Johanna de Gavre, Den geestelycke jacht · dbnl

(1)

Johanna de Gavre

bron

Johanna de Gavre, Den geestelycke jacht. Joannes Paulus Robyns, Antwerpen 1722

Zie voor verantwoording: https://www.dbnl.org/tekst/gavr001gees01_01/colofon.php

Let op: werken die korter dan 140 jaar geleden verschenen zijn, kunnen auteursrechtelijk beschermd

zijn.

(2)

Opdracht aen de Alder-Heylighste Dryvuldigheyt.

EEuwigen Godt, aen wien sal ick beter desen mijnen derden Liedekens-boeck (de twee voorgaende inghevouwen zijnde) opdragen als aen U, ô Alderheylighste Dryvuldigheyt, als zijnde ghy den selven die U geweerdight my, U alder-minste en ongetroutste Dienaeresse mede te deelen eenighe druppeltjens Uws Goddelijcken dauws om de dor-

Johanna de Gavre, Den geestelycke jacht

(3)

re aerde mijns herten vruchtbaer te maecken en voort te doen brenghen het hondert foudigh saet Uwer Heylighe inspraecken.

Ontfanght dan ô Hemelschen Vader t'Uwer eeren den Goddelijcken Minnen pijl als eene gifte van U aen ons eerst toegesonden om ons met sijnen schicht te wonden, gewont zijnde den rechten Medicijn te doen vinden om ons te genesen (dat is Uwen eenighen Sone) die door sijn converseren en raedt ghevende leven conform aen Geestelijcken Echo (Titel des tweeden Boeck) ons onderwijst waer door wy nuy gheraeckt zijnde door dien Goddelijcken Pijl der liefde die Godt van alle eeuwen in

(4)

sijnen Pijl-koker, en wy door dien Echo nu onderwesen zijnde, als van selfs zijn jagende, en alles zijn door-treckende om te vinden en te genieten dat opperste goet, 't welck gy zijt ô Hemelschen Vader die door Uwen eenigen Sone, die de Wijsheyt, en den H Geest die de liefde wordt toegeschreven, hebt voorgenomen ons voor U alleen te scheppen, U vergramt hebbende, te verlossen, en verlost zijnde ons te helpen tot eene gelucksalige eeuwigheyt, Amen.

(5)

Tot den leser.

BEminden Leser, dit Liedekens-boeck leerende hoe profijtelijck het is in al ons doen en laeten, niet ons selven maer Godt alleen voor oogen te hebben, heb ick gheuaemt de Gheestelijcke Jacht; den Schutter die het wit wilt bekomen en magh maer een beoogen, alsoo den Jager maer een Wild magh vervolgen, noch arbeyt noch sweet, ja loopen moet door hagen, door grachten oft springen oft baden &c. alsoo oock de Ziel die tot Godt wilt geraken moet alles doorbreken, llef en leet, bitter en soet, eer, en schande, met smaeck en onsmaeck, door gemack en ongemack: immers niet en magh ons wederhouwen, maer alle wederhouwingh moet men afweiren om met den Apostel te sien en te proeven hoe soet dat Godt is; het welck ick UL. en alle

Godt-soeckende Zielen uytter herten wensche, en versoecke om Godts-wil het selve voor my te verkrijghen met bidden, oft andere middelen.

(6)

De Gheestelycke Jacht Tot Godt ende sijne H.

Liefde vol nieuwe Liedekens;

Verthoonende den drift der Zielen om

volmaecktelijck tot Godt te gheraecken met haer selven ende al dat buyten Godt is te doorbreken;

als mede het geluck, rust, ende Hemelsche

blijschappen der gener die op soo een maniere tot Godt geraeckt is.

Door I.D.G.

De Liefde Godts ontweckt de Ziel uyt den slaep der sonden.

Op de Voyse: Adieu mijn Huys, mijn Ouders en Vrinden.

