Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) ondergrondse afvalcontainers. BroNij b.v.

(1)

Bijlage 1.

Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E)

ondergrondse afvalcontainers

BroNij b.v.

(2)

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave 2

Inleiding 3

Hoofdstuk 1.

1.1 Afbakening 4

1.2 Werkwijze 4

Hoofdstuk 2. Risico Inventarisatie 5

2.1 Gebruiker 5

2.2 Onderhoudsmedewerker 8

2.3 Chauffeur 10

2.4 Reeds genomen maatregelen 12

Hoofdstuk 3. Fine en Kinney, risicoclassificatie, prioritering 21 en nieuwe beheersmaatregelen

3.1 Formule “Fine en Kinney” 21

3.2 Risicoclassificatie 21

3.3 Prioritering 22

3.4 Nieuwe beheersmaatregelen en termijnen 23 Hoofdstuk 4. Conclusies en aanbevelingen 28

Definities 29

Literatuurlijst en bronnen 30

Bijlage 1. Foto‟s 31

Bijlage 2. Media bericht risico R003 39

Bijlage 3. Media bericht risico R009,R018 en R027 40

Bijlage 4 Media bericht risico R025 41

Bijlage 5. Interviews 42

Bijlage 6. Observatieverslag 54

Bijlage 7. Berekeningsmethode en risicoclassificatie 56

Bijlage 8. Puntenlijst 57

Bijlage 9. Schematisch overzicht risico‟s 58 Bijlage 10. Uitleg PDCA/Deming cirkel 61

(3)

Inleiding op Risico Inventarisatie en Evaluatie

In deze RI&E worden de risico‟s beschreven van de ondergrondse afvalcontainer.

Dit wordt opgedeeld in drie verschillende categorieën, te weten gebruikers, chauffeurs en onderhoudsmedewerkers binnen de werkrelaties van BroNij b.v..

Het doel van deze RI&E zal zijn: “het beheersen van de risico‟s tot een aanvaardbaar niveau ten aanzien van de arbeidsveiligheid en de gebruiksveiligheid van de ondergrondse afvalcontainer”.

Deze risico‟s en de reeds genomen beheersmaatregelen worden geïnventariseerd door middel van observaties en interviews die gehouden zijn met eigen

medewerkers van BroNij b.v., medewerkers van de reinigingsdiensten en betrokken ambtenaren van diverse gemeenten.

In hoofdstuk 1 wordt eerst de afbakening en werkwijze besproken ten aanzien van de RI&E. De risico‟s en de reeds genomen beheersmaatregelen zijn

uitgewerkt in hoofdstuk 2. In hoofdstuk 3 wordt vervolgens de methode van:

”Fine en Kinny” besproken, waarop een risicoclassificatie, prioritering en nieuwe beheersmaatregelen volgen.

Tot slot volgen er in hoofdstuk 4 conclusies en aanbevelingen.

Deze RI&E heeft niet tot doel het falen van een organisatie of personen aan de kaak te stellen, echter alleen inzichtelijk te maken waar en welke

arbeidsgerelateerde veiligheidsrisico‟s aan de orde zijn.

(4)

Hoofdstuk 1.

1.1 Afbakening

Het dagelijks gebruik van de ondergrondse afvalcontainer brengt risico´s met zich mee. In deze RI&E wordt ingegaan op de risico‟s die gelden voor gebruikers, chauffeurs en onderhoudsmedewerkers bij het dagelijks gebruik ervan binnen de werkrelaties van BroNij b.v., te weten in de gemeenten Rotterdam, Den Bosch en de ISGO. In onderstaande de definities van de drie risicogroepen:

Gebruiker: De bewoner die zijn afval deponeert in een

ondergrondseafvalcontainer, alsmede personen die op welke wijze dan ook in aanraking komen met de ondergrondse afvalcontainer, maar hier geen werkzaamheden mee verrichten.

Onderhoudsmedewerker: Als onderhoudsmedewerker wordt gezien: de

medewerker die zich bezighoudt met het onderhoud en schoonmaken van de ondergrondse afvalcontainer op locatie.

Chauffeur: Als chauffeur wordt bedoeld de medewerker van de reinigingsdienst c.q. gemeente die de ondergrondse afvalcontainer ledigt. Hierbij is inbegrepen dat de chauffeur een voertuig bestuurt en de kraan op dit voertuig bedient om de ondergrondse afvalcontainer uit de betonbak te tillen en te ledigen in zijn voertuig.

Onderhoud van de ondergrondse afvalcontainer (hierna OGC genoemd in rapport) op externe locaties zijn buiten beschouwing gelaten, alsmede de risico‟s van de productie en assemblage van de OGC.

1.2 Werkwijze

Om tot deze RI&E te komen zijn diverse methoden gebruikt. Allereerst is er kennis vergaard door een literatuuronderzoek naar de veiligheid van de

ondergrondse afvalcontainer. De bestudeerde documentatie is terug te vinden de literatuurlijst.

Hierna zijn er 5 observaties uitgevoerd in de 3 gemeenten, waarbij risico‟s inzichtelijk zijn gemaakt. Het observatieverslag is terug te vinden in bijlage 6.

Tot slot zijn er 5 interviews gehouden met de betrokken actoren.

Deze interviews hebben plaatsgevonden met ambtenaren van de betreffende gemeenten, onderhoudsmedewerkers en reinigingsdiensten. Een overzicht van de interviews is terug te vinden in bijlage 5.

(5)

Hoofdstuk 2. Risico inventarisatie

In onderstaande paragrafen worden de risico‟s, inclusief een beschrijving daarvan, weergegeven.

2.1 Gebruiker

Risico R001: Uitglijden bij OGC

Tijdens het deponeren van afval door een gebruiker bestaat de kans op uitglijden over de metalen plaat. Dit kan gebeuren door onoplettendheid, gladheid of andere oorzaken.

Risico R002: Vingerbeknelling

Bij deponeren van een afvalzak moet de gebruiker de vulklep omhoog tillen en zijn afvalzak erin leggen, waarna bij het sluiten van de vulklep, de afvalzak in de opvangcontainer verdwijnt. Bij het omlaag gaan van de vulklep, bestaat de mogelijkheid dat er delen van de vingers beklemd kunnen raken.

Risico R003: Begeven in vulklep

De vulklep waarin door de gebruikers een afvalzak in gedeponeerd kan worden, zijn vrij toegankelijk en hierdoor bestaat de kans dat zich een spelend kind dan wel een dier zich erin zal begeven. Door mediaberichten is Nederland al diverse keren opgeschrikt dat een kind zich begeven heeft in een ondergrondse container.

In bijlage 2 is een tweetal media artikelen geplaatst van incidenten waarbij kinderen in een OGC zijn gekomen.

Risico R004: Begeven in OGC middel deurtje achterzijde

Voor de onderhoudsmedewerkers is aan de achterzijde van sommige OGC‟s een deurtje gemaakt, welk geopend kan worden om onderhoud te plegen.

Door diverse omstandigheden, zoals slecht onderhoud, nalatigheid of vandalisme komt het voor dat deze deur niet is afgesloten. Zo kunnen kinderen en/of dieren in de OGC terecht komen.

Tijdens observaties is gebleken dat van de totaal geobserveerde containers, er 2% van deze OGC‟s de deurtjes openstonden. Rotterdam geeft tijdens een interview aan dat haar chauffeurs per week gemiddeld 3 maal een open onderhoudsdeur aantreffen. Volgens de onderhoudsmedewerkers blijkt dat dit vaak voorkomt, reële cijfers kunnen zij echter niet geven. Wel wordt aangemerkt dat er veel sleutels in omloop zijn en dat de sloten van de Rotherm-container makkelijk met een tang opengedraaid kunnen worden.

Op foto 4 van bijlage 1 is een geconstateerde open onderhoudsdeur.

(6)

Risico R005: Schade door brand in OGC

Door vandalen wordt regelmatig brand gesticht in een OGC. Dit is iets wat op elk moment kan gebeuren, maar veelal zichtbaar wordt in de periode rond

oud&nieuw. Door de brand kan zichtbare (o.a. roet) schade, maar ook schade aan de zelfborgende moeren, waarbij het plastic verschroeid is, ontstaan. Hierdoor ontstaat de kans dat deze moeren ongewild los kunnen komen.

Uit de interviews met de onderhoudsmedewerkers blijkt dat onderhoud wel degelijk noodzakelijk is na een brand. Zo worden veren slapper, ontstaat er metaalmoeheid en schade aan zelfborgende moeren. Veelal blijven de containers na een brand nog gewoon in gebruik, totdat er onderhoud aan gepleegd wordt.

Dit met alle gevolgen van dien.

Risico R006: Verkeerd aanbieden afval

Regelmatig wordt afval naast de vulklep gedeponeerd. Dit kan door verschillende oorzaken: het afval past niet, de container is vol of de container is defect. Door de afvalzakken die naast de vulklep gedeponeerd zijn, kan er ongedierte op de OGC afkomen en spelende kinderen kunnen in aanraking komen met het afval.

