Vraag nr. 27 van 9 oktober 1997
van de heer MARINO KEULEN
" Vormen uit Vlaanderen" in Barcelona – Promotie en organisatie
De Vlaamse Gemeenschap heeft 18 miljoen frank uitgetrokken voor het project "Formes de Flan-d r e s / Vormen uit VlaanFlan-deren" in Barcelona, w a a r-bij zeven tentoonstellingen verspreid over de stad een tiental dagen lopen. Dit initiatief is het resul-taat van een cultureel uitwisselingsproject tussen Vlaamse en Catalaanse kunstenaars.
Naar verluidt loopt een en ander mis met betrek-king tot de promotie rond dit project in Barcelona. Navraag over de zeven tentoonstellingen in twee toeristische informatiebureaus in het centrum van de stad leverden geen informatie op. Geen enkel spandoek of affiche was te bespeuren om potentië-le bezoekers te lokken naar de tentoonstellingen. Ook de kiosk met een consulteerbare website van de hand van Kobe Matthys op de Ramblas was onvindbaar.
Daarnaast zouden er met betrekking tot de organi-satie van de komst van de Catalaanse kunstenaars naar Vlaanderen problemen rijzen.
1. Op welke wijze werd de promotie in Barcelona verzorgd ?
Om welke reden was het project "Formes de F l a n d r e s / Vormen uit Vlaanderen" niet nadruk-kelijk in het stadsbeeld aanwezig door middel van affiches, s p a n d o e k e n , informatie in de toe-ristische informatiebureaus ?
2. Hoever staat het met de uitwerking van de komst van de Catalaanse kunstenaars naar Vlaanderen ?
Is er reeds bekend welke kunstenaars zullen meewerken aan het project ?
Zullen bijkomende middelen vereist zijn voor de verdere realisatie van dit project ?
3. Zijn er nog andere culturele uitwisselingsinitia-tieven tussen Vlaanderen en Spanje gepland eenmaal dit project zal zijn afgelopen ?
4. Is het juist dat er problemen zijn met betrek-king tot de komst van de Catalaanse kunste-naars naar Vlaanderen ?
Zo ja, komt het project in het gedrang ?
Aan welke factoren zijn de problemen te wij-ten ?
Antwoord
Uitgangspunt voor dit project was een intentiever-klaring die in 1992 werd ondertekend door minis-t e r-presidenminis-t Luc Van den Brande en zijn Caminis-ta- Cata-laanse collega Jordi Pujol, president van de Gene-ralitat de Catalunya. In dit akkoord was een cultu-rele paragraaf opgenomen die, in overleg met de Catalaanse regering en met de betrokken culturele instellingen in Vlaanderen en Catalonië, i n h o u d e-lijk werd ingevuld op basis van een prospectieop-dracht van de heer Jos Van Schap, die contractueel werd aangezocht de voorbereiding van dit project op zich te nemen. Dit project, dat past in de bilate-rale culturele uitwisselingen binnen het Europa van de Regio's, werd geformaliseerd binnen een principeakkoord tussen de ministers van Cultuur van Vlaanderen en Catalunya. Dit bilateraal akkoord bevatte daarbij de gangbare verdeling van verantwoordelijkheden en financiële kostenverde-ling zoals die internationaal algemeen worden aan-vaard binnen de culturele akkoorden. Dit impli-ceert onder meer het volgende.
1. Vlaanderen staat in voor de prospectie, voorbe-reiding en uitvoering van de projecten, w a a r-voor curators contractueel werden aangezocht die als specialisten uit het veld internationaal worden aanvaard. Concreet gaat het over Ja n H o e t , Marc Dubois, Moniek Bucquoye, F l o r B e x , Pool A n d r i e s, Lieve Foncke en Luk Lam-brecht.
Daarnaast stond Vlaanderen in voor het trans-port en de verzekering, alsook voor logistieke ondersteuning bij reservaties van hotels en tic-kets.
2. Bilateraal gezien staat Catalunya in voor de lokale kosten voor onder meer het ter beschik-king stellen van exporuimtes, p u b l i c i t e i t , p e r s-c o n f e r e n t i e, s-c a t a l o g i , a f f i s-c h e s, bewaking en recepties.