1. LEstmael gebeurden't dat ick lagh en droomde Heel soet en sacht in een vergeten diep

Aen een Rivier daer't Silver-water stroomde

(7)

Dat my quam wecken daer ick lagh en sliep,

Het scheen een Hemels Kint, een aerdigh Cupidoken.

't Geen mijn ooghen blindt, beyd' heeft ontloken.

2. Den glans sijns hoofts scheen als der Sonne stralen Den gulden Crans ronts-om sijn hooft ghekrult

Deed schrick en vrees neer in mijn Ziele daelen Maer 't wesen soet heeft my met vreught vervult En sprack my minsaem toe, staeckt Ziel ras u wellusten Staet op, en volght my, hoe kont gy noch rusten?

3. In dese rust is voor u niet te vinden Als tijdt verlies en derven van u vreught Staet op Jacht suyverlijck naer den gheminden Naer Godt, den Hemel, en de waere deught

Gy rust hier op den strant, den vloet kan u verslinden 't Schoon weder licht verdwijnt, in Storm-winden.

(8)

4. 't Gesicht waer med' hy my quam te beloncken Op mijn verstaelt gemoedt sloegh minne-vier Dat ick verlieft van liefde liep als droncken En als versmoort was in een bly Rivier.

Heel soet en gratieus, quam hy mijn hert t'ontstelen En ded' my glorieus, van liefden quelen.

5. Het Honinck-sap dat vloeyde uyt sijn lippen, Den geur der Kleeders, Amber en Muskaet Den Goddelijcken troost als dauw ded' druppen En mijnen gheest in vier en vlam gheset.

'k Wird' aen d'heel Werelt blint, 'k en kost my niet gewennen Om dit soet Hemels Kindt, alleen te kennen.

(9)

De Ziele soeckt driftigh naer Godt te jaeghen.

Stemme: Maria die als heden. Oft Wie oyt soo duyster nachten.

SIet eens hoe die Hazewinden Loopen om een Proy te vinden Op het speur hier ende daer, Berghen op en Dellingh neder Loopen gins en keeren weder Noch valt hun den wegh niet swaer.

2. Al hun jaeghen, al hun hijghen Doen sy om een Proy te krijghen Soo een Ziel naer Godt verlust Noyt en kan s'haer selfs bedwinghen Alle leet sal sy doordringhen Om in Godt te vinden rust.

(10)

3. Door haer spreken, door haer swijghen Soeckt sy Godt in haer te krijghen

Op een wonderbaer manier Oft haer lijden, ofte plaghen Overvalt als Donders-vlaghen En omringht als Blixems-vier.

4. Altijdt sal sy vrolijck singhen Alle leet sal sy door dringhen Om te krijghen dat sy vraeght Om te vinden 't onverloren 't Eeuwigh wesen noyt gheboren Aen wien sy haer Liefd' opdraeght.

5. Ach wie sal die liefde scheyden Died'er is tusschen hun beyden U en haer ô grooten Heer,

(11)

Naer dat sy u had' ghevonden 't Midden in haers herten gronden En jaeght sy geen schepsels meer.

6. s' Jaeght naer Godt en heel den Hemel, En tred' al dit aerts ghewemel

Lust en plaisier met den voet Sy sal jaeghen ende hijghen Om onmisselijck te krijghen 't Eeuwigh en 't oneyndigh goet.

Godt spreckt dat hy de Ziel voor hem heeft geschapen en inghestort den gheest der deughden.

Stemme: Vous demande comme qu'il est possible.

1. ICk heb een Tortel Duyfken uytghelesen De schoonste die men vindt

En d'alder-aenghenaemste in het wesen

(12)

Van alle eeuwigheyt, heb ick haer aenghesien Waerom ick haer met grati' heb begoten En al haer Ziele-mergh, in my besloten.

2. Haer grati' die en magh niet zijn versweghen Die sy met stroomend'-vloedt

En heel uytgestort van my heeft verkreghen Om haer nedrigh ghemoedt

Oft diep ootmoedigheyt, die ick in haer aensagh Wist ick dat sy gheduerigh wou verkeere Met my alleen die ben haer Godt en Heere.