Op foto 6 van de bijlage zijn afvalzakken te zien welk naast de afvalbak gedeponeerd zijn.

Risico R007: Struikelen over voetgangersplatform OGC

Tranenplaten behelzen de bovenkant van een OGC, welke dan gelijk met het straatniveau hoort te liggen. De bedoeling van tranenplaten is het voorkomen van uitglijden als er over heen gelopen wordt.

Uit observaties is gebleken dat 35% van de gevallen de traanplaten of de

rubberen tegels niet meer naar behoren aansluiten op het straatniveau waardoor de kans op valpartijen aanwezig is. Rotterdam en Den Bosch geven aan dat dit vaak voorkomt en dat ze regelmatig klachten van bewoners ontvangen.

Op foto 7 van bijlage 1 is een voorbeeld van oneffenheden welke regelmatig zijn aangetroffen.

Risico R008: Vallen in put

Dit komt voornamelijk voor wanneer de gebruiker zich bij de OGC bevindt ten tijde van het ledigen, of tijdens onderhoudswerkzaamheden. Dan kan de gebruiker in de put vallen, als de veiligheidsvloer niet werkt.

Uit interview blijkt dat in Rotterdam veel zogenoemde schaarvloeren niet goed functioneren.

Risico R009: Vallen van OGC

Tijdens het ledigen of onderhoudswerkzaamheden aan een OGC, zal deze uit de betonbak gehesen worden. Door materiaalproblemen of verkeerde werkwijze kan de OGC uit de kraan vallen en op de gebruiker terecht komen.

In 2006 is hierdoor al eens een dodelijk ongeval voorgevallen met een chauffeur zie bijlage 3 voor mediabericht omtrent dit ongeval.

(7)

Risico R010: Zwaaibewegingen OGC

Tijdens het lediging- of onderhoudsproces wordt de afvalcontainer uit de put gehesen. Door de afvalbak naar de zijkant te bewegen bestaat de mogelijkheid dat de afvalbak te ver uitzwaait en tegen een voorwerp of persoon aankomt.

Uit één interview (ISGO) is gebleken dat zich een incident heeft voortgedaan waarbij een fietser door een afvalbak is geraakt. De gevolgen waren gelukkig gering.

Op foto 12 van bijlage 1 is een zwaai beweging van een OGC zichtbaar tijdens het ledigingproces.

(8)

2.2 Onderhoudsmedewerker Risico R011: Uitglijden bij OGC

Tijdens de onderhoudswerkzaamheden bestaat de kans op uitglijden over de metalen plaat. Dit kan gebeuren door onoplettendheid, gladheid of andere oorzaken.

Risico R012: Beknelling tussen onderdelen OGC

Tijdens de werkzaamheden kunnen ledematen bekneld raken tussen de vulklep, echter ook tussen andere bewegende delen van de OGC.

Tijdens onderhoudswerkzaamheden is veelal de OGC uit de put gehesen. Als er onderhoud aan de veiligheidsvloer plaatsvindt, of als er defecten zijn aan de veiligheidsvloer, kan een onderhoudsmedewerker in de put vallen.

Risico R014: Afval in put

Tijdens schoonmaakwerkzaamheden onderin de put komt de

onderhoudsmedewerker in aanraking met afval. Hierdoor kan er schade worden opgelopen aan de gezondheid (voorbeelden: snijden aan voorwerpen, prikken aan naalden en inademing van gassen).

Risico R015: Verkeersgevaarlijke situaties

Onderhoudsmedewerkers voeren hun werkzaamheden op de locatie zelf uit.

Doordat de medewerkers zich hiervoor op de openbare weg begeven, bestaat de kans dat zij in een verkeersgevaarlijke situatie terecht komen.

Risico R016: Tillen van afval

Bij de werkzaamheden op locatie van de onderhoudsmedewerker is het mogelijk dat er door gebruikers afval naast de vulklep gedeponeerd is.

De onderhoudsmedewerker zal dit moeten verplaatsen om zijn werkzaamheden te kunnen verrichten. Door het verplaatsen van het afval bestaat de kans dat de medewerker lichamelijke klachten krijgt, door het tillen van het afval.

Op foto 6 van bijlage 1 is zwerfafval te zien welk naast de vulklep gedeponeerd is.

Risico R017: Agressie omstanders

Doordat de onderhoudsmedewerkers veelal werkzaamheden verricht op de openbare weg, kan het overige verkeer en omstanders gehinderd worden.

Door de hinder kan er door omstanders agressief gedrag (verbaal en/of fysiek) vertoond worden richting de onderhoudsmedewerkers.

(9)

Tijdens onderhoud van de OGC, zal deze uit de betonbak gehesen worden. Door materiaalproblemen of verkeerde werkwijze kan de OGC uit de kraan vallen en op de onderhoudsmedewerker terecht komen.

In 2006 is hierdoor al eens een dodelijk ongeval voorgevallen met een chauffeur, zie bijlage 3 voor mediabericht omtrent dit ongeval.

Risico R019: Emissiegassen

Onderhoudswerk wordt verricht door de medewerkers op locatie. Het overige verkeer blijft hen passeren en hierdoor komen de medewerkers in aanraking met de emissiegassen van deze voertuigen.

Tranenplaten behelzen de bovenkant van een OGC, welk dan gelijk met het straatniveau horen te liggen. De bedoeling van tranenplaten is het voorkomen van uitglijden als er over heen gelopen wordt.

rubberen tegels niet meer naar behoren aansluiten op het straatniveau waardoor de kans op valpartijen aanwezig is.

Rotterdam en Den Bosch geven aan dat dit vaak voorkomt en ze regelmatig klachten van bewoners krijgen.

Op foto 7 van bijlage 1 is een voorbeeld van oneffenheden welke regelmatig zijn aangetroffen

Risico R021: Zwaaibeweging OGC

Tijdens het onderhoudsproces wordt de afval uit de put gehesen. Door de afvalbak naar de zijkant te bewegen bestaat de mogelijkheid dat de afvalbak te ver uitzwaait en tegen een voorwerp of persoon aankomt.

Uit één interview (ISGO) is gebleken dat een incident zich heeft voortgedaan waarbij een fietser door een afvalbak is geraakt. De gevolgen waren gelukkig gering.

Op foto 12 van bijlage 1 is een zwaai beweging van een OGC zichtbaar tijdens het ledigingproces.

(10)

2.3 Chauffeur

Risico R022: Uitglijden bij OGC

Tijdens de ledigingactiviteiten bestaat de kans op uitglijden over de metalenplaat.

Dit kan gebeuren door onoplettendheid, gladheid of andere oorzaken.

Risico R023: Verkeersgevaarlijke situaties

Chauffeurs voeren hun werkzaamheden op de locatie zelf uit. Doordat de

medewerkers hiervoor op de openbare weg staan, bestaat de kans dat zij in een verkeersgevaarlijke situatie terecht komen.

Risico R024: Agressie omstanders

Doordat de chauffeurs veelal werkzaamheden verrichten op de openbare weg, kan het overige verkeer en omstanders gehinderd worden. Door de hinder kan er door omstanders agressief gedrag (verbaal en/of fysiek) vertoond worden richting de chauffeurs.

Tijdens het ledigen van een OGC zal deze uit de betonbak gehesen worden. Door materiaalproblemen of verkeerde werkwijze kan de OGC uit de kraan vallen en op de gebruiker terecht komen.

In 2006 is hierdoor al eens een dodelijk ongeval voorgevallen met een chauffeur, zie bijlage 3 mediabericht omtrent dit ongeval.

Risico R026: Ongewenst open OGC tijdens hijsen

Voor het ledigen van de OGC in het voertuig van de chauffeur zal de container uit de betonput gehesen worden richting het voertuig van de chauffeur. Ten tijde van het hijsen van de OGC kunnen de afvalkleppen aan de onderzijde van de

afvalcontainer open gaan waardoor het afval op de straat terecht komt. Dit door verkeerde werkwijze van de chauffeur, dan wel technische mankementen aan de OGC.

De chauffeur kan bij het ledigingproces in de betonput vallen, als de veiligheidsvloer niet werkt.

In 2009 is hierdoor een medewerker in de betonput terecht gekomen, zie mediabericht bijlage 4.

(11)

Risico R028: Afval naast de vulklep

Afval dat door gebruikers naast de afvalbak is gedumpt, vormt een risico voor de chauffeur. Voor het ledigen zal de complete bak uit de betonput omhoog gehesen moeten worden. De chauffeur zal moeten zorgen dat de tranenplaten vrij zijn van obstakels. De chauffeur moet hier eerst op toezien en dan kan hij beginnen met het hijsen. Vuilniszakken dienen verwijderd te worden van de tranenplaten. Hier ontstaat het risico op lichamelijke klachten.

Op foto 6 van bijlage 1 is de OGC met daarbij zwerfafval te zien, dit ondanks een sticker op de container waarop vermeld staat dat het een boete kan opleveren.

