Eén van de talrijke taken van de Hoge Gezondheidsraad bestaat in het uitbrengen van aanbevelingen ten behoeve van de gezondheidswerkers, gebaseerd op de huidige kennis en met bronvermelding.
Prik- en spatongevallen (PSO’s) betreffen meer bepaald alle beroepscategorieën in verzorgings- instellingen die als risicohoudend bestempeld kunnen worden, zoals bv. verpleegkundig en medisch personeel, geneesherenstagiairs, verpleegkundigenstagiairs, laboratoriumpersoneel, pedicuren, tandartsen, sterilisatiepersoneel, personeel van de dienst anatomopathologie, zorgkundigen, paramedisch en logistiek personeel, schoonmaakpersoneel, personeel linnenkamer ziekenhuis, keukenpersoneel, enz.
De prik- en spatongevallen zijn frequent in een zorgomgeving en de preventie ervan is een prioritaire doelstelling.
Algemene preventie
In eerste instantie beschrijft het door de HGR uitgewerkte document alle aspecten inzake deze preventie met een beschrijving van het risico en de verplicht te nemen voorzorgs-maatregelen. In de risicobeschrijving wordt de nadruk gelegd op de mogelijke risicohoudende vloeistoffen, de risicohoudende handelingen en plaatsen alsmede de risicozones (bepaalde zones op het lichaam) bij de zorgverlener. Na de herhaling van de algemene voorzorgs- maatregelen en de goede werkpraktijken vermeldt en beschrijft het document het thans beschikbare veiligheidsmateriaal.
Opvolging van de PSO’s
Na een definitie van de post-exposure prophylaxis en na het aansnijden van de risico-beoordeling, worden alle fasen van de opvang van een PSO toegelicht (hoogdringende procedure; specifieke risico’s {HIV, HBV, HCV}; opvolging in geval van een onbekende bronpatiënt, enz.). De noodzaak om aangifte te doen behoudt natuurlijk zijn volle belang.
Ingevolge de vragen na de publicatie van het advies op de website van de Raad werd er op het einde van het document een specifiek addendum over de beschikbaarheid van immuno-globulinen anti-hepatitis B in ons land toegevoegd.
Geïntegreerde preventie en registratie PSO’s
In dit hoofdstuk worden de geïntegreerde preventiestrategie (waaronder de sensibilisering van het gezondheidspersoneel) alsmede de rapportering, de registratie en de surveillance van PSO’s in de zorgomgevingen beschreven. Er kunnen indicatoren voor de opvolging van het aantal PSO’s in de tijd gebruikt worden. In dit document wordt er een specifiek punt aan de problematiek van de niet-rapportering van PSO’s gewijd.
Preventie van de overdracht op patiënten
Tenslotte wordt er een specifiek hoofdstuk gewijd aan de preventie van de overdracht van infectieuze agentia op patiënten door gezondheidswerkers (HIV en HCV). Een laatste punt omvat specifieke gegevens over bepaalde behandelingen en bijzondere gevallen zoals prikpennen voor bloedafname, insulinepennen, multidosisflacons, enz.
Coördinatie van de preventiemaatregelen
Bij het compileren van de stand van zaken van de huidige kennis staat de Hoge Gezondheidsraad erop om formele aanbevelingen te mogen doen over de maatregelen die er na een PSO in een ziekenhuisomgeving genomen moeten worden zodat een doeltreffende coördinatie van de preventiemaatregelen mogelijk wordt. Het advies wordt eveneens in de verzorgingsinstellingen in brochurevorm verspreid.
6.8.2. Aanbevelingen met betrekking tot de infectiebeheersing bij tandheel- kundige zorgverlening (HGR 8363)
Prof. Dr. Declerck, Departementsvoorzitter Mondgezondheidswetenschappen KU Leuven:
“De Hoge Gezondheidsraad verstrekt praktische richtlijnen voor mijn studenten en voor professionele gezondheidswerkers op de werkvloer”.
