0 2019
Nodenanalyse Zeebrugge
PROEFPROJECT BUURTGERICHT NETWERK ZEEBRUGGE
KATLEEN GOVAERT
1
Inhoud
Inleiding ... 2
3. Demografie ... 3
3.1 Aantal inwoners ... 3
3.2 Profiel van de wijken in Noord-Brugge 2018... 4
4. (Kans)armoede ... 6
4.1 Kansarmoede - atlas ... 6
4.2 Kansarmoede volgens indicatoren K&G ... 7
4.4 Eénoudergezinnen ... 9
4.5 Verhoogde tegemoetkoming (cijfers 2017) ... 10
4.6 leefloon ... 11
5. Early Childhood Education and Care ... 11
5.1 Dekkingsgraad opvang baby’s en peuters ... 11
5.2 Dekkingsgraad kinderopvang schoolgaande kinderen ... 13
5.3 Kleuterparticipatie ... 14
6. Vrije Tijd ... 17
7. Maatschappelijke dienstverlening ... 18
8. Gezondheid ... 20
9. Omgeving ... 21
9.1 Leegstand ... 21
9.1 Speelpleintjes ... 21
9.3 Sociale woonwijken ... 23
9.4 Openbare gebouwen en ruimte, activiteiten ... 23
9.5 Revitalisering ... 25
10. Verwerking kwalitatief onderzoek naar de noden van kinderen en gezinnen (0-12 jaar) ... 27
10.1 Open gesprek met kinderen 2de kleuter tot en met 1ste leerjaar ... 29
10.2 Enquêtes kinderen 2de tot en met 6de leerjaar ... 33
10.3 Interviews met ouders in Zeebrugge... 42
10.4 Interviews met intermediairs Zeebrugge ... 51
11. Visie en Missie buurtgericht netwerk Zeebrugge ... 54
11.1 Beoogde impact ... 54
11.2 Aanzet visie en missie ... 54
12. Partners buurtgericht netwerk ... 56
2
Inleiding
In het kader van de aanbeveling uit de conferentie ‘de toekomst is jong’ werd in 2017 een referentiekader buurtgerichte netwerken voor kinderen (0-12 jaar) en gezinnen ontwikkeld.
In buurtgerichte netwerken zorgen verschillende actoren elk vanuit hun eigen deskundigheid ervoor dat alle belangrijke functies voor kinderen en gezinnen worden opgenomen
(gezondheid, kinderopvang, cultuur, school, gezin, enz. …).
Het buurtgericht netwerk werkt als een basisvoorziening voor kinderen en gezinnen.
Een netwerk binnen een buurt biedt de mogelijkheid om zeer dichtbij voor en met gezinnen en kinderen te zijn en te werken. Het verhoogt de betrokkenheid van kinderen en gezinnen in hun buurt. Het netwerk dat zich voor een geïntegreerde buurtaanpak engageert, houdt een vinger aan de pols in de buurt en heeft sterke linken met andere netwerken die lokaal/
stadsbreed werken. Ook in andere domeinen staat het belang en de kracht van de buurt meer en meer centraal. Buurtgerichte netwerken sluiten immers zeer nauw aan bij lopende initiatieven zoals het lokaal sociaal beleid, huizen van het kind, de toekomst is jong, enz. … Op 23 april 2019 werd Zeebrugge geselecteerd als 1 van de 8 buurten die mocht deelnemen aan het - 3 jaar durend - proefproject: “buurtgerichte netwerken voor kinderen en gezinnen (0- 12 jaar)”
Onder het proefproject hebben we als buurtgericht netwerk volgende opdracht:
• Het creëren van een rijke omgeving voor kinderen en gezinnen
• Verenigt en integreert in een coherent geheel allerlei essentiële functies die voor kinderen en gezinnen belangrijk zijn (versterken sociale cohesie, kinderopvang, onderwijs, publieke ruimte, belangenverdediging, grondrechten, maatschappelijke dienstverlening)
• Fungeert als basisvoorziening die een betekenisvolle rol speelt voor alle kinderen en gezinnen vanuit een rechtenbenadering
Om bovenstaande opdracht zo goed als mogelijk te vervullen is een ruime nodenanalyse (kwantitatief en kwalitatief) onontbeerlijk.
Onderstaand document geeft ons een beeld van de Zeebrugse kinderen en gezinnen en de uitdagingen waarmee ze dagelijks worden geconfronteerd.
We moeten echter vermelden dat deze noden/omgevingsanalyse geen afgewerkt product is.
Het is eerder een aanzet om als buurtgericht netwerk een veranderingstraject te creëren die effectief antwoord kan bieden op de huidige uitdagingen waarmee kinderen en hun
gezinnen in aanraking komen.
Doorheen het traject wordt dit document verder aangevuld en worden er blijvend participatieve – en onderzoeksprocessen opgesteld.
3
3. Demografie
3.1 Aantal inwoners
Onderstaande tabel geeft het aantal inwoners in Zeebrugge weer in absolute cijfers.
Omdat het buurtgericht netwerk zich vooral richt op DE LEEFTIJD VAN 0 – 12 JAAR werd deze leeftijd per jaar opgesplitst.
Leeftijd 2018 2019
0 55 54
1 48 54
2 46 53
3 45 48
4 47 44
5 42 50
6 38 44
7 43 42
8 41 44
9 42 36
10 44 43
11 44 44
totaal 0-11 535 556
Totaal 12 + 3879 3949
Totale bevolking 4414 4505
Deze grafiek geeft het aandeel 0-11 jarigen weer t.o.v de volledige bevolking per wijk.
Zeebrugge staat op de 7de plaats in de rangorde van de verschillende wijken in Brugge. Dit met een aandeel van 8,77% 3-11 jarigen. Daarentegen kent Zeebrugge het hoogste aandeel jonge kinderen (0-3).
2,66 1,95 2,35 2,38 1,94 2,97 2,57 2,56 2,65 2,55 2,47 3,57 3,38 3,85 9,43
5,35 7,70
10,40
9,56 9,44
8,29 8,40 8,80 8,63 9,11 8,77 9,56
1,92 0,00
2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00
Grafiektitel
% baby % schoolgaand
4
3.2 Profiel van de wijken in Noord-Brugge 2018
Ter verduidelijking tonen we hieronder de geografische ligging van de 4 verschillende wijken in Zeebrugge.
Onderstaande cijfers werden verkregen vanuit provincie in cijfers op vraag van de lokale dienstencentra.
Aan de hand van onderstaande tabel kunnen we het profiel van de wijk op 3 thema’s analyseren: leeftijdscategorieën, gezinssamenstelling en migratieachtergrond.
In kader van ons buurtgericht netwerk focussen we ons vooral op de gezinssamenstelling en migratieachtergrond.
Hier merken we dat Zeebrugge beduidend hoger scoort dan het Brugs gemiddelde op vlak van migratieachtergrond, gevolgd door het aandeel alleenstaanden.
kenmerk # % # % # % # %
bevolking huishoudens
0-17 jaar 19 705 16,6% 735 16,6% 121 17,3% 472 19,4%
18-59 jaar 63 217 53,3% 2 502 56,5% 417 59,7% 1 356 55,7%
60-79 jaar 26 590 22,4% 929 21,0% 122 17,5% 472 19,4%
80+ jaar 9 099 7,7% 260 5,9% 39 5,6% 136 5,6%
gezinsgrootte
alleenstaanden 19 610 36,2% 949 42,8% 105 32,9% 271 26,2%
alleenstaande 80+ 3 682 40,5% 127 48,8% 22 56,4% 51 37,5%
vreemde geboortenationaliteit 11 940 10,1% 805 18,2% 40 5,7% 123 5,0%
4 426 2 217
699 319
2 436 1 035
Brugge Zeebrugge Zwankendamme Lissewege
2,14 1,99 2,19 2,35
118 611 54 103
5 Wanneer we inzoomen op Zeebrugge zelf met diezelfde oefening, zien we dat de wijken Oude Vismijn en wijk De Mol hoger scoren dan het Zeebrugs gemiddelde op vlak van het aandeel alleenstaanden en vreemde geboortenationaliteit.
Daarnaast is het aandeel 0-17 jarigen en de gezinsgrootte het hoogst in de wijken Station en Dorp.
6
4. (Kans)armoede
4.1 Kansarmoede - atlas
Kansarmoede kent geen objectieve parameter.
Er zijn dan ook verschillende meetinstrumenten beschikbaar om de graad van kansarmoede na te gaan in verschillende regio’s of buurten.