3. Het liefdens-vier heb ick in haer ontsteken 'K sagh haer ghetrouwigyet

Dat sy in weder min nlet souw ontbreken Maer toonen danckbaerheyt

En zijn het Kabinet van alderhande deught

(13)

Het wilt van mijne eer en glori'

Van mijn grootdaedigheyt, zijn een memori'.

Wordt getoont dat die Ziele die Godt geproeft heeft allen Menschens troost buyten sluyt.

Stemme: La folie d'Espagne. Oft Verwijt ons vryheyt.

HOe meer een Ziele proeft en komt te smaecken Den troost en vreugt die Godts geniet brengt mé Hoe meer sy haer af treckt van d'aertsche saecken Hoe meer s'ontfanght den troost die Godt haer dé.

2. Al 't geen Godt niet en is, dat sluyt sy buyten En schepsels al dat haer van Godt vervremt Alleen voor Godt sal s'haeren gheest ontsluyten Maer in Godt self, sy haer wellusten nemt.

3. Noch tonghen noch wetenschap der Gheesten Kan spreken uyt den invloet die sy lijdt

(14)

In dat gheniet der Hemelrijcksche Feesten En haer vermaeckt, in allen wederstrijdt.

De Ziel wenscht om den troost Godts te proeven.

Stemme: Jerusalem ô schoone Stadt.

GHeeft my te drincken uyt die Fontijn Soo roept een Ziel van Godt doordroncken Noch meer, noch meer, van dien Wijn Daer ick eerlijck ben mé beschoncken.

2. Dees aertsche vreughden zijn vergalt Vol bitterheden haer wellusten

Die met sijn Ziel daer op vervalt En kan ô Heer in u niet rusten.

3. Te slecht, te kleyn, jae min dan niet O Menschen acht dees aertsche saecken,

(15)

Den Schepper laet zijn u gheniet Op hem laet staeghs u ooghen waecken.

4. G'hebt ons ô Heer voor u ghemaeckt Laet liefde soet ons Ziel bevanghen, Hoe meer sy van u heeft ghesmaeckt, Hoe sy uoch meerder soeckt t'ontfanghen.

5. U minnen Wondt is oversoet En uwen Schicht vol minsaemheden, Magh sy u rusten mijn ghemoet Met u alleen ben ick te vreden.

6. Opent dan uwen rijcken schoot Dien vollen overvloet en schat der welden, Een Ziel van d'aertsche liefde ontbloot Sult ghy met dien schat verghelden.

(16)

Hoe een Ziel ghestelt is die Godt oprecht geproeft heeft.

Stemme: La Gabotte.

1. EEn Ziel die van Godt wordt ghetoeft O Heer wat kander zijn dat haer bedroeft?

Verlies, opspraeck, of tribulati', De rust die leeft in haer ghemoet Ghegrondt staet sy diep in u grati' Vindt daer den vloet der Consolati'.

2. Met u is sy gheworden een, Met u is te vreên, anders geen, Ghestelt op u staen haer ghemercken, Ghy staet in haeren gheest ghebelt, Dat g'in haer leeft kan wel mercken Uyt haeren handel ende wercken.

3. Beroepen wordt van haer de Hel,

(17)

De wereldt, wellust, met al haer ghequel, Door u vermagh sy alle saecken

Al't lijden swaer dunckt haer een vreught Want in u vindt sy een vermaecken Dat schijnt geen lijden te ghenaecken.

4. D'aertsche ghenucht is haer een cruys, Dees wereldt woest een nauw gevangen-huys, Lof, eer, en faem, dat strijdt haer teghen Schoon g'heel de wereldt lockt haer aen Tot u alleen blijft sy gheneghen Al komt ghy haer met veel lijden tegen.

