Armoede

In de eerste plaats is armoede een belangrijke oorzaak van kindhuwelijken.157 Volgens verschillende studies is een precaire financiële situatie zelfs een van de voornaamste oorzaken van de praktijk.158 Het Internationaal Centrum voor Onderzoek naar Vrouwen (ICRW) stelt dat er een omgekeerd evenredig verband bestaat tussen het Bruto Binnenlands Product van een land en het aantal kindhuwelijken dat er plaatsvindt.159 Zoals in het eerste hoofdstuk reeds gesteld, worden de meeste kindhuwelijken gesloten in ontwikkelingslanden.160 Daarnaast ligt het aantal kindhuwelijken in oorlogs- en conflictgebieden hoger dan elders.161 Dit is logisch, daar oorlogen en burgerconflicten, evenals de maximalisering van de vruchtbaarheid met een zeer hoge kindersterfte tot gevolg, belangrijke risicofactoren voor kindhuwelijken zijn – in het bijzonder wat meisjes betreft.162 _{De link met armoede is in deze gevallen makkelijk gelegd.}

Indien de reductie van armoede wereldwijd verder evolueert zoals verwacht, zou bijna 90% van de mensen die in extreme armoede leven in 2030 uit sub-Sahara Afrika komen.163 _{Het hoeft}

geen betoog dat armoede een enorm belangrijke factor is in de regio. Voor elke 100 mannen die in een arm huishouden leven, zijn er 104 arme vrouwen. Hoe zij de middelen binnen hun huishouden exact verdelen, is echter onduidelijk. Hoewel bovenstaande cijfers duiden op een quasi gelijk aantal mannen en vrouwen in armoede, vertoeven mogelijks meer vrouwen dan mannen in een arm huishouden, daar de man des huizes in ontwikkelingslanden nog steeds veelal de kostwinner zal zijn en derhalve meestal de middelen in handen heeft.164 Wereldwijd

157 _{B. MASWIKWA, L. RICHTER, J. KAUFMAN & A. NANDI, “Minimum Marriage Age Laws and the}

Prevalence Of Child Marriage and Adolescent Birth: Evidence from Sub-Saharan Africa”, International

Perspectives on Sexual and Reproductive Health 2015, Vol. 41, nr. 2, (58) 59; UNFPA, Marrying too young, 2012,

www.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/MarryingTooYoung.pdf, 11-12.

158 _{G. D. KIBRETB, S. WORKINEH & G. DEGU, “Determinants Of Early Marriage Among Female Children In}

Sinan District, Northwest Ethiopia”, Health Science Journal 2015, Afl. 9, 1-7; A. SABBE, H. OULAMI, W. ZEKRAOUI, H. HIKMAT, M. TEMMERMAN & E. LEYE, “Determinants of Child and Forced Marriage in Morocco: Stakeholder Perspectives on Health, Policies and Human Rights”, BMC International Health and

Human Rights 2013, 43-56.

159 _{INTERNATIONAL CENTER FOR RESEARCH ON WOMEN (ICRW), Child marriage and poverty,}

Washington, 2006, www.icrw.org/files/images/Child-Marriage-Fact-Sheet-Poverty.pdf.

160 _{N. NOUR, “Child Marriage: A Silent Health and Human Rights Issue”, Reviews in Obstetrics & Gynaecology}

2009, Vol. 2, nr. 1, (51) 51.

161 _{R. GAFFNEY-RHYS, “International law as an instrument to combat child marriage”, The International Journal}

of Human Rights 2011, (359) 360; Ibid.

162 _{J. A. WALKER, “Early Marriage in Africa – Trends, Harmful Effects and Interventions”, African Journal of}

Reproductive Health 2012, Vol. 16, nr. 2, (231) 233.

163 _{WORLD BANK GROUP (WB), “New Ways of Looking at Poverty”, 17 oktober 2018,}

https://www.worldbank.org/en/news/video/2018/10/17/new-ways-of-looking-at-poverty (consultatie 4 juli 2020).

