ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING
RSG Lingecollege Tiel, locatie Teisterbantlaan
VMBOB
De Inspectie van het Onderwijs heeft op 15 december 2016 een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd op RSG Lingecollege, locatie Teisterbantlaan, afdeling vmbo basisberoepsgerichte leerweg (vmbo-b) om een oordeel te
kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving.
De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende.
Tijdens het vierjaarlijks bezoek dat is uitgevoerd in april 2014 stelde de inspectie tekortkomingen vast in het onderwijsproces en werden er risico's gesignaleerd in de onderwijsresultaten op de afdeling vmbo-b van RSG Lingecollege. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 23 mei 2014. De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en wij hebben ons toezicht geïntensiveerd. Om na te gaan of de eerder vastgestelde
tekortkomingen zijn opgeheven en of de kwaliteit van het onderwijs weer voldoende is, voeren we nu een afsluitend onderzoek naar de
kwaliteitsverbetering uit.
Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke
voorschriften.
In april 2014 bezocht de inspectie RSG Lingecollege, afdeling vmbo-b voor een vierjaarlijks bezoek, omdat de school sinds 2009 niet meer was bezocht. Op basis van het onderzoek werd aan de afdeling een aangepast arrangement zwak toegekend op grond van de onvoldoende kwaliteit van het onderwijsproces. Ook constateerde de inspectie risicovolle onderwijsresultaten. De kwaliteitszorg werd eveneens als onvoldoende beoordeeld. Het bevoegd gezag kreeg een
waarschuwing vanwege teruglopende examenresultaten.
1. INLEIDING
Aanleiding
Toezichthistorie
In juni 2016 voerde de inspectie opnieuw een tussentijds kwaliteitsonderzoek uit. De onderwijsresultaten waren voldoende, maar het onderwijsproces nog niet. Vier van de vijf indicatoren die betrekking hadden op de leskwaliteit werden als onvoldoende beoordeeld, één meer dan in 2015. De borging van de kwaliteit van het onderwijsleerproces werd desondanks als voldoende
beoordeeld.
Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd.
• Schoolbezoek, waarbij wij in 20 lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd.
• Wij hebben gesprekken gevoerd met het management, leraren, zorgcoördinatoren, mentoren en leerlingen.
• Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en bestuur.
Tijdens het onderzoek hebben wij indicatoren van de volgende aspecten beoordeeld: onderwijsresultaten, tijd, didactisch handelen (waaronder afstemming), ondersteuning en begeleiding, kwaliteitszorg, professionele ruimte en wet- en regelgeving.
Gegevens uit eerdere onderzoeken (zie toezichthistorie) zijn voor ons aanleiding geweest om oordelen op de volgende indicatoren alleen te verifiëren: 9.1, 9.2, 9.4, 12.1, 12.2, 13.1, 13.2 en 13.3. Het onderzoek richtte zich dus vooral op de leskwaliteit.
In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het
vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en de schoolontwikkeling waar mogelijk in samenhang wordt beschreven.
Onderzoeksopzet
Opbouw rapport
Een onderzoek naar de kwaliteitsverbetering zoals wij hebben uitgevoerd, heeft tot doel om te beoordelen of de kwaliteit van het onderwijs weer van voldoende niveau is en of aan alle afspraken is voldaan die in het toezichtplan zijn
vastgelegd.
Onze conclusie voor RSG Lingecollege, locatie Teisterbantlaan, afdeling vmbo-b is als volgt:
Wij kennen aan RSG Lingecollege, afdeling vmbo-b het basisarrangement toe.
De kwaliteit van het onderwijs is weer voldoende. Dit betekent dat de school niet langer onder intensief toezicht valt.
Er zijn geen tekortkomingen geconstateerd in de naleving van wettelijke voorschriften, die vanwege het programmatisch handhaven standaard zijn gecontroleerd.
2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT
Kwaliteit
Naleving
In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit van de onderzochte aspecten zijn gekomen.
Eerst ziet u het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan.
Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe.