Op vraag van de lokale dienstencentra werd er specifiek ingezoomd op Brugge Noord. Dit via de methodiek van de kansarmoede-atlas.
De methodiek kansarmoede-atlas werkt met:
10 indicatoren => 4 dimensies van armoede
• Demografie (alleenstaanden, eenoudergezinnen, gescheiden 60+)
• Huisvesting (huurder 35-59 jaar, huurder 60+, wooninstabiliteit)
• Onderwijs (schoolse vertraging lager & secundair, buitengewoon onderwijs)
• Werkloosheid (laaggeschoolde werkzoekenden)
Een buurt die op drie of vier dimensies de drempel overstijgt = kansarm
Aan de hand van onderstaande grafiek kunnen we nagaan hoe hoog Brugge Noord scoort op de 10 indicatoren, volgens de kansarmoede-atlas. Hier merken we dat Zeebrugge beduidend hoger scoort dan het Brugs gemiddelde op vlak van het aandeel
éénoudergezinnen, alleenstaanden, leerlingen met een schoolse vertraging lager onderwijs, leerlingen die buitengewoon onderwijs volgen en het aandeel
laaggeschoolde werkzoekenden.
7 Wanneer we inzoomen op de verschillende wijken van Zeebrugge met dezelfde oefening zien we dat de wijken Oude Vismijn en Station hoger scoren dan het Brugs gemiddelde op vlak van: éénoudergezinnen, alleenstaanden, schoolse vertraging in het lager (en secundair) onderwijs, buitengewoon onderwijs en laaggeschoolde werkzoekenden. Ook de wijk De Mol scoort hoger op alle bovenstaande gebieden. Enkel het aandeel leerlingen die buitengewoon onderwijs volgen, ligt lager dan het Brugs gemiddelde.
De wijk Dorp scoort relatief beter dan de overige wijken, maar scoort alsnog hoger dan het Brugs gemiddelde wanneer het gaat over het aandeel leerlingen met schoolse vertraging in het lager (en secundair) onderwijs, leerlingen die buitengewoon onderwijs volgen en het aandeel laaggeschoolde werkzoekenden.
Het valt op dat de wijk De Mol ver boven de andere wijken torent op vlak van de schoolse vertraging. Dit zowel in het lager als secundair onderwijs.
4.2 Kansarmoede volgens indicatoren K&G
Om de Kind & Gezin kansarmoede-index te berekenen gaan verpleegkundigen en
gezinsondersteuners van Kind en Gezin tijdens hun contacten met gezinnen na of er signalen zijn van kansarmoede op 6 domeinen. Het gaat om het maandinkomen van het gezin, de opleiding van de ouders, het stimulatieniveau van de kinderen, de arbeidssituatie van de ouders, de huisvesting en de gezondheid. Wanneer een gezin zwak scoort op 3 of meer criteria, spreken we over kinderen die in kansarmoede leven. De kansarmoede-index van Kind en Gezin geeft aan hoeveel procent van de kinderen tussen 0 en 3 jaar geboren wordt in een situatie van kansarmoede.
8 Wanneer we het kansarmoedecijfer van Zeebrugge vergelijken met de andere wijken in Brugge zien we dat Zeebrugge het hoogst scoort op het aantal kinderen die in een kwetsbaar gezin worden geboren/opgroeien (31,3%). Brugge centrum staat 2de in de ranglijst met 18,4 % gevolgd door Sint-Jozef met 18,2%.
Belangrijke opmerking:
Brugge scoort hoger dan het West-Vlaams gemiddelde wat betreft het aandeel kinderen in kansarmoede die onvoldoende scoren op alle 6 criteria (9,7% t.o.v 7,2%) of op 5 van de 6 criteria (12,4% t.o.v 11,9%). Dit wil zeggen dat er bij de gezinnen die door Kind en Gezin als kansarm worden aangeduid, VEEL GEZINNEN zijn WAARBIJ MEERDERE
PROBLEMATIEKEN TEGELIJK SPELEN.
VOORAL OP HET VLAK VAN STIMULATIENIVEAU (38,3% T.O.V 26,3%) EN GEZONDHEID (37,7% T.O.V 34,6%) SCOORT BRUGGE SLECHTER DAN HET WEST-VLAAMS
GEMIDDELDE.
0,0%
5,0%
10,0%
15,0%
20,0%
25,0%
30,0%
35,0%
Grafiektitel
Kansarmoedecijfer 2018 (gemiddeld aantal 2016 tot 2018) Kansarmoedecijfer 2017 (gemiddeld aantal 2015 tot 2017) Kansarmoedecijfer 2016 (gemiddeld aantal 2014 tot 2016)
9
4.4 Eénoudergezinnen
Omdat binnen de kansarmoede-atlas éénoudergezinnen gezien worden als een indicator voor een kwetsbare sociaal-financiële situatie en ons buurtgericht netwerk specifiek gericht is op jonge kinderen en hun gezinnen, nemen we alsook het aandeel éénoudergezinnen op in deze nodenanalyse.
Met behulp van cijfers van het Steunpunt Data & Analyse kunnen we voor het aantal en aandeel eenoudergezinnen met kinderen jonger dan 20 jaar ook een vergelijking maken tussen de wijken in Brugge. Hieruit blijkt dat de verhouding eenoudergezinnen tegenover andere gezinnen het hoogst is in Brugge-centrum, Christus-Koning, Sint-Pieters en Zeebrugge.
In het totaal telt Brugge 12.742 gezinnen met kinderen jonger dan 20 jaar. 2126 hiervan zijn éénoudergezinnen, wat een aandeel van 16,68% betekent. Zeebrugge scoort met 18,07%
aandeel hoger dan het Brugse aandeel.
Eenoudergezinnen binnen de categorie gezinnen met kinderen jonger dan 20 jaar
Wijk %
Eenoudergezinnen
% Andere gezinnen
Eenoudergezinnen Andere gezinnen
Totaal
Brugge-centrum 24,32 75,68 394 1226 1620
Christus-Koning 21,63 78,37 93 337 430
Sint-Pieters 18,93 81,07 160 685 845
Zeebrugge 18,07 81,93 92 417 509
Sint-Jozef 16,94 83,06 103 505 608
Sint-Kruis 16,53 83,47 293 1479 1772
10
Assebroek 15,90 84,10 371 1963 2334
Sint-Andries 14,32 85,68 307 1837 2144
Koolkerke 13,95 86,05 60 370 430
Dudzele 13,16 86,84 45 297 342
Zwankendamme 12,94 87,06 11 74 85
Sint-Michiels 12,31 87,69 161 1147 1308
Lissewege 11,18 88,82 35 278 313
Bron: Steunpunt Data & Analyse, provincie West-Vlaanderen
4.5 Verhoogde tegemoetkoming (cijfers 2017)
Ook de verhoogde tegemoetkoming in het kader van de ziekteverzekering is een indicator voor een kwetsbare sociaal-financiële situatie. Je komt immers in aanmerking voor een verhoogde tegemoetkoming, wanneer je:
• Een specifieke uitkering ontvangt (leefloon, inkomensgarantie voor ouderen, tegemoetkomingen voor personen met een handicap);
• In het ziekenfonds bent ingeschreven als wees of als niet-begeleide minderjarige vreemdeling;
• Je een gezinsinkomen hebt onder een kritische grens.
Wanneer we onderstaande kaart erbij nemen, zien we dat 11,5% van de Brugse 0-19 jarige rechthebbenden in 2017 een VT werd toegekend. In Zeebrugge liggen de concentraties echter een stuk hoger. Wijk De Mol is veruit de koploper met een aandeel van 30,2%, daarna volgt de wijk De Oude Vismijn met 18%, wijk Station staat op de 3de plaats met 14% aandeel. Wijk Dorp sluit de ranglijst af met een aandeel van 12,1%.
!
11
4.6 leefloon
In Zeebrugge krijgt 2,4% van de Zeebrugse gezinnen een leefloon.
