Jaarstukken Jaarverslag en jaarrekening. Hilvarenbeek, 10 maart 2020

(1)

Jaarstukken 2019

Jaarstukken 2016

(2)

(3)

Jaarstukken 2019

Jaarverslag en jaarrekening

gemeente Hilvarenbeek

Hilvarenbeek, 10 maart 2020 Gemeente Hilvarenbeek Postbus 3

5080 AA Hilvarenbeek bezoekadres:

Vrijthof 10 Hilvarenbeek

Telefax: (013) 505 4380 Telefoon: (013) 505 8300

Email: gemeente@hilvarenbeek.nl Internet: www.hilvarenbeek.nl Zaaknummer 33660

Jaarstukken 2019 Versie 3.6

(4)

(5)

Jaarstukken 2019

Inhoudsopgave

(6)

(7)

INHOUDSOPGAVE

INLEIDING ... 9

1. PROGRAMMAVERANTWOORDING ... 13

1.SAMENLEVEND HILVARENBEEK ... 14

2.BELEVEND HILVARENBEEK ... 25

3.ONDERNEMEND HILVARENBEEK ... 38

4.DIENSTVERLENEND HILVARENBEEK ... 41

5.ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIEN ... 45

6.OVERHEAD EN VPB ... 47

2. PARAGRAFEN... 49

1.LOKALE HEFFINGEN ... 50

2.WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING ... 56

3.ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN ... 62

4.FINANCIERINGSPARAGRAAF ... 68

5.BEDRIJFSVOERING ... 73

6.VERBONDEN PARTIJEN ... 77

7.GRONDBELEID ... 79

3. OVERZICHT VAN BATEN EN LASTEN EN DE BALANS MET TOELICHTING ... 83

1.HET JAARRESULTAAT (OVERZICHT VAN BATEN EN LASTEN MET TOELICHTING) ... 84

2.OVERZICHT BALANS MET TOELICHTING ... 101

3.GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM ... 124

4.GEHANTEERDE NORMEN EN WAARDERINGSGRONDSLAGEN ... 125

5.WET NORMERING TOPINKOMENS (WNT) EN SINGLE INFORMATION,SINGLE AUDIT (SISA) ... 129

4. BIJLAGEN ... 133

1.BALANS PER 31 DECEMBER 2019 AFDELING BIEST ... 134

2.GEMEENTELIJKE KERNGEGEVENS ... 136

3.OVERZICHT INCIDENTELE BATEN EN LASTEN ... 137

4.RISICOKAART ... 143

5.AFSCHRIJVINGSTABEL ... 149

6.LIJST INVESTERINGEN ... 150

7.REKENSCHEMA RENTEKOSTEN ... 152

8.VERPLICHTE BELEIDSINDICATOREN... 153

9.ONDERBOUWING KOSTENDEKKENDHEID HEFFINGEN ... 156

10.VERDELING NAAR TAAKVELDEN... 157

5. VASTSTELLINGSBESLUIT ... 159

(8)

(9)

Jaarstukken 2019

Inleiding

(10)

Inleiding

Voor u ligt het jaarverslag en de jaarrekening over boekjaar 2019. Samen noemen we dit de jaarstukken. Met de jaarstukken leggen we verantwoording af over de uitvoering van het door de raad vastgestelde beleid en wat dat heeft gekost. De jaarstukken zijn een belangrijk controle in- strument van de raad. Het geeft inzicht aan inwoners, maatschappelijke instellingen en bedrijven in de geleverde prestaties van het afgelopen jaar.

Beleidsverantwoording

2019 is in meerdere opzichten een bewogen jaar geweest. Kort nadat we de voorjaarsnota aan u presenteerden verscheen de mei circulaire. De financiële perspectieven bleken ongunstig. Een intensief traject heeft uiteindelijk geleid tot een sluitende begroting en meerjarenperspectief. Wij willen graag iedereen bedanken die hieraan zijn bijdrage heeft geleverd. Wederom is gebleken dat intensieve samenwerking tot mooie resultaten kan leiden.

De samenwerking tussen Goirle, Hilvarenbeek en Oisterwijk (GHO) heeft erin geresulteerd dat de gemeente Goirle is aangesloten bij het sharedservice center Equalit. Nu onze drie gemeentes op hetzelfde ICT-platform werken, is een stevige basis gelegd om onze bedrijfsprocessen en - applicaties verder te harmoniseren. Een harmonisatieplan is in ontwikkeling. Een eerste voorbeeld van de samenwerking die daardoor mogelijk is, heeft betrekking op het team Informatiebe- veiliging & Privacy (IB&P). In 2019 hebben we een gezamenlijk team IB&P samengesteld en hebben we dit onderdeel voor onze organisatie sterk geprofessionaliseerd.

Het jaar 2019 heeft voor het sociaal domein in het teken gestaan van de verdere transformatie en transitie. Daarbij hebben we het adagium gehanteerd van ‘doen wat helpt en niet omdat het hoort’. Hiermee verbeterden we onze klantgerichtheid en bestrijden we de toenemende (zorg)kosten in het licht van de teruglopende rijksbijdrage.

Goede samenwerking met de werkgroep landbouwverkeer heeft ertoe geleid dat we in dit dossier grote stappen hebben gezet. Momenteel ligt er een consolidatie voorstel bij u. Verder hebben we met de provincie afspraken gemaakt omtrent infrastructuur, bereikbaarheid, leefbaarheid en de ruimtelijke opgave voor de provinciale wegen. Die afspraken bieden een mooi perspectief. U heeft ruimte voor ondernemend Hilvarenbeek geschapen door groen lichtte geven voor ontwikkeling op Slibbroek Noord. Met de vaststelling van de woonvisie en de visie grootschalige opwek is een belangrijke basis gelegd voor twee grote uitdagingen van de toekomst.

Uiteraard is dit slechts een beperkte greep uit de resultaten van 2019. In het jaarverslag leest u het totaalbeeld.

Financiële verantwoording

In de najaarsnota 2019 hebben we eerder een verwacht negatief jaarresultaat aangekondigd van

€216.000 over het boekjaar 2019. Dit negatief resultaat heeft uw raad met de najaarsnota geautoriseerd. Deze jaarstukken laten een positief jaarresultaat zien van € 178.000. We stellen met met het vaststellingsbesluit voor om € 650.000 te bestemmen. Het resultaat van de jaarstukken na verwerking van het vaststellingbesluit komt neer op € 472.000 nadelig. Ten opzichte van de primaire begroting 2019 gaat het om een financieel nadelig resultaat van

€ 688.000. Dit betreft het geautoriseerde tussentijds nadelig resultaat van € 216.000 samen met het nadelig resultaat dat resteert na het vaststellingbesluit van de jaarstukken van € 472.000.

Het nadeel is met name te wijten aan de aanvullende storing van € 781.000 in onze vo orziening pensioenen en wachtgelden wethouders. Jaarlijks moeten wij onze voorziening pensioenen en wachtgelden actualiseren zodat we voldoende middelen reserveren. Deze actualisatie vindt jaarlijks plaats na afsluiting van het boekjaar tegen voorgeschreven regels. Gezien de rekenrente

(11)

2019 is ook het jaar waarin we de uitgaven op de WMO en jeugdzorg verder zien oplopen. Onder andere door de invoering van het WMO-abonnementstarief zijn de uitgaven op onze WMO maatwerkvoorzieningen flink gestegen. Daarnaast zien we al enige jaren een aanhoudende jaarlijkse volumegroei die groter is dan de financiële middelen die het Rijk daar tegenover zet. Tot nu toe hebben we de tekorten nog kunnen dekken met onze reserve 3D. U ziet dit dan ook niet terug als nadeel binnen onze jaarstukken 2019. Voor komende jaren willen we onze uitgaven aan WMO en jeugdzorg reëler begroten. Dit betekent dat we ook voor komende jaren rekening gaan houden met een aanhoudende volumegroei en prijsstijging van 6% tot 7%. Onze reserve 3D is van onvoldoende omvang om dit te dekken. Met de voorjaarsnota(+) 2020 doen we u een voorstel hoe we hiermee willen omgaan.

Leeswijzer

De jaarstukken kunt u opdelen in het jaarverslag, de jaarrekening, bijlagen en he t vaststellingsbesluit.