Risico R029: Emissiegassen

Het voertuig van de chauffeur produceert uitlaatgassen. Naast deze uitlaatgassen komt de chauffeur tijdens zijn werk in contact met meerdere passerende

voertuigen. Het inademen van de uitlaatgassen van deze voertuigen vormt een risico voor de gezondheid van de chauffeur.

Risico R030: Gehoorschade

Voor het ledigen van de glasbak in het algemeen kan er gehoorbeschadiging optreden bij de chauffeur. Nadat de glasbak uit de put is getild, wordt deze geledigd in de vrachtwagen van de chauffeur. Het gerinkel van het vallend glas kan een hoog aantal decibel produceren.

Tranenplaten behelzen de bovenkant van een OGC, welk dan gelijk met het straatniveau horen te liggen. De bedoeling van tranenplaten is het voorkomen van uitglijden als er over heen gelopen wordt.

rubberen tegels niet meer naar behoren aansluiten op het straatniveau waardoor de kans op valpartijen aanwezig is. De Rotterdam en Den Bosch geven aan dat dit vaak voorkomt en ze regelmatig klachten van bewoners krijgen.

Op foto 7 van bijlage 1 is een voorbeeld van oneffenheden welke regelmatig zijn aangetroffen.

Risico R032: Zwaaibeweging OGC

Tijdens de lediging wordt de afvalbak uit de put gehesen. Door de afvalbak naar de zijkant te bewegen bestaat de mogelijkheid dat de afvalbak te ver uitzwaait en tegen een voorwerp of persoon aankomt.

Uit één interview (ISGO) is gebleken dat een incident zich heeft voortgedaan waarbij een fietser door een afvalbak is geraakt. De gevolgen waren gelukkig gering.

(12)

2.4 Reeds genomen beheersmaatregelen:

Gebruiker:

Risico R001:

Door de fabrikanten is reeds een zogenoemde traanplaat aangelegd, waarmee het risico op uitglijden verminderd wordt. Ook wordt door sommige fabrikanten

rubberen tegels aangebracht tegen het uitglijden.

Bij onderhoudswerkzaamheden worden minimaal 1x per jaar de traanplaten schoongemaakt.

Op foto 1 van bijlage 1 is een foto te zien waarop de zogenoemde traanplaat aanwezig is.

Risico R002:

Door de fabrikanten is reeds een ruimte van enkele centimeters gerealiseerd, waardoor de kans op vingerbeknelling geminimaliseerd wordt.

Op foto 2 van bijlage 1 is een foto te zien van een OGC waarbij in sluiting van de vulklep een kleine opening aanwezig is.

Risico R003:

Uit de gehouden interviews blijkt dat de gemeenten ISGO en Den Bosch, en in mindere mate Rotterdam gebruik maken van een passensysteem, wat er mede voor zorgt dat kinderen en/of dieren niet in de vulklep terecht komen.

Op foto 3 van bijlage 1 is een OGC te zien waarbij gewerkt wordt met een pasje.

Risico R004:

Door de fabrikanten zijn sloten op de deurtjes aanbracht, waardoor alleen bevoegde personen de deurtjes kunnen openen. Tevens zorgt regelmatig onderhoud ervoor dat sloten vernieuwd worden, danwel vast worden gezet, waardoor de kans kleiner wordt dat de deurtjes spontaan open gaan staan. Den Bosch geeft aan zelfs in bepaalde wijken zogenoemde “hufterproofsloten” te gebruiken.

Op foto 5 van bijlage 1 is een onderhoudsdeur te zien met een deugdelijk slot.

Risico R005:

De OGC‟s zijn op zodanige wijze geconstrueerd, dat de kans op hoge vlammen nihil is en weinig zuurstof in de OGC kan komen waardoor de brand zich uiteindelijk zou moeten doven. In de gebruikershandleiding Afvalcontainer van Sulo is hierover terug te vinden op bladzijde 7: “indien de container gevuld is met brandbaar materiaal en dit wordt aangestoken, zullen de stalen- en

betononderdelen niet dusdanig constructief aangetast worden, dat hierbij gevaar ontstaat voor de omgeving”.

(13)

Risico R006:

Het jaarlijks onderhoud aan de afvalcontainer zorgt ervoor dat deze intact blijft, zodat bijvoorbeeld de kettingen, hijstang en vulklep blijven werken.

Ook kan een handhavingsbeleid ervoor zorgen dat afval op de juiste manier wordt aangeboden. Daarnaast ontvangen de bewoners bij de plaatsing van de OGC een instructiebrief waarop vermeld wordt dat er geen afval naast de bak geplaatst mag worden en hoe er op de juiste wijze mee om te gaan.

Uit gehouden observaties is gebleken dat gemeenten verschillend met het handhavingsbeleid omgaan. Stickers op de containers en voorlichting zijn een vaak gebruikt middel ter voorkoming van het verkeerd aanbieden van afval.

Risico R007:

Bij plaatsing van de OGC wordt gezorgd dat deze netjes aansluit op het straatwerk en er geen oneffenheden zijn.

Rotterdam en Den Bosch gaven aan dat zij de oneffenheden aanpassen mocht geconstateerd worden dat de OGC niet meer goed aansluit op het straatniveau.

Dit gebeurt nadat de gemeente klachten van chauffeurs of bewoners ontvangen.

De onderhoudsmedewerkers geven aan dat zij het bij de gemeente melden, mochten zij constateren dat er oneffenheden zijn en dat het dan aan de gemeente is om het aan te passen.

Risico R008:

Een veiligheidsvloer zorgt ervoor dat na het uitnemen van de OGC de put wordt afgesloten, zodat er geen personen in de put kunnen vallen. Binnen alle

gemeenten word gebruik gemaakt van veiligheidsvloeren. Door onderhoud worden de veiligheidsvloeren in goede staat gehouden.

Uit interviews blijkt dat de veiligheidsvloeren van de Sulo-container veelal

werken, echter dat de vloeren van Rotherm en Bammens vaak defecten vertonen en onder in de put blijven staan (in circa 50% van de gevallen)

Veel gemeenten geven aan dat zij veiligheidsvloeren willen die automatisch sluiten als de bak uit de betonput getild wordt (klapvloeren).

Bij het constateren van gebreken hierin geven onderhoudsmedewerkers of chauffeurs dit meteen door en wordt er actie ondernomen om het probleem te verhelpen.

Op foto 8 van bijlage 1 is een zogenoemde klapvloer zichtbaar, waarna de betonput dicht is, mocht de container eruit gehesen zijn.

(14)

Risico R009:

Uit observatie is gebleken dat de chauffeur op een afstand staat en hierdoor overzicht heeft of er geen personen in de buurt komen.

Den Bosch geeft aan dat haar chauffeurs boven op de vrachtwagen staan en hierdoor ook overzicht hebben.

De geïnterviewden geven aan dat de chauffeurs, die belast zijn met het

leegmaken, intern opgeleid worden. Hierdoor wordt er gezorgd dat op de juiste manier wordt gehesen. Jaarlijks onderhoud aan het hijsmechanisme verkleint de kans op materiaalproblemen.

Uit de gehouden interviews blijkt dat er in deze gemeenten nog geen container uit een kraan gevallen is.

Risico R010:

Door een speciale opleiding die de onderhoudsmedewerkers en chauffeurs hebben gevolgd wordt er op een veilige manier gehesen.

Ook zorgt onderhoud ervoor dat het hijsmechanisme deugdelijk blijft functioneren en zo zwaai-incidenten door falen van materiaal ingeperkt wordt.

(15)

Onderhoudsmedewerker:

Risico R011:

Door de fabrikanten is reeds een zogenoemde traanplaat aangelegd, waarmee het risico op uitglijden verminderd wordt. Ook wordt door sommige fabrikanten

rubberen tegels aangebracht tegen het uitglijden.

Risico R012:

Door de fabrikanten is reeds een ruimte van enkele centimeters gerealiseerd, waardoor de kans op vingerbeknelling geminimaliseerd wordt. Jaarlijks onderhoud zorgt ervoor dat de vulklep blijft werken en dat er voldoende ruimte beschikbaar blijft tussen de vulklep en het huisje. Daarnaast is er een VCA-opleiding voor onderhoudsmedewerkers, om veilig te kunnen werken.

Op foto 2 van bijlage 1 is een foto te zien van een OGC waar bij sluiting van de vulklep een kleine opening aanwezig is.

Risico R013:

Een veiligheidsvloer zorgt ervoor dat na het uitnemen van de OGC de put wordt afgesloten, zodat er geen personen in de put kunnen vallen. Binnen alle

gemeenten wordt gebruik gemaakt van veiligheidsvloeren. Door onderhoud worden de veiligheidsvloeren in goede staat gehouden.

werken, echter dat de vloeren van Rotherm en Bammens vaak defecten vertonen en onder in de put blijven staan (in circa 50% van de gevallen)

Bij het constateren van gebreken hierin gegeven onderhoudsmedewerkers dit meteen door en wordt er actie ondernomen om het probleem te verhelpen Uit 4 observaties blijkt dat er altijd één medewerker boven, op straatniveau, aanwezig is en de omgeving in de gaten houdt. Bovendien wordt er gebruik gemaakt van een ladder om de betonput in te komen. Wel valt het op dat de betonput niet wordt afgezet door middel van een afzetlint of bebording.