In het totaal krijgt 0,80% van alle Zeebrugse inwoners een leefloon
5. Early Childhood Education and Care
“Onder opvang en onderwijs voor jonge kinderen verstaan we iedere gereguleerde vorm van onderwijs en opvang, van de geboorte tot de leerplichtige leeftijd (die per EU-land kan
verschillen). Het omvat voorschools en kleuteronderwijs, zowel in speciale instellingen als in de reguliere kinderopvang en zowel met particuliere als met overheidsmiddelen. Een goede opvang van en goed onderwijs voor baby's, peuters en kleuters verhogen de kansen op een geslaagde opleiding, welzijn, werk en sociale integratie, in het bijzonder voor kansarme
kinderen. Onderwijs en opvang van hoge kwaliteit voor jonge kinderen is daarom een efficiënte en doeltreffende investering in onderwijs en opleiding.”
https://ec.europa.eu/education/policies/early-childhood-education-and-care_en
5.1 Dekkingsgraad opvang baby’s en peuters
Onderstaande figuur geeft de dekkingsgraad (= aandeel opvangplaatsen voor 0-3 jarigen) weer per wijk in Brugge1.
Sint Pieters kent de hoogste dekkingsgraad (98,65 %) gevolgd door Dudzele met 89,90 % en Sint-Andries met 74,80 %. Deze cijfers moeten natuurlijk wel genuanceerd worden. Sint Pieters kent 2 opvanglocaties op de site Molenerf (socio-medische site aan het AZ Sint Jan), waar veel mensen die op het complex werken, gebruik maken van deze opvangvoorziening.
De laagste dekkingsgraad zien we terug in Zwankendamme met 0% ,Koolkerke (34,92%), Christus Koning (44,18 %), Brugge stad (51,87 %) en Zeebrugge (52,99 %).
1In praktijk komen niet alle kinderen alle beschikbare dagen naar de opvang. Dit zorgt ervoor dat er net iets meer kinderen een plek kunnen krijgen. Het Steunpunt Data & Analyse van de Provincie West-Vlaanderen gebruikt de factor 1,153 omdat uit onderzoek blijkt dat dit de verhouding is tussen het aantal kinderen dat in West-
Vlaanderen effectief opgevangen wordt en het aantal plaatsen dat daar tegenover staat.
12 Het wordt interessant wanneer we onderstaande spreidingskaart samen bekijken met de bovenstaande figuur die de dekkingsgraad per wijk weergeeft. Geografisch is Noord-Brugge dun bezaaid. Toch behoren Dudzele en Sint-Pieters tot de top 3 qua aanbod van
voorschoolse kinderopvanginitiatieven. Dit geldt echter niet voor Zeebrugge. Zeebrugge bestendigt slechts 4 opvanglocaties gecombineerd met een relatief lage dekkingsgraad.
Bovendien is de nood in Zeebrugge hoger dan de aangegeven dekkingsgraad, vanwege de aanwezigheid van de haven en bijhorende werknemers met een potentiële
opvangnood.
0
34,92 44,18
51,87 52,99
55,79 57,83
69,23 70,72
71,08 74,80
89,90 98,65
0 20 40 60 80 100 120
Zwankendamme Koolkerke Christus-koning Brugge-stad Zeebrugge Assebroek Sint-michiels Sint-kruis Sint-jozef Lissewege Sint-andries Dudzele Sint-pieters
dekkingsgraad baby’s en peuters
per wijk
13
5.2 Dekkingsgraad kinderopvang schoolgaande kinderen
Zeebrugge telt op 1 januari dit jaar, 437 kinderen tussen de 3 en 11 jaar. Er zijn momenteel 69 plaatsen beschikbaar in de BKO2 en/of vakantie-opvang. Dat wil zeggen dat op vandaag 15,95% van alle Zeebrugse 3 -11 jarigen terecht kunnen in een opvanginitiatief voor schoolgaande kinderen. Houd er rekening mee dat er geen vakantiekampen en/of speelpleinwerking en/of andere opvanginitiatieven beschikbaar zijn in Zeebrugge zelf. Zie hoofdstuk vrije tijd p. 17.
Wanneer we onderstaande spreidingskaarten van de BKO en vakantieopvang erbij nemen zien we hetzelfde resultaat als bij de opvang van baby’s en peuters. Zowel geografisch als absoluut is Zeebrugge dun bezaaid met opvanginitiatieven voor schoolgaande kinderen.
Spreidingskaart schoolgaande kinderen voor en na school en vakantie-opvang3
2 Buitenschoolse kinderopvang
3 Opgelet. Ook bij de vakantie-opvang dienen er in Zeebrugge 2 groene symbolen aanwezig te zijn ipv 1.
14
5.3 Kleuterparticipatie
In het decreet basisonderwijs wordt onder meer het belang van kleuterparticipatie aangehaald:
“Deelname aan onderwijs op vroege leeftijd verkleint de kans op schoolse achterstand en vergroot de kans op gekwalificeerd uitstromen. Verder heeft het op vroege leeftijd participeren aan onderwijs ook positieve effecten op sociaal gedrag (delen, samenwerken, empathie), zelfregulatie (bijv. autonoom werken) en leermogelijkheden.”
In het kader van de kleuterparticipatie zijn leerlingen in het kleuteronderwijs regelmatig aanwezig wanneer:
Op basis van het decreet van 27 april 2018 tot regeling van de toelagen in het kader van het gezinsbeleid, wat betreft de afstemming op het decreet van 27 april 2018 tot regeling van de toelagen in het kader van het gezinsbeleid stelt dat:
Een leerling wordt tijdens een schooljaar geacht voldoende aanwezig te zijn als:
1° hij 150 halve schooldagen aanwezig is op school, in het geval dat de leerling tijdens het jaar waarin het schooljaar in kwestie begint de leeftijd van 3 jaar bereikt. In afwijking hiervan moet de leerling die pas na 31 december van hetzelfde schooljaar de leeftijd van 3 jaar bereikt, 100 halve schooldagen aanwezig zijn op school;
2° hij 185 halve schooldagen aanwezig is op school, in het geval dat de leerling tijdens het jaar waarin het schooljaar in kwestie begint de leeftijd van 4 jaar bereikt;
3° hij 250 halve schooldagen aanwezig is op school, in het geval dat de leerling tijdens het jaar waarin het schooljaar in kwestie begint de leeftijd van 5 jaar bereikt;
4° hij niet meer dan 29 halve schooldagen ongewettigd afwezig is op school, in het geval dat de leerling tijdens het jaar waarin het schooljaar in kwestie begint de leeftijd van 6 of 7 jaar bereikt.
Onderstaande tabellen geven de kleuterparticipatiecijfers van Roezemoes weer.
In het schooljaar (2017-2018) ging 76,1% van de 3- jarige Roezemoes-kleuters regelmatig naar school. 89,1% van de 4-jarigen en 87,8% van de 5-jarigen waren ook regelmatig aanwezig. In zijn totaliteit kende Roezemoes een participatiecijfer van 84,3%. Wanneer we dit vergelijken met het participatiecijfer van alle Nederlandstalige scholen in Vlaanderen (88,6%), scoort Roezemoes lager.
15 Kleuterparticipatie
16
17
6. Vrije Tijd
Buitenschoolse kinderopvang
Vereniging De Blauwe Lelie organiseert een buitenschools opvangaanbod voor kinderen van 2,5 jaar tot 12 jaar in Lissewege en Zeebrugge onder de naam De Zocjes. Vanuit Kind en Gezin wordt er voorrang gegeven aan 2,5 tot 6 jarigen. Dit aanbod is er na schooltijd en tijdens de zomervakantie. Tijdens de woensdagnamiddagen en schoolvakanties zijn er activiteiten en uitstappen.
In ’t Moesje zorgt men dagelijks voor zo’n 27-tal kinderen tussen 2.5 & 12 jaar voor- en naschools. De opvang gaat door op de eerste verdieping van kinderdagverblijf de Peuterhaven, naast de Basisschool Roezemoes.
Ontmoeting en activiteiten
Er is één jeugdbeweging in Zeebrugge, met name Zeescouts Stella-Maris. Zij organiseren hun activiteiten op zondag in de Ploegstraat voor kinderen van 6 jaar tot 17 jaar.
Buurtsport Brugge organiseert sportactiviteiten in een aantal wijken van Brugge
waaronder ook Zeebrugge. Elke woensdagnamiddag van 14u tot 16u zijn ze aanwezig in het Sint-Donaaspark in Zeebrugge. De activiteiten zijn gericht op kinderen van 6 tot 12 jaar. Op vrijdagavond houden ze het WUK kot open aan het marktplein te Zeebrugge. Dit biedt een ontmoetingsplek voor jongeren van 12 tot 16 jaar.