De regel van de reciprociteit geldt : dit betekent dat wanneer de Catalanen tijdens de herfst 1998 naar Vlaanderen komen, dezelfde verdeling gel-dig blijft, maar in omgekeerde orde.
Bij lezing van het voorgaande is het voor de Vlaamse volksvertegenwoordiger wel duidelijk dat het project "Vormen uit Vlaanderen" in Barcelona geen uitwisselingsproject tussen Vlaamse en
Cata-laanse kunstenaars is, maar een uitwisselingspro-ject tussen twee regio's. Mag ik de Vlaamse volks-vertegenwoordiger erop wijzen dat de zeven ten-toonstellingen in Barcelona niet een tiental dagen l i e p e n , maar wel gemiddeld één tot anderhalve maand.
Trapped Reality
– Plaats : Centre d'Art Santa Mònica – Data : 16.09.1997 – 30.10.1997
– Verantwoordelijken : Luk Lambrecht en Jo s e p Miquel Garcia
Tentoonstelling Vlaamse Fotografie – Plaats : Centre d'Art Santa Mònica – Data : 16.09.1997 – 30.10.1997
– Verantwoordelijken : Pool Andries (Fo t o g r a-fiemuseum Antwerpen) en David Balsells Selectie collectie Museum van Hedendaagse Ku n s t Gent, "SET"
– Plaats : Museu d'Art Contemporani de Barcelo-na (MACBA)
– Data : 16.09.1997 – 6.01.1998
– Verantwoordelijken : Jan Hoet / Hans Martens en Miquel Molins i Nubiola
De herinnering als verlangen
– Plaats : Sala Moncada – la Caixa – Data : 16.09.1997 – 26.10.1997
– Verantwoordelijken : Flor Bex (Muhka Antwer-pen) en Maria de Corral
Bullitproof Fo r m s, juwelen en meubelen uit V l a a n -deren
– Plaats : Palau Marc
– Data : 16.09.1997 – 12.10.1997
– Verantwoordelijken : Moniek Bucquoye en Mai Felip (Barcelona Centro de Diseno – BCD)
Architectuur uit Vlaanderen
– Plaats : Col-legi d'Arquitectes de Catalunya – Data : 2.10.1997 – 23.10.1997
– Verantwoordelijken : Marc Dubois en Gerard Garcia-Ventosa (Col-legi d'Arquitectes)
Informatiecentrum en selectie actuele kunst uit Vlaamse galeries
– Plaats : Escole Massana – Data : 16.09.1997 – 30.11.1997
– Verantwoordelijken : Lieve Foncke (Vereniging Galeries) en Alba Espargaro (Museu Maritim) De p r o m o t i e werd op verschillende niveaus gevoerd.
1. Voor de globale gerichte promotie werd con-tractueel een beroep gedaan op de heer Carlos Po y, die bijzonder goed bekend is bij het doel-publiek dat wij wensten te bereiken. Hij ver-zorgde onder meer de relaties met de pers, d e k u n s t g a l e r i e s, de media (tv en radio) tot in Madrid toe, het mecenaat, enzovoort, en zorgde voor de promotiefolder die op 9.000 exempla-ren werd verspreid.
2. Diplomatiek en contractueel gezien kan Vlaan-deren niet te aggressief optreden in Barcelona. Een gedeelte van de promotie werd dan ook op uitdrukkelijk verzoek van de Catalaanse minis-ter van Cultuur gevoerd door zijn eigen admini-stratie (Copec) en zijn perschef. Een probleem in de marge daarbij is wel dat de politieke ver-houdingen tussen de Generalitat (regering van Catalunya) en de stad Barcelona vrij scherp lig-g e n , dit wil zelig-glig-gen telig-genstrijdilig-g. De oorzaak daarvan zijn de komende verkiezingen einde dit jaar en de te verwachten verschuivingen. D i t verklaart waarom bepaalde promotieinstrumen-ten niet konden worden benut omdat zij zich situeerden op het domein van de stad Barcelo-n a . WaBarcelo-nBarcelo-neer de stad BarceloBarcelo-na geeBarcelo-n toestem-ming geeft om een infokiosk van Kobe Matthys op de Ramblas te installeren, dan kan men dat moeilijk de Vlaamse minister van Cultuur ver-wijten. Voor spandoeken in de stad is eveneens een toestemming van de stad vereist. Wel is een spandoek aangebracht aan de gevel van het
M AC BA , de gevel van Palau Marc en aan de Escole Massana door die instituten zelf.