De kwaliteit van het onderwijs op RSG Lingecollege, afdeling vmbo-b is weer van voldoende niveau. Dit geldt, behalve voor de onderwijsresultaten, ook voor de kwaliteit van de lessen. Een half jaar geleden was de leskwaliteit nog ver onder de maat. De afdeling heeft zich echter dankzij een gerichte aanpak flink, en naar wij verwachten, duurzaam verbeterd. Het verbeterplan bestond uit twee sporen die nagenoeg tegelijkertijd werden bewandeld. Het eerste spoor richtte zich op gedragsverandering van de leerlingen, het tweede op de didactische
vaardigheden van docenten. Wij constateerden tijdens onze lesbezoeken op beide gebieden substantiële verbetering ten opzichte van het vorige onderzoek.
De lestijd wordt in het algemeen efficiënt benut, weinig tijd gaat meer verloren aan ordeverstoringen. Docenten komen hierdoor toe aan lesgeven, en doen dat in verreweg de meeste gevallen adequaat. Borging en verdere verbetering van de kwaliteit hebben prioriteit voor het management.
In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is.
Legenda voor indicatoren van de onderwijsresultaten:
1. onder de norm 2. boven de norm 3. niet te beoordelen
Legenda voor andere indicatoren:
1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed
3. BEVINDINGEN
3.1. Algemeen Beeld
3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel
Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score
‘ja’ of ‘nee’.
De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de
kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1 2 3
•
•
•
• R.1 Onderwijspositie t.o.v. advies PO
R.2 Onderbouwsnelheid
R.3_B Bovenbouwsucces voor de afdeling vmbo-b EX_B Examencijfers voor de afdeling vmbo-b
De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod
eigen te maken 1 2 3 4
• 4.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd.
Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat
tot leren en ontwikkeling 1 2 3 4
•
•
•
• 7.1 De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw.
7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg.
7.3 De leerlingen zijn actief betrokken.
7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces.
De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen
tussen leerlingen 1 2 3 4
•
• 8.1 De leraren gebruiken bij de vormgeving van hun onderwijs de
analyse van de prestaties van de leerlingen.
8.3 De leraar stemt de verwerking af op verschillen tussen leerlingen.
De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning
aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) 1 2 3 4 9.1 De school volgt systematisch de vorderingen van de •
leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen.
De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten 1 2 3 4
•
• 12.1 De school evalueert systematisch de opbrengsten.
12.2 De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten.
De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces 1 2 3 4
•
•
• 13.1 De school evalueert systematisch het onderwijsproces.
13.2 De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces.
13.3 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces.
De schoolleiding zorgt dat leraren kunnen presteren en zich
ontwikkelen conform de visie van de school 1 2 3 4 14.4 De schoolleiding stuurt leraren(teams) aan om het •
onderwijsproces vorm te geven passend bij de ambities van de school.
De leraren benutten de professionele ruimte voor goed onderwijs 1 2 3 4
•
• 15.1 Leraren evalueren de kwaliteit van het onderwijs die zij
bieden.
15.4 Lerarenteams verantwoorden zich over de bereikte resultaten van hun professionaliserings- en verbeteractiviteiten.
ja nee
•
• N.1 N1. Toelating voortgezet onderwijs
N1.1 Het bevoegd gezag baseert zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op het schooladvies van de basisschool dat voor 1 maart wordt vastgesteld.
N1.2 Indien het schooladvies naar aanleiding van het resultaat van de centrale eindtoets of een andere toegestane eindtoets wordt gewijzigd, dan baseert het bevoegd gezag zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op dat gewijzigde schooladvies.
ja nee
•
• N2. Verzuim en voortijdig schoolverlaten, Ongediplomeerd
schoolverlaten en verzuimbeleid.
N2.1 De schoolgids bevat informatie over:
het percentage leerlingen dat de school zonder diploma verlaat.
N2.2 De schoolgids bevat informatie over:
Verzuimbeleid
Het kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij beschrijven we eerst op welke onderdelen de afdeling vmbo-b zich heeft verbeterd en vervolgens welke verbeterpunten en aandachtspunten we nog zien.
De onderwijskwaliteit is duurzaam verbeterd
De onderwijsresultaten van de afdeling vmbo-b zijn voldoende. Alle vier de indicatoren waarop de inspectie de onderwijskwaliteit beoordeelt, voldoen in 2016 aan de norm. De prognose voor 2017 is gunstig.
