Vraag nr. 84 van 10 juli 2003
van mevrouw MARIJKE DILLEN Levenslang leren – Evaluatie
In een advies van de sociale partners van augustus 2000 over het levenslang leren, wordt gesteld dat tegen 2003 minstens 30 procent van de werknemers moet deelnemen aan vormingsinitiatieven.
Levenslang leren is volgens de experts iets waarin Vlaanderen erg achterop loopt in Europa, z o d a t maatregelen uitgewerkt dienen te worden om dit te ondersteunen.
1. Welke beleidsinitiatieven heeft de minister ge-nomen om tegemoet te komen aan dit advies en om levenslang leren te stimuleren ? Worden er inspanningen geleverd om vormingsinitiatieven uit te werken of mee te ondersteunen ? Zo ja, welke ?
2. Heeft er inmiddels een evaluatie plaatsgehad ? Zo ja, wat zijn de resultaten ? Is de vooropge-zette doelstelling voor 2003 verwezenlijkt ?
Zo neen, wanneer gebeurt deze evaluatie ?
N.B. Een vraag over dit onderwerp werd ook ge-steld aan mevrouw Marleen Va n d e r p o o r t e n , Vlaams minister van Onderwijs en Vo r m i n g (vraag nr. 146).
Antwoord
Vraag 1 : Beleidsinitiatieven inzake levenslang leren
Essentie : er zijn ontzettend veel initiatieven, w a a r-van de meest recente en meest belangrijke : de op-start van de opleidingscheques voor werknemers en het voorontwerp van decreet omtrent titel van beroepskwaamheid.
Het belang dat de Vlaamse overheid hecht aan le-venslang leren, wordt weerspiegeld in een aantal specifieke doelstellingen rond leren, b a s i s v a a r d i g-heden en competenties die opgenomen zijn in het Pact van Vilvoorde, namelijk:
– Vlaanderen is in 2010 verder geëvolueerd naar een lerende samenleving. Het levenslang en le-vensbreed leren is ingebed in de samenleving. Minstens 10% van de Vlaamse inwoners tussen 25 en 65 neemt deel aan permanente vorming. Een lerende samenleving erkent ook dat
com-p e t e n t i e s, waar en hoe men ze ook verwerft, evenwaardig worden erkend ;
– in 2010 is het aantal functioneel geletterden en het aantal personen met ICT-vaardigheden ge-stegen tot meer dan driekwart van de bevol-k i n g. Het aantal jongeren dat de school verlaat zonder voldoende startkwalificaties voor de ar-beidsmarkt en de samenleving, is tegen dan minstens gehalveerd.
Tegen 2010 is het onderwijs meer gedemocrati-s e e r d . De dualigedemocrati-sering van de gedemocrati-samenleving wordt bestreden door de toegang tot leerinitiatieven aan iedereen te garanderen en door het gehele leerproces effectief en efficiënt ongelijke kan-sen aan te pakken.
(ICT : informatie- en communicatietech n o l o g i e – red.)
Het actieplan "een leven lang leren in goede banen" was een eerste en belangrijke aanzet tot de uitbouw van een gemeenschappelijk, g e c o ö r d i-neerd en geïntegreerd beleid inzake levenslang leren (LLL). Het op 7 juli 2000 door de V l a a m s e regering goedgekeurde actieplan reikt de bouwste-nen aan die gestalte geven aan het recht op een leven lang leren. Dit recht op een leven lang leren wordt in het actieplan systematisch geconcretiseerd en vertaald naar :
(1) het recht op informatie, begeleiding en advies,
(2) het recht op geregeld terugkerende leerperio-des,
(3) het recht van het individu om te participeren aan de ontwikkeling van het beleid inzake een leven lang leren,
(4) het recht om zijn/haar ervaring te laten erken-nen.
De acties en maatregelen vanuit de bevoegdheden Werkgelegenheid en Beroepsopleiding moeten tegen deze achtergrond begrepen worden.
1. Financiële stimuli
1.1 Gericht op bedrijven (werkgevers) 1.1.1 Opleidingscheques voor bedrijven
g o e d , de maatregel werd gelanceerd op 5 febru-ari 2002.