Herziening en update
De Hoge Gezondheidsraad heeft een herziening en update gemaakt van de richtlijnen voor infectiebeheersing bij tandheelkundige zorgverlening. De vorige versie van maart 1997 “Hygiëne in de tandheelkundige praktijk” werd jarenlang als basisdocument gebruikt.
69 In de voorbije jaren hebben zich echter verschillende evoluties voorgedaan die een herziening van dit document noodzaken en rechtvaardigen:
• een beter inzicht in risico’s van infectieoverdracht verbonden aan tandheelkundige zorgverlening;
• de ontwikkeling van materialen en technieken die specifieke voorzorgen noodzaken;
• het op de markt komen van producten, materialen en toestellen die de overdracht van infectieuze agentia helpen voorkomen of bestrijden;
• enz.
Uitgebreide richtlijnen
Het advies beschrijft richtlijnen voor alle aspecten van de tandheelkundige zorgverlening.
Bronnen en overdrachtswegen van besmetting en infectie, de basis van infectiebeheersing bij tandheelkundig handelen, handhygiëne, persoonlijke hygiëne, bijkomende persoonlijke beschermingsmiddelen van de zorgverlener, instrumentenzorg, inrichting en onderhoud praktijkruimte, uitrusting en onderhoud van het kabinet, voorkomen van aërogene overdracht, afvalbeheer, werkorganisatie, specifieke handelingen zoals radiologische opnames, bijzondere situaties zoals patiënten met verminderd afweervermogen, potentieel besmettende incidenten en kwaliteitsbewaking.
Praktische gids
De bundeling van aanbevelingen die door de zorgverlener dienen toegepast te worden bij tandheelkundige zorgverlening werd getoetst aan de inbreng van vertegenwoordigers vanuit de dagelijkse praktijk. Daarnaast werden hoorzittingen georganiseerd met vertegenwoordigers van de beroepsverenigingen.
De aanbevelingen werden volledig uitgeschreven in een document dat geraadpleegd kan worden op de website van de HGR. Hier kan de lezer een volledig overzicht vinden, inclusief achtergrond, referenties en verwijzingen naar andere relevante documenten van de HGR.
Via ingekleurde kaders wordt bij elk hoofdstuk een samenvatting gebracht.
Daarnaast zullen de kernpunten gebundeld worden in een praktische gids om het dagdagelijks gebruik nog meer te vergemakkelijken.
70
Hilde Beele is diensthoofd weefselbank, dermatoloog, diensthoofd van het Zorgcentrum Wondzorg, voorzitter van het domein “Cellen, weefsels en organen” en vicevoorzitter van de Hoge Gezondheidsraad. En daarenboven ook voorzitter van het domein “Cosmetologie”.
Waarom werkt u bij de HGR?
Het is een soort van dienstverlening naar de maatschappij toe.
Ik vind het belangrijk om vanuit onze expertise een meerwaarde te kunnen bieden aan de wereld. Het leuke aan de HGR is dat we met een bredere blik naar de zaken kijken;
niet enkel vanuit onze eigen discipline maar een multidisciplinaire aanpak en op die manier ook zien wat er zoal leeft in de maatschappij.
Waarom is dit domein zo belangrijk?
Hoewel er in dit domein veel evolutie is, zijn er zeer weinig regels te bespeuren. Het is een beetje een braakliggend terrein. Het gebeurt dat bepaalde technieken worden uitgevoerd door mensen met onvoldoende expertise, dat toestellen gebruikt worden zonder controle, dat producten online kunnen gekocht worden zonder enige regelgeving. Het is een domein dat meer en meer infiltreert in de gewone samenleving, waar mensen meer en meer naartoe grijpen. De HGR wil de overheid attent maken op de hiaten in de regelgeving die mogelijks een risico inhouden voor de volksgezondheid.
Wat wilt u de komende jaren nog realiseren?
We moeten blijven streven naar meer regelgeving op nationaal en internationaal terrein. De HGR kan met zijn expertise zeker helpen in het opstellen van noodzakelijke en realistische regelgeving.
Ik denk ook dat we moeten blijven investeren in onze onafhankelijkheid omdat dit onze grote