(16)

Risico R014:

De onderhoudsmedewerkers hebben allen hun VCA-basiscertifidaat, alsmede een diploma tot keurmeester. Tevens hebben de onderhoudsmedewerkers PBM‟s tot hun beschikking, welke zij dan ook dragen (veiligheidsschoenen, handschoenen en overall).

Uit observaties blijkt dat de medewerkers hun PBM‟s gebruiken, echter geen mondkapje. Bij grote hoeveelheden afval wordt een knijper gebruikt aan de kraan, die ervoor zorgt dat de onderhoudsmedewerker in mindere mate het afval zelf hoeft te verplaatsen.

Foto 10 van bijlage 1 toont afval welk in de mogelijk in de put terecht nadat deze tijdens het ledigen niet in de vrachtwagen van de chauffeur is beland.

Risico R015:

De onderhoudsmedewerkers geven aan dat zij proberen zo min mogelijk in verkeersgevaarlijke situaties te komen, door onderhoud uit te stellen of het voertuig te parkeren op de stoep of fietspad en dan de omgeving af te zetten met pionnen.

Ook heeft de werkgever veiligheidsvesten beschikbaar gesteld voor de onderhoudsmedewerker.

Uit observaties blijkt dat de onderhoudsmedewerkers geen veiligheidshesje droegen. Tevens valt op dat de omgeving niet wordt afgezet door middel van bebording dan wel lint.

Risico R016:

De onderhoudsmedewerkers beschikken over een kraan met knijperbak op hun voertuig die bedoeld is om afval mee op te tillen en te verplaatsen.

De onderhoudsmedewerkers zijn VCA-opgeleid, waar onder andere aan bod is gekomen om op de juiste manier te tillen.

Tijdens een interview met een onderhoudsmedewerker gaf deze aan dat als er een kleine hoeveelheid afval naast de vulklep staat, deze eventueel zelf in de afvalbak gedeponeerd wordt.

Risico R017:

Uit interviews blijkt dat reinigingsbedrijven de mogelijkheid bieden tot het volgen van een “agressie cursus”. Alleen binnen BroNij b.v. wordt hier geen aandacht aan besteed.

(17)

Risico R018:

De afvalcontainer die voor onderhoud uit de put wordt gehesen, komt maar op geringe hoogte. Onderhoudsmedewerkers werken met z´n tweeën, waarbij één persoon de omgeving in de gaten houdt. De opgehesen container wordt naast de put op straat geplaatst.

De onderhoudsmedewerkers beschikken over een hijscertificaat en jaarlijks onderhoud aan het hijsmechanisme verkleint de kans op materiaalproblemen.

Risico R019:

De onderhoudsmedewerkers geven aan dat hun werk op straat gebeurt en er altijd voertuigen voorbij rijden, zodat ze veelvuldig blootgesteld worden aan de uitlaatgassen.

De motor van het eigen voertuig staat bij onderhoud veelal uit, tenzij de kraan in gebruik is.

Risico R020:

Bij plaatsing van de OGC wordt gezorgd dat deze netjes aansluit op het straatwerk en er geen oneffenheden zijn.

Rotterdam en Den Bosch gaven aan zij de oneffenheden aanpassen wanneer deze geconstateerd worden. Dit gebeurt nadat de gemeente klachten van chauffeurs of bewoners ontvangt. De onderhoudsmedewerkers geven aan dat zij het bij de gemeente melden, mochten zij constateren dat er oneffenheden zijn en dat het dan aan de gemeente is om het aan te passen.

Risico R021:

Door een opleiding die de onderhoudsmedewerkers hebben gehad met betrekking tot het hijsen wordt er gecreëerd dat er op een veilige manier wordt gehesen.

Ook zorgt onderhoud dat het hijsmechanisme deugdelijk blijft functioneren en zo zwaai-incidenten door falen van materiaal ingeperkt worden.

Uit één interview is gebleken dat een incident zich heeft voortgedaan waarbij een fietser door een afvalbak is geraakt. De gevolgen waren gelukkig gering hierin.

(18)

Chauffeur Risico R022:

Door de fabrikanten is reeds een zogenoemde traanplaat aangelegd, waarmee het risico op uitglijden verminderd wordt. Ook worden door sommige fabrikanten rubberen tegels aangebracht tegen het uitglijden.

Uit observaties is gebleken dat de chauffeurs tijdens het ledigen niet over de traanplaat lopen.

Risico R023:

De chauffeur draagt tijdens zijn werk reflecterende kleding (broek, jas en/of hesje) welke door de werkgever beschikbaar is gesteld.

Tijdens observaties is gebleken dat alle chauffeurs tijdens het ledigingproces reflecterende kleding droegen.

Op foto 11 van bijlage 1 is een chauffeur zichtbaar tijdens het ledigingproces, die reflecterende kleding droeg tijdens zijn werkzaamheden.

Risico R024:

Binnen alle gemeenten wordt aangegeven dat er “agressie cursussen” gegeven worden. Hiernaast wordt door Den Bosch aangegeven dat zij op dit gebied een goede verstandhouding met de politie hebben. Een kanttekening is wel dat dit probleem in de Randstad of grotere stedelijke gebieden groter is dan in kleinere plaatsen.

Reinigingsbedrijven geven zelf aan dat ze soms de routes veranderen als ze bij moeilijk bereikbare plaatsen komen, om zo in mindere mate het verkeer te hinderen. Later wordt dan alsnog de OGC geledigd, als er minder verkeer op de weg is.

Risico R025:

Uit observatie is gebleken dat de chauffeur op een afstand staat en hierdoor overzicht heeft of er geen personen in de buurt komen. Den Bosch geeft aan dat haar chauffeurs boven op de vrachtwagen staan en hierdoor ook overzicht hebben.

De geïnterviewden geven aan dat de chauffeurs die belast zijn met het ledigen intern opgeleid worden. Hierdoor wordt ervoor gezorgd dat op de juiste manier wordt gehesen. Daarnaast zorgt jaarlijks onderhoud aan het hijsmechanisme dat de kans op materiaalproblemen verkleind wordt.

(19)

Risico R026:

Door het jaarlijks onderhoud en de keuring wordt de kans op materiaalproblemen verkleind. Ook zorgt een opleiding voor de chauffeurs (hijscertificaat), dat er op de juiste wijze wordt gehesen.

Aangegeven wordt dat diverse gemeenten de opleiding intern uitvoeren, dit in verband met de verschillende voertuigen welk gebruikt worden voor het ledigingproces.

Risico R027:

Een veiligheidsvloer zorgt dat na het uitnemen van de OGC de put wordt afgesloten, zodat er geen personen in de put kunnen vallen.

werken, echter dat de vloeren van Rotherm en Bammens vaak defecten vertonen en onder in de put blijven staan (in circa 50% van de gevallen).

Bij het constateren van gebreken hierin geven chauffeurs dit meteen door en wordt er actie ondernomen om het probleem te verhelpen.

Risico R028:

Uit interviews blijkt dat eigenaren ten aanzien van het zwerfafval vaak een handhavingsbeleid hanteren. Ook doen ze aan voorlichting door het plaatsen van stickers op de vulklep en ontvangen de bewoners bij de plaatsing van de OGC een instructiebrief waarop vermeld wordt dat er geen afval naast de bak geplaatst mag worden en hoe er op de juiste wijze mee om te gaan. Als laatste wordt hieraan regelmatig in wijkkranten aandacht besteed. Wel wordt aangegeven dat dit probleem in de Randstad of grote stedelijke gebieden groter is dan op andere plaatsen.

Rotterdam geeft hiernaast ook aan dat zij eerst een voertuig door de wijk laat rijden en dan pas de vuilniswagen.

Den Bosch geeft aan dat hun chauffeurs geen afval zelfstandig meenemen of in de container gooien. Bij overtreding wordt de milieupolitie in kennis gesteld, tenzij blijkt dat het een defect aan de container betrof en het afval gering is.

Risico R029:

(20)

Risico R030:

De chauffeurs die glas ophalen, hebben de beschikking over diverse PBM‟s, waaronder gehoorbescherming.

Tijdens observaties is gebleken dat dit niet werd gedragen.

Risico R031:

Bij plaatsing van de OGC wordt gezorgd dat deze netjes aansluiten op het straatwerk en er geen oneffenheden zijn.

Rotterdam en Den Bosch geven aan dat zij de oneffenheden aanpassen mocht het geconstateerd worden. Dit gebeurt nadat de gemeente klachten van chauffeurs of bewoners ontvangen.

Risico R032:

Door een opleiding die de chauffeurs hebben gehad met betrekking tot het hijsen wordt ervoor gezorgd dat er op een veilige manier wordt gehesen.