Z.art is een preventief pedagogisch begeleidingsproject door CKG Sint-Clara. Het project heeft tot doel de educatieve, pedagogische en emotionele vaardigheden van kinderen en hun gezin te versterken. Elke woensdagnamiddag kunnen kinderen langskomen in een lokaal in het Gemeenschapshuis voor enerzijds activiteiten en anderzijds
huiswerkbegeleiding. Ze organiseren ook jaarlijks een Halloweentocht in november.
Vanuit Flankerend Onderwijsbeleid Stad Brugge werkt men rond Brede School en is er een aanbod in Lissewege. Basisschool Ter Poorten (Stationsstraat 25, 8380 Lissewege) en Basisschool De Lisblomme (Zeebruggelaan 41-43, 8380 Lissewege) organiseren het hele schooljaar een breed aanbod van naschoolse activiteiten. Die zijn uiteraard toegankelijk voor kinderen uit de school, maar ook kinderen uit de buurt, ingeschreven in een andere school, kunnen deelnemen aan het aanbod. De inschrijving is digitaal en prijs varieert tussen de 10 en 25 euro voor een reeks lessen.
De Jeugddienst ondersteunt de jeugdwelzijnswerker Sven Allemeersch (Bruggen voor Jongeren) en de Zeescouts Stella Maris met financiële middelen. Ze organiseren in april een Buitenspeeldag in samenwerking met de Zocjes.
Op zaterdagnamiddag is er een kinderwerking voor de Roemeens-orthodoxe kerkgangers.
18 Sport
De Sportdienst van Stad Brugge organiseert tijdens de zomervakantie een aanbod onder de naam Sport @ Strand Zeebrugge. Dit omvat allerlei strandspelletjes, tornooien,
sportevenementen, initiaties,… Er is tijdens deze periode ook een strandbibliotheek waar boeken en strips kunnen ontleend worden alsook allerlei spelletjesmateriaal. Sport Op Vrijdag (SOV) is eveneens een initiatief van de Sportdienst en gaat door in sporthal De Landdijk voor kinderen van 6 tot 12 jaar op vrijdag van 16u30 tot 17u30. Het biedt kinderen de mogelijkheid om naschools op vrijdag deel te nemen aan een reeks van sportactiviteiten onder leiding van een gediplomeerd lesgever. De kostprijs is 10 euro voor vijf lessen. Voor volwassenen is er tot eind 2019 een aanbod in het kader van sportshoppen: op donderdagavond van 19u tot 20u is er Fatburner en van 20u tot 21u fitness. Dit gaat door in het Gemeenschapshuis in Zeebrugge. Op maandag van 13.30u tot 14.30 is er aerobic/fitheidsgym in het Gemeenschapshuis voor senioren.
Er is een voetbalclub ‘Zeehaven Zeebrugge’ voor kinderen vanaf zes jaar en een tennisclub ‘Zeebries’ voor kinderen vanaf zes jaar en volwassenen.
De school Roezemoes organiseert zelf sportieve naschoolse opvang genaamd
‘Sportsnack’.
Cultuur
Brugge Plus organiseert er in de zomervakantie film op het strand en de
Uitwijkencaravaan houdt er halt om van de buurt een gezellig minicultuurdorp te maken.
Drie keer per jaar is er kermis in Zeebrugge: in maart, juli en augustus. Het feestcomité van Zeebrugge organiseert in juli & augustus activiteiten voor haar bewoners.
Carnavalsverenigingen ‘Orde van de Zeesluffer’ organiseert elk jaar een verkiezing voor carnavalprins(es) en een carnavalstoet. Ook zijn er gedurende het jaar verschillende rommelmarkten in Zeebrugge.
7. Maatschappelijke dienstverlening
Het OCMW Brugge en de welzijnsverenigingen organiseren zitdagen in het diensten – en buurtcentrum d’Oude Stoasie. Hieronder wordt een overzicht weergegeven van de bestaande zitdagen:
▪ Intake maatschappelijke dienstverlening: het eerste aanspreekpunt voor iedereen die gebruik wil maken van de dienst- en hulpverlening van het OCMW Brugge. Zij zijn elke donderdag aanwezig van 9.00 u tot 11.30 u;
▪ Budget – en Schuldhulpverlening: geeft éénmalig advies over schuldeisers, facturen of contracten,… Er wordt ook bekeken voor welke hulpverlening men in aanmerking kan komen. (budgetbegeleiding, budgetbeheer, collectieve
19 schuldenregeling) Ze zijn er elke eerste en derde dinsdagvoormiddag van de maand van 9.00 u tot 11.30 u;
▪ Dienst Woonbegeleiding van Vereniging ’t Sas : geeft advies en ondersteuning bij sociale huisvesting, huurwetgeving, thuisloosheid, verhuizen,
woonbegeleiding,… Ze zijn er elke eerste en derde maandag van de maand van 9.00 u tot 11.30 u;
▪ Sociaal Verhuurkantoor Brugge verhuurt woningen aan wie moeilijk een woonst vindt op de private huurmarkt. Men kan zich tijdens deze zitdag inschrijven op de wachtlijst voor een sociale woning. Ze zijn er elke 1e en 3e woensdagnamiddag van de maand van 14.00 u tot 16.30 u;
▪ Brugs Netwerk Vrijetijdsparticipatie biedt vrije tijdsactiviteiten aan een voordelige prijs. Ze zijn er elke eerste maandag van de maand van 14.00 u tot 16.30 u;
▪ Vereniging De Schakelaar beantwoordt met hun energie loket alle vragen over energie. Ze zijn er elke tweede en vierde maandag van de maand van 14.00 u tot 16.30 u;
▪ Trajectbegeleiding ondersteunt cliënten die leefloon ontvangen. Ze zijn er elke woensdagvoormiddag van 9.00 u tot 11.30 u;
▪ De sociale kruidenier verkoopt kwalitatieve voeding, onderhoudsproducten en verzorgingsproducten aan mensen met een beperkt budget. De mobiele KABA komt op woensdag naar Zeebrugge op volgende locaties:
o buurtcentrum d' Oude Stoasie
elke 1ste, 3de en 5de woensdag van de maand van 10.00 u tot 11.30 u
o speelplaats naast de ‘Albatros’, Ploegstraat 28
elke 2de en 4de woensdag van de maand van 10.00 u tot 11.30 u
▪ Dienst Zorgverlening ondersteunt mensen om zo lang mogelijk thuis te kunnen wonen. Ze zijn er in
o diensten– en buurtcentrum d’Oude Stoasie
elke tweede en vierde dinsdag van de maand van 13.30 tot 16.00
o gemeenschapshuis Zeebrugge, Marktplein 12
elke eerste, derde en vijfde dinsdagnamiddag van de maand van 14.00 u tot 16.30 u
20 De regioverpleegkundige van Kind en Gezin gaat door middel van huisbezoeken langs bij Zeebrugse gezinnen. Het project Z-art biedt huiswerkbegeleiding aan schoolgaande kinderen in Zeebrugge.
8. Gezondheid
Er zijn drie huisartsen in Zeebrugge.
• Huisartsenpraktijk Zeezorg (Dr. Koen Steel en Gert Steel) (Ploegstraat 10, Zeebrugge)
• Thomas Vandamme (De Môle, Brusselstraat 56, Zeebrugge)
Er zijn geen tandartsen in Zeebrugge. De dichtstbijzijnde tandartspraktijk is in Lissewege.
Er zijn drie apotheken in Zeebrugge:
• Apotheek Baeyens (Heiststraat 108, 8380 Zeebrugge)
• Portpharma (Kustlaan 161, 8380 Zeebrugge)
• Apotheek Havendam (Brusselstraat 34, 8380 Zeebrugge)
Er zijn twee kinesisten in Zeebrugge:
• Kinesitherapie - praktijk De Rederskaai
• Piet Van Ooteghem (Ploegstraat)
21 Er zijn geen logopedisten gevestigd in Zeebrugge. Logopedisten uit nabijgelegen regio’s komen wel ter plaatse naar scholen in Zeebrugge. Elke maandag komt Dokters van de Wereld naar de kerk in Zeebrugge voor gratis medische consultaties.