Het jaarverslag (hoofdstukken 1 en 2)

Het jaarverslag bestaat uit de programma’s Samenlevend, Belevend, Ondernemend,

Dienstverlenend en de hoofdstukken Algemene dekkingsmiddelen en Overhead en VpB. Hierin leggen we als college verantwoording af over welke activiteiten we hebben gerealiseerd. In het jaarverslag treft u ook de paragrafen aan. Deze paragrafen zijn wettelijk voorgeschreven gemeentebrede thema’s waar we verantwoording over afleggen. Zo kunt u denken aan ons risicomanagement, het onderhoud aan onze kapitaalgoederen en de lokale gemeentelijke belastingen.

De jaarrekening (hoofdstuk 3)

In de jaarrekening leggen we verantwoording af over onze financiële positie. We lichten het overzicht van baten en lasten 2019 toe. Dit noemen we ook wel onze exploitatie. Verder gaan we in op onze balanspositie. De balans bestaat uit onze bezittingen en de wijze waarop we dit hebben gefinancierd. Bijvoorbeeld door het afsluiten van leningen.

De bijlagen (hoofdstuk 4)

We hebben een aantal onderwerpen zoals de risicokaart, de rentekosten en de verplichte beleidsindicatoren verder uitgewerkt en aan de bijlagen toegevoegd. Op deze wijze kunt u zich verder verdiepen in diverse onderwerpen.

Het vaststellingsbesluit (hoofdstuk 5)

We leggen deze jaarstukken ter vaststelling voor aan de raad. Bij deze vaststelling bestemmen we het gerealiseerde jaarresultaat. In dit hoofdstuk leest u meer over deze resultaatbestemming.

Het college van Hilvarenbeek, Evert Weys, burgemeester Ted van de Loo, wethouder Leon van de Moosdijk, wethouder Gerrit Overmans, wethouder Frank Jansen, gemeentesecretaris

(12)

(13)

Jaarverslag 2019

1. Programmaverantwoording

(14)

Programma 1 1. Samenlevend Hilvarenbeek

Dit programma gaat over het versterken van onze actieve en zorgzame samenleving. Goed onderwijs, goede zorg en ondersteuning zijn daarbij randvoorwaarden. Het gaat ook om het stimuleren van een veelzijdig sporten cultuuraanbod. Hierdoor kunnen inwoners, jong en oud, hun horizon verbreden. Samen met onze inwoners, maatschappelijke organisaties, verenigingen en ondernemers werken we aan de uitvoering van dit programma. We monitoren de resultaten en sturen bij waar nodig.

Dit programma bestaat uit de volgende vier thema’s:

1. Zorg, jeugd en participatie 2. Sport en cultuur

3. Onderwijs 4. Gezondheid

De activiteiten die we binnen de vier thema’s uitvoeren hangen onderling nauw met elkaar samen.

Thema 2, 3 en 4 gaan over de uitvoering van basistaken die van oudsher door de gemeente worden opgepakt. We noemen dit de ‘sociale basisstructuur’.

Thema 1 gaat over de uitvoering van de Jeugdzorg, participatie en de Wmo. Het gaat hierbij om de toegang tot lichte en (deels) tot intensieve ondersteuning. Tegelijkertijd is preventie ook een belangrijke opgave binnen thema 1. Het gaat dan om het voorkomen of uitstellen van zorg en ondersteuning.

De wisselwerking tussen de thema’s maken we duidelijk aan de hand van een voorbeeld. De sportcoaches dragen bij aan het realiseren van de onderwijsdoelen (thema 3) én aan meer

preventie (thema 1 en 4).

Figuur 1: Programma 1 “samenlevend Hilvarenbeek”:

versterken van onze actieve en zorgzame samenleving

(15)

Thema 1 Zorg, jeugd en participatie

Onze ambities

Binnen het thema Zorg, jeugd en participatie hebben we gewerkt aan het behalen van onze doelen zoals verwoord in het Koersdocument Sociaal Domein en in de regionale Koers Jeugdhulp ‘Samen met de jeugd’ Hart van Brabant. Deze heeft u in december 2017 vastgesteld.

De ambities waar we aan werken bij de uitvoering van de Koersdocumenten zijn:

- Vanuit eigen kracht: de inwoner doet het zelf, maar hoeft het niet alleen te doen.

- Dichtbij: het is makkelijk hulp te krijgen als die nodig is.

- Samen: gemeente, beroepskrachten en inwoners zorgen samen voor elkaar.

- Voorkómen: het erger worden van problemen voorkomen door signalen snel op te vangen.

Activiteiten in 2019

We hebben in 2019 gewerkt aan de ambities en activiteiten uit de programmabegroting 2019. U leest per ambitie een toelichting op deze activiteiten

Ambitie 1: zorgen dat inwoners vanuit eigen kracht kunnen deelnemen 1. Verruimen structureel aanbod armoedebestrijding

In maart 2019 heeft uw raad de kadernota schuldhulpverlening vastgesteld. Eén van de voorgenomen acties is inzet van een Gids in Geldzaken (GiG) voor advies, hulp en budgettering en bemiddeling. Deze GiG is per 1 oktober 2019 gestart voor 12 uur

per week. We hebben in 2019 veel aandacht besteed aan communicatie over de

minimaregelingen om de bekendheid hiervan te vergroten. Daarnaast hebben we verschillende presentaties verzorgd voor diverse doelgroepen. De mogelijkheden voor deelname aan de collectieve ziektekostenverzekering zijn vergroot doordat we vanaf 2019 ook een minder uitgebreide verzekering aanbieden. Dit is vooral interessant voor mensen met een lagere

zorgbehoefte en jongeren. Veel aanvragen voor de minimaregelingen komen van nieuwe klanten en het aantal aanvragen groeit. Via allerlei kanalen komen aanvragen voor een gesprek met de GiG binnen. Het aantal deelnemers aan de collectieve zorgverzekering wordt ook steeds groter.

In 2020 brengen we de inkomensgrens voor alle minimaregelingen - met uitzondering van de kwijtschelding voor gemeentelijke belastingen - op 120% van het sociaal minimum. We blijven allerlei communicatiekanalen benutten om zoveel mogelijk mensen die dat nodig hebben, te bereiken. Daarnaast organiseren we ook in 2020 diverse informatieavonden.

2. Uitvoeren agenda inclusieve samenleving

In 2019 hebben we op diverse beleidsterreinen gewerkt aan de agenda inclusieve

samenleving. Bijvoorbeeld op het gebied van sporten en bewegen, werk, toegankelijkheid evenementen en dementievriendelijke gemeente.

We hebben daarvoor de volgende activiteiten uitgevoerd:

- aanstelling van een beweegcoach voor (kwetsbare) ouderen;

- organisatie van een prikkelarme kermis;

- een toilet voor mensen met een beperking bij evenementen;

- start van een taalhuis;

- opstellen van het programma ‘Samen werkt het hier echt’ voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

De agenda inclusieve samenleving is opgesteld voor de periode 2019-2022. In de komende jaren voeren we de agenda verder uit. Eén van de zaken die we in 2020 oppakken is een schouw van de openbare ruimte.

(16)

Ambitie 2: zorgen dat voorzieningen en ondersteuning dichtbij beschikbaar zijn 3. Doorontwikkelen dorpsondersteuning

We hebben samen met de dorpsondersteuners, de dorpscoöperaties en ContourdeTwern een plan van aanpak opgesteld voor doorontwikkeling van dorpsondersteuning. We hebben afgesproken dat we gaan inzetten op:

- nazorg;

- samenwerking en versterking van het netwerk met andere professionals;

- bevordering deskundigheid door intervisie;

- communicatie over de dorps- en buurtondersteuners.

In 2020 starten we met de uitvoering van het plan van aanpak. Begin 2020 informeren we u hierover via een raadsinformatiebrief. Voor de doorontwikkeling zijn extra middelen nodig.

Hiervoor komen we bij de Voorjaarsnota met een voorstel.

4. Verbeteren informatievoorziening inwoners

Omdat in 2021 de doorontwikkeling van de website gepland staat, lag de focus in 2019 op

‘snelle’ communicatie. We hebben diverse interviews met zorgverleners in Hilvarenbeek in de Hilverbode gepubliceerd. Daarnaast zijn we aangesloten bij meerdere inwonersbijeenkomsten om te vertellen hoe we onze ondersteuningsstructuur hebben georganiseerd en hoe en waarvoor mensen bij ons kunnen aankloppen. Via diverse communicatiemiddelen hebben we inwoners geïnformeerd over beroepskrachten die werken in het zogenoemde ‘voorliggend veld’

(de algemeen toegankelijke professionele en informele zorg) en over de beschikbaarheid van basisvoorzieningen. Het verbeteren van de informatievoorziening aan onze inwoners blijft ook in 2020 onze aandacht houden. Daarom betrekken we de medewerkers van de afdeling

Samenleving actief bij de doorontwikkeling van onze website.

