Begrijpelijkheid van de rapportage

Voor de begrijpelijkheid van de rapportages is het van belang dat er voldoende structuur aanwezig is. Van de onderzochte bedrijven zijn de rapportages van 9 bedrijven goed gestructureerd (tabel 12). Dit betekent dat de kern van het rapport duidelijk is en er gebruik gemaakt wordt van een GRI index, van kopjes (met nummering), inhoudsopgaven, een inleiding/middenstuk en slot opbouw en kopjes die de lading dekken.

De grote meerderheid (16) van de onderzochte bedrijven scoort redelijk als het gaat om de structuur. Vaak waren de indicatoren, de doelen en prestaties van elkaar geïsoleerd, wat ervoor zorgde dat de rapportage geen geheel meer vormde. Deze uitkomst komt niet overeen met de onderzoeksresultaten van het onderzoek van de Waard en Kamp-Roelands (2009) die vonden dat de duurzaamheidsverslagen over het algemeen goed gestructureerd waren.

Is de rapportage goed gestructureerd? Aantal

goed gestructureerd 9

redelijk gestructureerd 16

slecht gestructureerd 2

Totaal 27

Tabel 12: Structuur van de rapportage

Vervolgens is gekeken naar de toegevoegde waarde van de diagrammen. Onderbouwen zij de activiteiten die beschreven worden in de rapportage?

Opmerkelijk bij het beoordelen van de diagrammen is dat deze niet altijd van waarde zijn voor de rapportages. Het merendeel van de bedrijven (18) gebruikt zowel diagrammen die waarde toevoegen, als diagrammen die evengoed achterwege kunnen blijven (tabel 13).

De onderzochte bedrijven maken allen een duurzaamheidsrapport, jaarverslag en website in het Engels op, maar er wordt zo nu en dan toch verwezen naar een deel dat alleen in de moedertaal van het bedrijf vermeld wordt (vb. Asustek Computers die bepaalde kern diagrammen niet heeft vertaald).

Voegen de diagrammen waarde toe? Aantal

Ja 7

Soms 18

Nee 1

Totaal 26

Tabel 13: Toegevoegde waarde van de diagrammen

Tot slot is gekeken of de diagrammen duidelijk worden uitgelegd. In de meeste gevallen (19) staat de uitleg van de tabel/diagram in de tekst. 6 ondernemingen nemen bij het merendeel van de diagrammen geen uitleg op. Hierdoor ontstaat het risico dat de lezer de diagrammen verkeerd interpreteert.

Worden de figuren en diagrammen helder uitgelegd? Aantal

de verklaring bevindt zich in de tabel zelf 1

de verklaring staat in de tekst 19

er is weinig tot geen verklaring 6

Totaal 26

Tabel 14: Uitleg van de diagrammen

Conclusie

De structurering van de rapportages kan in veel gevallen verbeterd worden. De meeste ondernemingen scoren redelijk, wat invloed heeft op de begrijpelijkheid van de rapportages voor de belanghebbenden. Deze zou verhoogd kunnen worden door alleen te werken met diagrammen die echt van toegevoegde waarde zijn en deze uit te leggen. Op deze manier kunnen verkeerde interpretaties en beslissingen beperkt blijven.

6.4.4 Duurzaamheidscontext

Binnen globaal opererende bedrijven is het belangrijk om de prestaties van de onderneming weer te geven in relatie tot de bredere omstandigheden.

Uit tabel 15 blijkt dat 21 bedrijven in de rapportage alleen ingaan op trends in individuele prestaties. Slechts 2 bedrijven rapporteren de prestaties overwegend in relatie tot een bredere context.

Dit betekent dat de onderliggende vraag van duurzaamheid, namelijk hoe de organisatie (in de toekomst) bijdraagt aan verbeteringen van economische, milieu en sociale condities, ontwikkelingen en trends op het locale, regionale en globale niveau (Sustainability Reporting Guidelines, 2006) door deze bedrijven niet beantwoord wordt.

Geeft de onderneming de prestaties weer in relatie tot de bredere omstandigheden? Aantal ja, de onderneming rapporteert in veelal alle gevallen de prestaties van de onderneming in een bredere

context. 2

ja, de onderneming rapporteert soms de prestaties in een bredere context. 4

nee, de onderneming rapporteert alleen over trends in de individuele prestaties. 21

Totaal 27

Tabel 15: Prestaties in relatie tot bredere omstandigheden

Daarnaast is gebleken dat de meeste bedrijven (25) zowel steunen op harde als zachte informatie (tabel 16). Het enige bedrijf dat in de sociale rapportage overwegend gebruik maakt van harde informatie is Philips Electronics. Zij publiceerde als enige bedrijf in de sector een geïntegreerd rapport. Dit betekent dat

de financiële, sociale en milieu prestaties in één rapport geïntegreerd zijn. Philips wil hiermee duidelijk maken dat duurzaam ondernemen geïntegreerd is in de dagelijkse werkzaamheden. De omvang van het duurzaamheidsverslag bleef hierdoor beperkt tot 12 pagina’s en er werd veel gebruik gemaakt van cijfers (harde informatie) in plaats van woorden. Deze zijn nu overigens geïntegreerd in het woord van de voorzitter, wie ze zijn en wat ze belangrijk vinden.

Steunt de onderneming op objectieve, beschikbare en duurzame informatie? Aantal

ja, de onderneming steunt veelal op objectieve beschikbare (harde) informatie 1

soms 25

nee, de onderneming steunt veelal op subjectieve (zachte) informatie 1

Totaal 27

Tabel 16: Gebruik van objectieve, beschikbare en duurzame informatie

Behalve aandacht van de media en de industrie op het gebied van ketenverantwoordelijkheid geven bedrijven zelf ook aan dat ze iets kunnen betekenen voor de waardeketen. Deutsche Telekom (2008) geeft in het duurzaamheidsverslag aan dat de handelspartners aan minimale ethische en sociale omstandigheden moeten voldoen. De onderneming zou anders een risico lopen op reputatie/business verlies. Daarnaast geven ze aan dat zij door hun grote handelsvolume in staat zijn om invloed uit te oefenen op de arbeidsomstandigheden in de fabrieken van (sub) aanbieders.

Toch rapporteert de overgrote meerderheid van de onderzochte ondernemingen (22) de

duurzaamheidsonderwerpen vrijwel uitsluitend in relatie tot de eigen ondernemingsprestaties (tabel 17).

Worden de duurzaamheidsonderwerpen in relatie tot de waardeketen weergegeven? Aantal

Ja, de onderwerpen worden in relatie tot de waardeketen weergegeven 3

Ja, de onderneming rapporteert de onderwerpen soms is relatie tot de waardeketen 2

Nee, de onderwerpen worden vrijwel uitsluitend in relatie tot de eigen ondernemingsprestaties

weergegeven 22

Totaal 27

Tabel 17: Duurzaamheidsonderwerpen in relatie tot de waardeketen

Conclusie

Het merendeel van de bedrijven laat de onderliggende gedachte van duurzaam ondernemen links liggen en rapporteert vrijwel alleen over de trends in de eigen prestaties (de efficiency van de onderneming). De toegenomen media aandacht en de bewustwording van de bedrijven over de verantwoordelijkheid voor de

waardketen is kennelijk nog niet voldoende geweest om de rapportage over de prestaties binnen de waardeketen te doen stijgen.