9. Omgeving
9.1 Leegstand
Er zijn 17 leegstaande gebouwen in Zeebrugge. In totaal zijn er in Brugge 206 leegstaande panden. 8% van de leegstaande gebouwen in Brugge staan in Zeebrugge, terwijl 3% van de bevolking van Brugge in Zeebrugge woont. Gezien de lage absolute cijfers zijn de
procentuele gegevens hier minder relevant. Daarnaast betekent leegstaand een gebouw dat niet gebruikt wordt volgens zijn functie of in veel gevallen een zeer lang aanslepende verbouwing.4
9.1 Speelpleintjes
54 Gegevens van Marc Cockuyt, september 2019.
5 https://www.brugge.be/speelkaart_webpdf
22 Op papier zijn er verschillende speelplekken in Zeebrugge. Opvallend is de afwezigheid van een locatie in de stationswijk. Daarnaast zijn de speelplekken weinig kwalitatief. Het
marktplein staat er bv op als speelplek met ruimte voor basketbal en spelprikkels, maar komt
23 in de praktijk neer op een verhard plein met basketbalring en speelobject. Enkel de site bij de Landdijk komt in de buurt van het klassieke beeld van een speeltuin.
speelplek marktplein
9.3 Sociale woonwijken
Er zijn voorlopig geen Zeebrugse cijfers, enkel Brugse cijfers6. Binnenkort krijgen we cijfers op buurtniveau i.k.v het lokaal sociaal beleid.
Globaal gezien zit Brugge onder het gemiddelde van aantal sociale huurwoningen tov particuliere huishoudens (7.5% Brugge tov 9% gem.) De wachtlijst is kleiner dan andere centrumsteden (5.3% vs. 8%). Maar in absolute cijfers staan 2814 huishoudens in Brugge op de wachtlijst. Gezien de hoge graad van kansarmoede in Zeebrugge kunnen we ervan uitgaan dat veel van de Brugse gezinnen op de wachtlijst staan.
Sociale woningen zijn gemixt met gewone woningen, er zijn geen specifieke woonblokken of wijken.
9.4 Openbare gebouwen en ruimte, activiteiten
- Gemeenschapshuis: geschikt voor culturele activiteiten zoals toneel, muziek, lezingen, voordrachten en vergaderingen. Incl. trouwzaal, bar en ontmoetingsruimte. Gericht op amateurgezelschappen, niet bedoeld voor privaat gebruik7. In gemeenschapshuis zit ook het WUK-kot, een initiatief van Route 36 waar elke vrijdagavond jongeren tussen 12j en 16j kunnen ontspannen en ontmoeten.
- D’oude stoatie is het dienstencentrum van Mintus en is voornamelijk gericht op senioren.
- Activiteiten en gebruik van het strand is zeer seizoensgebonden o Strandbibliotheek van juni tot september
6 Omgevingsanalyse LSB
7 Effectief gebruik checken bij Christophe Jolly.
24 o Sportactiviteiten sportdienst in de zomer: strandloop, beachvolleybal,
krachtbal, zeezwemmen e.a
o In het zomerseizoen is er ook doorlopend sport en spelmateriaal ontleenbaar op het strand.
o Film op het strand in de zomer.
- De Bibliotheek is drie dagen per week open, 10u per week in totaal (maandag, woensdag, zaterdag). De bibliotheek van Brugge kiest voor een beleid waarbij elke bibliotheek een uitgewerkt jeugdaanbod heeft.
- Parken en andere openbare ruimte zijn weinig gericht op gezinnen o Petanquebanen bij bastenakenstraat
o Natuurgebied de fonteintjes duinen
o Stuk van Zeebos (gedeeld met Blankenberge): ook natuurgebied voor vogelspotters
25
9.5 Revitalisering
8Op 29 september 2017 werd het eindrapport van de revitaliseringsstudie gepubliceerd. De studie werd ontwikkeld in opdracht van het Vlaams Team Stedenbeleid en de Stad Brugge.
Voor de studie werd beroep gedaan op de expertise van Architecture Workroom Brussels. De insteek van de studie lag vooral op infrastructuur en omgeving, maar gaat ook dieper in op systemen en bevat een voorstel tot actieplan.
Zeebrugge als buurt bestaat uit vier subsystemen:
- Zeebrugge als stad
- Zeebrugge als haven/werkplaats - Zeebrugge als kustplaats
- Zeebrugge als polder
Deze vier systemen hebben elk hun eigen impact op Zeebrugge en zitten ook in een kluwen van processen en beleidsniveaus. Zo heeft het dossier van de nieuwe zeesluis een zeer grote impact op Zeebrugge. Zolang het toekomstperspectief hierrond onduidelijk is, zitten ook alle andere dossiers vast. Van het voorgestelde actieplan werd nog niet veel gerealiseerd.
In de studie “Toekomst Zeebrugge vandaag en morgen (2017)” spreekt men van een nood aan kwalitatieve publieke ruimte als hefboom9. Hiervoor werden elf toekomstsites
voorgesteld:
1. Ontspanningsplein: Het plein rond de Stella Maris-kerk heeft nood aan een
herinrichting en meer activiteiten voor jong en oud. Zo komt deze centrale plek nog meer tot haar recht als veilige en attractieve ontmoetingsplek in het hart van de Strandwijk.
8 http://downloads.brugge.be/coordinatie/revitaliseringzeebruggex.pdf
9 https://www.brugge.be/brochure-de-toekomst-van-zeebrugge
26 2. Strandomgeving 2.0: Zeebrugge heeft met zijn ‘grootste strand van België’ een enorme troef in handen. De afstand tussen de dijk en het water is echter groot waardoor het strand vaak onbenut blijft. Om dit op te vangen, kunnen verschillende knappe initiatieven worden uitgewerkt.
3. Kusttransferium: Deze ruimte wordt vandaag onderbenut als toegangspoort tot de Strandwijk en het strand. De studie stelt voor om op lange termijn een deel van de weg en de sporen te overkappen om zo onder andere de geluidshinder te beperken. Het nieuwe platform kan op die manier een kwalitatieve publieke ruimte vormen als toegangspoort tot de Strandwijk. Het zou een knooppunt kunnen worden van allerlei duurzame en openbare vervoersstromen en openbare verbindingen.
4. Activiteitenberm: Het gedeelte tussen de Baron de Maerelaan en de Visartsluis is tot op vandaag een weinig kwalitatieve verbinding. Door de overstromingswerende
maatregelen ontstaat de opportuniteit om op deze locatie een wandel- en fietsboulevard aan te leggen met uniek zicht op de haven.
5. Kustpark: Na de sanering van de gronden biedt de ex-militaire zone Knaepen veel mogelijkheden om een publieke ruimte te ontwikkelen als schakel tussen de Strandwijk en de Stationswijk. Dit park kan dan een brede waaier aan activiteiten aanbieden.
6. Infrastructuurpark: De ontwikkeling van de infrastructuurwerkzaamheden voor de havenringweg (Nx) biedt mogelijkheden om de verschillende polderlandschappen beter met elkaar te verbinden en nieuwe recreatieve landschappen te voorzien.
7. Maakbare kade: De omgeving van de Visartsluis heeft ruimtelijk verschillende mogelijkheden. Op deze strategische plaats in Zeebrugge moet dus ingezet worden op een aantrekkelijke ingerichte ruimte - ongeacht of er in de toekomst op deze locatie een nieuwe sluis wordt gerealiseerd.
8. Kadeambitie: De kades kunnen worden omgevormd tot kwalitatieve en aantrekkelijke publieke ruimtes waarbij de zwakke weggebruiker op de eerste plaats komt.
9. Stedelijk scharnier: Op dit centraal gelegen terrein (naast het perceel van de nieuwe cruiseterminal) kan een aantrekkelijke publieke ruimte gecreëerd worden.
10. Stadsboulevard: De Kustlaan kan worden ontwikkeld als een centrale groene
boulevard waarbij fietsers, voetgangers, openbaar vervoer en autoverkeer ruimte krijgen.
11. Dorpsgrens: Hier kan een aantrekkelijke omgeving gecreëerd worden waarbij de sportterreinen worden geclusterd.
27 Vanuit het perspectief van kinderen en hun gezinnen biedt het kustpark op de site Knaepen veel potentieel. Het ligt geografisch centraal tussen de vier wijken en kan een vrijetijds- en ontspanningsfunctie spelen. Ook het ontspanningsplein biedt mogelijkheden binnen vrije tijd en ontspanning.
Een onderschatte, maar prioritaire verandering is het ontsluiten van de wijken aan de hand van zowel goed openbaar vervoer als goede verbindingen voor zwakke weggebruikers. De zogenaamde F31 die Brugge verbindt met Zeebrugge en in Zeebrugge aansluiting zoekt in zowel oostelijk als westelijke richting10 is nog in aanleg en loopt voorlopig enkel van Brugge naar Lissewege. In het beleidsprogramma 2019-2024 staat de verdere uitwerking van dit tracé gepland. Op moment van schrijven was nog geen duidelijke tijdsplanning duidelijk.