5. Uitvoeren spoorboekje Beschermd Wonen en Opvang en preventie GGZ

Het was de bedoeling dat de verantwoordelijkheid voor Beschermd Wonen (BW) en

Maatschappelijke Opvang (MO) per 1 januari 2021 door-gedecentraliseerd zou worden naar gemeenten. De gemeenten in de regio Hart van Brabant zijn - samen met de betrokken interne en externe partners - aan de slag gegaan om naar deze datum toe te werken. In 2019 is het

‘spoorboekje’ vastgesteld en een concept-meerjarenprogramma opgeleverd. Inmiddels is bekend dat de door-decentralisatie BW met een jaar wordt uitgesteld en dat de invoering gefaseerd wordt. MO blijft in ieder geval nog vier jaar bij de centrumgemeenten. Vanwege de landelijke ontwikkelingen heeft het regionale portefeuillehoudersoverleg in juli 2019 afgesproken om het concept-meerjarenprogramma niet ter besluitvorming voor te leggen aan colleges en raden.

Daarvoor in de plaats komt een voorstel met de onderwerpen en thema’s die de komende tijd gefaseerd opgepakt moeten worden, voorzien van go/ no go momenten. Deze onderwerpen en thema’s waren al opgenomen in het concept-meerjarenprogramma, maar zijn in het nieuwe perspectief geplaatst. We verwachten dat we het voorstel - met daarin het Plan van Aanpak BW 2020-2021 – in 2020 aan u kunnen voorleggen.

Ambitie 3: benutten kracht van de samenleving; binnen en buiten onze gemeente 6. Samenwerken binnen het sociaal domein in de regio Hart van Brabant

Wmo-begeleiding en jeugdhulp kopen we regionaal in. In 2019 is de resultaat gestuurde inkoop uitgebreid voor zwaardere vormen van jeugdhulp. De gezamenlijke inkoop zorgt voor verlaging van administratieve lasten en versterking van het contractmanagement. De verbetermaatregelen in verband met tekorten op de budgetten voor jeugdhulp zijn in 2019 uitgebreid en er is een plan

(17)

de hele regio verder oplopen. De aanpak van de wachttijden levert onder andere op dat per zorgvorm de wachttijd in beeld komt en dat mogelijkheden voor overbruggingszorg beter worden benut. Daarnaast hebben we onderzocht aan welke informatie jongeren behoefte hebben bij een wachttijd. Eind 2019 heeft het portefeuillehoudersoverleg Arbeidsparticipatie ingestemd met een voorstel om een deel van de re-integratiemiddelen regionaal te bundelen voor een adequate werkgeversdienstverlening. Dit om plaatsingen makkelijker en sneller te kunnen bekostigen. Werkgevers worden binnen WSP Werkhart op een eensluidende en

eenduidige manier benaderd en geholpen. Daarnaast is overeenstemming bereikt over de wijze van vaststellen van de targets. Het MT Werkhart heeft de opdracht gekregen om te komen tot een regionale plaatsingsdoelstelling voor 2020, die is opgebouwd uit de doelstellingen van de deelnemende organisaties. Deze regionale target is geformuleerd. In 2020 gaan we de resultaatgericht inkoop evalueren en zo nodig bijstellen. We zetten de verbetermaatregelen voort, verbeteren de informatievoorziening over wachttijden en onderzoeken in pilots hoe de wachttijden meer te beïnvloeden zijn. 2020 wordt binnen de werkgeversdienstverlening gezien als een ‘oefenjaar’. De verantwoordelijkheid voor het realiseren van de plaatsingsdoelstelling ligt bij het MT van WSP Werkhart. In het portefeuillehoudersoverleg wordt periodiek gerapporteerd over de plaatsingsdoelstellingen en de uitgaven.

7. Versterken zichtbaarheid, nabijheid en integraliteit van hulpverleners in de basisstructuur We willen zorgen voor een samenhangend aanbod op het gebied van lichte ondersteuning en de samenwerking tussen de betrokken organisaties versterken. Om dat te bereiken, hebben we de integrale opdracht verder ontwikkeld en verstrekt aan de subsidiepartners ContourdeTwern, Farent, GGD, Indigo en MEE. Zij hebben een gezamenlijke aanvraag ingediend waarbij er meer verbinding is tussen de professionals en de dorpsondersteuners. In 2020 willen we binnen de integrale opdracht een verdere verschuiving realiseren richting informele activiteiten en initiatieven.

Ambitie 4: vroegtijdig signaleren en oppakken problemen om ergere situaties te voorkomen 8. Verbeteren aanpak voorkomen schulden

In 2019 heeft u de Kadernota Schuldhulpverlening vastgesteld. Daaruit is een

uitvoeringsagenda voortgekomen waarover we u via een raadsinformatiebrief informeerden.

Per 1 oktober 2019 hebben we een Gids in Geldzaken aangesteld. De Gids heeft in de periode oktober - december 22 cliëntgesprekken gevoerd. Verder hebben we samen met de gemeente Goirle een pilot ‘vroegsignalering’ uitgevoerd. Betalingsachterstanden bij CZ en VGZ zijn a ls leidraad genomen om actie te ondernemen. Dit heeft geleid tot 29 contactmomenten. Het resultaat van onze inzet is dat we inwoners met schulden eerder in beeld hebben. Dit

voorkomt nieuwe schulden en verhoogt de motivatie om te werken. Verder heeft het e rvoor gezorgd dat vrijwilligers en beroepskrachten in het ‘voorliggend veld’ op de hoogte zijn van de mogelijkheden om armoede te bestrijden en schulden te voorkomen of te regelen. Daarnaast wordt het netwerk voor het voorkomen en aanpakken van schulden steeds fijnmaziger.

In het eerste kwartaal van 2020 evalueren we de pilot ‘vroegsignalering’. Verder pakken we dit jaar - samen met de gemeenten Goirle en Oisterwijk - de beleidsvoorbereiding voor de nieuwe Wet gemeentelijke Schuldhulpverlening op.

9. Ontwikkelen integraal veiligheidsbeleid

We hebben in 2019 een jaarplan Zorg en Veiligheid opgesteld met het accent op:

- aanpak kindermishandeling;

- aanpak (complexe) scheidingen;

- implementatie van de Wet verplichte ggz (Wvggz).

Dit heeft de volgende resultaten opgeleverd. De aanpak van kindermishandeling heeft

(18)

werkende beroepskrachten. Ook de bewustwording bij inwoners is vergroot. De aanpak van (complexe) scheidingen heeft ertoe geleid dat er een beeld is van wat (minimaal) nodig is als ouders besluiten uit elkaar te gaan. Daarnaast hebben we in 2019 de bestuurlijke en

organisatorische uitwerking van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg gerealiseerd.

Deze wet is ingegaan op 1 januari 2020. In 2020 leggen we een beleidskader Zorg en Veiligheid 2020-2022 aan u voor inclusief uitvoeringsprogramma

10. Versterken mantelzorgondersteuning

We hebben in 2019 een consulent mantelzorgondersteuning aangesteld. Hierdoor krijgen we mantelzorgers die overbelast zijn - of dreigen te raken - eerder in beeld. Daarnaast hebben we ervaring opgedaan met de inzet van Zorgoppas (oppas voor kinderen die veel zorg nodig hebben). Ouders met een zorgintensief kind krijgen meer ruimte voor eigen activiteiten waardoor zij en hun gezin beter kunnen blijven functioneren. Eind 2019 maakten in onze gemeente vier gezinnen gebruik van Zorgoppas. Begin 2020 evalueren we de inzet van de consulent mantelzorgondersteuning. We kijken dan hoe we deze functie verder kunnen versterken. Ook de pilot Zorgoppas evalueren we begin 2020 op resultaat en effect. Omdat het voor Hilvarenbeek om een relatief klein aantal gezinnen gaat, doen we dat samen met de

gemeente Tilburg. Afhankelijk van de uitkomst, besluiten we om de pilot al dan niet te vervolgen.

