RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING
Brede School Omnibus
Pagina 2 van 14
1 INLEIDING . . . 5
2 EINDOORDEEL . . . 6
3 TOELICHTING . . . 7
4 REACTIE VAN HET BESTUUR . . . 13
5 OPZET VAN HET ONDERZOEK . . . 14
INHOUDSOPGAVE
Pagina 4 van 14
De Inspectie van het Onderwijs heeft op 26 januari 2017 een onderzoek naar kwaliteitsverbetering uitgevoerd op Brede School Omnibus. Daarbij is gekeken naar de kwaliteit van het onderwijs en naar naleving van wet- en regelgeving.
De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende.
Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 24 november 2015 stelden wij tekortkomingen vast in de opbrengsten en het onderwijsleerproces op Brede School Omnibus. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 22 februari 2016. De kwaliteit van het onderwijs is toen als zeer zwak beoordeeld en wij hebben ons toezicht geïntensiveerd. Om na te gaan of de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven en de kwaliteit van het onderwijs weer voldoende is, hebben wij nu een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd.
Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoeken wij tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften.
Toezichthistorie
In april 2014 is een onderzoek in het kader van de vierjaarlijkse verplichting omgezet in een kwaliteitsonderzoek, omdat de opbrengsten risico’s lieten zien.
Tijdens dit onderzoek zijn tekortkomingen gevonden bij het aanbod, de
afstemming, de begeleiding, de zorg en de kwaliteitszorg. De school heeft toen het basisarrangement gekregen omdat de opbrengsten voldoende waren, zij het juist boven de ondergrens. Daarna is in het voorjaar van 2015 voor Brede School Omnibus een risicoanalyse van de resultaten uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten mogelijk onvoldoende zijn. Op 2 juni 2015 hebben wij de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bestuur besproken. Naar aanleiding van dit gesprek hebben wij besloten op 24 november 2015 een kwaliteitsonderzoek uit te voeren om eventuele
tekortkomingen vast te stellen. Uit dit onderzoek bleek dat de onderwijskwaliteit niet voldeed aan de wettelijk vereisten. Het arrangement van de school is toen aangepast naar zeer zwak.
INLEIDING
1
Kwaliteit
Wij kennen aan Brede School Omnibus het basisarrangement toe. De kwaliteit van het onderwijs is weer voldoende. Dit betekent dat de school niet langer onder intensief toezicht valt.
Belangrijkste bevindingen
Het team is na het aangepast arrangement zeer zwak snel aan de slag gegaan met het verbeteren van het onderwijs. Het is hierin ondersteund door een interim-directeur en een extern begeleider, die gebruik hebben gemaakt van bewezen wetenschappelijke theorieën over hoe kinderen het beste leren. De resultaten van de verbeteractiviteiten zijn in de opbrengsten en het lesgeven terug te zien. Leraren betrekken de leerlingen meer bij hun ontwikkeling en maken hen ook hiervoor verantwoordelijk. Het pedagogisch klimaat is ondersteunend aan het leren. Leraren en leerlingen gaan op een respectvolle manier met elkaar om. De ouders worden door het team meer betrokken bij de ontwikkeling van hun kinderen. Het is duidelijk dat het team veel heeft geleerd tijdens het verbetertraject en dit ook goed weet toe te passen in de dagelijkse lespraktijk. De school heeft hierdoor een flinke verbeterslag gemaakt. Alleen de uitvoering van de planmatige zorg moet nog verder verbeterd worden, omdat niet voor alle leerlingen die dit nodig hebben ook daadwerkelijk zorg is gepland.
EINDOORDEEL 2
Pagina 6 van 14
Hieronder staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs 2012. Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op www.onderwijsinspectie.nl. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator
gerealiseerd is.
Legenda:
1. zeer zwak 2. zwak 3. voldoende 4. goed
5. niet te beoordelen
Resultaten zijn voldoende, maar nog kwetsbaar
De eindopbrengsten zijn als voldoende beoordeeld. In 2016 behaalde groep 8 een eindresultaat dat boven de ondergrens ligt, die de inspectie voor
vergelijkbare scholen hanteert. Dat was in 2014 en 2015 niet het geval. Naast de onderdelen uit het verbeterplan is, volgens de school, ook het inzetten van gerichte interventies op deze groep de oorzaak van het behalen van het
positieve resultaat in 2016. Om deze reden zet zij hetzelfde soort interventies op dit moment in om te zorgen dat de huidige groep 8 ook met voldoende bagage de basisschool verlaat. Of zij inderdaad voor een positief eindresultaat in 2017 zullen zorgen, valt nog te bezien omdat de tussenresultaten van deze groep hier niet op wijzen.
TOELICHTING 3
Opbrengsten
Opbrengsten 1 2 3 4 5
• 1.1* De resultaten van de leerlingen aan het eind van de
basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
Het leerstofaanbod is voldoende afgestemd op de kenmerken van de leerlingen De school gebruikt methodes die erop gericht zijn om de kerndoelen te behalen.