Voor dergelijke grote infrastructuurwerken kan het buurtgericht netwerk een katalysator zijn, maar het vraagt de samenwerking met diensten op zowel lokaal als bovenlokaal niveau.
Update november 201911: De Vlaamse Overheid communiceerde dat men definitief kiest voor een nieuwe sluis op de Visartsite met nieuwe verbindingsweg voor doorgaand verkeer via een tunnel onder de nieuwe sluis. De keuze voor deze piste heeft verregaande gevolgen voor Zeebrugge en de Zeebruggenaren, met onder andere onteigeningen aan de westkant en diverse infrastructurele ingrepen met impact op o.a het Visserskruis en bijhorend park. De verantwoordelijken van het project Toekomst van Zeebrugge zijn bezig met een update van de studie die rekening houdt met de gekozen site.
10. Verwerking kwalitatief onderzoek naar de noden van kinderen en gezinnen (0-12 jaar)
Naast objectieve info zoals cijfermateriaal, beleidsdocumenten etc. is het voor het buurtgericht netwerk Zeebrugge belangrijk te polsen naar de beleving van kinderen en ouders zelf.
Wat denken inwoners over Zeebrugge op de domeinen:
• Ontmoeting en sociale cohesie
• Kinderopvang en basisonderwijs
• Spel en vrije tijd
• Publieke ruimte
• (Preventieve) gezinsondersteuning en (preventieve) gezondheidszorg
• Ondersteuning van de uitoefening van grondrechten, onthaal en maatschappelijke dienstverlening.
• Belangenverdediging
Om deze info te bekomen hanteerden we verschillende methodieken, afhankelijk van de doelgroep:
10 https://fietssnelwegen.be/f31
11 VR 2019 2806 DOC.0939/2
28 1. De beleving van jonge kinderen vanaf 3 – 5 jaar is essentieel in onze zoektocht naar
specifieke noden (op bovenstaande domeinen). Het netwerk besliste deze doelgroep te bevragen via een open gesprek in de kleuterklas. De kleuterjuf of meester leidt het gesprek via een eigen ontworpen enquête (zie bijlage 1). Deze enquête werd
gecreëerd voor de kinderen van de lagere schoolleeftijd. De juf of meester namen deze vragen echter als richtlijn mee in het open gesprek om de specifieke info te bekomen.
Omdat bleek dat de enquête ook voor kinderen van het eerste leerjaar te hoog gegrepen was, besliste de juf/meester om ook hen te bevragen via een open gesprek, waarbij het boekje als richtlijn werd gebruikt.
2. De kinderen van 6-12 jaar werden bevraagd via een enquête. Elke leerling kreeg een individueel boekje waar enkele vragen per domein (zie boven) werden gesteld. De leerlingen hadden volgende antwoordmogelijkheden: nooit waar – soms waar – meestal waar- altijd waar. We kozen voor een gesloten vraagstelling teneinde zoveel mogelijk kinderen te kunnen bereiken. Om toch een zo ruim mogelijk beeld van hun noden te kunnen krijgen, vroegen we de leerkrachten om de signalen van kinderen op de vragen (via klasgesprekken) uitgebreid te noteren.
3. Daarnaast werden ouders/voogden bevraagd. Noden van zeer jonge kinderen (0 – 3 jaar) zijn moeilijk te genereren bij de kinderen zelf. Daarnaast woont elk kind in een setting met 1 of 2 volwassenen (of meer) die de zorg voor hen opnemen. Deze mensen beleven Zeebrugge op hun eigen manier en kunnen aanhalen wat ze nodig hebben om hun rol als ouder/voogd ten volle te kunnen uitoefenen, maar ook zichzelf verder te kunnen ontplooien. Elk kind bevindt zich immers in een context en die context speelt een grote rol in de ontwikkeling van elk kind. De ouders werden bevraagd via de methodiek: interview (zie bijlage 2).
4. Om een zo volledig mogelijk beeld te kunnen vormen werden ook mensen bevraagd die veel in contact komen met kinderen en hun gezinnen. Zoals leerkrachten,
apotheker, priester, dokter, hulpverlener, begeleid(st)er enz. … Ook zij vangen immers veel signalen op. Aan hen werd hetzelfde interview als deze van de ouders
voorgelegd. Er werd hen gevraagd naar signalen die ze bij elke vraag hadden ontvangen. Ook hun eigen visie was welkom.
In onderstaande hoofdstukken kun je de verwerkte info uit bovenstaande onderzoeken terugvinden.
29
10.1 Open gesprek met kinderen 2
dekleuter tot en met 1
steleerjaar
Vrienden in Zeebrugge (Ontmoeting en versterking sociale cohesie) De belangrijkste ontmoetingsplaatsen voor kinderen van de lagere school zijn:
- het park - de voetbalclub - het strand
- de kinderboerderij - de klas
Kinderen die in de strandwijk wonen vinden het jammer dat ze de tram moeten nemen om naar andere wijken te gaan. Het onveilige kruispunt zorgt ervoor dat ze afhankelijk zijn van ouders om bij vriendjes te gaan spelen. Ze kunnen met andere woorden niet altijd op eigen initiatief en op een veilige manier de andere wijken in Zeebrugge bereiken. Sommige
kinderen wonen in een straat waar geen of weinig kinderen wonen. Acht op 29 leerlingen van het eerste leerjaar krijgt nooit vriendjes op bezoek.
De bevraagde kleuters hebben voornamelijk vriendjes:
- in klas - in Moesje - in het park - in de voetbalclub - op het marktplein
Bijna de helft van de kleuters (+/- 15 leerlingen) heeft contact met de buren.
Vakanties in Zeebrugge (Kinderopvang en basisonderwijs)
Kleuters spenderen schoolvakanties voornamelijk in de buitenschoolse kinderopvang zoals de Zocjes of Moesje, bij grootouders of alleen thuis. Veel kinderen gaan niet op reis tijdens schoolvakanties. Sommige kinderen bezoeken familie in hun thuisland.
De bevraagde lagere schoolkinderen gaan tijdens schoolvakanties voornamelijk naar de buitenschoolse opvang of worden opgevangen door familie. Opvallend: veel kinderen (leeftijd 7 en 8 jaar) blijven alleen thuis, soms ook ’s avonds en/of ’s nachts. Op kamp gaan met de Zeescouts is een favoriet van veel kinderen. Er is een duidelijke vraag naar meer kampen in Zeebrugge tijdens schoolvakanties.
De kinderen van het derde leerjaar willen een speelpleinwerking in Zeebrugge. Sommige kinderen willen meer buitenspeelruimte in de Zocjes.
Spelen in Zeebrugge (Vrije tijd)
30 Op de vraag waar kinderen (kleuters en lagere school) in Zeebrugge vaak spelen, worden er voornamelijk de volgende vier plaatsen geantwoord: het park, de kinderboerderij, het marktplein of het strand. Negen van de 29 kinderen van het eerste leerjaar (leeftijd 6 jaar) spelen vaak in het park zonder ouderlijk toezicht. De speeltuin op het marktplein kan voor veel kinderen nog verbeteren. (lees: groter en meer spelprikkels)
De algemene tendens is dat er een zeer beperkt aanbod voor hobby’s is in Zeebrugge. Voor veel sporten of hobby’s zoals dansen, turnen, toneel,… moet men zich naar Knokke of
Blankenberge verplaatsen wat niet voor alle gezinnen vanzelfsprekend is. Dit wordt door veel kinderen als een gemis ervaren. De bevraagde lagere schoolkinderen missen eveneens een binnenspeelruimte, een skatepark, een zwembad en een bioscoop.
Gezond zijn in Zeebrugge (‘Preventieve’ gezinsondersteuning en ‘preventieve’
gezondheidszorg)
Acht op 30 leerlingen van het eerste leerjaar zijn nog nooit naar de tandarts geweest. Amper zes kinderen van deze klas zeggen dagelijks groenten te eten.
In het tweede leerjaar eet een zestal van 31 kinderen bijna nooit groenten omdat ouders niet altijd zelf koken. De helft van deze klas gaat niet elk jaar naar de tandarts. Zowel bij de kleuters als lagere schoolkinderen wordt er dagelijks fruit gegeten in de klas.