11. Bevorderen participatie en talentontwikkeling jongeren

We hebben in 2019 het programma Jeugdwerkloosheidsvrije zone gecontinueerd. De regionale portefeuillehouders hebben vorig jaar de intentie uitgesproken om deze raadsperiode

ondersteuning te blijven bieden aan jongeren zonder uitkering en daarbij in beginsel geen onderscheid te maken tussen jongeren met een gemeentelijke uitkering en jongeren zonder uitkering. Daarnaast is besloten om de ondersteuning rondom Werk, Inkomen en Onderwijs te organiseren vanuit één herkenbaar regionaal label: Jongerenpunt Midden-Brabant. Discussie over met name de financiële businesscase heeft ertoe geleid dat dit nog niet is geeffectueerd.

In de eerste helft van 2020 wordt een regionaal voorstel opgeleverd over het verduurzamen van de jeugdwerkloosheidsvrije zone vanaf 2021. De uitvoering regelen we lokaal. In Goirle,

Hilvarenbeek en Oisterwijk zijn momenteel verschillende medewerkers vanuit het Jongerenpunt actief. We gaan onderzoeken wat de mogelijkheden en kansen zijn om in GHO-verband samen te gaan werken op dit vlak.

Binnen de huidige opdracht van de jongerenwerker (R-Newt) is door ‘gewoon te doen’ samen met jongeren ontdekt hoe we een stimulerende ontwikkelomgeving kunnen creëren voor jongeren. En wat jongeren nodig hebben om hier zelf een actieve rol in te hebben. Zo zijn de kansen en mogelijkheden voor een verbreed Positief Jeugdbeleid in beeld gebracht. Positief Jeugdbeleid heeft als uitgangspunt dat investeren in kinderen en jongeren tot positieve

resultaten leidt. In 2020 leggen we u een voorstel voor over de kaders voor Positief Jeugdbeleid.

12. Bevorderen integratie statushouders

We hebben in 2019 verder invulling gegeven aan onze regierol om statushouders goed te begeleiden en te ondersteunen bij participatie en integratie. Zo hebben we extra capaciteit ingezet in de vorm van een consulent en werkmakelaar. En we hebben het project ‘Samen werkt het hier echt’ opgezet, dat is gericht op samenwerking met lokale ondernemers Deze inzet heeft veel meerwaarde gehad in de dienstverlening aan onze kandidaten en aan het uitbouwen van ons netwerk met lokale ondernemers. Door dit project hebben we een podium geboden aan de kandidaten, werkgevers én werkmakelaars om elkaar op een laagdrempelige manier te leren kennen. Door deze inzet en de betrokkenheid van lokale ondernemers zijn diverse plaatsingen tot stand gekomen, de werkmakelaars beter bekend geworden en is het netwerk met lokale

(19)

u bijvoorbeeld aan vroegtijdige ondersteuning bij participatie, inzet van het

participatieverklaringstraject en inzet van duale trajecten. Aangezien de invoeringsdatum van de nieuwe wet inburgering is verschoven naar 2021 gaan we in 2020 - regionaal en lokaal - door met voorbereidingen op de nieuwe taken. Dit doen we door deelname aan regionale pilots, zoals het welkomhuis, duale trajecten, samenwerking met diverse partijen en regionale

beleidsontwikkeling. Verder pakken we door op de ingezette koers om samen met lokale ondernemers en organisaties te bouwen aan een lokale leerwerkomgeving en integraal aanbod voor onze doelgroep.

Kosten

In de volgende tabel vindt u een overzicht van de kosten voor de uitvoering van dit thema ingedeeld naar de wettelijke taakvelden.

Taakve ld BBV

Begroot 2019 Realisatie 2019 Saldo 2019

Omschrijving taakveld BBV Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Totaal

0.10 Mutaties reserves 724 -93 905 -93 181 88

0.8 Overige baten en lasten -432 432 432

2.2 Parkeren -9 4 -4 2 5 -3 2

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie -1.854 -1.775 9 79 9 88

6.2 Wijkteams -27 -30 -3 -3

6.3 Inkomensregelingen -2.562 1.698 -2.427 1.953 135 255 390

6.4 Begeleide participatie -1.500 -1.503 -3 -3

6.5 Arbeidsparticipatie -334 3 -407 6 -74 3 -71

6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO) -492 -465 26 26

6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ -1.877 132 -2.502 97 -624 -35 -659

6.72 Maatwerkdienstverlening 18- -2.586 -2.362 223 223

6.82 Geëscaleerde zorg 18- -250 -250 -250

Eindtotaal -11.673 2.562 -11.820 2.972 -147 410 263

Toelichting financiële afwijkingen ten opzichte van de begroting

Op dit thema ziet u een positief resultaat van € 263.000 ten opzichte van onze begroting. Dit voordeel is het resultaat van meerdere voor- en nadelen. We hebben over gehouden op

incidentele budgetten waarvoor we de werkzaamheden komende jaren nog gaan uitvoeren. Deze middelen reserveren we. Op de WMO en jeugdzorg hebben we meer uitgegeven dan begroot. Dit onttrekken we uit onze reserve 3D. Verder houden we middelen over op onze

inkomensregelingen doordat we ons debiteurensaldo opnieuw hebben beoordeeld. Op pagina 91 van dit boekwerk vindt u een nadere analyse op de financiële afwijkingen.

Thema 2 Sport en cultuur

Onze ambities

‘Iedereen kan meedoen aan cultuur en sport’. Dat is wat we willen bereiken. Deze ambitie sluit aan bij de ambities van het

koersdocument Sociaal Domein. We willen bevorderen dat iedereen vanuit eigen kracht deel kan nemen aan sport en cultuur. We

onderkennen de preventieve werking. We zorgen voor voorzieningen dichtbij en we werken samen om dit mogelijk te maken. Op het gebied van cultuur willen we onze basisvoorzieningen - bibliotheek,

muziek-, dans-, en theateronderwijs en Elckerlyc - behouden. Actief meedoen in verenigingen is van belang voor de ontwikkeling van kinderen, maar ook voor de samenhang binnen een

(20)

We hebben in 2019 gewerkt aan de ambities en activiteiten uit de programmabegroting 2019. U leest per ambitie een toelichting op deze activiteiten

Ambitie 1: verbinden onderwijs en (sport)verenigingen

1. Verbeteren en versterken inzet sportcoach in basisonderwijs en kinderopvang We hebben de pilot met de sportcoach geëvalueerd. De uitkomst

is dat we het project voor een periode van drie jaar continueren.

Ook de coördinatietaak van de sportcoaches is geëvalueerd.

We hebben besloten om deze taak met vier uur per week uit te breiden. Door inzet van de sportcoach krijgen alle kinderen op de basisschool (minimaal) 1 uur per week bewegingsonderwijs van een vakdocent (sportcoach). Ook wordt meer en professioneel bewogen binnen de kinderopvang, TSO (tussen schoolse opvang) en BSO (buiten schoolse opvang). We hebben - met positief resultaat

- ingezet op verbinding tussen basisschoolkinderen en verenigingen. Dat hebben we onder meer gedaan via de Koningsspelen. Meer kinderen zijn gaan sporten bij een sportvereniging of hebben kennis gemaakt met een vereniging door “Sjors sportief en creatief” of via

toernooien die zijn georganiseerd door buurtsport (sportcoaches). Ander positief resultaat is dat bewegingsachterstanden bij kinderen eerder opgemerkt worden omdat sportcoaches op de basisscholen kinderen testen op hun motorische ontwikkeling. In 2020 continueren we de huidige regeling en onderzoeken we of het mogelijk is deze na afloop van de komende periode van drie jaar voort te zetten. Met de eventuele komst van Positief Jeugdbeleid willen we de verbinding mogelijk maken tussen de sportcoaches en de inzet op de doelgroep jeugd.

Ambitie 2: stimuleren sport en bewegen, in het bijzonder bij kinderen/jongeren en ouderen 2. Uitvoeren activiteiten sportvisie

We hebben subsidie verleend aan de Sportraad voor uitvoering van de sportvisie. De sportraad heeft daarvoor de volgende activiteiten uitgevoerd:

- voortzetting van het programma Veilig Sportklimaat;

- organisatie van meerdere thema-avonden om kennis van sportverenigingen te vergroten;

- opzetten van het kennisprogramma sport in samenwerking met de - sportcoach (Sjors sportief en creatief);

- opzetten van ondersteuning voor verenigingen in samenwerking met het Beweeg Buro;

- versterken van de huidige communicatie rondom de Sportraad.