Ook zorgt onderhoud dat het hijsmechanisme deugdelijk blijft functioneren en zo zwaai-incidenten door falen van materiaal ingeperkt worden.

(21)

Hoofdstuk 3. Fine en Kinney, risicoclassificatie, prioritering en nieuwe beheersmaatregelen

3.1 Formule “Fine en Kinney”

In de uitgevoerde evaluatie van de risico‟s is gebruik gemaakt van de methode

“Fine en Kinney”. Deze luid: Risico = Frequentie x Waarschijnlijkheid x Effect. Aan de hand van de variabelen worden punten toegekend, waaruit blijkt of het risico aanvaardbaar is, of dat er maatregelen genomen moeten worden om het risico verder te reduceren. In bijlage 7 een uitleg van de methode en variabelen.

3.2 Risicoclassificatie

Naar aanleiding van de risico´s welk in hoofdstuk 2 naar voren zijn gekomen zien we de toegekende punten aan de risico´s. Voor een exacte verwijzing naar de toegekende punten aan de Frequentie, Waarschijnlijkheid en Effect, wordt verwezen naar bijlage 8.

Risico Punten

R001 5

R002 5

R003 30

R004 9

R005 6

R006 18

R007 36

R008 4,5

R009 21

R010 4,5

R011 5

R012 30

R013 15

R014 10

R015 90

R016 3

R017 9

R018 2

R019 2

R020 5

R021 2

R022 1

R023 30

R024 60

R025 30

R026 5

R027 15

R028 10

(22)

3.3 Prioritering

Ten aanzien van bovenstaande classificatie, zien we in het onderstaande schema een gekoppeld risico-level.

Uit de toegekende punten aan de risico‟s is gebleken dat geen van de risico in de categorie “zeer hoog risico” en “hoog risico” vallen. De totale prioriteiten lijst komt er als volgt uit te zien:

Belangrijk risico Risico Punten

R015 90

Mogelijk risico

Risico Punten

R024 60

R007 36

R025 30

R003 30

R012 30

R023 30

R009 21

Klein risico

Risico Punten

R006 18

R013 15

R027 15

R014 10

R028 10

R004 9

R017 9

R005 6

R032 6

R001 5

R002 5

R011 5

R020 5

R026 5

R029 5

R008 4,5

R010 4,5

R016 3

R018 2

R019 2

R021 2

R030 2

R022 1

R031 1

Totale risico Risico Level

> 400 Zeer hoog risico, werkzaamheden stoppen 200 - 400 Hoog risico, onmiddellijke verbetering vereist 70 - 200 Belangrijk risico, verbetering vereist

20 - 70 Mogelijk risico, aandacht vereist 0 - 20 Klein risico, wellicht aanvaardbaar

(23)

3.4 Nieuwe beheersmaatregelen en termijnen

Nu het duidelijk is wat de ernst van de risico‟s is, kunnen er aanbevelingen

worden geformuleerd aangaande maatregelen die de risico‟s verder reduceren tot een aanvaardbaar niveau.

De nieuwe beheersmaatregelen hebben betrekking op de risico‟s die genoemd zijn als mogelijk risico en belangrijk risico in paragraaf 3.3. De kleine risico‟s worden buiten beschouwing gelaten, aangezien deze wellicht aanvaardbaar zijn.

Deze maatregelen kunnen we verdelen in 3 categorieën en zijn te koppelen aan 3 termijnen waarmee de maatregelen gerealiseerd moeten worden. In onderstaand schema een weergave hiervan. Achter elke maatregel zal de kernactiviteit en de termijn beschreven worden.

Periode / termijn Kernactiviteit van maatregel Korte < 9 maanden Wettelijke regelgeving en

gevaarlijke omstandigheden Middellange 9 maanden t/m 24 maanden Organisatorische

Lange < 24 maanden Investeringen

Toch zal blijken dat het niet altijd mogelijk is om de risico‟s verder te reduceren, omdat het financieel niet haalbaar is of omdat er geen nieuwe maatregelen toegepast kunnen worden.

Belangrijk risico:

Risico R015:

Voorlichting en controle op naleving van het dragen van PBM‟s door het management van BroNij b.v. zou uitkomst kunnen bieden en ervoor kunnen zorgen dat de onderhoudsmedewerkers hun veiligheidsvesten wel dragen. Er zal een veiligheidsbewustzijn gecreëerd moeten worden, waarbij de medewerkers alvorens zij handelen ervan overtuigd zijn, dat zij veilig handelen

(Korte termijn maatregel/organisatorisch)

(24)

Mogelijke risico’s:

Risico R024:

Zoals duidelijk geworden, wordt er gebruik gemaakt van antiagressie cursussen bij de reinigingsmedewerkers. De ervaring leert dat ze hier veel gemak van hebben. Toch is het moeilijk om dit risico verder te reduceren. Agressie hangt veelal samen met de verharding van de maatschappij, een hedendaagse trend en dit is helaas moeilijk te veranderen.

Risico R007:

Om het straatwerk netjes te laten aansluiten zal regelmatig onderhoud noodzakelijk zijn. Toch blijkt dat gemeenten hier vaak te lang mee wachten, zodat opstaande randen en slecht straatwerk een groot risico vormen op

struikelen. Het plaatsen van betonnen bandjes zorgt ervoor dat de OGC weliswaar wat hoger staat, echter de problemen met opstaande randen zijn dan verleden tijd. Tevens is de kans dat er regenwater in de put komt geringer. (Middellange termijn maatregel/investeringen)

Risico R025:

Door structureel onderhoud en keuringen aan het hijsmechanisme te verrichten, wordt de kans op defecten verminderd. Dit zorgt samen met opleidingen voor de chauffeurs dat de kans op het vallen van de OGC verminderd wordt. Verdere beheersmaatregelen zijn moeilijk te bedenken, aangezien het risico nooit tot nul gereduceerd kan worden.

Risico R003:

1. Een passensysteem, waarbij iedere gebruiker een pas heeft om de OGC te openen bij gebruik, biedt mogelijkheden om het risico terug te dringen. Toch blijkt dat sommige gemeenten bang zijn om met pasjes te werken. Zij geven aan dat gebruikers veelal hun pas kwijt raken en zo alsnog hun afval naast de OGC deponeren.

2. Een tweede maatregel is een sticker op de vulklep met de waarschuwing dat het verboden is dat kinderen/dieren zich in de vulklep begeven.

(Lange termijn maatregel/investeringen) Risico R012:

Door opleidingen (VCA en de opleiding tot keurmeester) en het werken in duo‟s, wordt de kans op beknelling tussen onderdelen verkleind. Toch zijn nieuwe beheersmaatregelen moeilijk te bedenken, aangezien het repareren van onderdelen altijd gevaar op beknelling kunnen opleveren.

Risico R023:

Door opleidingen en het veiligheidsbeleid welke er bij de gemeenten, dan wel inzamelaars wordt gehanteerd, zorgt ervoor dat de chauffeurs reflecterende kleding gebruiken. Zij zijn te allen tijde zelf verantwoordelijk voor hun veiligheid en dienen dan ook goed zichtbaar de straat op te gaan. Aangezien zij toch altijd kwetsbaar staan opgesteld aan de openbare weg, blijft het een mogelijk risico.

(25)

Risico R009:

Door structureel onderhoud en keuringen aan het hijsmechanisme te verrichten, wordt de kans op defecten verminderd. Dit zorgt samen met opleidingen voor de chauffeurs dat de kans op het vallen van de OGC verminderd wordt. Verdere beheersmaatregelen zijn moeilijk te bedenken, aangezien het risico nooit tot nul gereduceerd kan worden.

Kleine risico’s Risico R006:

Geen aanvullende maatregelen Risico R013:

Een aanvullende maatregel voor de onderhoudsmedewerkers zou kunnen zijn, om deze in te enten tegen onder andere Hepatitis. Daarnaast zouden er mondkapjes ter beschikking gesteld kunnen worden, zodat de medewerkers in minder mate last hebben van de soms penetrante geur.

Risico R028:

1. Een aanvullende maatregel zou kunnen zijn om een metalen strip te plaatsen achter het onderhoudsdeurtje (in het huisje), waardoor als het deurtje openstaat, de opening in twee delen wordt opgesplitst. Hier zou een slot opgemaakt kunnen worden, zodat de strip verwijderd kan worden tijdens

onderhoudswerkzaamheden.

2. Een tweede oplossing zou kunnen zijn om twee sloten te plaatsen, waardoor de kans geringer is, dat deze ongewenst open staat.

Risico R005:

Een standaard onderhoudsbeurt van de OGC na een brand lijkt noodzakelijk.

Hierdoor worden onderdelen die schade hebben opgelopen, gerepareerd of vervangen.