De leraren bieden deze leerstof, in principe, aan alle leerlingen tot en met het niveau van groep 8 aan. Indien dit niet het geval is, kan de school dit
onderbouwen. Over het gebruik van de methodes zijn binnen het team
afspraken gemaakt, die zijn vastgelegd in 'de Kompas'. Hierdoor is duidelijkheid ontstaan en tevens is er een eenduidige doorgaande lijn in de school zichtbaar.
Het leerstofaanbod is daarnaast voldoende afgestemd op de kenmerken van de leerlingen. De school kent een leerlingenpopulatie die gebaat is bij een breed en gedegen taalaanbod. Ook hierover heeft het team duidelijke afspraken gemaakt, die gecontroleerd worden door de taalspecialist en intern begeleider. Tijdens de lesbezoeken was te zien dat er in de groepen aandacht is voor de uitbreiding van de woordenschat door middel van een taalmuur. De leraren geven duidelijk het belang van het kennen van de woordbetekenis aan de leerlingen aan. Dit doen zij door hen tijdens de les op moeilijke woorden te attenderen en actief te wijzen op het gebruik van hulpmiddelen zoals een woordenboek.
Leerstofaanbod
Leerstofaanbod 1 2 3 4
•
•
• 2.1* Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en
rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen.
2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8.
2.4* De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand.
Pagina 8 van 14
Het didactisch handelen is sterk verbeterd
De leraren zijn in staat om een duidelijke, aansprekende en interactieve uitleg te geven aan de leerlingen. Zij doen dit door gebruik te maken van interactieve werkvormen, maar wat nog belangrijker is, is dat zij de leerlingen
verantwoordelijk hebben gemaakt voor hun eigen leerontwikkeling. Dit betekent dat de leerlingen zelf het doel verwoorden of deze ontdekken aan het begin van de uitleg. Dit ondersteunen de leraren door de kennis ook expliciet te
benoemen, te relateren aan bestaande kennis en deze in een context te zetten samen met de leerlingen. Ook gedurende de les komt het doel veelvuldig terug en zijn de leerlingen actief bezig om zich dit eigen te maken. Door middel van het samen opstellen van succesciteria om te bepalen of het doel is gehaald, zijn de leerlingen op de hoogte van wat ze al kennen en kunnen en wat zij nog moeten leren. Hierdoor is de les als het ware als vanzelfsprekend afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Tijdens de lesbezoeken was te zien dat de intrinsieke motivatie van de leerlingen groot is. Leerlingen willen graag leren.
Zij letten goed op, doen actief mee met de les en werken geconcentreerd. Dit komt doordat het duidelijk is wat er van hen verwacht wordt en op welke manier dit dient te gebeuren. Naast dat leraren voorspelbaar zijn in hun gedrag maken zij expliciet duidelijk langs welke structuur er geleerd gaat worden. Zij stellen hoge verwachtingen aan de leerlingen, stellen de leerlingen zelf verantwoordelijk voor het resultaat en complimenteren veel. Hierdoor ontstaat een prettig, ondersteunend en uitdagend leerklimaat. Wel zijn er nog verschillen in de instructie tussen leraren te zien. Met name de afspraken over de lengte van de instructie en het gebruik van hulpmiddelen hierbij kunnen binnen het team beter worden afgestemd.
Didactisch handelen en afstemming
Didactisch handelen 1 2 3 4
•
•
• 5.1* De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof.
5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer.
5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten.
Afstemming 1 2 3 4
6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in • ontwikkeling tussen de leerlingen.
De (verslaglegging van de) planmatige zorg verdient nog aandacht
De school hanteert een genormeerd toetsinstrumentarium afgestemd op de kenmerken van de leerlingenpopulatie. Deze toetsen en de methodegebonden toetsen analyseren de leraren om te bepalen welke leerlingen specifieke ondersteuning nodig hebben. Met name de tussenevaluaties op de
methodegebonden toetsen van spelling en rekenen in de groepsplannen zijn hiervan mooie voorbeelden. Dit kan nog verder naar andere vakken worden uitgebreid. In de tussenevaluaties staat te lezen hoe een leerling de
methodegebonden toets heeft gemaakt, wat het probleem is en wat de vervolgstappen zullen zijn.
De school werkt met groepsplannen voor spelling en rekenen. De invoering van groepsplannen voor de andere vakken staan gepland voor volgend schooljaar.
Hierdoor is de uitvoering van de planmatige zorg nog niet voldoende, omdat niet voor alle leerlingen die daadwerkelijk zorg nodig hebben deze hulp ook is
gepland. Er zijn namelijk leerlingen die stagneren bij het technisch lezen, maar hiervoor is geen vastgesteld plan met een specifiek doel en bijbehorende aanpak beschikbaar. Hoewel de leraren veel informatie over de ondersteuning van de leerlingen in hun hoofd hebben, is dit erg kwetsbaar. Bovendien kunnen de huidige groepsplannen efficiënter door alleen die informatie op te nemen die daadwerkelijk van belang is. Hierdoor besparen de leraren tijd en kunnen gegevens die nu in verschillende documenten staan samen worden gebracht in één document.