Daarnaast is met Sportdorp gewerkt aan het sporten en bewegen voor de kwetsbare doelgroepen: kinderen, ouderen en mensen met een beperking. Het aanbod voo r deze doelgroepen is uitgebreid. Tot slot hebben we in 2019 een eerste start gemaakt met een lokaal en GHO-breed sportakkoord. In 2020 zetten we daar verder op in en werken we aan de volgende drie doelen:

- iedereen sport mee;

- samen staan we sterk;

- een toekomstbestendig sportklimaat.

(21)

3. Stimuleren inzet van de nieuwe sportaccommodatie

We hebben in 2019 twee gebruikersoverleggen gevoerd; rond de start en het einde van het (indoor) sportseizoen in sportaccommodatie De Roodloop. Met verenigingen is gesp roken over het gebruik van de sportaccommodatie en ontbrekende/aanvullende zaken zijn

gefaciliteerd. Daarnaast hebben we bij de exploitant aandacht gevraagd voor sociaal gebruik van de accommodatie (Social Return). Dit is onder meer gerealiseerd tijdens de Koningsspelen 2019. Ook hebben we bestuurlijk overleg gevoerd over het eerste exploitatiejaar.

De verschillende overleggen dragen bij aan een goede samenwerkingsrelatie met exploitant en gebruikers van de sportaccommodatie. We werken daarbij aan verbeterp unten, grotere inzet van de accommodatie - ook voor kwetsbare doelgroepen -, verbinding van initiatieven en een prettig en veilig gebruik van de accommodatie. De exploitant werkt mee aan het gemeentelijke project ‘Samen werkt het hier echt’ en zet zich in voor activiteiten voor kwetsbare kinderen.

Ambitie 3: faciliteren dat alle kinderen een structureel cultuuraanbod krijgen 4. Faciliteren opstellen beleidsplannen cultuureducatie

In de notitie ‘Cultuur in Hilvarenbeek’ en in het rapport ‘Dans, theater en muziek in

Hilvarenbeek’ hebben we beschreven wat cultuuronderwijs wat ons betreft inhoudt, wat we daar lokaal allemaal aan doen en wat we daarmee willen bereiken. We hebben u hierover geïnformeerd via een raadsinformatiebrief. In Hilvarenbeek is sprake van een bloeiend

verenigingsleven waarbij cultuuronderwijs veel aandacht krijgt. Samen met het MDT-collectief (van lokale cultuuraanbieders), Bibliotheek Hilvarenbeek, Cultureel Centrum Elckerlyc, de intermediair, en de interne cultuur coördinatoren binnen- en buitenschools is vraag en aanbod het afgelopen jaar nog beter met elkaar verbonden. Mooie voorbeelden hiervan zijn de blazersklassen en de leesconsulente op de scholen. We gaan komende periode verder met doorontwikkelen van de culturele omgeving waarin cultuuronderwijs een belangrijke rol vervult.

Kosten

Taakveld BBV

Begroting 2019 Realisatie 2019 Saldo 2019

0.10 Mutaties reserves 7 -35 36 -35 29 -5

5.1 Sportbeleid en activering -86 -16 69 69

5.2 Sportaccommodaties -1.160 94 -1.166 106 -7 12 6

5.3 Cultuurpresentatie, - productie en -participatie

-940 277 -960 279 -20 2 -18

5.4 Musea -26 16 -16 13 10 -3 6

5.5 Cultureel erfgoed -119 -114 5 5

5.6 Media -278 -319 -41 -41

Eindtotaal -2.608 394 -2.627 434 -19 41 21

Op dit thema houden we € 21.000 over ten opzichte van onze begroting. Dit voordeel is het resultaat van meerdere voor- en nadelen. We hebben over gehouden op incidentele budgetten waarvoor we de werkzaamheden komende jaren nog gaan uitvoeren. Deze middelen reserveren we. Ook hebben een eenmalige subsidie verstrekt binnen het taakveld media. Dit paste binnen de middelen voor de subsidiebeleidsregels. Op onze subsidiebeleidsregels houden we namelijk

€23.000 over. Dit voordeel reserveren we in ons vrijwilligersfonds. Op pagina 91 van dit boekwerk

(22)

Thema 3 Onderwijs

Onze ambities

‘Kinderen ontwikkelen zich tot gelukkige inwoners die erbij horen en meedoen in de samenle - ving’. Dat is wat we willen bereiken. Deze ambitie sluit aan bij de ambities van het koersdocument Sociaal Domein: vanuit eigen kracht, dichtbij, samen en voorkómen.

De ambities voor het thema onderwijs zijn verder geconcretiseerd in de Lokaal Educatieve Agenda:

- bevorderen ontwikkelen en leren in een doorgaande lijn voor alle Hilvarenbeekse kinderen - zorgen voor opvang & onderwijs nabij huis voor alle Hilvarenbeekse kinderen

- kwalitatief hoogwaardige faciliteiten bieden kinderen een toekomstgericht aanbod met de focus op brede ontwikkeling

- faciliteren dat de lokale gemeenschap, voorzieningen, verenigingen, ondernemers én de omgeving een krachtige ontwikkelomgeving bieden voor ieder kind.

We hebben in 2019 gewerkt aan de ambities en activiteiten uit de programmabegroting 2019.

U leest per ambitie een toelichting op deze activiteiten.

Ambitie 1: bevorderen ontwikkelen en leren in een doorgaande lijn voor alle Hilvarenbeekse kinderen

1. Opstellen onderwijsachterstandenbeleid

In 2019 hebben we een plan gemaakt voor inzet van de middelen die we van het rijk ontvangen voor onderwijsachterstandenbeleid. Hiervoor hebben we een relatie gelegd met de LEA (Lokaal Educatieve Agenda) en met ons VVE (Vroeg en Voorschoolse educatie) beleid.

Het onderwijsachterstandenbeleid is daardoor ingebed in de LEA en het VVE beleid.

Met de middelen voor onderwijsachterstandenbeleid hebben we onder andere een Boekstartcoach kunnen aanstellen. De overige middelen gaan vooral op aan VVE.

Ambitie 2: zorgen voor opvang en onderwijs nabij huis voor alle Hilvarenbeekse kinderen 2. Herijken leerplicht en Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC)

We hebben in 2019 geïnvesteerd in samenwerking tussen leerplicht en RMC (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie van voortijdige schoolverlaters) in de RMC regio Midden -Brabant.

Hiervoor is onderzoek uitgevoerd in de gehele RMC regio. Resultaat van dit onderzoek is de keuze voor het scenario ‘één team, één taak’. Daarbij is het uitgangspunt dat het

leerplichtteam van Hilvarenbeek aansluit bij Tilburg en onderdeel wordt van de gemeente Tilburg. Om te bepalen hoe we dit scenario verder uitwerken, voeren we in 2020 een haalbaarheidsonderzoek uit met als randvoorwaarden lokale borging en betaalbaarheid.

Ambitie 3: kwalitatief hoogwaardige onderwijsfaciliteiten bieden 3. Onderzoeken haalbaarheid nieuwbouw of renovatie basisscholen We hebben in 2019 een haalbaarheidsstudie uitgevoerd

naar nieuwbouw dan wel verbouw van de basisscholen St. Jozef in Haghorst en Doelakkers in Hilvarenbeek.

De resultaten daarvan zijn verwoord in de rapportage Huisvestingsplan Samenwijsaccomodaties De Doelakkers

(23)

opgenomen in de begroting voor 2020 (en volgende jaren). Verder besloot u om - vooralsnog - niets te doen met Den Deel en de naast gelegen sporthal. Wat basisschool Doelakkers betreft, gaf u ons - via een motie - opdracht om Doelakkers mee te nemen in het financieel

meerjarenperspectief zodra er weer een financieel gunstig perspectief is. In 2020 moet - via de Sociaal Ruimtelijke Visie voor Haghorst - bekend worden op welke locatie nieuwbouw van de school gaat plaatsvinden. Zodra dit bekend is, starten we met het proces voor een nieuwe school in Haghorst.

Kosten

Begroting 2019 Realisatie 2019 Saldo 2019 Taakve

ld BBV

0.10 Mutaties reserves 50 50

4.2 Onderwijshuisvesting -905 283 -882 313 23 30 54

4.3 Onderwijsbeleid/leerlingenzaken -544 9 -507 73 37 64 101

Eindtotaal -1.449 343 -1.389 437 61 94 155

Op dit thema hebben we € 155.000 minder uitgegeven dan begroot. We hebben over gehouden op incidentele budgetten waarvoor we de werkzaamheden komende jaren nog gaan uitvoeren.