– Achtergrond :
Vlaamse ondernemingen investeren beduidend minder in permanente vorming dan buitenland-se ondernemingen ;
vooral kleine en middelgrote ondernemingen doen te weinig om het vormingspeil van zowel werknemers als zaakvoerders op niveau te hou-den.
– Opzet : een onderneming mag per kalenderjaar 200 opleidingscheques aankopen. Per cheque van 30 euro betaalt de overheid de helft. P e r bestelling moeten minstens 10 cheques (ter waarde van 30 euro) besteld worden.
– Eind 2002 had men ongeveer 745.000 cheques u i t g e g e v e n , wat overeenkomt met ongeveer 25% van het totale budget van 3 miljoen che-ques.
Ten opzichte van vorig jaar is een groter bereik vast te stellen : eind augustus 2003 werden 655.000 cheques besteld (t.o. v. voorgaande jaar -rekening houdende met opstart in dat jaar in maand februari zat men aan - 420.000); v e r-wacht kan worden dat dit tegen eind september opklimt tot 755.000; indien de groei continueert, zou men het cijfer van 1 miljoen cheques kun-nen bereiken. Dit is nog steeds aanzienlijk min-der dan de 2,3 miljoen cheques die beschikbaar zijn.
1.1.2 Vernieuwd Hefboomkrediet (ESF)
– Start : lancering in eerste kwartaal van 2003 .
– Recente ontwikkeling : twee maatregelen komen in aanmerking voor subsidiëring:
vraaggerichte opleidingen, die bij voorkeur ge-richt zijn naar kansengroepen, het ontwikkelen van ICT-vaardigheden en het bevorderen van diversiteit ;
projecten die een strategisch opleidingsbeleid in het bedrijf mogelijk maken (bv. o p l e i d i n g s b e-hoeftedetectie).
Een combinatie van Vlaamse middelen vanuit het hefboomkrediet en Europese middelen vanuit ESF
(Europees Sociaal Fonds – red.). De middelen zijn
aanzienlijk en worden elk jaar overbevraagd.
1.2 Gericht op individuen 1.2.1 Opleidingskrediet
Doel : Individuen de kans geven om hun loopbaan tijdelijk te onderbreken om tijd te investeren in het volgen van opleiding.
1.2.2 Bijblijfrekening – een proefproject
– Start : eind september 2002 gingen een viertal proefprojecten (VDA B, Vitamine W, Ta u - g r o e p en IVOC) met betrekking tot de bijblijfrekening van start ( V DA B : Vlaamse Dienst voor A r
-beidsbemiddeling en Beroepsopleiding ; I VOC : Instituut voor Vorming en Onderzoek in de Con -fectie – red.).
– Achtergrond : systemen van cofinanciering ver-k e n n e n , nagaan of een Bijblijfrever-kening een ge-schikt instrument is om individuen aan te zetten hun loopbaan in de hand te nemen en zich ver-der te ontwikkelen door het volgen van oplei-ding.
De doelstelling van een Bijblijfrekening is het verhogen van de inzetbaarbeid en de mobiliteit van de werknemer door hem/haar een rekening aan te bieden die gebruikt kan worden voor het bekostigen van opleiding en/of loopbaanadvies. De overheid biedt de werknemer een soort "rugzak" voor het aankopen van scholing, n u meteen of later als hij opleidingsnoden ervaart.
De Bijblijfrekening wil inwerken op de finan-ciële barrière die werknemers ervan weerhoudt deel te nemen aan opleiding.
– Opzet
De organisaties bereiken een verschillende doelgroep (meestal kansengroepen) en zullen op een verscheiden manier te werk gaan.
De vier proefprojecten lopen twee jaar. De uit-eindelijke evaluatie zal moeten uitmaken of de Bijblijfrekening als instrument al dan niet wordt opgenomen in het reguliere beleid.
1.2.3 Opleidingscheques voor werknemers
– Achtergrond : in het Vlaams Akkoord 2003-2004 afgesloten tussen de Vlaamse sociale part-ners en de Vlaamse regering op 21 maart 2003 wordt de maatregel inzake de opleidingscheque voor werknemers voorgesteld.
– Opzet
Een werknemer kan per jaar cheques ter waar-de van maximaal 250 euro aankopen, op voor-waarde dat hij zelf 125 euro inbrengt. Hij brengt steeds 50% zelf in.