Twee resultaten vallen in positieve zin extra op. Ten eerste: de school slaagt erin veel leerlingen met een vmbo-b advies te laten opstromen in de onderbouw.
Dit leidt tot een hoge score op indicator R1. Ten tweede: de gemiddelde eindexamencijfers stijgen gestaag sinds 2013. Dit is vooral te danken aan stijgende cijfers bij de kernvakken Nederlands, wiskunde en Engels.
De lessen zijn weer van voldoende kwaliteit. Op enkele uitzonderingen na zagen we efficiënte en effectieve lessen. Ten opzichte van eerdere bezoeken viel vooral de toegenomen rust in de klassen op. Verder zagen we dat de docenten meer zorg besteedden aan de instructiekwaliteit en positiever reageerden op leerlingen. Zo hoorden we dat docenten vaker complimenten gaven aan
leerlingen. De intensieve scholing van de afgelopen maanden heeft duidelijk zijn vruchten afgeworpen.
De ondersteuning en begeleiding vormden al een relatief sterk punt van de ja nee
•
•
• N3. Passend onderwijs
N3.1 De schoolgids bevat informatie over:
De wijze waarop de ondersteuning van leerlingen die extra ondersteuning behoeven wordt vormgegeven.
N3.2 De schoolgids bevat informatie over:
bij welk(e) samenwerkingsverband(en) het bevoegd gezag van de school is aangesloten.
N3.3 In het schoolplan is het onderwijskundig beleid opgenomen waarbij tevens het schoolondersteuningsprofiel is betrokken (de
voorzieningen die zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning behoeven).
3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel
'RSG Lingecollege heeft door het sterk volgen van de leerlingen en door extra ondersteuning van leerlingen gezorgd voor mooie onderwijsresultaten.' Die constatering herhalen we hier graag.
Tijdens het tussentijds kwaliteitsonderzoek van juni 2016 werd ook de laatste indicator van het aspect kwaliteitszorg als voldoende beoordeeld. We
concludeerden dat de school 'haar kwaliteitsprocessen op orde had'. Dat is nu, in december 2016, evenzeer het geval. Bovendien heeft de systematische wijze waarop de school gewerkt heeft aan het verbeteren van de leskwaliteit, nu ook resultaat opgeleverd. Daarom beoordelen we dit onderdeel als goed. Verder merken we dat de ambities van de schoolleiding verder reiken dan voldoen aan basiskwaliteit. Borging staat centraal, en verdere verbetering van de leskwaliteit blijft een speerpunt. Daarom is er veel aandacht voor de selectie en begeleiding van nieuwe docenten. Ook de afdelingen vmbo-k en vmbo-t worden
meegenomen in de verdere schoolontwikkeling. We verwachten dat de verbetering van de onderwijskwaliteit van duurzame aard is.
Welke verbeterpunten en aandachtspunten zien we nog?
Een mogelijk risico vormt de onderbouwsnelheid (indicator R2), die licht afneemt en de norm nadert. Verder is een mogelijke keerzijde van de opstroom van leerlingen met een vmbo-b advies naar vmbo-k, dat relatief veel leerlingen in de vmbo-k afdeling vertraging oplopen in de bovenbouw.
De lessen voldoen zoals hierboven toegelicht aan basiskwaliteit, maar met de meer complexe vaardigheden hebben de docenten nog vaak moeite. Planmatige afstemming op verschillen hebben we tijdens de lessen weinig waargenomen.
Veelal zijn de lessen klassikaal van opzet waarbij de leraren wel, indien nodig, aanvullende instructie geven aan leerlingen die dat nodig hebben. Zeker omdat de klassen klein zijn, is er wat betreft differentiatie veel ruimte voor verbetering.
Veel leerlingen op RSG Lingecollege kampen met taalachterstanden, deels vanwege hun migrantenachtergrond. De resultaten op de landelijke rekentoets laten op de afdeling vmbo-b weliswaar een lichte stijging zien, maar zijn nog onder de maat. Taal en rekenen verdienen daarom blijvend extra aandacht, niet alleen buiten de reguliere lessen maar zeker ook daarbinnen.