(26)

Risico R002:

Om het straatwerk netjes te laten aansluiten zal regelmatig onderhoud noodzakelijk zijn. Toch blijkt dat gemeenten hier vaak te lang mee wachten, zodat opstaande randen en slecht straatwerk een groot risico vormen op

struikelen. Het plaatsen van betonnen bandjes zorgt ervoor dat de OGC weliswaar wat hoger staat, echter de problemen met opstaande randen zijn dan verleden tijd. Tevens is de kans dat er regenwater in de put komt geringer.

Risico R026:

Geen aanvullende maatregelen

(27)

Risico R030:

Voorlichting en controle op naleving van het dragen van de PBM´s door het management van de reinigingsbedrijven zou uitkomst kunnen bieden en ervoor zorgen dat de chauffeurs hun gehoorbescherming wel dragen. Er zal een

veiligheidsbewustzijn gecreëerd moeten worden, waarbij de chauffeurs alvorens zij handelen ervan overtuigd zijn, dat zij de kans op gehoorbeschadiging hierdoor reduceren.

(Korte termijn maatregel/organisatorisch) Risico R017:

Een agressiecursus voor de onderhoudsmedewerker is een aanvullende maatregel, waardoor de medewerker weet hoe hij moet handelen in bepaalde situaties.

Risico R022:

Geen aanvullende maatregelen

(28)

Hoofdstuk 4. Conclusies en aanbevelingen

Nu er een duidelijk beeld is van de risico‟s van de arbeidsveiligheid en gebruiksveiligheid van de ondergrondse afvalcontainer kunnen we stellen dat over het algemeen de risico‟s aanvaardbaar zijn. Dit is mede een gevolg van de onderhouds- en keuringswerkzaamheden die BroNij b.v. verricht. Hierdoor blijft het opnamesysteem en andere kritische punten van de OGC deugdelijk werken.

Toch is er een risico dat als “belangrijk risico” is aangemerkt, namelijk verkeersgevaarlijke situatie voor onderhoudsmedewerkers.

Dit risico dient dan ook gereduceerd te worden, vanwege de gevaarlijke situaties die ermee gepaard kunnen gaan.

Tevens zijn er diverse risico‟s, die verder te reduceren zijn, terwijl het risico mogelijk als aanvaardbaar kan worden gezien. Het voordeel van het reduceren van deze risico‟s is, dat BroNij b.v. zich kan onderscheiden ten aanzien van de concurrentie. Belangrijk is wel om volgens het stappenmodel van Deming te werken. Dit cyclisch model zorgt voor continue verbeteringen binnen het bedrijf en haar processen. Een uitleg van dit model is als bijlage 10 bijgevoegd.

Aanbeveling 1.

Om het risico R015 naar een beheersbaar niveau te brengen is het belangrijk dat deze “korte” termijn maatregel binnen het aangegeven tijdsbestek (9 maanden) wordt gerealiseerd. Dit kan door voorlichting en controle op de naleving tot het dragen van de PBM´s door het management van BroNij b.v.. Daarnaast zal een veiligheidsbewustzijn gecreëerd dienen te worden, waarbij de medewerkers overtuigd raken van het doel van hun beschikbare PBM´s.

Aanbeveling 2.

De risico‟s R003, R005, R007, R014 en R020 zijn allen risico‟s welke gezien kunnen worden als mogelijk risico. Om de restrisico‟s verder te reduceren zou BroNij b.v. haar klanten kunnen adviseren over de beheersmaatregelen, die nodig zijn voor de risicoreductie. Veelal kunnen kleine ingrepen risico‟s aanzienlijk doen verlagen, maar dan zal er een balans moeten worden gezocht tussen de financiële gevolgen en het reduceren van het risico.

(29)

Definities

RIE: Risico Inventarisatie en Evaluatie.

OGC: Ondergrondse Afvalcontainer.

Ondergrondse Afvalcontainer: Ondergrondse afvalcontainer met daarbij inbegrepen de put waarin deze afvalcontainer zich bevind en de eventueel bijbehorende veiligheidsvloer.

R = F x W x E: Risico = Frequentie x Waarschijnlijkheid x Effect. Gebruikte formule voor de RIE.

Frequentie: Hoe vaak blootstelling aan bepaald risico.

Waarschijnlijkheid: De kans dat een incident zich voor doet.

Risico: Gevaar voor schade of verlies.

Effect: Gevolg van een handeling, ontwikkeling. Effect van schade.

Restrisico: Het risico voor schade of verlies wat overblijft na het nemen van diverse maatregelen.

Veiligheid: Beheersen van aanvaardbare risico´s.

Gebruiker: De bewoner welk zijn afval deponeert in een ondergrondse afvalbak, alsmede overige personen die op welke wijze dan ook in aanraking komen met de ondergrondse afvalcontainer, echter geen werkzaamheden.

Chauffeur: De medewerker van de reinigingsdienst c.q.

gemeente welk de ondergrondse

afvalcontainer ledigt wanneer de vol is. Hierbij is inbegrepen dat de chauffeur een voertuig bestuurd en de kraan op dit voertuig bediend om de ondergrondse afvalcontainer uit de betonbak te tillen en de ledigen in zijn voertuig.

Onderhoudsmedewerker: Medewerker welk zich bezighoudt met het onderhoud en schoonmaken van de

ondergrondse afvalcontainer op de locatie.

(30)

Bronnen:

Internetbronnen

http://www.112barendrecht.nl/

http://container-gigant.nl/

www.rijnmond.nl/

http://www.hartvannederland.nl/

www.123management.nl

Rapporten

Arbeidsinspectie, Arbeidsrisico‟s in de afvalinzameling, 2008 Arbeidsinspectie, Projectrapportage afvalinzameling, 2009

Interne informatie

R.G. Spijkerbosch, Gebruikershandleiding Afvalcontainer Sulo B.V., 2004 R.G. Spijkerbosch, CE-markering Sulo B.V., 2004

(31)

Bijlage 1. Foto´s Foto 1.

Traanplaat Foto 1. Is de traanplaat te zien welk hoort bij de reeds genomen maatregel bij risico nr. R001, R011 en R022

Foto 2.

(32)

Foto 3.

Pasjessysteem Sticker met afvalsoort

Foto 3. Zijn de reeds genomen maatregelen zichtbaar van risico R003, waarbij zichtbaar is dat er een pasje nodig is om de vulklep te openen en een sticker aangebracht is war op vermeld staat welk soort afval deze bak geschikt is.

(33)

Foto 4.

Foto 4. is een open onderhoudsdeur zichtbaar, waarbij van achterin in de OGC gekropen kan worden, behorend bij risico R004.

Geconstateerd in Rotterdam.

Foto 5.

(34)

Foto 6.

Foto 6. Is zichtbaar het zwerfafval welk niet in de OGC gedeponeerd is, dit ondanks een aangebrachte sticker met de waarschuwing dat verkeert aanbieden een boete op kan leveren. Behorend bij risico R006, R016 en R028,

Foto 7.

Foto 7. De ongelijke tranenplaat ten opzichte van het straatoppervlakte.

Behorend bij risico R007, R020 en R031

(35)

Foto 8.

Veiligheidsvloer Foto 8. is de veiligheidsvloer zichtbaar, welke te voorschijn komt als de afvalbak uit de put getild wordt. Behorend bij risico R008, R013 en R027.

(36)

Foto 9.

Foto 9. is de afvalcontainer te zien boven de wagen van de chauffeur, waarna deze geledigd wordt. Tijdens het hijsproces kan deze vallen.

Behorend bij risico R009, R018 en R025.

(37)

Foto 10.

Foto 10. toont het moment dat de onderkant van de afvalbak na het ledigen weer wordt gesloten. Zichtbaar is dat er afval (in de vorm van karton) achterblijft en niet in de vrachtwagen verdwijnt. Een onderhoudsmedewerker zal deze te zijner tijd uit de bak moeten halen. Behoren bij risico R014.

Foto 11

(38)

Foto 12.

Foto 12 is de zwaai beweging van een OGC te zien tijdens het ledigingproces.

Behorend bij risico R010, R021 en R032.

(39)

Bijlage 2. Media berichten behorend bij risico R003

Kind vast in ondergrondse afval container - 6 April 2010

Barendrecht - Brandweer en ambulance werden aan het eind van de middag met spoed opgeroepen voor een kind dat in een ondergrondse afval container terecht gekomen was. Het jongentje was aan het spelen met zijn vrienden toen er aan hem werd gevraagd of hij in de container durfde te gaan zitten.

Hij ging in de container zitten. Een van zijn vrienden deed de container dicht waardoor hij naar beneden viel. Meteen is er 112 gebeld. niet veel later kwam de brandweer terplaatse en heeft het jongentje bevrijdt. Hij kwam er goed vanaf.

Voertuigen: TS45-1, AMBU 17-111.

Bron: http://www.112barendrecht.nl/, 13-05-2010

Slot op containers na val twee kinderen

HELLEVOETSLUIS - Er wordt niet volstaan met een waarschuwingsbordje, maar er komen sloten op de ondergrondse containers in Hellevoetsluis. Lang had het college niet nodig om tot een ander inzicht te komen nadat vorig weekeinde voor de tweede keer in 7 maanden tijd een kindje in een ondergrondse afvalcontainer viel.