De cheque kan enkel voor directe kosten ver-bonden aan een opleiding of loopbaanbegelei-ding, worden aangewend.
Opleidingen kunnen worden gevolgd bij door de overheid erkende of gesubsidieerde opleidin-gen of bij instellinopleidin-gen die door de sectorale so-ciale partners worden beheerd. De opleiding wordt door de werknemer zelf gekozen, m a a r moet gericht zijn op brede inzetbaarheid van de werknemer/zelfstandige en moet leiden tot een g e t u i g s c h r i f t . Ook loopbaanbegeleiding en EVC-procedures moeten gebeuren binnen daartoe erkende instellingen (VDAB en der-den) (EVC : erkenning verworven competenties
– red.).
Geen focus op kansengroepen. Eventuele kor-tingen en vrijstellingen op de eigen bijdrage kunnen – afhankelijk van doelgroep – in een latere fase en na evaluatie overwogen worden.
– Start : 1 september 2003.
– Bereik :
na vier dagen : 6.600 aanvragen, waarvan de helft vrouwen ;
in de top-drie staan cursussen informatica-bu-reautica, talen en technische opleidingen ;
het gevraagde budget bedraagt meer dan 870.000 euro (waarvan de helft betaald door de overheid) ;
het gemiddelde bedrag bedraagt 132 euro (in-dien dit zo blijft, kunnen we 53.000 mensen be-dienen).
2. Flankerend beleid
2.1 Gericht op bedrijven (werkgevers) 2.1.1 Trivisi
– Doel : ontwikkelen van instrumenten, s e n s i b i l i-seren en kennis delen onder andere over het thema levenslang leren. Uiteindelijk wil men een gedragswijziging doorvoeren.
– Achtergrond : Trivisi wil een platform van ken-niscreatie en ervaringsuitwisseling bieden. E e n ruime waaier van ondernemingen, v e r t e g e n-woordigers van NGO’s, sociale partners, a c a d e-mici en experten nemen actief deel aan het pro-ces, zodat een breed draagvlak aanwezig is.
Opzet
Een selectie van vier projecten, namelijk "An-ders leren met een veelheid aan werkvormen" ( V l e r i c k ) , "Competentiespel" (vakbonden), "Actieleren" (Vitamine W) en "Begeleid E-leren" (Be-odl).
Deze projecten moeten leiden tot nieuwe, bruikbare tools die bedrijven en organisaties op weg naar maatschappelijk verantwoord onder-nemen met een grote aandacht voor levenslang leren kunnen zetten.
2.1.2 Investors in People – een proefproject
– Start : begin 2002.
– Doel : dynamiseren van de opleiding en vor-ming in bedrijven en bevorderen van de kwali-teit ervan door de invoering van een kwalikwali-teits- kwaliteits-label voor strategisch opleidingsbeleid heen.
– Achtergrond
or-ganisatie haar organisatorische doelstellingen met de persoonlijke doelstellingen van haar werknemers verzoent in een geïntegreerd per-soneels-, opleidings- en ontwikkelingsbeleid.
Op weg naar het verkrijgen van dit IiP-label zullen de bedrijven verschillende stappen moe-ten doorlopen, gaande van kennismaking met het label, q u i c k s c a n , diagnose (hoever staat het bedrijf verwijderd van strategisch opleidingsbl e i d , weopleidingsblke hiaten zijn er?), a c t i e p opleidingsbl a n n i n g, i m p opleidingsbl e-mentatie tot assess-ment.
– Opzet
Een proefproject waarbinnen veertien bedrij-ven de kans krijgen om met ondersteuning van adviseurs het IiP-label te behalen.
Selectie van 8 adviseurs : geselecteerde advi-seurs volgden een opleiding in Nederland bij een door IiP erkend opleidingsinstituut.
Selectie van 14 à 15 bedrijven: een evenwichtige mix van grootte, sector, profit en non-profit.
Eigenlijke start van het IiP-doorlichtingsproces in de geselecteerde bedrijven was pas sinds fe-bruari/maart 2003.
2.2 Gericht op individuen
2.2.1 L o o p b a a n d i e n s t verlening – in de startblok-ken!
– Doel : aanreiken van een kompas aan personen bij de zoektocht naar de juiste baan, de ontwik-keling en benutting van competenties en de re-alisatie van blijvende inzetbaarheid.
