Caveat vendor argument

Volgens het caveat vendor argument is de verkoper of producent verantwoordelijk voor de kwaliteit en de veiligheid van het VOORBEELD: De Tylenon case

Johnson & Johnson produceerden een pijnstiller “Tylenon”, waarvan de verpakking gemakkelijk geopend kon worden en de inhoud gewijzigd kon worden. Iemand had de pijnstiller verwijderd en in de capsules cyanide geplaatst waardoor er 7 doden waren. Johnson & Johnson had hier niets mee te maken maar hun reputatie stond wel op het spel. Daarom hadden ze beslist om alles terug te roepen. Dit had een commercieel voordeel want u bewijst zo dat u vertrouwen wil winnen van de consument en de consument voelt zich veilig bij dit bedrijf. Johnson & johnson heeft dus de band met de consument versterkt door te investeren in sociaal kapitaal.

VOORBEELD: De Rely tampon

P&G introduceerde een nieuwe tampon die mogelijk mede aan de oorzaak lag voor de nieuwe ziekte TSS. De tampon werd uit de handel genomen en alle tamponfabrikanten (uitz. Tampax) kleefden waarschuwingsetiketten op hun

product. Problemen die hieruit voortkomen kunnen op tweevoudige wijze worden opgelost: door de “theorie van de verplichte zorg” of de “theorie van de strikte aansprakelijkheid of sociale kosten”.

5.1.2.1. De theorie van de verplichte zorg (Due care)

= theorie die uitgaat van het belang van de kwetsbare consument. Men is een zekere zorg verschuldigd inzake het product tov de consument.

Permanente discussie: hoeveel zorg moeten producenten spenderen aan hun producten? Een aantal dingen moeten zeker door de producenten opgenomen worden

 De producent heeft niet alleen de plicht een product te leveren aan de beloofde of gesuggereerde kwaliteit maar hij moet bovendien alle redelijke voorzorgen nemen om te verhinderen dat consumenten schade zouden lijden door gebreken in het product of door onjuiste informatieverstrekking (zelfs als het contract uitdrukkelijk elke verantwoordelijkheid van de producent afwijst).

o De focus ligt hier dus niet op het koopcontract, maar op de kwaliteit en veiligheid van het product en de verantwoordelijkheid van de producent.

 De ‘zorg’ heeft betrekking op het ontwerpen van het product, de gebruikte materialen, het

productieproces, de kwaliteitscontrole en de informatie betreffende mogelijke gevaren of bijwerkingen. o Het principe is juridisch afdwingbaar en ethisch goed onderbouwd. Het is gegrond op:

 Deontologisch principe dat individuen of bedrijven door hun handelingen geen schade mogen toebrengen

aan derden (principe: persoon als doel en niet als middel).

 Utilistisch principe dat iedereen wel vaart bij het aanvaarden van deze morele regel.

o Europese richtlijn inzake aansprakelijkheid voor producten met gebreken baseert zich grotendeels op de theorie van de verplichte zorg: ter bescherming van de consument wordt de producent aansprakelijk gesteld voor schade veroorzaakt door een gebrek in diens producten.

 Kritiek:

 Het is moeilijk om precies te bepalen hoever de verantwoordelijkheid van de betrokken firma reikt en in welke mate een product veilig moet zijn.

 De producent is geen alwetende actor en kent mogelijk niet alle risico’s omtrent het gebruik van een product.  Producenten hebben de plicht deze risico’s grondig te onderzoeken en zoveel mogelijk te reduceren.  De producent moet consumenten en de overheid ook op de hoogte stellen indien nog niet bekende risico’s

zich kunnen voordoen. (bv. vooral bij productie van stoffen die schade aan het milieu kunnen aanrichten).

5.1.2.2. De theorie van de absolute aansprakelijkheid (social cost)

= theorie die producenten aansprakelijk stelt voor elke schade vanwege gebreken van het product, zelfs indien zij de nodige voorzorgsmaatregelen hebben genomen en indien ze de gebruikers hebben gewaarschuwd voor elk voorzienbaar gevaar.  Alle sociale kosten verbonden aan het product moeten gedragen w door de producent

 Consument w voorzien van alle informatie!!

 Men mag geen informatie achterhouden. Als dit wel zo is, is er een verkeerde contractuele situatie

Als er iets ah licht komt zal de publieke perceptie kantelen en voelt men zich bedrogen. Bv.: paardenvlees ipv rundsvlees in producten: geen doden, maar consument voelt zich wel bedrogen  we willen juiste informatie en krijgen die niet, de verantwoordelijkheid gaat naar de producent

Productverantwoordelijkheid weegt op het gedrag en prestaties van producenten en als social cost theory w geïmplementeerd kan dit bedrijven veel geld kosten.

Je hebt als producent de verantwoordelijkheid om zorg te dragen voor uw product. Dus u bent ook verantwoordelijk voor de hele aanvoerlijn.

Bv. Apple en Nike gebruiken derden om zo hun aanvoerlijn te bevoorraden  sweatshops. Bv. lood in melkpoeder in China.