Deze middelen reserveren we. Verder hebben we minder uitgegeven aan leerlingenvervoer. Ook hebben we rijksmiddelen ontvangen voor het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid. Op pagina 91 van dit boekwerk vindt u een nadere analyse op de financiële afwijkingen.

Thema 4 Gezondheid

Onze ambities

De ambitie dat ‘iedereen mee kan doen naar vermogen’ en de ambities van het koersdocument Sociaal Domein ‘vanuit eigen kracht, dichtbij, samen en voorkómen’ gelden ook voor het thema gezondheid. Met ons gezondheidsbeleid willen we bereiken dat iedereen vanuit eigen kracht dichtbij mee kan doen. We hebben ook oog voor preventie. In samenwerking met sportraad, onderwijs en kinderopvang werken we aan een gezond Hilvarenbeek. Dat doen we bijvoorbeeld door sport en bewegen mogelijk te maken voor alle doelgroepen en in te zetten op kwalitatief goed beweegonderwijs. Meer hierover leest u in het thema ‘sport en cultuur’ van dit programma.

Naast lokaal gezondheidsbeleid - dat we uitvoeren samen met lokale partijen - werken we in regionaal verband aan de uitvoering van de nota Publieke Gezondheid Midden-Brabant 2016-2019.

Binnen dit thema hebben we ook aandacht voor de gezondheidseffecten van de (intensieve) vee- houderij. We verwijzen hiervoor naar de aanpak van het buitengebied zoals benoemd in thema Buitengebied van programma Belevend onder activiteit 2.

U leest per ambitie een toelichting op deze activiteiten

(24)

Ambitie 1: Actief en preventief tegengaan van alcohol- en drugsgebruik 1. Verminderen alcohol- en drugsgebruik

We hebben in 2019 het jaarplan Alcohol- en drugspreventie en handhaving uitgevoerd. De werkgroep is verder uitgebreid en heeft een meer coördinerende en aansturende rol op zich genomen. Vanuit de werkgroep is het inwonersinitiatief

‘Eyes Wide Open’ ontstaan. Wij ondersteunen dit initiatief.

We hebben afgelopen jaar onder meer ingezet op handhaving van het alcoholverbod voor 18-minners tijdens evenementen. We zijn met jongeren die hierbij “gepakt” zijn om tafel gegaan. Van hen hebben we kostbare informatie gekregen die wij mee hebben genomen bij de evaluatie

van het evenement met de organisatie en voor de volgende vergunning. We kunnen niet meten of het alcohol- en drugsgebruik daadwerkelijk naar beneden is gegaan omdat we niet over cijfers beschikken. In 2020 krijgen we - via de jeugdmonitor - weer cijfers. Wel zien we dat door de inzet van het afgelopen jaar meer samenwerking ontstaan is tussen de betrokken samenwerkingspartners en ook in grote mate met de samenleving. Voorbeelden hiervan zijn de samenwerking met jeugdgroep HEBE - met wie we een groot evenement hebben

voorbereid dat op 5 maart 2020 plaatsvond in Elckerlyc - en met inwonersinitiatief ‘Eyes Wide Open’. We zijn blij met dit resultaat. Zeker omdat inwonersparticipatie - vooral bij dit onderwerp - een must is om verandering mogelijk te maken. We willen hier blijvend aan werken. Daarnaast zijn we aan de slag gegaan met het jaarplan voor 2020.

2. Uitvoeren activiteiten nota Publieke Gezondheid Midden-Brabant 2016-2019

In 2019 hebben we gewerkt aan de ambities uit de nota Publieke Gezondheid Midden-Brabant.

De ambities hebben betrekking op alcoholgebruik onder jongeren, een gezond gewicht bij kinderen en ziekteverzuim van leerlingen. De resultaten - voor zover al bekend - zijn bemoedigend. Het percentage kinderen met overgewicht is de afgelopen jaren niet verder gestegen en er is meer aandacht voor gezonde voeding. De meeste middelbare scholen en MBO opleidingen hebben hun verzuimende leerlingen sneller in beeld. In 2019 is ook gewerkt aan het opstellen van de Regionale nota publieke gezondheid Midden-Brabant 2020-2023. Dit jaar gaan we met deze ambities aan de slag. We richten ons op een gezonde start, een gezonde leefstijl, een gezonde geest en een gezonde omgeving.

Kosten

Taak veld BBV

7.1 Volksgezondheid -529 -534 -5 -5

Eindtotaal -529 -534 -5 -5

Op dit thema hebben we € 5.000 meer uitgegeven dan begroot. Dit nadeel is het resultaat van meerdere voor- en nadelen van beperkte omvang. Op pagina 91 van dit boekwerk vindt u een nadere analyse op de financiële afwijkingen.

(25)

Programma 2 2. Belevend Hilvarenbeek

Dit programma gaat over het onderhouden en versterken van de kwaliteit van onze fysieke leefomgeving. We maken daarvoor plannen, richten de openbare ruimte in en onderhouden deze.

We stellen beleidsinstrumenten vast voor ruimtelijke ordening en volkshuisvesting en voeren het beleid uit door vergunningen te verlenen, faciliteiten te verstrekken en gebieden te (laten) ontwikkelen.

Dit programma bestaat uit de volgende thema’s, die we in dit hoofdstuk verder toelichten:

1. Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting 2. Verkeer en Vervoer

3. Openbare Ruimte 4. Milieu

5. Buitengebied

6. Openbare Orde en Veiligheid

Onze ambities

We behouden en versterken het unieke karakter van de zes dorpskernen. Dat is wat we willen bereiken. Tegelijkertijd bekijken we hoe we ons grondgebied kunnen inrichten met passende functies en bouwen we in hoog tempo doelgroepgericht betaalbare woningen in alle kernen. We werken aan een gezonde woningmarkt die past in de behoefte. De vele monumenten en cultuurhistorie die Hilvarenbeek rijk is, zijn onderdeel van het unieke karakter van onze dorpskernen. We zijn zuinig op ons erfgoed en beschermen wat waardevol is.

We hebben in 2019 gewerkt aan de ambities en activiteiten uit de programmabegroting 2019. U leest per ambitie een toelichting op de activiteiten

Ambitie 1: in hoog tempo doelgroepgericht betaalbare woningen bouwen in alle kernen 1. Intensiveren tempo woningbouw

We hebben in 2019 onderzocht hoe groot de behoefte is aan woningen in relatie tot de

leefbaarheid in alle kernen. We hebben dit gedaan aan de hand van alle initiatieven en plannen voor in- en uitbreidingslocaties. We hebben daarbij gekeken naar kwaliteit (type woning) en kwantiteit (hoeveelheid woningen). Het resultaat is vastgelegd in de Woonvisie 2020 – 2030 die u in juli 2019 heeft vastgesteld.

Thema 1 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting

(26)

We hebben de ingediende initiatieven en principeverzoeken beoordeeld aan de hand van de Woonvisie. Op concrete ver- gunningaanvragen is zo snel als mogelijk besloten met inacht- neming van onder andere de stikstofproblematiek. Wanneer een verzoek om planologische redenen niet mogelijk was,

maar wel gewenst is, zijn daarvoor procedures doorlopen of opgestart.

Per saldo zijn in 2019 133 woningen toegevoegd aan onze woningvoorraad.

2. Afronden woongebied Gelderakkers

Aan de hand van de Woonvisie hebben we onze woningbouwbehoefte in het gebied Gelderakkers kenbaar gemaakt en besproken met de omliggende gemeenten, de regio en de provincie. We hebben geconcludeerd dat het laatste gedeelte van Gelderakkers 1 op een andere manier moet worden ingevuld om aan de woningtypebehoefte te kunnen voldoen. We hebben een

stedenbouwkundige verkenning gemaakt om tegemoet te komen aan de woningtypebehoefte en de wijk goed “af te ronden”. We hebben ook een verkenning gedaan naar gewenste woningtypes in Gelderakkers 2. Aan de hand van deze verkenningen rekenen we de exploitatie door en starten we de planologische procedure.

3. Vaststellen woningbouwprogramma

In juli 2019 heeft u de Woonvisie vastgesteld. We hebben omliggende gemeenten geïnformeerd over (de systematiek van) de Woonvisie. Dat hebben we ook in de regio gedaan en bij de

provincie. Onze woningbehoefte wordt erkend. De komende tijd gaan we met initiatiefnemers het gesprek aan om plannen realiseerbaar te maken. Daarnaast zullen we uitbreidingsplannen

uitwerken en doorrekenen.