De bedoeling van loopbaanadvies is dat mensen even stil staan bij de volgende vragen: voelt men zich goed in de job? Zoekt men naar een beter evenwicht tussen werk, gezin en andere activi-teiten? Wil men zijn talenten beter benutten of verder ontwikkelen?
Door middel van loopbaanadvies krijgt het indi-vidu een houvast, zodat hij het heft in eigen handen kan nemen. Loopbaanadvies gebeurt op eigen initiatief van het individu, met het oog op zijn persoonlijke ontwikkeling.
– Achtergrond
Onderzoek : KBS Taskforce ( Koning Boude
-w i j n s t i chting – red.) rond loopbaanbegeleiding:
een rapport dat het werkingskader voor de ver-dere uitbouw van een universeel V l a a m s e dienstverlening inzake loopbaanbegeleiding uit-t e k e n uit-t . Concreeuit-t geefuit-t men in diuit-t rapporuit-t een advies over "waarom is loopbaanbegeleiding n o d i g, wat is loopbaanbegeleiding en hoe kan men via een concreet stappenplan een recht op loopbaanbegeleiding organiseren?".
Praktijkervaring : sinds 2001 zijn verschillende organisaties (VDAB en derden) reeds aan de slag gegaan met het aanbieden van loopbaanbe-g e l e i d i n loopbaanbe-g. De bedoelinloopbaanbe-g is uit deze projecten te leren en het instrument loopbaanadvies zo van-uit praktijkervaringen verder gestalte te geven.
– V DA B - c o m p e t e n t i e c e n t r a : 18 loopbaanadvi-seurs gingen van start. Op enkele maanden tijd ontving men 540 vrijblijvende adviesvra-gen en 1015 specifieke loopbaanvraadviesvra-gen. Meer dan 733 mensen zijn in effectieve bege-leiding gestapt, waarvan een 386-tal ze volle-dig hebben afgerond.
– Binnen het hefboomkrediet in combinatie met ESF werden in 2001 en 2002 verschillen-de projecten bij verschillen-derverschillen-den goedgekeurd. In verschillen-de oproep van 2001 werden 14 projecten goed-gekeurd, in de oproep van 2002 5 projecten.
– Recente en te verwachten ontwikkeling
Uittekenen van een Vlaams beleidskader dat gestalte geeft aan het recht op loopbaandienst-v e r l e n i n g. Dit Vlaams beleidskader wordt mo-menteel volop bediscussieerd en ligt momo-menteel voor binnen Vesoc (Vlaams Economisch en So
-ciaal Overlegcomité – red.). Verwacht wordt
dat het in werking zal treden vanaf januari 2004.
2.2.2 Erkenning verworven competenties
– Doel : stapsgewijs gestalte geven aan EVC door het opstarten van concrete proefprojecten en het gaandeweg ervaring opdoen met EVC-prak-t i j k e n . HeEVC-prak-t erkennen van kennis en compeEVC-prak-ten- competen-ties die ook via informele circuits verworven w o r d e n , is in Vlaanderen immers een nog maar beperkt ontwikkeld terrein.
– Achtergrond
Project EVC binnen DIVA :
– lanceren van een projectoproep (tweemalig) ;
– opvolgen van goedgekeurde projecten :
EVC in de buitenschoolse kinderopvang (VIVO) ;
volwaardig evenwaardig: naar een formele (h)erkenning van EVC (Katholieke Hoge-school Leuven) ;
EVC voor nieuwkomers (VDAB) ;
o n t w i k k e l e n , toetsen en evalueren van een EVC-procedure voor gidsen en reisleiders (Toerisme Vlaanderen) ;
competent inspelen op competenties van laaggeschoolden (VOCB Mechelen).
– Opvolgen van onderzoek naar de mogelijkheid over de invoering van een gemeenschappelijke portfoliomethode en naar de eenvormigheid van leerbewijzen :
organisatie van een Vlaamse EVC-dag (voorjaar 2004) om de EVC-problematiek/ methodiek aan bekendheid te laten winnen.
