Vraag nr. 238 van 8 juli 1996
van de heer MANDUS VERLINDEN
Probleemjongeren – Begeleidingsproject VZW Kamers Met Aandacht
In België zijn er verschillende opvangcentra voor jon-geren met relationele, pedagogische en andere proble-men, die deze kinderen hulp aanbieden door een tijde-lijke plaatsing in een gastgezin.
Sinds de wijziging van de wet op de jeugdbescherming van 27 september 1994 zijn de aanmeldingen bij deze centra verdubbeld en krijgt men steeds meer te maken met jongeren die lijden aan zeer complexe vormen van pathologisch gedrag. In een open brief wijst de gezinsplaatsingsdienst VZW Kamers Met Aandacht (KMA) op het ontbreken van specifiek aangepaste the-rapeutische hulp voor deze jongeren. Het extreem moeilijke gedrag dat kinderen met zeer ernstige per-soonlijkheidsstoornissen vertonen, maakt het traditio-nele gezinsplaatsingsprogramma totaal ongeschikt. Ook doorverwijzing naar een psychiatrische afdeling is voor deze jongeren een korte-termijnoplossing, daar zij zonder specifieke hulp op latere leeftijd steeds te maken zullen hebben met ziektebeelden zoals versla-vingen, depressies en andere gedragsstoornissen. Kamers Met Aandacht Adolescentenzorg Antwerpen heeft een projectvoorstel, naar Nederlands model, uit-gewerkt om ook de maatschappelijke kansen van deze probleemjongeren aanzienlijk te verhogen. Hun voor-stel bestaat uit een begeleidingsmethodiek waar men zowel de speciaal geselecteerde gastgezinnen als de kinderen zelf intensief gaat coördineren voor minimaal 6 maanden tot maximaal 3 jaar, met een looptijd van 5 jaar. Om dit project wetenschappelijk te ondersteunen zal een beroep worden gedaan op de medewerking van de Vlaamse universiteiten en is het uiteraard noodza-kelijk dat het huidige hulpverlenersteam wordt uitge-breid.
Heeft de minister, gelet op het ontbreken van enig effectief therapeutisch programma, reeds initiatieven genomen om dit project realiseerbaar te maken ?
Antwoord
Met een brief van 19 april 1996 heeft de VZW KMA, afdeling KAAZA (Kamers met Aandacht Adolescen-tenzorg Antwerpen) het project "Therapeutisch Pleeg-zorg Kern : een eigentijds beleidsmodel" ingediend bij de afdeling Bijzondere Jeugdzorg van de administratie Gezin en Maatschappelijk Welzijn.
KMA is erkend in het kader van de decreten inzake bijzondere jeugdbijstand, gecoördineerd op 4 april 1990, als dienst voor pleegzorg. KMA wil met het inge-diende project een bijkomend aanbod creëren, name-lijk "therapeutische pleegzorg" voor jongeren die wegens hun extreem moeilijk gedrag, te wijten aan ern-stige persoonlijkheidsstoornissen, nergens terecht kun-nen. Zoals in de aanvraag omschreven, wil de dienst met dit aanbod antwoorden op "de steeds zwaardere pathologie van de cliënten die zich aanmelden."
Om het hulpverleningsaanbod uit te breiden met de bij-zondere therapeutische ondersteuning, is de aanvulling van het huidige personeel met een multidisciplinair-team noodzakelijk, aldus KMA. Om minimum negen en maximum twaalf jongeren te begeleiden, zou het huidige personeel moeten worden aangevuld met een deeltijdse kinder- of jeugdpsychiater, een voltijdse orthopedagoog/klinisch psycholoog, een voltijds bege-leider en een voltijdse administratieve kracht. Op jaar-basis worden de bijkomende personeelskosten geraamd op 5.271.131 frank en de bijkomende werkingskosten op 665.018 frank Om het project naar therapeutische waarde en effect te kunnen evalueren, zou een looptijd van vijf jaar noodzakelijk zijn. Dit betekent een geraamde kostprijs van 29.680.745 frank.
Met toepassing van artikel 56 van het besluit van de Vlaamse regering van 13 juli 1994 inzake de erken-ningsvoorwaarden en de subsidienormen voor de voor-zieningen van de bijzondere jeugdbijstand, kunnen pro-jecten worden georganiseerd en gecoördineerd via overeenkomsten die ik kan afsluiten met specifiek opgerichte private dienst(en) of één of meerdere inrichtende machten van erkende voorzieningen. Tot nu konden via het Fonds Bijzondere Jeugdbijstand, ,dat de financiële lasten ten gevolge van de bepalingen van de gecoördineerde decreten inzake bijzondere jeugdbijstand ten laste neemt, geen middelen worden aangewend om, met toepassing van het artikel 56 van het vermelde besluit, overeenkomsten af te sluiten met individuele projecten. Het Fonds moet nagenoeg al zijn middelen aanwenden om de werking van de regulier erkende voorzieningen te subsidiëren.
Voor zover het volgende begrotingsjaar zou toelaten overeenkomsten voor projecten af te sluiten, zullen de tot dan ingediende projectvoorstellen worden beoor-deeld in een onderzoeks- en adviesprocedure. Momen-teel werden een tiental voorstellen ingediend. Het is niet zeker of deze voorstellen zonder wijzigingen of in hun geheel kunnen worden aanvaard. Dit zal pas blij-ken na de bedoelde procedure. Eventueel kunnen de voorstellen worden vervangen of aangevuld door ande-re.
De voorstellen zullen onder meer worden onderzocht op hun relatie met het Strategisch Plan Vlaanderen, met als doelstellingen :
– prioriteit geven aan het effectief bereiken van de kansarmen ;
– het versterken van een klant- en oplossingsgericht werken ;
– het verhogen van de efficiëntie en de effectiviteit van de welzijns- en gezondheidssector ;
en met volgende kritische succesfactoren : – integrale benadering bevorderen ; – zorg in eigen milieu verhogen ;
– aanbod van voorzieningen en zorgverlening optima-liseren.
De efficiëntiemeting zal vooral gericht zijn op het klant- en oplossingsgericht werken en de participatie-graad van het aanbod voor de cliënt(en). De indieners van projecten zullen criteria moeten aangeven voor de effecten en de efficiëntie van de aangewende proces-sen.
Zonder vooruit te lopen op de inhoudelijke beoorde-ling van het voorstel van KMA, vallen mij de termen op waarmede KMA de doelgroep duidt, zoals "ernstige persoonlijkheidsstoornissen" en "zwaardere patholo-gie". Rijst niet de vraag welk aanbod het best kan ant-woorden op de gesignaleerde problematiek, namelijk een aanbod van pleegzorg ondersteund door een psy-chiatrisch-therapeutische hulpverlening, dan wel een aanbod van psychiatrische zorgverlening aangevuld of ondersteund door een gezinsopvang ?
Wellicht zal bijkomende informatie nodig zijn om de draagwijdte en de omvang van de gesignaleerde proble-matiek te verduidelijken én om uit te maken welk zorg-aanbod bij voorkeur op de problematiek dient te ant-woorden.