De omgeving in Zeebrugge (Publieke ruimte)
Wanneer we kleuters vragen naar de omgeving in Zeebrugge, antwoorden ze met wat voor hen de meest gekende plaatsen zijn: park, bibliotheek, kinderboerderij, strand en het marktplein.
Bij de lagere schoolkinderen komen enkele onderwerpen steevast terug. Zo vertellen veel kinderen dat het gevaarlijk is om te fietsen in Zeebrugge. De Kustlaan is een heel gevaarlijk oversteekpunt en niet aangepast aan fietsers. Er zijn (te) veel vrachtwagens en auto’s wat zorgt voor een slechte luchtkwaliteit. In drie van de vier bevraagde klassen melden de leerlingen dat er in Zeebrugge veel zwerfvuil is.
Hulp krijgen in Zeebrugge (Maatschappelijke dienstverlening)
We kregen voor deze vraag geen input van de bevraagde kinderen.
De rechten van kinderen in Zeebrugge (Belangenverdediging) We kregen voor deze vraag geen input van de bevraagde kinderen.
31 Signalen bij de open vragen
i. Wat zou je graag doen in je buurt in de vakantie?
Kleuters gaven op deze vraag de volgende suggesties:
- Springkasteel
- Trampoline springen
- Zwemmen
- Dansen
De wensen van de lagere schoolkinderen zien er grotendeels gelijkaardig uit maar ze stelden ook nog onderstaande zaken voor:
- Skaten - Bioscoop - Circus
- Grotere attracties op de kermis - Indoor speeltuin
- Fietsroute
ii. Hoe zou je graag hebben dat je buurt eruit ziet?
Van de bevraagde kleuters geven er veel aan dat ze speelpleinen willen, een zwembad en veel groene bomen en gras. De bevraagde lagere schoolkinderen willen niet zoveel auto’s en vrachtwagens in de buurt, meer natuur en minder afval.
iii. Signalen bij ‘In mijn huis heb ik’:
Voldoende plaats om te spelen
Bij de bevraagde kleuters zijn er kinderen die geen tuin hebben, kinderen die een ‘koer’
hebben en kinderen met een tuin. Een kleuter gaf aan op een studio te wonen en dus één ruimte te hebben om te spelen, eten en slapen. Verder was er beperkte feedback op dit topic.
Bij de bevraagde lagere schoolkinderen waren er meer verdeelde meningen. Sommige kinderen hebben binnen geen of te weinig plaats, (te) koude kamers in het huis of geen tuin.
Ik voel me thuis veilig
Beperkte input bij de bevraagde kleuters.
Sommige van de bevraagde lagere schoolkinderen voelen zich niet altijd veilig als ze alleen thuis zijn. (2e leerjaar) Enkelen waren al eens getuige van verbaal of fysiek geweld tussen volwassenen. (1e leerjaar) In het vijfde leerjaar is één kind dat aangeeft dat zijn gescheiden ouders veel ruzie maken en dat er soms sprake is van intrafamiliaal geweld.
32 Mijn huis is warm in de winter
Beperkte input bij de bevraagde kleuters.
Een achttal kinderen van het eerste leerjaar (30 leerlingen) signaleren dat de verwarming in hun huis defect is. Veel gebruikte oplossingen in deze situatie zijn dan een extra trui aantrekken, onder een dekentje zitten of iets warm drinken. Enkele kinderen hebben ook koud water tijdens de winter.
In mijn huis heb ik een proper toilet
Zo goed als alle bevraagde kleuters geven aan een toilet te hebben in hun woning.
Bij de bevraging van de lagere schoolkinderen werden geen opvallende antwoorden
genoteerd. Een drietal kinderen in het eerste leerjaar vinden dat hun toilet thuis niet proper is.
In mijn huis heb ik voldoende water om te wassen
De antwoorden van de bevraagde kleuters (2e en 3e kleuter) zijn divers. Enkele kleuters melden dat ze zich niet veel wassen. Sommigen antwoorden dat het water niet warm is of dat ze samen met hun broer of zus douchen.
Beperkte input bij de bevraagde lagere schoolkinderen.
Acht kinderen in de klas van het eerste leerjaar (30 leerlingen) wassen zich dagelijks. Één kind uit het tweede leerjaar (31 leerlingen) kan thuis het toilet niet meer doorspoelen als de regenput leeg is.
33
10.2 Enquêtes kinderen 2
detot en met 6
deleerjaar
131 unieke kinderen uit het 2de, 3de, 4de, 5de en 6de leerjaar werden bevraagd middels een persoonlijke enquête Ziggy Zoef (zie bijlage) omtrent hun beleving en bevindingen op verschillende domeinen in hun gemeente.
Het betreffen vooral gesloten vragen. Sommige domeinen zullen dan ook in de toekomst verder onderzocht moeten worden om een duidelijk, juist en volledig beeld te kunnen schetsen.
Hieronder wordt een overzicht weergegeven van de kinderen die werden bevraagd:
Geslacht (J/M) 58 jongens 56 meisjes
17 geen antwoord 131 totaal
Leeftijd
76 jonger dan 10 48 tieners
7 geen antwoord
131 totaal
Wijk
Strandwijk 2 Stationswijk 12 Visserswijk 20
Zeebrugge Dorp 66 Geen antwoord 31 totaal 131
Vrienden in Zeebrugge
Kinderen zijn relatief tevreden over het aantal speelplekken die ter beschikking worden gesteld in Zeebrugge om te kunnen spelen met hun vrienden. De antwoorden variëren tussen soms waar en altijd waar. We merken wel dat het voor meer dan de helft van de kinderen (53,5%) niet evident is om ook buiten de schooltijden te spelen met kinderen die niet in hun onmiddellijke omgeving wonen. 40,5% van de kinderen geven aan weinig tot niet te kunnen gaan naar plaatsen waar andere kinderen met hun ouders vertoeven binnen hun eigen gemeente.
Positief is wel dat de meerderheid van de kinderen aangeven dat hun ouders vaak
contacten hebben met buren en/of andere ouders. We mogen echter niet onderschatten dat ook 19% kinderen aangeven dat hun ouders weinig tot geen contact hebben met buren en/of andere ouders.
34 Vakanties in Zeebrugge
Opvallend is dat zeer weinig kinderen gebruik maken van de buitenschoolse
opvanginitiatieven de Zocjes of Moesje (63,4%). Dit is niet zo opvallend als we weten dat slechts 15,95% van de Zeebrugse kinderen tussen 3 en 11 jaar er terecht kunnen. Het lijkt erop dat de meeste kinderen ofwel terecht kunnen bij familie en/of vrienden, thuisblijven bij hun ouders of alleen thuis blijven. Meer dan 3/4de van de kinderen (71,8%) geven aan graag speelpleinwerking of vakantiekampen georganiseerd te zien binnen Zeebrugge.
Positief is dat 77,9% van de kinderen aangeven dat er voor hen hulp beschikbaar is bij het maken van hun huiswerk. Dit betekent echter ook dat 1 op 5 kinderen deze hulp echter niet ervaren.
In een klimaat waar de schoolse achterstand in het basisonderwijs significant hoger ligt dan het Brugs gemiddelde (zie kansarmoedeprofiel Zeebrugge) kunnen we als buurtgericht netwerk hier een belangrijk signaal uit halen.
3,8%
15,3%
12,2% 13,0%
6,1%
25,2%
38,2%
28,2% 29,8%
13,0%
32,8% 32,8%
29,8%
25,2%
21,4%
35,9%
10,7%
27,5% 28,2%
56,5%
2,3% 3,1% 2,3% 3,8% 3,1%
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
Ik vind dat er in Zeebrugge genoeg plaatsen zijn waar we
met andere kinderen kunnen spelen
Ik kan ook na school, in het weekend en in
de vakantie gemakkelijk spelen met kinderen die in een andere buurt
wonen dan mij
Met mama of papa kunnen we naar plaatsen in Zeebrugge
gaan waar ook andere mama's of
papa's met hun kinderen zijn
Mijn mama of papa praat graag met onze
buren
Mijn mama of papa zijn vrienden met andere mama's of
papa's
Vrienden in Zeebrugge
Nooit waar Soms waar Meestal waar Altijd waar Geen antwoord
35 Spelen in Zeebrugge
64,9% van de kinderen vertellen ons dat een aanbod aan leuke hobby’s in Zeebrugge vandaag onvoldoende aanwezig is. Ook de mogelijkheid om met andere kinderen
binnen te spelen is nauwelijks mogelijk volgens 60,3% van de leerlingen. Meer dan de helft van de kinderen (55,7%) geeft aan meer mogelijkheid te willen om deel te nemen aan activiteiten binnen Zeebrugge. 41,2% heeft hier geen of weinig behoefte aan. Toch zegt bijna de helft (48,9%) dat meer aanbod welkom is.