( D I VA : Dienst Informatie, Vorming en Afstemming ; V I VO : Vlaams Instituut voor Vorming en Opleiding in de Social Profit ; VOCB : Vlaams Ondersteu -ningscentrum voor de Basiseducatie – red.)
– Recente ontwikkeling
Overstijgen van het projectmatige en openen van een recht om zijn competenties, waar ook verwor-v e n , te certificeren. Hierverwor-voor werd een verwor- vooront-werp van decreet "Titel van beroepsbekwaamheid" uitgewerkt.
De belangrijkste basisbeginselen en bouwstenen uit dit voorontwerp zijn de volgende.
Ieder individu heeft het recht om zijn competenties door een bevoegde instantie te laten erkennen door middel van een titel van beroepsbekwaam-heid.
Dit recht gaat zowel over het erkennen van compe-tenties die verworven zijn door formeel leren, a l s over het erkennen van competenties die verworven zijn door non-formeel leren.
Ieder kan op eigen initiatief de erkenningsproce-dure starten.
De erkenningsprocedure bestaat uit volgende stap-pen :
– h e r k e n n e n : een individu wordt begeleid in het zich bewust worden van de competenties die hij bezit en vervolgens worden deze competenties nauwkeurig opgelijst (resultaat is een portfolio) ;
– b e o o r d e l e n : de opgelijste competenties worden afgewogen aan een bepaalde standaard (afge-leid uit beroepsprofielen) ;
– e r k e n n e n : het toekennen en uitreiken van de titel van beroepsbekwaamheid.
Dit voorontwerp van decreet is reeds principieel goedgekeurd door de Vlaamse regering.
Vraag 2 : evaluatie – resultaten
Essentie :
– jaarlijks is er een evaluatie of een update van het actieplan “een leven lang leren in goede b a n e n ” ; begin volgend jaar verschijnt ook voor het eerst een jaarboek omtrent leren in V l a a n-deren
– in het Pact van Vilvoorde engageerden de socia-le partners en de Vlaamse regering zich tot een deelname van 10% van de beroepsbevolking. Voor het eerst sinds jaren is er een lichte daling merkbaar van de opleidingsparticipatie, v o o r a l bij de werknemers. Dit is het resultaat van een dalende conjunctuur en het feit dat werkgevers hun opleidingsinspanningen hebben terugge-schroefd.
Recentelijk werd binnen de administratie We r k g e-legenheid een grondige en globale evaluatie van de verschillende maatregelen gemaakt (nota "stand van zaken actieplan een leven lang leren in goede banen").
Daarnaast worden de verschillende maatregelen ook jaarlijks geëvalueerd in het kader van het Stra-tegisch Plan Werkgelegenheid "Monitoring van de beoogde beleidseffecten". Cijfers over de oplei-dingsparticipatie van volwassenen zijn verder onder meer ook terug te vinden in het Ja a r b o e k "De arbeidsmarkt in Vlaanderen" van het Steun-punt WAV ( We r k g e l e g e n h e i d , Arbeid en Vorming –
r e d . ). Deze documenten worden jaarlijks aan de
leden van de betrokken commissie in het V l a a m s Parlement bezorgd.
Uit de meest recente "Analyse van de V l a a m s e werkgelegenheidstoestand en de recente socio-eco-nomische vooruitzichten op middellange termijn" van de administratie We r k g e l e g e n h e i d , g e b a s e e r d op de Arbeidsmarktflitsen van het Steunpunt
WAV, blijkt dat de opleidingsparticipatie in 2002 daalde tot 6,7%. In dit verband wordt onder meer het volgende gesteld:
" Tussen 1999 en 2001 nam de opleidingsparticipa-tie van volwassen inwoners geleidelijk toe van 6,6% tot 7,4% (zie figuur 1). Anno 2002 zijn we echter terug bij af: opnieuw zijn er minder dan 7 op 100 inwoners tussen 25 en 64 jaar die deelgenomen hebben aan een bijkomende opleiding tijdens een referentieperiode van 4 weken. Het verloop van de opleidingsparticipatie in de Europese Unie is veel g e m a t i g d e r, en dankzij de zeer lichte jaarlijkse toe-name eindigt de globale Europese Unie in 2002 toch iets hoger dan in 1999. De achterstand van het Vlaams Gewest op het Europees gemiddelde is in 2002 dan ook opgelopen.
