HET DOORWERKINGSVRAAGSTUK

Uit het voorgaande is duidelijk geworden dat de buurtbudgetten een verklei- nend effect hebben gehad op de kloof tussen het gemeentebestuur en EOP- besturen. Maar is er ook een effect op de relatie van het gemeentebestuur naar andere inwoners? Het uitgevoerde onderzoek was niet gericht op de bepaling van deze doorwerking. Uit eerder onderzoek weten we dat bij allerlei vormen van burgerparticipatie hogeropgeleiden en welgestelden zijn oververtegen- woordigd (Denters, et al., 2011; Bovens, et al., 2014). Mogelijkerwijs is dit ook bij buurtparticipatie het geval. Zou dat zo zijn, dan betekent dit waar- schijnlijk dat indien er al sprake zou zijn van doorwerking deze hoogstens beperkt is. We weten immers ook dat met name lager opgeleiden meer contac- ten in de buurt hebben dan hoger opgeleiden, die hun contacten vooral op het werk onderhouden (Volker, et al., 2014 p. 228). In ons onderzoek zijn aanwij- zingen gevonden die hoopvol stemmen.

Enerzijds kan worden vastgesteld dat in een aantal EOP’s lager opgeleiden en minder welgestelden actief zijn. Bij een beperkt aantal EOP’s is aan de geïn- terviewden gevraagd op welke wijze ze werkzaam waren. Dit is een grove indicatie van de opleiding en welstand van het betreffende bestuurslid. Uit de respons blijkt dat het werkzame leven van bestuursleden behoorlijk varieert. EOP Gevoelsbeleving Fu - Vu Effect op kloof

Angelso Sterk Positief Kleinere kloof

Emmer Compascuum Sterk Positief Kleinere kloof

Foxel Sterk Positief Kleinere kloof

Nieuw Amsterdam- Veenoord

Sterk Positief Kleinere kloof

Parc Sandur Sterk Positief Kleinere kloof

Schoonebeek Sterk Positief Kleinere kloof

Weerdinge Sterk Positief Kleinere kloof

Weiteveen Sterk Licht positief Iets kleinere kloof

Zwartemeer Sterk Positief Kleinere kloof

Totaal 1 Iets kleiner

8 kleiner Kleinere kloof

Dit is in het bijzonder het geval bij de kleinere EOP’s (Foxel en Weerdinge). De bestuursleden zijn of waren niet alleen werkzaam in ambtelijke organisaties of onderwijsinstellingen, maar ook werkzaam als schilder, interieurverzorgster of ondernemer. Dit kan een gevolg zijn van een kleinere achterban, waardoor het aandeel hoger opgeleiden dat actief wil worden voor de EOP te laag is om alle bestuurszetels te vullen. Deze observatie is in lijn met de stelling van Vol- ker, Andriessen en Posthumus (2014 p. 228) dat lager opgeleiden meer betrok- ken zijn op de eigen buurt. Ook ander onderzoek wijst in die richting (Bakker, et al., 2011). EOP’s overbruggen naar alle waarschijnlijkheid enigszins de kloof tussen hoger en lager opgeleiden. Aangezien die kloof tussen burgers en overheid bij ondernemers en lager opgeleiden groter is dan bij hoger opgelei- den en overheidsdienaren, zijn EOP’s en de buurtbudgetarrangementen een goede interventie om de kloof tussen burgers kleiner te maken.

Tabel 4-7: Beroepen van een aantal EOP-bestuursleden

EOP Inwoners EOP

Gesl Werkzaam of voorheen werkzaam als

Sector Foxel 480 M Middelbaar beroep in de techniek Grafisch bedrijf Foxel 480 M Middelbaar bouwkundig beroep Autoschadebedrijf Foxel 480 M Lager technisch beroep

Foxel 480 M Wetenschappelijk technisch beroep Industrie

Foxel 480 V Secretarieel werk Toerisme

Foxel 480 V Middelbare beroepen in de gezond- heidszorg

Foxel 480 V Lagere verzorgings- en sociale dienst- verleningsberoepen

Weerdinge 580 M Hogere economische, commerciële, administratieve en secretariële beroe- pen

Bouw

Weerdinge 580 M Middelbare commerciële, administra- tieve, secretariële beroepen

ICT Weerdinge 580 M Middelbare beroepen sociale zeker-

heid en belastingen

Rijk Weerdinge 580 V Huisvrouw

Weerdinge 580 V Middelbare beroepen openbare orde en veiligheid / Hogere beroepen in de gezondheidszorg

Parc Sandur 2240 M Hogere bouwkundige beroepen Bouw Schoonebeek 4650 M Hogere algemene en financiële beroe-

pen in openbaar bestuur

Gemeente Schoonebeek 4650 V Lagere secretariële beroepen

Angelso 7990 M Middelbare beroepen openbaar be- stuur

GGD Angelso 7990 M Hogere beroepen in arbeidsorganisatie

en personeel

Werkvoorziening

Anderzijds zijn er bij drie EOP’s aanwijzingen dat ook andere bewoners actief werden betrokken bij de buurtbudgetten. Dit was het geval in Zwartemeer, Foxel, Weiteveen en Nieuw Amsterdam-Veenoord.

Buurtbudgetten in Emmen

In Zwartemeer is dit terug te zien bij de dorpsraadsverkiezingen. De opkomst was nagenoeg gelijk aan die van de Provinciale Staten, maar wat vooral opvalt is dat de kiezers duidelijk gebruik maken van hun recht om een voorkeursstem uit te brengen. Kiezers vinden het dus van belang wie namens hen in de dorps- raad zit. Bovendien blijkt de dorpsraad (EOP-bestuur) van Zwartemeer erg actief bij het betrekken van haar achterban bij haar eigen planvorming via een dorpsenquête en via het actief opzoeken van de pers. Hier lijkt waarschijnlijk dat niet alleen bij EOP-bestuurders maar ook bij andere dorpsbewoners sprake is van een positief effect van de interventie.

In Foxel blijkt de nauwe band met de achterban uit het hoge percentage inwo- ners dat direct of via een huisgenoot indirect lid is van de dorpsvereniging. Daardoor zal de achterban ook beter bewust zijn van de mogelijkheden van het buurtbudgetarrangement, waardoor ook hier is een bredere doorwerking van de interventie waarschijnlijk.

In Weiteveen blijkt het EOP-bestuur goed bereikbaar en laagdrempelig te zijn en fungeert het in veel gevallen als intermediair tussen inwoners en gemeente- bestuur. Ook in Nieuw Amsterdam-Veenoord heeft het EOP-bestuur zich op- gesteld als intermediair. Dat was het geval bij de besluitvorming over een nieuw te vestigen post verslavingszorg. Deze contacten hebben bijgedragen tot betere verhoudingen tussen bestuur en inwoners van het Tweelingdorp. Ook hier is enige doorwerking waarschijnlijk.