63,4%
16,0%
10,7%
20,6%
27,5%
5,3%
16,8%
33,6%
16,0%
44,3%
33,6%
11,5%
9,9%
26,7%
22,9%
14,5% 18,3%
28,2%
8,4%
22,1%
48,9%
19,1% 19,1%
53,4%
1,5% 1,5% 1,5% 1,5% 1,5% 1,5%
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
70,0%
In de vakantie ga ik naar zocjes of
Moesje
In de vakanties ga ik naar naar
familie of vrienden als mama of papa moeten werken of ergens naartoe
moeten
Ik zou graag hebben dat er in de vakantie leuke
kampjes of speelpleinwerking
wordt georganiseerd in
mijn buurt
In de vakantie blijf ik elke dag thuis bij mama en papa
Ik blijf alleen thuis als mama of papa moeten werken of ergens naartoe
moeten
Als ik hulp nodig heb bij mijn huiswerk, heb ik
iemand die mij kan helpen
Vakanties in Zeebrugge
Nooit waar Soms waar Meestal waar Altijd waar Geen antwoord
36 Gezond zijn in Zeebrugge
We starten met het positieve gegeven dat de meerderheid van de kinderen zegt meestal elke dag groenten en fruit te eten en medicijnen te krijgen van de apotheek wanneer ze ziek zijn. 70,2% gaan meestal één keer per jaar naar de tandarts en meer dan de helft (55%) geeft aan meestal naar de dokter te gaan bij ziekte.
Anderzijds moeten we ook stellen dat 41,2% van de kinderen niet of nauwelijks naar de dokter gaan wanneer ze ziek zijn. Ook gaan 27,5% van de kinderen niet of nauwelijks één keer per jaar naar de tandarts. 20,6% van de leerlingen kunnen niet of nauwelijks bij iemand terecht wanneer ze het moeilijk hebben thuis.
25,2%
37,4%
13,0%
16,0% 14,5%
39,7%
22,9%
35,9%
25,2% 26,7%
16,0%
27,5% 26,7%
19,1%
27,5%
16,0%
9,2%
21,4%
36,6%
27,5%
3,1% 3,1% 3,1% 3,1% 3,8%
0,0%
5,0%
10,0%
15,0%
20,0%
25,0%
30,0%
35,0%
40,0%
45,0%
In mijn buurt kan ik voldoende kiezen tussen leuke hobby's
om aan deel te nemen,
In Zeebrugge heb je plaatsen waar je binnen kan spelen met vriendjes (niet
thuis)
Ik kan genoeg meedoen aan activiteiten die
speciaal voor kinderen worden georganiseerd in mijn
buurt en die ik zelf ookgraag doe
Ik had graag meer keuze gehad tussen
verschillende activiteiten waar ik kan aan deelnemen in
mijn buurt
Ik doe niet graag mee aan activiteiten of
hobby's. Ik speel liever thuis of buiten
met mijn vrienden.
Spelen in Zeebrugge
Nooit waar Soms waar Meestal waar Altijd waar Geen antwoord
37 De omgeving in Zeebrugge
Alhoewel 48,9% van de kinderen zeggen zich niet altijd veilig te voelen in het verkeer, vinden 71,7% van de leerlingen het leuk om rond te fietsen in Zeebrugge. Misschien kunnen we echter rekening houden met het feit dat kinderen vaak de activiteit ‘fietsen’ op zich leuk vinden. De meeste kinderen (64,2%) vinden dat er in Zeebrugge genoeg natuur is om te spelen en te rusten. 32,9% zeggen echter van niet. Het meest opvallende in deze bevraging is dat meer dan de helft van de kinderen (53,4%) vindt dat er geen of nauwelijks leuke speelpleinen zijn in Zeebrugge.
14,5%
2,3%
19,8%
3,1% 1,5%
26,7% 25,2%
20,6% 21,4%
19,1%
27,5% 28,2%
8,4%
27,5%
42,7%
27,5%
42,0%
48,9%
44,3%
33,6%
3,8% 2,3% 2,3% 3,8% 3,1%
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
Wanneer ik ziek ben dan gaan we meestal
naar de dokter
Ik ga minstens 1 x per jaar naar de
tandarts
Ik eet elke dag groenten en fruit
Wanneer ik ziek ben, gaan we naar de
apotheek om medicijnen te kopen
Als ik het moeilijk heb thuis, kan ik bij iemand terecht die
mij probeert te helpen
Gezond zijn in Zeebrugge
Nooit waar Soms waar Meestal waar Altijd waar Geen antwoord
38 Hulp krijgen in Zeebrugge
Het overgrote deel van de kinderen (82,4%) zijn relatief blij met de financiële situatie van hun gezin. Ook geeft het overgrote deel van de kinderen (75,6%) aan dat hun ouders bij iemand terecht kunnen wanneer ze problemen ondervinden met hun huis.
Echter er zijn ook andere vaststellingen: 41,2% van de kinderen vinden dat niet (of meestal niet) alle kinderen op dezelfde manier worden behandeld. 32,1% van de kinderen kunnen nauwelijks ergens terecht wanneer ze zich bang of angstig voelen en 32% geeft aan dat Zeebrugge over onvoldoende plaatsen beschikt waar ze hulp kunnen vragen bij problemen. Hoewel dus blijkt dat meer dan de helft hier geen of nauwelijks problemen ondervinden, kunnen we bovenstaande cijfers als signaal interpreteren.
16,8%
9,2% 9,9%
29,0%
16,8%
36,6%
23,7%
13,7%
21,4%
32,1%
26,7%
23,7%
28,2% 26,7% 27,5%
17,6%
40,5% 43,5%
19,1% 20,6%
2,3% 3,1% 4,6% 3,8% 3,1%
0,0%
5,0%
10,0%
15,0%
20,0%
25,0%
30,0%
35,0%
40,0%
45,0%
50,0%
Ik vind dat er leuke speelpleinen zijn in
Zeebrugge
In Zeebrugge is er genoeg natuur waar we kunnen rusten of
spelen
In Zeebrugge is het leuk om rond te
fietsen
In Zeebrugge is er geen afval dat gewoon op straat ligt
Ik voel me veilig in het verkeer in mijn
buurt
De omgeving in Zeebrugge
Nooit waar Soms waar Meestal waar Altijd waar Geen antwoord
39 Rechten in Zeebrugge
Meer dan de helft van de kinderen (57,2%) vindt dat er voldoende wordt opgekomen voor de rechten van de kinderen in Zeebrugge. 36,6% hebben daar een ietwat andere mening over. Iets minder dan de helft (48,9%) vindt dat volwassenen onvoldoende luisteren naar de ideeën van kinderen, terwijl iets meer dan de helft (53,4%) vindt dat de burgemeester meestal wel veel doet voor kinderen. Opvallend is dat het overgrote deel van de kinderen (64,1%) wil betrokken worden wanneer er veranderingen binnen hun buurt kunnen plaatsvinden, terwijl 41,3% van de leerlingen zegt toch eigenlijk zelf niet zoveel mee te helpen om hun buurt te verbeteren.
11,5%
7,6%
19,1%
9,2% 5,3%
20,6% 24,4%
22,1%
13,0%
9,9%
31,3%
38,9%
32,8% 32,1%
29,0%
34,4%
26,7%
22,9%
43,5%
53,4%
2,3% 2,3% 3,1% 2,3% 2,3%
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
Als ik bang ben,kan ik dit aan iemand vertellen en hulp
krijgen
Ik vind dat er in Zeebrugge genoeg plaatsen zijn waar ik hulp kan vragen als ik
een probleem heb.
Alle kinderen in mijn buurt worden op
dezelfde manier behandeld, ook de
kinderen met een andere huidskleur,
taal of geloof
Mijn mama of papa kunnen bij iemand terecht als er een probleem is met ons
huis
Ik vind dat we voldoende centen hebben om gezond
eten te kopen, ons huis te verwarmen en
(soms) leuke uitstappen te betalen
Hulp krijgen in Zeebrugge
Nooit waar Soms waar Meestal waar Altijd waar Geen antwoord