35 komen kindhuwelijken het vaakst voor bij de 20% armsten van de bevolking.165 De verschillen in aantal kindhuwelijken naargelang de rijkdom van de regio of het land staan niet overal in recht evenredig verband met elkaar. In de Centraal-Afrikaanse landen Tsjaad en Centraal- Afrikaanse Republiek is er bijvoorbeeld geen opmerkelijk verschil tussen het aantal kindhuwelijken naarmate een huishouden rijker dan wel armer is. In de West-Afrikaanse landen Ghana en Nigeria, trouwen arme vrouwen echter wel vaker als kind dan hun rijkere tegenhangers.166

De economische context waarbinnen het kindhuwelijk in West-Afrika bestaat is er een van armoede – zoals gezien veelal huishoudelijke armoede, kwetsbaarheid, onzekerheid, seizoensgebonden arbeid en een economie met een arbeidsoverschot in een weinig productieve plattelandsomgeving. In deze context is armoede een belangrijke risicofactor voor of oorzaak van kindhuwelijken.167 In ontwikkelingslanden zijn meisjes vaak een extra mond om te voeden, die veelal niet voor inkomsten zorgt.168 _{Bovendien worden meisjes op vele plaatsen ter wereld}

gezien als een economische last, als handelswaar, of als een middel om gezinsschulden of geschillen tussen families te regelen, of om sociale, economische of politieke allianties tot stand te brengen.169 _{Het laten huwen van meisjes voor hun achttiende verjaardag is voor arme}

gezinnen bijgevolg vaak een positieve zaak. Daar de familie aanzien wordt als een economische eenheid, wordt het gezin op die manier ontheven van de verantwoordelijkheid om het meisje te voeden, te voorzien in haar kleding en haar te beschermen in en tegen de onzekere en onveilige samenleving waarin ze leven.170 Arme ouders gaan er derhalve veelal vanuit dat het huwelijk een positieve zaak is voor zowel hun dochter als henzelf: er valt een economische last van hun eigen schouders en hun dochter krijgt er zekerheid, een sociale status en een dak boven haar hoofd voor in de plaats.171 Hoe eerder een meisje trouwt, hoe minder ze aan haar familie zal

165 _{UNICEF, Early Marriage, A Harmful Traditional Practice: A Statistical Exploration, New York, UNICEF,}

2005, 6.

166 _Ibid.

167 _{J. A. WALKER, “Early Marriage in Africa – Trends, Harmful Effects and Interventions”, African Journal of}

Reproductive Health 2012, Vol. 16, nr. 2, (231) 233.

168 _{L. DAVIDS, “Female subordination starts at home: consequences of young marriage and proposed solutions”,}

Regent J. Int’l L. 2007, Vol. 5, (299) 302.

169 _{S. AMIN, “Programs to address child marriage: Framing the Problem.”, Promoting Healthy, Safe, and}

Productive Transitions to Adulthood 2011, Population Council Brief no. 14; UNICEF, “Early Marriage Child

Spouses”, Innocenti Digest 2001, Afl. 5, (1) 6.

170 _{J. A. WALKER, “Early Marriage in Africa – Trends, Harmful Effects and Interventions”, African Journal of}

Reproductive Health 2012, Vol. 16, nr. 2, (231) 233.

171 _{C. A.A. PACKER, Using Human Rights to Change Tradition: Traditional Practices Harmful to Women’s}

36 kosten.172 De economische last, die een kind voor een familie in armoede is, wordt door het huwelijk als het ware overgedragen naar een andere familie, die van de toekomstige echtgenoot van het meisje in kwestie.173 In een economie met een arbeidsoverschot en een lage productiviteit – waar zelfs mannen niet altijd in staat zijn om werk te vinden – betekenen kindhuwelijken bovendien dat meisjes als het ware worden gerekruteerd in de arbeidsintensieve huishoudelijke economie, die instaat voor de reproductie van het gezin.174 Met andere woorden: de voortplanting, zorg voor de kinderen en het huishouden. Wanneer een meisje trouwt wordt er van haar verwacht dat ze niet veel later zelf kinderen krijgt, die op hun beurt zullen bijdragen aan de economische eenheid van hun familie.175 Het feit dat de huishoudelijke economie een arbeidssector is die niet erkend wordt, onbetaald is, uitgebuit wordt en verwant is aan slavernij, gaat vaak teloor bij echtgenoten, de maatschappij, de familie van het meisje en zelfs de kinderbruiden zelf, aangezien de economie geen andere mogelijkheden biedt voor meisjes boven de achttien jaar om in hun levensonderhoud te voorzien.176 _{Dit bevestigt wederom}