Het 7 jarige jongetje ontdekte de container als verstopplek, maar hield er, klein als hij is, geen rekening mee dat hij door het sluiten van de klep naar beneden kukelde. Een 5 jarige meisje overkwam in oktober iets soortgelijks. Zij werd door haar vriendje in de container geholpen en viel ook naar beneden. Na het eerste geval met het meisje besloot het college te volstaan met de aanbreng van

waarschuwingsbordjes op de containers. Die zijn besteld en worden over 2 weken geleverd. Maar nu opnieuw een kind erin is gevallen, is de keuze duidelijk.

"We gaan voor de sloten," stelde wethouder Henk Joosten. Er is geen twijfel en de gemeenteraad is het er ook mee eens. Joosten: "We hadden een paar maanden geleden nog zoiets van: dit was een ongelukje. Dit komt sporadisch voor. Er waren ook maar een paar gevallen in het land bekend. Maar na dit tweede voorval nemen we het zekere voor het onzekere." Hij vervolgt: ,,Waar we ook nog meer rekening mee moeten houden, is dat we ondergrondse containers voor kleding in de stad krijgen. Daarbij kunnen we niet werken met sleutels. We denken na over een oplossing.‟‟

Bron: http://container-gigant.nl/, 21-05-2010

(40)

Bijlage 3. Media bericht behorend bij risico R009, R018 en R027

Dode door gevallen vuilcontainer 22 november 2006

In Capelle aan den IJssel woensdagmorgen iemand omgekomen toen hij een afvalcontainer bovenop zich kreeg. Het gaat om een

ondergrondse container die op dat moment omhoog getakeld werd.

Het ongeluk gebeurde op de Fascinatio Boulevard. Het is nog niet duidelijk hoe de vuilcontainer los kon laten. Omdat het slachtoffer de vuilniswagen

bestuurde, onderzoekt de arbeidsinspectie hoe het ongeluk heeft kunnen gebeuren.

Bron: www.rijnmond.nl/ , 13-05-2010

(41)

Bijlage 4. Media bericht behorend bij risico R027

17 oktober 2009 om 22:00 Groningen

Gewonde bij legen afvalcontainer

Zaterdagmiddag is in Groningen een medewerker van de milieudienst in een gat van een ondergrondse container gevallen. De container was eruit gehesen om deze te legen. De man moest door de brandweer uit het gat gered worden. De man is met een gebroken been naar het ziekenhuis in Groningen gebracht.

Bron: http://www.hartvannederland.nl/ , 13-05-2010

(42)

Bijlage 5. Interviews

Interview Dhr. B. van Well

Functie: hoofd afvalstoffendienst van de gemeente Den Bosch Datum: 12-07-2010

Hoelang wordt er al gebruikt gemaakt van ondergrondse afvalinzameling?

De gemeente Den Bosch maakt al ruim 10 jaar gebruik van de ondergrondse afvalcontainer. In 2000 is de eerste geplaatst.

Hoeveel ondergrondse afvalcontainers worden gebruikt?

In de gemeente Den Bosch staan ruim 180 ondergrondse afvalcontainers, 50 glascontainers en 18 plastic containers.

Waarom is er gekozen voor ondergrondse afvalinzameling?

De gemeente Den Bosch heeft gekozen voor ondergrondse afvalinzameling omdat Den Bosch een stedelijk gebied is en dat het minder ruimte in beslag neemt.

Tevens verandert het straatbeeld in positieve zin hierdoor.

Welke leverancier heeft de ondergrondse afvalcontainers geleverd en wie zorgt er voor de lediging en het onderhoud van deze containers?

De leverancier van de ondergrondse containers is BroNij b.v.. De lediging wordt door ons gedaan en het onderhoud wordt ook weer door BroNij b.v. gedaan.

Hoe ervaren gebruikers (bewoners / inzamelaars) in uw gemeente de ondergrondse afvalcontainer? (ervaringen en klachten)

De bewoners zijn positief over de ondergrondse afvalcontainers. Ze vinden het prettig, aangezien ze 24 uur per dag hun afval gewoon kwijt kunnen. Tevens staat de container niet al te ver van hun woonhuis, namelijk max. 75 meter, eventueel met uitloop naar 125 meter. De chauffeurs vinden het ook een fijn systeem. Het is hun werk en specialistisch, ze hebben er voor gekozen.

Hebben zich incidenten voorgedaan met ondergrondse afvalinzameling?

(zo nee, bent u bekend met het feit dat er zich in andere gemeenten incidenten hebben voorgedaan?)

Voor zover ik weet heeft in Den Bosch zich geen incidenten met ondergrondse afvalcontainers voor gedaan.

(43)

Welke maatregelen heeft de gemeente genomen om de kans op incidenten met ondergrondse afvalcontainers te reduceren?

De gemeente geeft veel voorlichting aan bewoners. Aam het begin ontvingen zij brief met instructie hoe de ondergrondse afvalcontainers werken. Hiernaast publiceren wij regelmatig in de wijkkranten met tips en werkwijze. Daarnaast werken wij met pasjessysteem. Dit heeft als voordeel dat het alleen voor de directe bewoners is, wij kunnen zien wanneer er een storing is, wie deze

veroorzaakt, wat de storing is en wanneer de bak geledigd dient te worden. Als laatste beschikken onze containers over een klapvloer, waarbij voorkomen wordt dat er iemand invalt.

Wat wordt er gedaan om incidenten met ondergrondse afvalcontainers te voorkomen (onderhoud en keuren)? Bij geen antwoord: Wordt er

onderhoud gepleegd aan de OGC?

Onderhoud wordt regelmatig gedaan en storingen proberen wij binnen 8 uur te verhelpen. Daarnaast laten wij onze containers jaarlijks keuren.

Heeft de gemeente voorafgaand aan de aanbesteding een speciaal eisenpakket t.a.v. de veiligheidsrisico’s bij ondergrondse

afvalcontainers?

Nee, de gemeente had geen speciale eisen. Wij gaan er van uit dat het materiaal aan de wettelijke eisen voldoet (CE). Wij wilden dat het voor burgers

gemakkelijk, gebruiksvriendelijk en zo veilig mogelijk is.

Heeft u verbeterpunten voor de toekomst in relatie met het gebruik van ondergrondse afvalcontainer op een zo veilig mogelijk gebied?

Ja, ik vind dat er wel aanpassingen gedaan kunnen worden. De hoeken van de tranenplaten sluiten na een tijdje niet meer aan op het straatwerk. Vaak zijn ze gebogen. Tevens vind ik dat het onderhoudsdeurtje verbeterd kan worden, deze is makkelijk open te krijgen en als laatste, iets aan de geur. In zomer is het erger dan in andere maanden, wij proberen dat tegen te gaan door citronella er in te gooien.

Zou de gemeente er meer geld voor over hebben om de verbeterpunten gerealiseerd te krijgen?

Nee, wij vinden eigenlijk dat de fabrikant hiervoor moet zorgen.

Hoe kijkt de gemeente aan tegen een prijsverhoging om de

verbeterpunten gerealiseerd te krijgen en hoe kan er omgegaan worden met deze prijsverhoging (indexering / geleidelijk)

De laatste 2 jaar hebben wij al niet aan verhoging van de reinigingskosten gedaan. Mede door de “crisis” die er nu is, vinden wij het niet gepast om verhogingen door te voeren en met de inkomsten die we nu binnenkrijgen,

(44)

Hoe gaat de gemeente om met oneffenheden tussen de ondergrondse afvalcontainer en het straatniveau, waardoor struikelen voorkomen wordt?

Zodra wij van onze chauffeurs of burgers te horen krijgen dat het straatwerk niet meer aansluit aan de tranenplaten, gaan wij de tranenplaten vervangen of het straatwerk aanpassen. Veel problemen ontstaan volgens mij doordat er voertuig met hun banden op de tranenplaten komen, hierdoor kunnen ze gaan buigen. De chauffeurs kan hier goed mee omgaan en probeert er niet op te komen. Elke chauffeur is bij ons verantwoordelijk voor zijn eigen voertuig en heeft een eigen wijk.

Hoe gaat de gemeente om met agressie t.o.v. de medewerkers welk onderhoud c.q. lediging werkzaamheden uitvoeren?

Agressie tegen medewerkers komt steeds vaker voor. Dit gebeurd vooral wanneer een voertuig van ons de weg belemmert tijdens het ledigen. In het uiterste geval raden wij hun aangifte te doen bij de politie en ieder geval het kenteken te noteren. En dan doorgegeven. Voor zover ik weet is het in Den Bosch nog nooit uit de hand gelopen en blijft het veelal bij toeteren en schreeuwen. Als laatste gaan alle chauffeurs 1x in de 2 jaar op een agressiecursus.

Wat doet de gemeente er aan om te voorkomen dat er kinderen en/of dieren in de ondergrondse afvalcontainer komen?

