Vraag nr. 10 van 12 juli 1995
van de heer M. VERLINDEN Zandgroeve Bijvoorde – Bescherming
De beroering rond de rechttrekking van de Velpe in 1976 leidde in 1978 tot het formuleren en later tot het uitwerken van bescherming als monument of als land-schap van diverse gebouwen en gebieden in de Velpe-vallei.
De beroering rond de zoveelste poging van Interleuven om in de zandgroeve van Bijvoorde in Kerkom (Bou-tersem) een superstort aan te leggen, leidde in juni 1993 tot het formuleren door de lokale actiegroep Leefbaar Boutersem van het voorstel om de zandgroeve als land-schap te beschermen. Hierbij werd verwezen naar de faunistische, floralistische, recreatieve en landschappe-lijke waarde van de groeve. Daarenboven – en dit lijkt me zeer vermeldenswaard – zou de bescherming van deze groeve een enige kans zijn om een stukje typische Hagelandse industriële activiteit voor de komende generaties te bewaren. Het is immers deze groeve die haar naam gaf aan het beroemde witte zand, de zoge-naamde ”zanden van Kerkom” (Boven Tongeriaan) die destijds onder meer werden gebruikt bij processies, voor zandtapijten en voor de kuis in huis. Leefbaar Boutersem verwees hierbij naar Wallonië waar men ook stopte met het afgraven van de terrils, getuigen van de vroeger steenkoolontginning. Het volstorten van de enige zandgroeve die verwijst naar dat beroemde witte zand van Kerkom zou eigenlijk onvergeeflijk zijn en een verarming betekenen voor het Hagelandse patri-monium.
Naar verluidt zou de bescherming van deze zandgroeve in uitbating geen probleem vormen indien het gemeen-tebestuur van Boutersem het initiatief zou nemen tot een BPA voor dit gebied. Nu staat de groeve op het gewestplan aangeduid als ontginningsgebied en zulke gebieden komen normaal niet in aanmerking voor bescherming. Het gemeentebestuur nam op 11 j u n i 1993 de beslissing om voor het geheel van de ontgin-ningszone een BPA op te stellen, dat ondertussen al het voorwerp was van een openbaar onderzoek (in sep-tember 1994) en van een ministeriële goedkeuring (begin juni 1995).
Graag vernam ik dan ook welke stappen er tot dusver werden gezet om te komen tot een bescherming van de zandgroeve van Bijvoorde en in welke mate dit gebied ”gehecht” zal worden aan de natuurgebieden en waar-devolle agrarische gebieden van de Velpevallei.
Antwoord
De Zandgroeve van Bijvoorde in Boutersem is door de grote verscheidenheid aan biotopen biologisch zeer interessant voor (water)vogels en flora. Bij een opvul-ling van deze groeve, met landbouw als nabestemming, vervalt de mogelijkheid tot verdere ontwikkeling van de ontstane vijvers.
Vanuit het natuurbehoud is het wenselijk dat het ont-ginningsgebied Bijvoorde de bestemming van natuur-gebied krijgt op het gewestplan. Het natuur-gebied is dan vol-doende beschermd om zich optimaal te kunnen
ontwik-kelen in verbinding met het omliggende valleiland-schap van de Velpe.