VOORBEELD: Johnson & Johnson

Het product was paracetamol, nl. tylenol. Wa is er gebeurt? In de chicago area heeft één of andere gek de capsules geopend, de paracetamol er uitgehaald en cyanide ingestoken en zette deze terug in de rekken. Gevolg: zeven doden.. Wat nu? In welke mate is Johnson en Johnson verantwoordelijk? Wat doe je als bedrijf/als CEO? Johnson en Johnson heeft alle verpakkingen van paracetamol onmiddellijk uit de rekken gehaald en vernietigd en een nieuwe verpakking ontworpen waarbij men duidelijk kon zien of het al geopend was of niet. Het heeft hen miljoenen opgebracht. Wanneer consument ziet dat men het product ernstig ziet, zal men dit op prijs stellen. Dit voorbeeld van Tylenol is de norm geworden, men neemt geen risico. (Voorbeeld uit aula: liddl waarbij verpakking met spaghetti een naald bevatte en ze hebben ook alle spaghetti van die soort uit de rekken gehaald)

Norm tegenwoordig: preventief optreden tegen zulke zaken en de juiste houding aannemen!  Kritiek:

 Het is moeilijk aanvaardbaar een bedrijf of bedrijfsleider moreel verantwoordelijk te stellen voor iets wat hij niet kon weten of voorzien. Volgens de ‘compenserende rechtvaardigheid’ moet men immers een persoon die schade lijdt alleen een vergoeding aanbieden als men de schade kon voorzien en vermijden en indien aangetoond kan worden dat het product de oorzaak van de schade is.

 De kosten van verzekering tegen mogelijke schadeclaims worden dermate hoog dat vele bedrijven uiteindelijk hieronder zwaar zullen leiden of zelfs van de markt verdwijnen.

 De theorie leidt tot een aansprakelijkheidscultuur waarin mensen bedrijven voortdurend voor de rechter dagen.  Er wordt geen rekening gehouden met de persoonlijke verantwoordelijkheid van de consument wanneer de schade

te wijten is aan ondeskundig of onzorgvuldig gebruik.

Wanneer noch de consument, noch de producent moreel verantwoordelijk zijn voor de schade moet het kostenprobleem anders opgelost worden.

VOORBEELD: sigaretten

U koopt een sloef sigaretten maar u krijgt longkanker en dit kost u een fortuin. U gaat naar Marlboro en vraagt een schadevergoeding voor deze sociale kosten. Maar moeten zij hiervoor betalen of niet? In de jaren 50-60 was er geen volledige informatie maar vandaag is het algemeen geweten dat roken slecht is dus zijn ze niet aansprakelijk eigenlijk.

 Bv. The Insider = een film waarin de maatschappij wist dat er een correlatie is tussen roken en kanker maar geen causaliteit (= vaak gebruikt argument van sigarettenproducenten waardoor ze niet aansprakelijk zijn). Maar de insider komt met inside-informatie waardoor duidelijk wordt dat deze fabrikanten u bedriegen. Bv. een light sigaret zou minder schadelijk zijn, maar dit is quatsch. Ze zullen ervoor zorgen dat het nicotine gehalte voldoende hoog blijft zodat verslaving van toepassing blijft. Men voelt zich bedrogen. (=whistlebowing)

Als de juiste informatie niet wordt gegeven dan is de producent aansprakelijk. Uiteindelijk is er in de minne een afspraak gemaakt waarbij de takasmagnaten een groot bedrag storten op de rekening van state-owned social security state departments zodat de juridische druk verminderd wordt. (ze dragen een deel van de sociale kosten)

VOORBEELD: Eternit

Asbest in de bouw van gebouwen. VOORBEELD: McDonalds

McDonalds biedt slaatjes aan en zet het op het menu zodat de consument de keuze heeft. Daarom kunnen ze niet veroordeeld worden tot het “verplichten van junk food te eten”.

VOORBEELD: Coca-Cola

Door grote maatschappelijke druk omtrent de obesitaskwestie, lanceert Coca-Cola een filmpje waarin ze uitlegt dat Coca-Cola ook andere (“suikerloze”) producten aanbiedt die beter zijn in de strijd tegen obesitas.

VOORBEELD: Ford Pinto

De benzineleiding in de Ford Pinto is dermate geplaatst zodat ze bij een aanrijding snel kan breken en zo een ontploffing kan veroorzaken. Optie 1: alle autos terugroepen en de benzineleiding aanpassen. Optie 2: de kosten van juridische zaken betalen. Het was goedkoper om te kiezen voor optie 2. Nu kiezen bedrijven eerder voor Recalls want de negatieve boodschappen in de pers zijn dodelijk (bv. Toyota). Ze voeren dus een kosten-baten-analyse uit

VOORBEELD: Toyota

Hadden een probleem met een pedaal die bleef hangen. Ze deden niets en zeiden dat het niet hun schuld was. Aandeelkoers van Toyota kwam sterk id problemen. Plus consumenten spanden proces aan tegen Toyota. Op deze moment kan het bedrijf niet anders doen dan reageren.