.
197 De decentralisaties worden uitgevoerd via gemeenschappelijke regelingen. Alleen de GR, die de bovenlokale jeugdhulp begroot op basis van de (vm.) integratie-uitkering sociaal domein. Participatie, jeugdhulp lokaal en Wmo (grotendeels open einde-regelingen) worden door de GR’-en begroot op basis van een raming van de verwachte uitgaven en inkomsten.
Dit houdt niet noodzakelijkerwijs geleijke tred met de Rijksmiddelen, die Schiedam ontvangt. Ten behoeve van een zachte landing van de decentralisaties is een reserve sociaal domein gevormd, die inmiddels is uitgeput. De oplopende tekorten bij de jeugdzorg, participatie en WMO leggen meer en meer beslag op de algemene middelen.
198 Er worden eigen middelen ingezet.
199 In de lopende MJR is al een structureel bedrag van € 359.000 dat betrekking heeft op het Sociaal Domein ten laste van de algemene middelen gebracht, waarmee de budgetneutraliteit is losgelaten. In de primitieve meerjarenbegroting 2019-2022 zijn, middels een amendement, voor de jaarschijf 2019 de hogere verwachte zorgkosten voor met name de jeugd (€ 540.000) en de nadelige effecten van de bijgestelde regionale risicovereveningssystematiek (€ 350.000) bijgeraamd. Daarbij is dekking gevonden door de resterende middelen in de reserve Sociaal Domein aan te wenden en de Algemene Reserve basisdeel. Voor 2020 en verder is een stelpost nader te nemen maatregelen in de begroting opgenomen. Bij het voorjaarsdebat zal met een dekkingsvoorstel worden gekomen ter invulling van deze taakstelling. Daarbij kan ook worden gezocht buiten de kaders van het Sociaal Domein.
c. Nee, onze gemeente hanteert overwegend andere uitgangspunten (met als mogelijke consequentie dat ook eigen middelen worden ingezet)
# Gevraagde toelichting
200 Er wordt tot nu toe nog wel vergeleken met de budgetten die we ontvingen. Bij de Wmo is dit al losgelaten. De uitgaven zijn geschot opgenomen in de begroting obv de te verwachten uitgaven. Qua dekking van de tekorten en de benodigde middelen en voor de invoer van de integrale werkwijze (wijkteams) hanteren we wel het principe van ontschotten voor zover toereikend.
201 Gezien de omvang van de tekorten binnen de decentralisaties is budgetneutraliteit geen optie. Door het loslaten van de neutraliteit hebben (forse) bezuinigingen moeten plaatsvinden op taakvelden buiten het sociaal domein.
202 Bij aanvang van de decentralisaties was budgetneutraliteit het uitgangspunt. Dit is echter in de jaren erna losgelaten. De budgetten zijn bepaald op basis van daadwerkelijk geraamde lasten (en dus niet op basis van wat er binnenkomt voor de gedecentraliseerde taak) en de gedecentralisaarde budgetten maken onderdeel uit van de integrale financiering van de gemeentelijke taken. Als er dus extra geld nodig is voor een bepaalde (gedecentraliseerde) taak dan wordt niet meer gekeken naar het specifieke rijksbudget maar dan wordt dit integraal afgewogen en geprioriteerd tesamen met alle budgettaire ontwikkelingen binnen de gemeente.
203 Met ingang van 2018 is budgetneutraliteit losgelaten, baseren het budget op een combinatie van historische besteding en extrapolatie van lasten van een deel van het lopende jaar.
204 We begroten op basis van verwachte reele uitgaven.
205 Er is begroot op basis van de verwachte reele uitgaven.
206 Er is begroot op basis van verwachte reele uitgaven.
207 Er is begroot op basis van verwachte reële uitgaven.
208 Vanaf de begroting 2019 heeft onze gemeente budgetneutraliteit als belangrijkste uitgangspunt losgelaten. De lasten in het Sociaal Domein zijn geraamd op basis van de werkelijk te verwachten kosten. Gevolg is dat eigen middelen moeten worden ingezet.
209 Vanaf de begroting 2019 heeft onze gemeente budgetneutraliteit als belangrijkste uitgangspunt losgelaten. De lasten in het Sociaal Domein zijn geraamd op basis van de werkelijk te verwachten kosten. Gevolg is dat eigen middelen moeten worden ingezet.
210 Er wordt reëel begroot op basis van gemeentelijk beleid en wettelijke voorschriften.
211 Als er een tekort is worden er middelen ingezet vanuit de reserve Sociaal Domein.
212 De totale begroting is budgetneutraal. De raad kan zelf accenten leggen en budget voor bepaalde onderdelen inzetten.
Waardoor er ook extra budget voor de decentraliseerde taken beschikbaar kan worden gesteld.
213 Binnen de gemeente Capelle aan den IJssel is het uitgangspunt om uitgaven gestuurd te begroten. Er wordt bezien welke uitgaven (onderbouwd) nodig zijn om taken uit te voeren, ongeacht de inkomsten uit de Integratie Uitkering Sociaal Domein.