5. Oft ghy haer quelt met lijden groot Ghetrouw sal sy u blijven tot der doot, Jae wilt haer gheven heel ten besten Om dat ghy wesen soudt bemindt

(18)

Van Noordt, van Zuyt, van Oost en Westen Van schepsels al van eerst tot lesten.

6. Waer sy haer vind' staet sy vol vré Waerom de wereldt weent, daer lacht sy mé;

Niet is daer dat haer kan bedroeven, Sy weet dat die ghy meest bemindt Komt 't aldermeest met lijden proeven, In wien ghy leeft kan niet behoeven.

Den staet daer de Ziel haer in vindt naer alles buyten ghesloten te hebben.

Stemme: La Gabotte.

1. EEn Ziel die dit droef aerderijck

Opweeght en merckt by't vrolijck Hemelrijck Niet vreughdigh en komt haer te veuren Want s'haer bevindt soo verr' van daer

(19)

Dat schijnt haer hert van rauw te scheuren En moet dit lanck af zijn betreuren.

2. Heel haeren schat is daer ghestelt Wat sy hier vindt oft siet haer niet en gelt, G'heel d'aerd' en kan haer niet verblijden Oft niet voldoen aen hert oft oogh, Dat aertsch is stoot sy aen d'een seyde Want het vergroot haer innigh lijden.

3. Sy denckt te zijn Godts liefste Kindt Daer sy van wordt heel sonderlijck bemindt, Haer liefd' houdt sy voor 't aertsch ghesloten En tracht altijdt naer s' Hemels staet

Daer 's alle goet van heeft ghenoten Daer 's heel en gansch van doorvloten.

4. Hoe kan sy zijn tot 't aertsch ghesint

(20)

Die kent Godts hert, en wordt van hem bemint;

Jae wonder is't, sy noch kan leven Want seker 't is een langhe doodt Tusschen Hemel en Aerd' te sweven Ende geen schepsels aen te kleven.

5. Die Duyf die Noë uyt d'Arcke sondt Naer haeren snellen vlucht geen plaets en vondt Waer op sy kost oft mochte ruste

Maer weder naer de Arcke keert, Soo vliedt die Ziel met volle lusten Om eeuwighlijck in Godt te rusten.

(21)

Godt leert de Ziel dat sy haer gewoonte moet veranderen.

Op de voyse: Bedroefde Magdalen' en wilt niet vreesen.

DEn Mensch soeckt hier altijt wat groots te wesen Te zijn geëert, geacht van die en desen

Te hebben d'overhandt by huns gelijcken Dat ieder kleyn en groot voor hun souw wijcken.

2. Voor u is hier een ander Wet geschreven Om niet naer de Natuer maer Gheest te leven, Ghy jaeght naer jonst en eer der Creatueren,

Denckt wat ghy uytwaerts soeckt, en kan niet dueren.

3. Hoe dat men u verkleynt, oft wilt verstooten, Werckt mé en wilt u nergens in vergrooten, Tot alle lief en leet, moet ghy u wagen Wat mé of tegen is, moght ghy niet klaghen.

(22)

4. Verliest uw' eygendom, ghy sult my vinden Die hier sijn selven haet, dat zijn mijn Vrinden, Versterft u grondigh, om in my te leven Verlaet dit nedrigh, om in't hooghst te sweven,

5. Ick weet ghy zijt gewoon u self te streelen Soeckt eer, vermaeckt, gemack ende voordeelen Houdt al dees eyghentheyt in my verloren, 'K heb u tot hooger eyndt tot my verkoren.

De Ziel vraeght en ontfanght de leeringe tot den inkeer tot Godt.

Stemme: Al voel ick swaere smert.

De Ziele spreeckt.

1. O JESUS leert my tot u keeren binnen Leert my te leven heel in uwe minnen, Dat ick in u alleen magh komen rusten Ick wensch in u te staen, en noyt uyt u te gaen Of noyt en is voldaen mijns herte lusten.

(23)

JESUS spreeckt.