De installatie van de containers op het plein van het MAC BA is nochtans een grote publieks-trekker en heeft zowel in de Vlaamse als de Catalaanse pers veel weerklank gevonden. 3. Mag ik de Vlaamse volksvertegenwoordiger
tevens erop wijzen dat artistiek gezien deze stad behoort tot de top van Europa. Musea of cultu-rele instellingen zoals het MACBA, La Caixa of Santa Monica behoren tot de meest begeerde expo-plaatsen voor buitenlanders. Het is dan ook evident dat deze instellingen een goed uit-gebouwd informatie- en promotienet hebben, gericht op het meest efficiënte doelpubliek. Massatoerisme kan immers niet direct de focus z i j n . Er moet eveneens worden opgemerkt dat onze consul-general Mignon, alsook onze Vlaamse vertegenwoordiger in Barcelona ruime promotie voor ons project hebben gemaakt. Ten slotte heeft elk museum een aantrekkelijke, toe-gankelijke catalogus van de Vlaamse tentoon-stellingen gemaakt, die bovendien refereerde aan de andere tentoonstellingen.
Wat de re c i p r o c i t e i t b e t r e f t , kan ik het volgende meedelen.
1. De verschillende curatoren hebben reeds inhou-delijk en organisatorisch een akkoord ; m e e r concreet betekent dit volgende tentoonstellin-gen :
– M AC BA in het museum van Hedendaagse Kunst Gent ;
– Santa Monica Fotografiemuseum in het Pro-vinciaal Fotografiemuseum Antwerpen ; – Collectie van La Caixa in het Muhka A n
t-werpen ;
– Catalaanse design tijdens Interieur Ko r t r i j k en in het Museum Sierkunst Gent ;
– Catalaanse avantgarde, vermoedelijk in het PSK Brussel.
Welke kunstenaars zullen deelnemen, w o r d t bepaald door de respectievelijke Catalaanse instituten en door de curators die zij zelf zullen aanwijzen.
Andere projecten zijn nog in voorbereiding, maar dit behoort tot de bevoegdheid van het
Catalaans ministerie van Cultuur. Hoe dan ook staat de komst van de Catalanen naar Vlaande-ren verder dan men zou vermoeden. Voor het einde van het jaar zal trouwens een nieuw akkoord worden getekend tussen de twee ministers van Cultuur, terwijl op de begroting 1998 van de administratie Cultuur reeds een bedrag van 5 miljoen frank werd gereserveerd. 2. Het is duidelijk de bedoeling van deze actie in
de toekomst een follow-up dient te hebben. I k meen dat de overheid in deze een impuls kan geven, maar dat nadien de betrokken culturele instellingen zelf dienen in te staan voor de ver-dere opvolging. Met de huidige stand van zaken geloof ik dat dit zal lukken, en dat dit experi-ment voor herhaling vatbaar is.
Een geconcentreerde actie zoals deze blijft mijn voorkeur genieten boven versnipperde initiatie-ven zoals we die kenden in het verleden.
3. Ten slotte moet het duidelijk zijn dat het hier gaat om een project in het kader van het Euro-pa van de Regio's, waarbij de culturele minder-heden via coproducties trachten hun culturele identiteit te handhaven ten opzichte van de gro-tere lidstaten. Catalunya mag niet verward wor-den met Spanje. Toch heeft de V l a a m s e Gemeenschap een cultureel akkoord met Span-je, maar dit heeft niets te maken met het project in Barcelona. Trouwens, het project mocht wor-den opgenomen in het cultureel akkoord, maar Madrid wenste niet te betalen.
4. Wat de organisatie betreft van andere projecten in de toekomst, zal rekening worden gehouden met de budgettaire mogelijkheden, de meerja-r e n p l a n n i n g, die meerja-reeds belangmeerja-rijke pmeerja-rojecten bevat zoals de tentoonstelling Van Dijck, Brus-sel 2000, Vlaanderen 2002 enzovoort, alsook de geografische prioriteiten zoals aanvaard door het Vlaams Parlement en de Vlaamse regering.
