Elsevier René van Rijckevorsel Plaatsvervangend Hoofdredacteur
Bijlage 7: het controleren van nieuwsberichten NGO’s, non-profit organisaties, politieke organisaties en websites van de overheid.
Kunt u bij de volgende criteria opnoemen of u deze bij nieuwsberichten van NGO’s, non-profit organisaties, politieke organisaties en websites van de overheid, altijd/soms of nooit voor plaatsing controleert? En waarom u dat altijd/soms of nooit controleert? Wat de oorspronkelijke bron is. Of bronnen volledig vermeld zijn in bericht. Of de citaten waar
zijn. Of er hoor enwederhoor is toegepast.
Of de feiten kloppen. NRC.nl
Jules Seegers
Altijd Altijd Soms
Alleen bij twijfel. SomsSeegers is zich ervan bewust dat dit soort bronnen vaak partijdige organisaties zijn. “Dan weet je al: okee, laten we afstand bewaren tot wat hier allemaal gezegd wordt en ons beperken tot de feiten.” Altijd NOS.nl Marcia Ottevanger Soms Ottevanger vindt de overheid anders dan een NGO of een politieke partij. De overheid komt met nieuwsfeiten naar buiten. Die worden gewoon gepubliceerd en daar wordt niet achteraan gebeld. NGO’s geven hun draai aan
nieuwsberichten.Die worden wel
gecontroleerd.
Soms
Bij berichten van de overheid niet. Bij NGO’s en politieke partijen wel.
Soms
Bij berichten van de overheid niet. Bij NGO’s en politieke partijen wel.
Soms
Bij berichten van de overheid niet. Bij NGO’s en politieke partijen wel.
Soms
Bij berichten van de overheid niet. Bij NGO’s en politieke partijen wel. HPDeTijd.nl Mark Traa Nooit
Als de overheid een persbericht uitgeeft over bezuinigingen of Greenpreace zegt dat er een walvissenactie komt dan zijn de overheid en
Greenpeace de bron. “Dan kan je ervan uitgaan dat het nieuws waar is, want de organisatie heeft het zelf verspreid.”
Nooit Omdat de organisatie de bron zelf is volgens Traa. Nooit
Traa: “Meestal zijn het gewoon mededelingen van: ‘Zoveel
overheidstekort’ of ‘Die directeur is benoemd.’ Dat zijn meer mededelingen dan verhalen waar mensen voor worden geïnterviewd.”
Nooit
Volgens Traa zit in dat soort berichten nooit hoor en wederhoor, omdat ze uit één bron komen. Altijd Als bijvoorbeeld Greenpeace roept dat er 1000 walvissen worden gedood, controleert Traa altijd bij andere bronnen om zo cijfers over het aantal gedode walvissen te kunnen vergelijken. RTLNieuws.nl Laurens Lange Soms
Bij persberichten van NGO’s niet. Lange: “Daarvan kun je ervan uitgaan dat ze kloppen. Dan kun je er altijd kritisch naar kijken en er
wederhoor op toepassen.” De rest wordt soms nagebeld door de Haagse
Altijd Soms Altijd
Lange: “Sommige organisaties hebben een belang. Je moet altijd voorzichtig zijn en de hoor en wederhoor nooit zomaar overnemen.” Soms
DePers.nl Bram de Vrind
Soms
Ligt aan het type bericht en de betrouwbaarheid van de organisatie. Overheden zijn bijna één op één betrouwbaar volgens De Vrind. NGO’s en politieke partijen brengen vaak feitelijke berichten, want zij hebben ook hun
geloofwaardigheid hoog te houden, maar ze hebben vaak wel een bepaald doel waar ze de media voor in willen zetten.
Soms
Ligt ook weer aan het type bericht en de
betrouwbaarheid van de organisatie.
Soms Altijd
Hier ligt de nadruk op bij het vooraf controleren van nieuwsberichten van deze groepen bronnen volgens De Vrind.