4. Inventariseren mogelijkheden huisvesting arbeidsmigranten

We hebben u voorgesteld mogelijkheden te onderzoeken aan de hand van concrete verzoeken en er van af te zien om afzonderlijk beleid op te stellen voor de huisvesting van arbeidsmigranten.

In 2019 zijn geen concrete verzoeken ingediend. Wel heeft uw raad besloten om de kaders voor verzoeken te gaan verkennen aan de hand van het nieuwe vergadersysteem van uw raad.

5. Opstellen nieuwe woonvisie

We hebben een woonvisie opgesteld met daarbij een concept-uitvoeringsprogramma en een plan van aanpak. De woonvisie is vastgesteld. We voeren de woonvisie uit volgens het plan van

aanpak.

Ambitie 2: behouden en versterken unieke karakter dorpskernen 6. Oppakken vraagstukken dorpskernen

In 2019 zijn we - samen met Coöperatie Haghorst - aan de slag gegaan met het opstellen van een sociaal ruimtelijke visie voor Haghorst. In die visie geven we antwoord op de vraag hoe het dorp toekomstbestendig gemaakt kan worden. We leggen de visie in de eerste helft van 2020 aan u voor. Zodra u de visie heeft goedgekeurd, gaan we werken aan een uitvoeringsplan voor Haghorst. In Biest-Houtakker hebben we in overleg met de coöperatie nostalgische armaturen geplaatst in de kern.

7. Actualiseren erfgoedbeleid

We hebben in 2019 een startnotitie opgesteld voor het actualiseren van ons erfgoedbeleid.

Met het oog op gewijzigde financiële prioritering hebben we deze notitie niet vastgesteld. We gaan er vooralsnog vanuit dat we in 2020 de startnotitie met een plan van aanpak vaststellen.

(27)

8. Vaststellen paraplubestemmingsplan cultuurhistorie

We hebben in 2019 een inventarisatie laten uitvoeren van de cultuurhistorisch waardevolle objecten, dorpsstructuren en gehuchtenpleintjes in onze gemeente. Aan de hand daarvan hebben we een concept bestemmingsplan laten opstellen. Het voorontwerp van het bestemmingsplan brengen we dit jaar voor inspraak in procedure. Daarna zetten we de benodigde vervolgstappen om te komen tot vaststelling in 2020.

9. Opstellen integrale gebiedsvisie centrum Hilvarenbeek Samen met inwoners, bedrijven, belangenorganisaties, gemeenteraad en de kinderraad is in 2019 een lange termijn perspectief opgesteld voor het centrum van Hilvarenbeek.

We leggen de visie dit jaar ter vaststelling voor aan u. Daarna maken we een uitvoeringsprogramma. De visie is opgesteld om diverse ontwikkelingen die in het centrum gaande of gewenst zijn in samenhang te bekijken zodat ze elkaar niet in de weg staan

maar - waar mogelijk - versterken. U kunt daarbij denken aan ontwikkelingen op het gebied van verkeer, toerisme, horeca en detailhandel.

Kosten

Taakvel d BBV

0.10 Mutaties reserves -511 286 -958 1.659 -447 1.374 926

3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur -37 55 -31 37 6 -18 -12

8.1 Ruimtelijke ordening -772 20 -749 35 23 15 37

8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen)

-3.016 3.508 -2.992 3.944 24 435 459

8.3 Wonen en bouwen -1.199 914 -2.583 813 -1.384 -101 -1.485

Eindtotaal -5.534 4.783 -7.313 6.488 -1.778 1.705 -74

Op dit thema hebben we een nadeel van € 74.000 ten opzicht van onze begroting. Dit nadeel is het resultaat van meerdere voor- en nadelen. We hebben over gehouden op incidentele

budgetten waarvoor we de werkzaamheden komende jaren nog gaan uitvoeren. Deze middelen reserveren we. Ook hebben we minder ontvangen aan leges omgevingsvergunningen dan begroot. U ziet ook grote afwijkingen terug op de taakvelden reserves, grondexploitaties en wonen en bouwen. Dit betreffen vooral de financiële effecten van de grondexploitaties. Per saldo heeft dit geen effect op de algemene dienst. Op pagina 91 van dit boekwerk vindt u een nadere analyse op de financiële afwijkingen.

Onze ambities

Een toegankelijk en veilig openbaar gebied voor alle inwoners en verminderen van de overlast van landbouwverkeer. Dat is wat we willen bereiken. Voor het vergroten van de verkeersveiligheid en het verminderen van verkeersoverlast hebben we verschillende maatregelen benoemd. Onder andere in het Gemeentelijk Verkeersplan (GVP) en in het Parkeerbeleidsplan. De komende jaren voeren we deze maatregelen uit. Daarnaast zorgen we ervoor dat de weginrichting op orde is.

Thema 2 Verkeer en vervoer

(28)

maatregelen voornamelijk uit door ‘werk met werk’ te maken. Dat betekent bijvoorbeeld dat we bij reconstructies van wegen, of bij onderhoud aan wegen en riolering, tegelijkertijd de

verkeersveiligheid optimaliseren.

Ambitie 1: verminderen overlast verkeer 1. Aanpakken overlast landbouwverkeer

We hebben in 2019 samen met vertegenwoordigers van bewoners, agrariërs, loonwerkers en de overheid (gemeente en provincie) een maatregelenpakket opgesteld. Vervolgens hebben we een stuurgroep en een projectgroep opgericht

en hebben we de uitvoering van de maatregelen voor de korte termijn in gang gezet. U kunt daarbij onder meer denken aan ‘laaghangend fruit’ wat betreft verkeersveiligheid, communicatie, campagne, verkeersveiligheids- programma’s en versterken samenwerking. Dit heeft onder meer geleid tot

meer wederzijds begrip. Verder hebben we onderzoek gedaan in het kader van (middel)lange termijnmaatregelen. In het eerste kwartaal van 2020 doen we u een voorstel om de

maatregelen voort te zetten.

2. Uitvoeren parkeerbeleidsplan/verminderen overlast parkeren

We hebben een parkeerdrukonderzoek in woonwijk Doelakkers uitgevoerd. We weten door dit onderzoek waar de knelpunten zitten. Door werk met werk te maken gaan we in de toekomst stap voor stap de knelpunten aanpakken. Aan het einde van 2020 loopt ons vigerende parkeerbeleidsplan af. In combinatie met de centrumvisie en de herziening van de bedrijventerreinen maken wij de noodzakelijk aanpassingen in dit beleid. Dit staat zo ook opgenomen in de begroting 2020.

Ambitie 2: zorgen voor een toegankelijk en veilig openbaar gebied

3. Bevorderen leefbaarheid en verkeersveiligheid provinciale weg N395 In oktober 2019 ondertekenden we een intentieovereenkomst

met de provincie Noord-Brabant. We maakten daarin afspraken over onze gezamenlijke ambities om de

infrastructuur, bereikbaarheid, leefbaarheid en ruimtelijke kwaliteit op en rondom de provinciale wegen te verbeteren.

We zien het als een gezamenlijke verantwoordelijkheid om oplossingen te vinden voor knelpunten zoals geluidsoverlast aan de rand van Hilvarenbeek, leefbaarheid in de kom van Diessen en landbouwverkeer in en rond de dorpskern Hilvarenbeek. We hebben ook afspraken gemaakt over de

reconstructie van de provinciale weg N395. Er worden bijvoorbeeld maatregelen getroffen om de oversteekbaarheid van de weg te vergroten en de snelheid van het ver keer - via zogenoemde ‘komremmers’ - af te remmen bij de entree van Diessen. Verder hebben we onder meer geregeld op welke manier de bomen die gekapt moeten worden, gecompenseerd worden. Ook hebben we bepaald dat de provincie de bomen pas mag kappen zodra de vergunning onherroepelijk is zodat de rechtsgang voor bezwaarmakers gewaarborgd is. De provincie maakt de komende tijd de plannen gereed voor aanbesteding. De uitvoering vindt

(29)

4. Aanpakken knelpunten verkeersveiligheid

In 2019 hebben we een aantal verkeersveiligheidsknelpunten aangepakt via acties om het gedrag van inwoners te

beïnvloeden. U kunt daarbij denken aan de volgende acties en activiteiten:

- lesprogramma landbouwverkeer voor leerlingen basisscholen;

- BVL aanpak (gericht op verkeerseducatie) afgestemd met basisscholen;

- fietsverlichtingscampagne;

- opfriscursus voor senioren in Diessen en Hilvarenbeek georganiseerd door Veilig Verkeer Nederland, en

- campagnes over landbouwverkeer.