Figuur 1 : Opleidingsparticipatie van inwoners tussen 25 en 64 jaar (Vlaams Gewest en Europese Unie; 1999-2002, referentieperiode van 4 weken)
Bron: NIS EAK, Eurostat LFS (Bewerking Steunpunt WAV)
De daling van de opleidingsparticipatie in V l a a n-deren tussen 2001 en 2002 situeert zich uitsluitend bij de mannen (die vaker in conjunctuurgevoelige sectoren werken) en jongvolwassenen (-1,8 pro-c e n t p u n t e n ) . De Nationale Bank van België stelde op basis van sociale balansgegevens al in 2001 een breuk vast in de trend van bestendige toename van de opleidingsinvesteringen in bedrijven. De kans is reëel dat bedrijven die het economisch moeilijker h e b b e n , als eerste gaan snoeien in opleidingsinves-teringen.
De groep die zich het sterkst manifesteert op de opleidingsmarkt (jongvolwassenen) krijgt de zwaarste klappen in 2002. Ook dit kan wijzen op een zekere impact vanuit de bedrijfswereld. De
Tabel 1 : Opleidingsparticipatie van inwoners tus-sen 25 en 64 jaar naar geslacht en leeftijd (Vlaams Gewest en Europese Unie; 2 0 0 1 - 2 0 0 2 , r e f e r e n t i e-periode van 4 weken)
Vlaams Gewest Europese Unie
2002 Evolutie 02/01 2002 Evolutie 02/01 (%) (ppn) (%) (ppn) Totaal (25-64 jaar) 6,7 -0,7 8,4 0,1 Geslacht Man 6,6 -1,4 7,8 0,0 Vrouw 6,9 0,1 9,0 0,2 Leeftijd 25-29 jaar 11,4 -1,8 18,8 0,2 30-39 jaar 8,4 -0,7 9,8 0,1 40-49 jaar 7,0 -0,7 7,4 0,2 50-64 jaar 3,5 -0,1 4,1 0,1
Bron: NIS EAK, Eurostat LFS (Bewerking Steunpunt WAV) (ppn : procentpunten – red.)
Dat het belang van permanente vorming ook bij ondernemingen steeds meer doordringt, mag blij-ken uit de cijfers die hierover beschikbaar zijn. Z o leert de tweede "Continual Vocational Survey" (Buyens & Wo u t e r s, 2002) dat het aantal vormings-bedrijven (vormings-bedrijven die hun personeel opleiding aanbieden) sterk is toegenomen in de periode 1 9 9 3 - 1 9 9 9 : van 47% tot 70%. Dit zijn echter Belgi-sche cijfers, die niet mogen doorgetrokken worden naar de Vlaamse context. Toch tonen ze aan dat de vormingsinspanningen van Belgische ondernemin-gen sterk zijn toeondernemin-genomen. Wanneer we echter naar de vormingsinspanningen op financieel vlak k i j k e n , krijgen we een iets ander beeld: de Belgi-sche cijfers liggen dan nog steeds aan de lage kant (VEV, 2002; Buyens & Wouters, 2002).
In PASO-onderzoek werd een bredere definitie van opleiding gehanteerd (ook interne opleiding op de werkplek werd opgenomen) ( PASO : Pa n e l
Survey of Organizations in Flanders – red.). U i t
deze data blijkt dat in 2002 gemiddeld ongeveer één op twee werknemers een opleiding volgde in organisaties met 10-199 werknemers.
Tabel 2: Aandeel vormingsorganisaties, o p g e d e e l d naar hoofdactiviteit van de vestiging (Vlaams Ge-west, 2001)
Hoofdactiviteit Aandeel organisaties
Geen Intern Extern Intern en extern
Chemie, Voeding, Energie 24,3 16,8 9,6 49,4
Metaal en Elektronica 14,9 5,3 1,1 78,7
Overige Industrie 24,2 0,8 13,8 61,2
Bouw 39,5 2,7 18,4 39,4
Handel, Distributie, Horeca 20,0 14,8 10,3 55,0
Financiële en zakelijke dienstverlening 15,3 16,9 8,3 59,5
Openbaar Bestuur en Gemeenschapsvoorzieningen 5,5 3,0 8,4 83,2
Gezondheidszorg 0,0 0,4 12,2 87,4
Onderwijs 4,5 4,6 14,7 76,2
Totaal 18,1 9,8 10,8 61,4
* Organisaties met 10 werknemers of meer, gewogen naar grootte en sector (N=1.189). Bron : gegevens berekend op basis van PASO 2002
Dat bij organisaties met minder dan 10 werkne-mers slechts 47,7% in 2001 in één of andere vorm van opleiding voorzag, is een belangwekkende con-s t a t e r i n g, omdat zij een niet onbelangrijk deel van het totaalaantal Vlaamse vestigingen uitmaken (80%).