2. Treckt af u oogh-gemerck van d'aertsche dingen Sy zijn te boort toe vol veranderinge,

'T best dat s'u geven, dat is niet met allen,

De rest 't is maer verdriet, soo haest men hun geniet Jae eer mense besit, sy u ontvallen.

De Ziele spreeckt.

3. In u en is't soo niet ô wensch der Zielen Wanneer men u geniet, u welde krielen, De welcke u Kinders lief ghenieten,

Laet daelen die uyt u, mijn selven word' ick mu, Mijn hert begint van nu, om hoogh te schieten.

JESUS spreeckt.

4. Ten zy ghy zijt geheel gedoodt ten gronden, Dit overgroot voordeel ick niet en jonde

(24)

Dan die hier altijdt staen in een niet weten

Niet anders gaed' en slaen, dan my te schouwen aen Hun selven overgaen en al vergeten.

De Ziel spreeckt.

5. Gy seght my wat ô Heer, maer 't heeft veel innen U woorden die zijn vol van hooghe sinnen,

Ach kost ick my en allen 't mijn verlaeten!

Kost ick mijn seven lanck 't zy mé, oft tegen danck Door uwen soeten dranck, mijn selven haeten.

JESUS spreeckt.

6. Begint maer, ick sal u het eynde gheven, Sorght voorder niet dan heden wel te leven, Den langhen wegh mocht u licht vermoeyen Op my stelt u gemerck, in rusten en in't werck Ick sal u Zielen-mergh, met liefde voeyen.

(25)

De Ziel verstoot den treck der Nature.

Stemme: Adieu mijn Huys, mijn Ouders en mijn Vrinden.

1. PRijst my niet aen den voorspoet maer het lijden O snooy Natuer, ô seer verlackert Kindt,

Voor my dees slimme vreught stel ick bezijden 'K volgh u niet meer, ick acht gy zijt verblindt, Wat heeft den grootstenGodt, ons tot een leer gegeven Als hy aen't Cruys tot spot, eynde sijn leven.

2. Daer gy van vlucht sal ick met lust gaen tegen Daer gy van schroomt beminnen uyter maet, Daer g'u om wacht, en kan my niet bewegen, My schrickt en schroomt, daer gy met lust naer staet, Kloeck aen van nu voortaen, Natuer want ghy moet sterven, En al het gen' ghy soeckt, gewilligh derven.

(26)

3. Waerom soud' gy my langer houden tegen En my berooven van de waere vreught?

In sigh te cruycen is veel goedts gelegen Godt aen te hangen is d'oprechte deught,

In't Cruys is 't heel geluck, dat men hier magh begeiren, 'K wil my in't Cruys en druck, grondigh verteiren.

4. Wel aen Natuer en lust, want siet ick scheyde Van al het gen' daer gy op zijt versot,

Mijn Ziel laet u tot op het hooghste leyden De deught, den Hemel, en den hoogen Godt,

Omhels druck en verdriet, pers, droefheyt, en ellenden 'T is eenen kleynen iet, die haest sal eynden.

(27)

De Ziel weerdeert Godts gratie, en wat wy sonder die souden zijn:

Stemme: Hoort lieve Vrinden.

WAt hert wat sinnen, kander zijn ô grooten Heer Die u niet en souw beminnen,

En noch wenschen meer en meer, Schoon daer en waer geen ander leven Ons t'ontfanghen straf oft loon, Ghy ô Godt ghy moet al even Zijn bemindt van elck Persoon.

2. Wat kander wesen, dat ons Ziel soo seer verblijt Dan dat sy is d'uytghelesen

Voor u vander eeuwigheyt, Sonder u waer sy verloren, Voor alle eeuwen vol ellent, Maer voor u g'hebt haer verkoren, Tot een blijschap sonder endt.

(28)

3. Grati' is grati', daer gy mé den Mensch vereert Maer in't minst geen obligati',

Als hy u den rugge keert,

Grati' wordt voor niet geschoncken Onverdient en onbetaelt,

Grati' doet nieuw grati' voncken, Grati' uyt den Hemel daelt.