Daarnaast hebben we ook infrastructurele maatregelen getroffen. Die hebben we voornamelijk gerealiseerd door ‘werk met werk’ te maken. Een voorbeeld daarvan is de herinrichting van woonwijk De Elst. Hier hebben we in samenspraak met bewoners verbeteringen voor verkeersveiligheid doorgevoerd. In 2020 zetten we de gedrag beïnvloedende maatregelen voort. Verder blijven we doorlopend

verkeersveiligheidsknelpunten in beeld brengen en bepalen we of maatregelen nodig zijn.

Ook gaan we aan de slag met de centrumvisie voor Hilvarenbeek waarin bereikba arheid, verkeerscirculatie, verkeersveiligheid en parkeren een belangrijke rol spelen.

5. Verbeteren voetpaden en fietspaden

In 2019 hebben we via het reguliere onderhoudsprogramma een aantal voetpaden en fietspaden verbeterd. Zo hebben we bij de herinrichting van De Elst ook de toegankelijkheid van voetpaden meegenomen. Verder hebben we vanuit het onderhoudsprogramma en op basis van meldingen van inwoners herstelwerkzaamheden uitgevoerd op verschillende locaties. In 2020 continueren we deze aanpak.

6. Uitvoeren Gemeentelijk Verkeersplan (GVP)

In 2019 hebben we de wegen in De Elst ingericht conform het Gemeentelijk Verkeersplan. Hierdoor is de verkeers veiligheid in de wijk verbeterd. In 2020 gaan we verder met het realiseren van

ons ‘wensbeeld’ voor de inrichting van wegen. Verkeer ‘volgt’ de plannen van andere disciplines in de openbare ruimte, zoals riolering of wegbeheer.

Dat betekent bijvoorbeeld dat we verbetering aan de inrichting van wegen meenemen in rioleringsprojecten.

Kosten

Begroting 2019 Realisatie 2019 Saldo 2019 Omschrijving taakveld

BBV

Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Totaal

2.1 Verkeer en vervoer -1.363 27 -1.338 56 25 29 54

2.2 Parkeren -40 -40

2.5 Openbaar vervoer -3 -3

Eindtotaal -1.406 27 -1.381 56 25 29 54

Op dit thema hebben € 54.000 minder uitgegeven dan begroot, met name door minder personele lasten. Op pagina 91 van dit boekwerk vindt u een nadere analyse op de financiële afwijkingen.

(30)

Onze ambities

Behouden en versterken van het groene karakter. Dat is wat we willen bereiken. Het is ook één van de ambities uit de toekomstagenda HLVRNBK2030. We stimuleren dat inwoners hun kennis en kunde inzetten om de leefbaarheid te behouden en te bevorderen. Meer over onderhoud van openbaar groen, openbare verlichting of speeltoestellen in de openbare ruimte leest u in de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen.

U leest per ambitie een toelichting op deze activiteiten

Ambitie 1: Behouden en versterken groene karakter van onze gemeente 1. Verbeteren groeiplaats bomen

In 2019 hebben we ons vooral gericht op nieuwe aanplant en vervanging van bomen. Daarbij hebben we speciale bomengrond toegepast die meer vitaliteit moet geven aan de bomen. We verwachten daardoor aanzienlijk minder wortelopdruk. Het resultaat is echter pas over enkele tientallen jaren zichtbaar. Voor de komende jaren gaan we ook bestaande groeiplaatsen

aanpakken. Dat combineren we met reconstructies. Zo gaan we bijvoorbeeld in de Koestraat de groeiplaats van bestaande bomen verbeteren door te injecteren.

2. Onderhouden openbare ruimte

Ook in 2019 hebben we de openbare ruimte onderhouden middels het bestek openbare ruimte. Dit is deels een beeld- bestek en deels een bestek op basis van frequentie. De werkzaamheden zijn uitgevoerd door Diamantgroep. We controleren de werkzaamheden op basis van het afgesproken

onderhoudsniveau. Het afgelopen jaar hebben we nauwelijks afkeur gehad op de werkzaamheden. Voor 2020 vullen we het bestek verder aan met het maaien van gazons. Daarnaast zijn we in overleg met de Diamantgroep om

te komen tot marktconforme prijzen. Het is onze intentie om een driejarig bestek uit te geven.

3. Uitvoeren verantwoord bermbeheer

In 2019 hebben we een eigen aanbesteding gehouden voor het maaien van bermen en sloten.

In 2020 voeren we de aanbesteding in GHO-verband uit.

Kosten

Omschrijving taakveld BBV Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Totaal

2.1 Verkeer en vervoer -396 35 -430 44 -33 9 -24

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie

-1.205 -1.421 2 -216 2 -215

7.4 Milieubeheer -6 -6 -6

8.1 Ruimtelijke ordening -10 -1 -32 -1 -22 -23

Eindtotaal -1.601 25 -1.857 14 -256 -11 -267

Thema 3 Openbare ruimte

(31)

Op dit thema hebben we € 267.000 meer uitgegeven dan begroot. Dit nadeel is het resultaat van meerdere voor- en nadelen. Het nadeel is vooral te wijten aan hogere uitgaven aan het beheer van onze openbare ruimte. Op pagina 91 van dit boekwerk vindt u een nadere analyse op de financiële afwijkingen.

Binnen dit thema staat duurzaamheid centraal. Versnellen van de energietransitie is een

belangrijke ambitie die we willen realiseren. Maar duurzaamheid gaat verder dan dat. Alles wat te maken heeft met maatschappelijk verantwoord leven en ondernemen, milieu en ecologie valt er onder. We vinden initiatieven op het gebied van duurzaamheid belangrijk omdat ze bijdragen aan een goed leefklimaat. Niet alleen nu maar ook in de toekomst.

Ambitie 1: in een vroeg stadium duidelijkheid geven over haalbaarheid milieuontwikkelingen 1. Verbeteren beoordeling aanvragen omgevingsvergunning

Om de beoordeling van aanvragen om omgevingsvergunning te verbeteren, hebben we met de Omgevingsdienst werkafspraken gemaakt over het afhandelen van verzoeken en over de bestuurlijke sensitiviteit. We hebben de mandaatregeling uitgebreid om de behandel - en doorlooptijd te bekorten. Medewerkers van de omgevingsdienst zitten wekelij ks in

Hilvarenbeek om de korte lijnen met andere vergunningverleners, (beleids)medewerkers en portefeullehouders binnen het fysieke domein te versterken. In het tweewekelijks

omgevingsoverleg worden verzoeken afgewogen in het kader van kwaliteitswinst, zow el milieutechnisch als ruimtelijk. In 2020 gaan we de werkafspraken verder concretiseren en evalueren.

Ambitie 2: versnellen energietransitie

2. Bepalen uitgangspunten duurzaamheidsbeleid

We hebben in 2019 op meerdere vlakken - lokaal én regionaal - gewerkt aan de energietransitie. De energietransitie is vorig jaar in een versnelling gekomen. Lokaal heeft dat het volgende

opgeleverd. U heeft de ‘Visie Grootschalige opwek met Kadernota’

(VGO) vastgesteld om de opwek van duurzame elektriciteit mogelijk te maken.

De VGO heeft geleid tot zeven aanvragen voor zonneparken die we toetsen aan de vastgestelde kaders. In de ‘Paraplunota Duurzaam Hilvarenbeek’ - een

koersdocument voor uitvoering van verschillende beleidsthema’s (energietransitie,

klimaatadaptatie, circulaire economie en duurzame landbouw) - heeft u de uitgangspunten voor duurzaamheid vastgelegd. De ‘Verordening Duurzaamheidslening Hilvarenbeek’ is vastgesteld om huiseigenaren te helpen hun woning te verduurzamen. Ook zijn we in 2019 gestart met de voorbereidingen voor de Transitie Visie Warmte (TVW) die richting geeft aan het proces om alle gebouwen in Hilvarenbeek te verwarmen met duurzame energie (zonder aardgas). Voor de TVW zijn voorlopige procesafspraken gemaakt in GHO verband en met de provincie Noord Brabant.

Samen met energiecoöperatie Hilverstroom hebben we gewerkt aan de actiepunten van de Nota Energietransitie. Via activiteiten zoals Hilvertop, het project Smile, en contacten bij verenigingen

Thema 4 Milieu