Uit de PASO-data blijkt ook een onderscheid tus-sen private en niet-private organisaties. Deze laat-ste groep scoort significant hoger op opleiding. B i j de micro-organisaties tekenen we een aandeel op van 76,1% vormingsorganisaties in de publieke en
semi-publieke sector (versus 46,44% bij de private vestigingen).
Ook de hoofdactiviteit van de organisaties blijkt impact te hebben op het aandeel vormingsorgani-saties (zie tabel 2). Hierbij blijkt dat de bouw en een aantal organisaties uit de industrie beduidend minder in opleiding voorzien. De sectoren Gezond-h e i d s z o r g, Onderwijs en Openbaar Bestuur en Ge-meenschapsvoorzieningen scoren het best qua op-leiding.
Tabel 3: Aandeel vormingsorganisaties (Vlaams Gewest, 2001)
Grootte-klasse Vormingsorganisaties Vormingsorganisaties
zoals aangegeven door gecorrigeerd voor
de respondent vestigingen die 100%
van de opleidingsuren besteedden aan interne
"on the job" opleiding
1-9 werknemers 47,7 40,1
10-49 werknemers 77,9 70,8
50-99 werknemers 96,8 93,5
100-199 werknemers 99,1 98,6
* Gewogen naar grootte en sector (N=1 649; N<10=460; N>10=1 189).
Bron : gegevens berekend op basis van PASO 2002
Tot slot blijkt dat in de gemiddelde organisatie iets meer dan 40% van de uitvoerenden en leidingge-venden opleiding krijgt. Bij de groep ondersteu-nende medewerkers daalt dit percentage met 10
% . Maken we een onderscheid naar grootteklasse, dan blijkt het percentage werknemers dat oplei-ding krijgt te stijgen per grootteklasse, en dit voor alle personeelscategorieën.
Tabel 4 : Algemene participatiegraad per perso-neelscategorie en per grootteklasse – vormingsor-ganisaties (Vlaams Gewest, 2001), in %
Grootteklasse Personeelscategorie
Uitvoerend Ondersteunend Leidinggevend Gemiddelde
personeel personeel personeel
10-49 werknemers 51,6 39,1 59,2 50,1
50-99 werknemers 52,3 42,1 50,9 50,2
100-199 werknemers 52,9 44,7 60,7 51,6
200 werknemers en meer 64,5 49,6 62,6 61,4
Totaal 57,9 45,3 59,5 55,5
* Organisaties met 10 werknemers en meer, gewogen naar sector per grootte (voor organisaties waarvoor we zowel gegevens heb-ben over de participatiegraad als over de aantallen naar personeelscategorie – N=859).
Bron : gegevens berekend op basis van PASO 2002
Ten slotte kan ik nog meedelen dat er in het najaar in verband met levenslang leren twee nieuwe Viona-onderzoeken zullen worden opgestart, m e t name "De opleidingsmarkt in Vlaanderen" (Vle-rick School) en "De kosten en baten van deelname aan arbeids-marktgerelateerde opleiding vanuit het perspectief van de deelnemer" (HIVA ) . E é n van de onderzoeksvragen in het eerste onderzoek zal onder meer peilen naar de inspanningen van de overheid en de impact hiervan, terwijl in het twee-de ontwee-derzoek ontwee-der meer twee-de opbrengstvoeten van investeringen in opleiding zullen worden onderz o c h t . ( Viona : Vlaams Interuniversitair Onder
-zoeksnetwerk Arbeidsrapportering ; H I VA : H o g e r Instituut voor de Arbeid – red.)