Begeleiding en zorg
Begeleiding 1 2 3 4
7.1* De school gebruikt een samenhangend systeem van • genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen.
Zorg 1 2 3 4
•
•
• 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens
bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen.
8.3* De school voert de zorg planmatig uit.
8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg.
Pagina 10 van 14
Kwaliteitszorg in orde
De interim-directeur en de extern begeleider hebben samen met de leraren hard en gericht gewerkt om het onderwijs te verbeteren en dit is hen goed gelukt. Er is gestuurd op drie hoofdlijnen:
• Wij zijn een taalsterke school;
• De leerkracht heeft feedback nodig om te groeien;
• Verwachtingen van ouders en van school zijn helder.
De nieuwe directeur die sinds september 2016 is aangesteld, vult dit proces mooi aan. Het bestuur heeft het verbeterproces ondersteund door de inzet van extra personele middelen. De ouders zijn over het gehele traject open en transparant geïnformeerd. Hierdoor is vertrouwen in een goede afloop bij de ouders ontstaan.
De school heeft voldoende zicht op de kenmerken van de
bijzondere leerlingenpopulatie en heeft op basis hiervan verschillende aanpassingen in het onderwijs gemaakt. Zo is er stevig ingezet op
ouderbetrokkenheid bij de school, maar ook specifiek bij de ontwikkeling van het eigen kind. Ook zijn de leerlingen verantwoordelijk gemaakt voor hun eigen leerontwikkeling. De verbeteractiviteiten hebben er voor gezorgd dat de leerlingen effectief meer leren en de resultaten stijgen. Dit is in de
schoolzelfevaluatie terug te zien. Wel dient te worden opgemerkt dat deze analyse weinig verbeterelementen op schoolniveau bevat. zoals bijvoorbeeld het aanpassen van de onderwijstijd voor taal, zodat sturen hierop moeilijk is.
Daarnaast is de vraag hoe realistisch het is om uit te gaan van het ambitieuze streefdoel dat het bestuur voor alle scholen heeft gesteld gezien de totaal andere populatie die deze school in vergelijking met de andere scholen heeft.
Hoewel het verbetertraject er (bijna) op zit, zijn er nog voldoende zaken die de Kwaliteitszorg
Kwaliteitszorg 1 2 3 4
•
•
•
• 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar
leerlingenpopulatie.
9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen.
9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces.
9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces.
middel van de vele lesbezoeken en 'de Kompas' voldoende geborgd zijn, hebben we vertrouwen in de verdere schoolontwikkeling!
Wij concluderen dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd.
Naleving wet- en regelgeving
Overige wet- en regelgeving Ja Nee
•
•
•
•
• NT1A De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art.
16, lid 2 en 3, WPO).
NT1B In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde onderdelen (art. 13 WPO).
NT2A De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO).
NT2B In het schoolplan is informatie opgenomen over een of meer standaard gecontroleerde onderdelen (art. 12 WPO).
NT4A Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO).
Pagina 12 van 14
Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op Brede School Omnibus.
Hieronder geeft het bestuur zijn reactie:
Het bestuur kan zich goed vinden in de conclusies en aanbevelingen van de inspectie en spreekt haar waardering uit voor de observaties van de inspecteurs, waarbij specifiek de punten Betrokkenheid van de Leerlingen en Taakgerichtheid als goed werden beoordeeld (score 4). Dat spreekt des te meer, omdat juist deze speerpunten in de afgelopen periode centraal stonden in het
verbeterproces.
Met deze waardering en aanbevelingen zal het bestuur Brede School Omnibus blijven steunen in het streven naar verdere verbetering en profilering als opbrengstgerichte school met een handelingsgerichte werkwijze. Met het reeds eerder als goed beoordeelde pedagogisch klimaat als basis bevordert het bestuur gericht de verdere ontwikkeling van de didactische inzichten volgens de principes van Leren Zichtbaar Maken. Het doel is om Brede School Omnibus op dit punt te helpen groeien naar de positie van voorbeeldschool binnen de groep.
Het bestuur zal erop toezien dat de aanbevelingen op het gebied van
aanscherping van de planmatige zorg door de school worden opgevolgd en stelt vertrouwen in het team, de intern begeleider en de directie wat betreft de realisatie van dit onderdeel.
REACTIE VAN HET BESTUUR
4
Op 26 januari 2017 hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden:
• een documentenanalyse;
• gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: schoolleiding, intern begeleider, leraren, ouders en leerlingen;
• observaties van de onderwijspraktijk in alle groepen. Deze observaties hebben wij samen met observanten van de school uitgevoerd.
Aan het einde van de dag hebben we een feedbackgesprek gevoerd met het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleider en de leraren van de school. In dit gesprek hebben we onze bevindingen en oordelen besproken.
OPZET VAN HET ONDERZOEK 5
Pagina 14 van 14