214 Wij begroten o.b.v. werkelijk verwachte uitgaven (en inkomsten).
215 Berkelland hanteert het principe “zorg voor wie dat nodig heeft”. Dit betekent in de praktijk dat er eigen middelen moeten worden aangewend ter dekking van de lasten.
216 In principe geldt het uitgangspunt om toe te werken naar budgetneutraliteit per decentralisatie. In de praktijk is dit nog lastig te realiseren en worden tekorten gedekt uit de algemene middelen. Overschotten van een decentralisatie komen ook ten gunste van de algemene middelen. In de toekomst willen we per decentralisatie een zo goed mogelijke begroting opnemen.
217 Ramingen worden gebaseerd op de ervaringscijfers van het lopende en de voorgaande jaren.
218 Er zijn eigen middelen toegevoegd aan de kosten voor het Sociaal Domein, voornamelijk veroorzaakt door de kosten voor Jeugd.
219 De ramingen worden gebaseerd op de ervaringscijfers van het lopende en de voorgaande jaren.
220 De (meerjaren) begroting 2019-2022 is gebaseerd op ervaringscijfers. Eigen middelen worden daarbij ingezet.
221 Extra gelden vanuit de algmene uitkering ad 6 miljoen. Waarvan voor jeugd 5 mln en voor de WMO 4 mln als extra middelen hiervan gaan de verwachte transformatie opbrengsten van 3 mln.
222 Budgetneutraliteit is altijd wel het uitgangspunt geweest maar is voor Jeugd losgelaten. Hier is vanaf 2018 gekozen voor realistisch begroten.
223 De raming van de lasten is overwegend gebaseerd op ervaring cijfers.
224 De omvang van de budgetten wordt afgeleid van het beleid en de specifieke factoren van de ‎gemeente. Daarbij is de omvang van de rijksbijdrage niet allesbepalend.‎
225 1) Budgetneutraliteit is altijd wel het uitgangspunt geweest maar is voor Jeugd losgelaten. Hier is vanaf 2018 gekozen voor realistisch begroten.
c. Nee, onze gemeente hanteert overwegend andere uitgangspunten (met als mogelijke consequentie dat ook eigen middelen worden ingezet)
# Gevraagde toelichting
226 De zorgbehoefte is leidend. Wel is er sturing om de uitgaven zoveel mogelijk in lijn te brengen met de inkomsten.
227 Ons uitgangspunt is het reëel ramen van zowel de uitgaven als de inkomsten.
228 Ons uitgangspunt is het reëel ramen van zowel de uitgaven als de inkomsten.
229 Budgetneutraliteit is het uitgangspunt. Wij gaan uit van zorgverlening naar behoefte. Gemeente Bergen heeft een transforma-tieplan sociaal domein opgesteld dat als leidraad in het coalitieprogramma 2018-2022 is meegenomen. De wensen vanuit het coalitieprogramma zijn opgenomen in de begroting 2019. Aanscherping van beleid heeft voor 2019 geleid tot een bezuiniging op het sociaal domein van ca 5 ton. De totale kosten voor de uitvoering van de 3D’s overstijgen de beschikbaar gestelde budgetten vanuit het rijk.
230 M.i.v. 2018 worden de structurele begrotingskaders gebaseerd op ervaringsgegevens en actuele prognoses, waarmee we het programma sociaal domein integraal inbedden in de totale begroting, net als alle andere programma’s. Bepaald voor de budgetten per taakveld zijn voortaan reeël geraamde kosten van het vastgestelde Amstelveense beleid. Er is geen direct verband meer tussen de ontvangen vergoedingen per onderdeel en de beschikbare budgetten.
231 Middelen volgen beleid.
232 Aangezien de integratie-uitkering sociaal domein ingaande 2019 is geïntegreerd in de algemene uitkering is de koppeling losgelaten en begroten we op basis van de ervaringscijfers. De budgetten sociaal domein maken dus integraal onderdeel uit van de begroting 2019-2022.
233 De gemeente zet meer middelen in omdat het 3d Rijksbudget onvoldoende is, met name voor de jeugd.
234 Bij de begroting hebben wij gekeken naar de uitgaven van de afgelopen jaren en rekening gehouden met toekomstige ontwikkelingen.
235 Uit de paragraaf SD Begroting 2019: Door de verandering in het rijksbeleid, verandert ook de manier waarop het sociaal domein in de begroting 2019 wordt opgenomen. In de periode 2015 tot en met 2018 is het sociaal domein als een min of meer gesloten sub-begroting in de gemeentelijke begroting opgenomen. Uitgangspunt hierbij was dat de middelen die de gemeente ontvangt van het rijk, het budgettaire kader vormen voor alle uitgaven in het sociaal domein. Onderbestedingen werden toegevoegd aan de egalisatiereserve sociaal domein, waarmee vervolgens overschrijdingen op het budget gedekt kunnen worden.
Vanaf 2019 wordt deze systematiek, als gevolg van de landelijke wijziging, losgelaten. De budgetten voor het sociaal domein worden dan gebaseerd op de prognose van de lasten. Hogere of lagere uitgaven op het sociaal domein zijn onderdeel van het totale financiële resultaat van de gemeente
236 uitgangspunt is dat geraamd wordt wat nodig is. De consequentie is dat er mogelijk ook eigen middelen ingezet worden.