Soms
Hier ligt ook de nadruk op bij nieuwsberichten van organisaties die een doel hebben met het naar buiten brengen van het nieuws en daar de media voor willen in zetten. Overheden zijn bijna één op één betrouwbaar. Telegraaf.nl Joep van der Wiel
Soms
Berichten van politieke partijen worden als mening gebracht en niet gecontroleerd. Van der Wiel: “Het kan wel zo zijn dat ze een onderzoek als feit proberen te brengen. Dan heb je niet altijd te capaciteit om dat te controleren, maar dan moet je wel duidelijk maken wie de bron is, hoe de bron aan het bericht is gekomen. Dan kan de lezer bepalen of het een betrouwbaar onderzoek is of niet.”
Altijd
“Je weet wie de bron is, want de bron heeft je zelf benaderd.”
Soms
“Je kunt ervan uitgaan dat citaat in zo´n persbericht klopt, maar het is wel een mening. Je kunt het brengen als “Dit is zo en zo gezegd” en zo zijn of haar mening presenteren. Dan is de uitspraak voor rekening van diegene.” Altijd
Van der Wiel: “Je moet altijd een reactie hebben. Als je die reactie niet hebt, kun je het niet brengen.”
Soms
“Vaak is het een mening, maar er zitten ook vaak onderzoeken bij. dan moet je in ieder geval melden wie dat onderzoek gedaan heeft, hoe het gedaan is en op die manier dan ook aan de lezer overlaten of het te vertrouwen is of niet.” SpitsNieuws.nl Michiel van Berkel Soms Alleen goed onderbouwde persberichten worden geplaatst op de website. Soms Je mag er van uitgaan dat er bronvermelding in het bericht staat, maar in sommige gevallen moet je toch je gezonde gestand gebruiken, volgens Van Berkel. Soms ´Eigen’ citaten worden niet gecontroleerd, zoals de uitspraak van de eigen directeur in het persbericht. Van Berkel: “Daar heeft hij vast lang over nagedacht.” Als in het persbericht de vijand wordt geciteerd, wordt het citaat wel
gecontroleerd.
Soms
Ligt aan degene wie het zegt. Als Greenpeace zegt dat walvisvlees door Japanners heel veel wordt gegeten dan wordt het bericht niet
gecontroleerd. Dan wordt er verwacht dat de Japanse overheid later wel een reactie geeft op het nieuws of helemaal niet
Soms
Ligt aan het bericht. Soms wordt het overgenomen en soms niet. Soms als een bericht twijfel oproept.
NU.nl
Colin van Hoek
Soms
Nieuws van de overheid of van een non-profit organisatie gaat meestal over zaken uit de eigen organisatie. Volgens Van Hoek hoef je dat niet te controleren, omdat er vaak geen uitspraken worden gedaan over iemand anders.
Altijd Nooit
Van Hoek: “Als de overheid een verklaring van Rutte online zet of de RVD een verklaring over prins Friso, dan moeten wij er wel van uit kunnen gaan dat deze waar is en zonder controle geplaatst kan worden.”
Soms
Als persoon B niet bereikbaar is voor commentaar, brengt Nu.nl het nieuws als: “Persoon A beschuldigt persoon B hiervan.” Soms Alleen als de feiten in het bericht vragen oproepen. Elsevier.nl Arne Hankel Altijd
Waarom alles altijd van deze groep? Omdat Hankel deze groep bronnen minder betrouwbaar vindt. Ze hebben meestal een doel met hun berichtgeving of persbericht. Dus controleren van beweringen vindt Hankel dan zeker verstandig
Altijd Altijd Altijd Altijd
AD.nl
Willeke Tersteeg
Soms
Tersteeg vertelt dat ze soms wil weten welk
onderzoeksbureau het nieuws brengt. Soms heeft ze het idee dat er een schijn van partijdigheid mee speelt.
Altijd Soms
Als een website van een politieke partij nieuws brengt en er wordt in dat nieuws iemand aangehaald, wordt diegene door AD gebeld. Of ze laten een expert of een tegenstander reageren.
Soms
“Als de bron nieuws meldt, melden wij dat de bron dat meldt. We vermelden duidelijk dat de andere partij niet bereikt kon worden voor commentaar. Dan krijg je vanzelf wel een reactie als het anders is. Dat gaat meestal vrij snel en dan updaten we het bericht.