Wij werken in de gemeente Den Bosch met pasjes. Iedere bewoner heeft een persoonlijke pas, welk hoort bij de afvalbak welk in een straat van 75 meter om de woning staat. Wij zijn hier tevreden over en bedrijven kunnen hier niet hun afval in kwijt. Ook kunnen wij via de computer zien hoe vaak er een zak geledigd is en wanneer wij hem dus moeten legen. Ook kunnen we op de computer zien dat er storing is en wat het probleem is. Als laatste kunnen we dan bij storing zien wie eventueel de veroorzaker is en deze er op aanspreken, bv door te

melden dat hij/zij te grote afvalzakken erin probeert te doen, waardoor de storing ontstaat. Bij meerdere keren veroorzaken van storingen door een persoon,

bestaat de mogelijkheid dat wij dan een rekening bij de veroorzaker indienen.

Het onderhoudsdeur van de container is in mijn ogen makkelijk open te krijgen.

In sommige wijken hebben wij al zogenoemde “hufterproofsloten” aangebracht om te voorkomen dat deze onbevoegd open gemaakt worden. Mocht deze wel open staan dan moet het zo snel mogelijk gemaakt worden, omdat er kinderen in kunnen komen.

(45)

Interview Dhr. R. van Staveren

Functie: medewerker beleid en projecten Roteb Rotterdam Datum: maandag 19 juli 2010

Hoelang wordt er al gebruik gemaakt van ondergrondse afvalcontainers?

Sinds het jaar 2000 zijn we bezig met het plaatsen van ondergrondse

afvalcontainers. Daarvoor hebben we een proefopstelling in Spangen gehad.

Dit beviel zo goed, dat we zijn overgegaan tot het plaatsen van ondergrondse afvalcontainers in de rest van de stad.

Hoeveel ondergrondse afvalcontainers worden gebruikt?

In totaal hebben in we in de gemeente Rotterdam circa 6000 containers staan.

Dit is dan voor glas, papier en restafval.

Waarom is er gekozen voor ondergrondse afvalinzameling?

De 3 voornaamste redenen zijn voor de gemeente waren:

- het beeld op straat;

- betere mogelijkheid tot afvalscheiding;

- betere arbeidsomstandigheden t.a.v. van de beladers.

Welke leverancier heeft de ondergrondse afvalcontainers?

- Bammens - Rotherm - Sulo

Met name bij de Rotherm en de Bammens afvalbakken hebben we veel te maken gehad met problemen. De schaarvloer bleef veelal beneden in de put staan (Rotherm) en de kabels en katrollen (Bammens) bleken niet te voldoen aan de verwachtingen van ons, omdat ze na verloop van tijd beneden in de put bleven hangen. Nu produceren we zelf de klapvloeren van de OGC’s. Dit doen we bij Roteb-Ultimate. Dit is tevens een werkgelegenheidsdoelstelling die wij hebben voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Hoe ervaren gebruikers (bewoners/inzamelaars) in uw gemeente de ondergrondse afvalcontainer?

Eens in de zoveel tijd houden wij een omnibusenquête. Deze was redelijk positief.

De grootste ergernissen zijn toch wel dat er in sommige wijken, afvalzakken naast de afvalbak staan. Dit zijn dan veelal probleemwijken in Rotterdam. We proberen dit op te lossen door verbaliserend op te treden, echter in sommige wijken blijft het een probleem.

Hebben zich incidenten voorgedaan met ondergrondse afvalinzameling?

(46)

Welke maatregelen worden genomen om de kans op incidenten met ondergrondse afvalcontainers te reduceren?

Het grootste probleem is het vallen in de put. Maar omdat we nu klapvloeren gebruiken is de kans op dit incident gereduceerd. De oude schaarvloeren gaan er op korte termijn allemaal uit. Als deze afvalbakken worden opgehaald gaat er altijd een extra medewerker mee op de vuilniswagen. Deze houdt de omgeving dan in de gaten als de afvalbak uit de put wordt gehesen.

Wat wordt er gedaan om incidenten met ondergrondse afvalcontainers te voorkomen (onderhoud en keuren)?

Jaarlijks worden de afvalbakken onderzocht, geïnspecteerd en gekeurd. Dit gebeurd door aannemers. Hierdoor kunnen wij onszelf indekken op het moment dat er een ernstig incident gebeurd. Speciaal hiervoor is er ook een

bewakingssysteem met hierin de geschiedenis van de afvalcontainers. Hierbij wordt ook een keuringsdatum bijgehouden, zodat we precies weten wanneer een afvalcontainers gekeurd is.

Heeft de gemeente voorafgaand aan de aanbesteding een speciaal eisenpakket t.a.v. de veiligheidsrisico’s bij ondergrondse

afvalcontainers?

Ja, alle ondergrondse afvalcontainers die wij hebben, voldoen aan de

machinerichtlijn en hebben CE-markering. Dit is ook verplicht heden ten dage.

Heeft u verbeterpunten voor de toekomst in relatie met het gebruik van ondergrondse afvalcontainers op een zo veilig mogelijk gebied?

Misschien is een pasjessysteem een mogelijkheid voor de toekomst. Hiervoor hebben wij nu 2 proefopstellingen in Rotterdam, nabij zogenaamde winkerplinten.

Een voordeel is dat je veel informatie uit het pasjessysteem kan halen, echter ik denk niet dat het voor heel Rotterdam realiseerbaar is. Veel gebruikers raken hun pasjes kwijt of vergeten deze en zo wordt er nog meer afval naast de

afvalcontainers neergezet, met alle gevolgen van dien.

Zou de gemeente er meer geld voor over hebben om de verbeterpunten gerealiseerd te krijgen?

Wij moeten ons aan ons budget houden, en tegenwoordig is het lastig aangezien we flink moeten bezuinigen. Toch hebben we nu een pilot in Afrikaanerwijk. Hier worden stalen randen om de afvalbak geplaatst waardoor het straatwerk netjes aansluit op de traanplaat. Dit voorkomt struikelen over de omhoogstaande voetgangersplatform.

Hoe gaat de gemeente om met agressie t.o.v. de medewerkers welke onderhoud c.q. lediging werkzaamheden uitvoeren?

Binnen de Roteb hebben we een cursus, hoe om te gaan met agressie, welke iedereen kan volgen. Ik weet alleen niet of het verplicht is gesteld. Tevens is er een meldpunt t.a.v. agressie, voor alle medewerkers. Soms ontstaat er agressie, door het stilstaan van onze voertuigen, echter in sommige situaties, waarbij de weg erg smal is, wordt er regelmatig voor gekozen om op een later tijdstip terug te komen, zodat er minder hinder wordt veroorzaakt.

(47)

Wat doet de gemeente er aan om te voorkomen dat er kinderen en/of dieren in de ondergrondse afvalcontainer komen?

We hebben de sloten veranderd, zodat het moeilijker wordt om de deurtjes aan de achterzijde te openen. Toch blijven er altijd sleutels in omloop, zodat de deurtjes open blijven staan. Ook staat er een telefoonnummer op de afvalbak, welke gebruikers kunnen bellen, bij klachten etc. Chauffeurs treffen per week gemiddeld zo´n 3 maal een open onderhoudsdeur aan, welk dan ter plaatse weer wordt gesloten of gemaakt.

Wat doet de gemeente ter voorkoming dat er afval naast de vulklep gedeponeerd wordt?

De gemeente hanteert een handhavingsbeleid daarin en treed zo mogelijk verbaliserend op. Ook op de afvalbakken worden stickers geplaatst met dat verkeerd aanbieden een boete kan opleveren.

Als laatste rijden wij in bepaalde wijken voor de vuilniswagens om eventueel verkeerd aangeboden afval op te halen. Hierdoor heeft de chauffeur van de vuilniswagen hier geen hinder aan en hoeft hij deze niet op te tillen.

Welke beschermingsmiddelen heeft de chauffeur binnen de gemeente?

Bedrijfskleding, helm, oogspoeling, EHBO, handschoenen etc. Alle middelen om veilig te kunnen werken.

Worden de chauffeurs opgeleid om te werken met hijsmiddelen?

Iedere chauffeur wordt door ons intern opgeleid om met een kraan te mogen draaien en zodoende te hijsen.

Hoe gaat de gemeente om met emissiegassen van voertuigen?

Binnen de Roteb streven wij naar “duurzaamheid”. Zo worden routes efficiënter gemaakt door een pilot met een voertuig communicatiesysteem. Dit scheelt reisafstand en dus minder emissiegassen. Ook hebben we in het verleden roetfilters geplaatst op alle vrachtwagens. Tevens hebben we een hybride vuilniswagen (1.100 liter – losafval) en heeft de AVR een zogenaamde “Binky”, welke elektrisch wordt aangedreven.

Toch gaan we bij Roteb alleen bij “bewezen techniek” pas grootschalig

implementeren. Ik denk overigens wel dat duurzaamheid gepaard gaat met extra kosten en deze op andere manieren terug verdiend kan worden (bv. effectievere route´s rijden)