Wel zijn tot en met 2018 de wijzigingen in de circulaire die betrekking hadden op het SD één op één doorgezet in de begroting.
237 Gemeente Meerssen raamt m.i.v. 2019 o.b.v. realistische ramingen.
238 Met ingang van 2019 heeft de raad besloten om, net als het rijk, de budgetten voor sociaal domein niet meer te oormerken.
Voor het onderdeel participatie voormalig Wsw is het budget leidend, met dien verstande dat ook hier eigen middelen worden ingezet voor begeleiding.
239 Wij volgen de begroting van de Dienst en vullen aan met eigen middel.
240 We gaan bij de meerjarenramingen uit van de te verwachten uitgaven. Dekking vinden we in het totaal van de begroting.
241 Het uitgangspunt bij de meerjarenbegroting is zo realistisch mogelijk begroten.
242 Tot en met 2018 was het uitgangspunt het streven naar budgettaire neutraliteit hetgeen niet haalbaar is gebleken. M.i.v. 2019 zijn lasten begroot op basis van reële inschatting van de realisatie.
243 In de begroting 2019 en meerjarenraming 2020-2022 zal niet meer éénduidig zichtbaar zijn welke uitgaven er voor welke decentralisatie worden gedaan. Dit vloeit voort doordat er verbindingen zijn ontstaan tussen de verschillende domeinen, maar ook door een andere wijze van toerekening van loonkosten (o.a. middels programma overhead).
244 Uitgangspunt voor de Alkmaarse begroting is een realistische raming, dus de lasten zijn gebaseerd op de ervaringen in eerdere jaren en de verwachting in de komende planperiode. Uitzondering hierop vormt het budget voor Beschermd wonen, daarbij is het uitgangspunt nog wel budgetneutraliteit, vanwege het regionale karakter van het budget.
245 Wij begroten sinds dit jaar op basis van ervaringscijfers.
246 Onze begroting 2019-2022 is gebaseerd op ervaringscijfers waarbij budgetneutraliteit niet als uitgangspunt is gekozen.
247 We trachten zo goed mogelijk de lasten te begroten, los van de baten die we van het rijk ontvangen. De basis daarvoor vormen de gerealiseerde lasten in de periode 2015-2018.
248 Wij nemen de decentralisaties in de begroting op, op basis van de uitgaven die wij verwachten. (ervaringscijfers voorgaande jaren en prognoses).
c. Nee, onze gemeente hanteert overwegend andere uitgangspunten (met als mogelijke consequentie dat ook eigen middelen worden ingezet)
# Gevraagde toelichting
249 Uitgangspunt is: reëel ramen, waarbij de gemeenteraad heeft besloten om vanaf 2019 het “gesloten systeem sociaal domein”
los te laten.
250 Onze raad heeft besloten dat we 2019 nog wel budgettair neutraal ramen voor de onderdelen Sociaal Domein in de algemene uitkering (gebaseerd op de clusters). Vanaf 2020 wordt het uitgangspunt van budgettair neutraal verwerken losgelaten en wordt jaarlijks geïndexeerd voor loon- prijs en volumeontwikkeling. We gaan dan langzamerhand naar een uitgavenraming.
251 M.i.v. het jaar 2019 wordt binnen het Gemeentefonds geen onderscheid meer gemaakt tussen de afzonderlijke deelbudgetten voor het sociaal domein. Dat is de reden dat de gemeente Roosendaal vanaf 2019 uitgaat van realistische ramingen voor het sociaal domein, gebaseerd op ramingen en ervaringen van de afgelopen jaren.
(Voorheen gingen wij uit van het principe ‘uitvoering binnen rijksbudget’.) 252 Wij ramen de te verwachte kosten.
253 De gemeente hanteert geen budgetneutraliteit bij de raming van de totale lasten van het sociale domein. Leidend is de verwachte zorgbehoefte van de inwoners , gebaseerd op de realisatie 2017 /2018 en de regionale afspraken met betrekking tot inkoop.
254 Wij ramen de reëel verwachte lasten op basis van ervaringscijfers en afgesloten contracten.
255 De gemeente raamt zo reëel mogelijk in haar begroting. Dit op basis van ervaringscijfers, actuele contracten en aanlevering van informatie door de GRSK e.d.
256 Budgetneutraliteit is vanaf 2019 losgelaten, vooral omdat we niet meer precies de geoormerkte bedragen uit de Algemene uitkering kunnen halen.
257 Er wordt geraamd wat naar verwachting zal worden uitgeven, gebaseerd op enerzijds realisaties 2015,2016 en 2017, maar ook rekening houdend met actuele ontwikkelingen.
258 De raad heeft vanaf 2018 1 programma Sociaal domein vastgesteld. Dit programma is onderverdeeld naar de verschillende
258 De raad heeft vanaf 2018 1 programma Sociaal domein vastgesteld. Dit programma is onderverdeeld naar de verschillende