waarom kindhuwelijken vaker voorkomen bij meisjes dan bij jongens. Tegen deze economische achtergrond wordt aan de vraag naar kinderbruiden voortdurend voldaan door een ruim aanbod aan jonge meisjes, die door de hoge kosten die bijvoorbeeld schoolgaan met zich meebrengt, bovendien van onderwijs worden uitgesloten, wat hun kansen op werk buitenshuis aanzienlijk vermindert.177 Meisjes ervaren zo overlappende factoren die hun kwetsbare positie bestendigen en zelfs versterken. Ze zijn jong, maar daarnaast vaak ook arm en onderontwikkeld.178

Wanneer een vrouw in sub-Sahara Afrika huwt, houdt zij meestal op te behoren tot haar eigen familie en maakt ze door en vanaf het huwelijk deel uit van de familie van haar man. Ook de kinderen die uit het huwelijk voortspruiten zullen deel uitmaken van hun vaders familie.179 Vanaf haar huwelijk zal een vrouw bijgevolg niet meer bijdragen aan de inkomsten van haar eigen familie. Dit draagt ertoe bij dat ouders die zich in een financieel precaire situatie bevinden

172 _{J. BAYISENGE, “Early Marriage as a Barrier to Girl’s Education: A Developmental Challenge in Africa”,}

National University of Rwanda 2009, (1) 4.

173 _{R. GAFFNEY-RHYS, “International law as an instrument to combat child marriage”, The International Journal}

of Human Rights 2011, (359) 360.

174 _{J. BAYISENGE, “Early Marriage as a Barrier to Girl’s Education: A Developmental Challenge in Africa”,}

National University of Rwanda 2009, (1) 4.

175 _{UNICEF, Early Marriage, A Harmful Traditional Practice: A Statistical Exploration, New York, UNICEF,}

2005, 5.

176 _Ibid. 177 _Ibid.

178 _{J. PARSONS, J. EDMEADES, A. KES, S. PETRONI, M. SEXTON & Q. WODON, “Economic impacts of}

child marriage: a review of the literature”, The Review of Faith & International Affairs 2015, Vol. 13, nr. 3, (12) 13.

37 vaak aandringen op een kindhuwelijk, ondanks de nefaste gevolgen die dit voor hun kind kan meebrengen. Een dergelijk huwelijk is immers een eenvoudige manier om hun economische lasten te verlichten. Deze redenering gaat in het bijzonder op wanneer de toekomstige echtgenoot van hun dochter hen een bruidsschat betaalt. (infra 1.2) Zo wordt hun eigen spaarpotje aangesterkt en kunnen zij bijgevolg zichzelf en hun andere kinderen van eten voorzien.180 Tevens wensen arme ouders dat een huwelijk voor hun dochter economische voorspoed inhoudt. Vele ouders willen hiermee de toekomst van hun dochters veiligstellen en geloven dan ook oprecht dat ze hun belangen voorop stellen door hen vroegtijdig laten huwen.181 Ouders die te arm zijn om voor al hun kinderen te kunnen zorgen zijn van mening dat zowel zijzelf als hun dochters baat hebben bij een vroegtijdig huwelijk, zelfs wanneer het om zeer jonge meisjes gaat.182

Naast een oorzaak kan armoede ook een gevolg van kindhuwelijken zijn. Het individuele lijden van de meisjes draagt bij aan de maatschappelijke onderontwikkeling – met armoede als gevolg – door een verhoogde ziektelast en een lage productiviteit.183 _{De gevolgen worden uitgebreid}

besproken in het volgende hoofdstuk.