4. Wat soud' toch wesen, met ons all' die sondaers zijn Wie souw Adams quaedt genesen,

Daer wy mé belaeden zijn?

Wie souw voor ons welvaert sorgen Als wy sonder Vader zijn,

Sonder Broeder, Voght oft Borgen En dan derven u aenschijn.

5. Wout g'ons niet hoeden, als den Herder 't Schaepken doet,

(29)

Siet helaes hoe den verwoeden Wolf ons heel verslinden moet, Is den schuldenaer sonder Borge En de schuldt blijft open staen,

Wilt men voor 't jonck Kindt niet sorgen 'T moet ellendighlijck vergaen.

6. Maer siet eens verder, g'hebt u hant op ons geleyt Ghy zijt Vader, Borgh, en Herder

G'hebt u Rijck ons toegeseyt, Soo hebt g'u aen ons verbonden Hier op steun ick met betrouw, Hier door soo vergeeft g'ons sonden Midts wy komen met berouw.

(30)

Godt geeft de Ziel een voorbelt om naer te leven.

Stemme: Humaine mijn Vrindinne.

1. MYn Bruydt mijn uytgelesen, G'hebt my gevraeght voor desen

Dat ick u leeren souw, Hoe ick u hebben wouw, Dat is geen kleyne vrage, van eenen grooten Godt, Hierom weest niet verslagen, te hooren dit Gebodt.

2. 'T lijden moet gy beminnen, U selven overwinnen,

Verwinnen u Natuer, ontfangen soet en suer Tot straffen en tot plagen, en alderhande leet Zijn sonder veel te klagen, gewilligh en gereet,

3. Een Ziel die my heeft vonden Geniet in alle stonden,

In my eenen vollen vré, oft tegen gaet oft mé

(31)

Als sy dien vré moet derven, door quellingh en onlust Dan weet sy door't versterven. te vinden haere rust.

4. Sy is haer selfs vergeten, En staet in een niet weten

Door't licht van mijn aenschijn, daer sulcke Zielen zijn Bestrijt m'haer tegen reden, jae schier door druck versmacht, Dat leet en bitterheden, wordt door de Ziel veracht.

5. Kom ick haer t'overgieten, Met quellingh en verdrieten,

Verlies en tegenspoet, sy neemt het al in't goet

Spant haer g'heel d'aerde tegen, heeft oock levens noot Sy is en blijft genegen, tot my tot in de doot.

6. Dees Ziel moet ghy ghelijcken, Die mindt en magh niet wijcken

(32)

In wat leet dat gy staet, van alderhande quaet, Doet als de wijse Zielen, die met stilswijgen diep Onder dees aerts gekrielen, boven de wereldt sliep.

De Ziel nemt coragi' 't voorgaende te volgen.

Op de wijse: Philis mijn tweede Ziel.

MYn Ziel en JESUSBruyt, ras vlucht u selven uyt Nu g'hebt gesmaeckt Godts tegenwoordigheyt Die u heeft overstort met soetigheyt

Ghy kent de treken van de Min U selfs uytganck lockt JESUSin

Daer g'u verloochent, wordt hy't meest bekent Daer g'u verliest, is hy u 't meest present.

2. 'K wensch dat den Liefdens-vonck, ons beyde heel door-gonck

(33)

Dat ons noch droevigh leet noch tegenspoet Noch lijden geen, en trock van't hooghste goet Maer dat ontfangen voor present

Van 's alderliefstens beste tractement In bitterheyt soo vonden ons wellust Oft Adams drift in ons was uytgheblust.

3. Laet ons door vlam en vier, en alderhand' dangier Passeren soet en suer, soo 't wesen moght

Ghelijck een edel saeck van ons ghesocht Want liefde soet nemt over al

Voor Honigh soet het bitter van de gal, S'en let op druck, verdriet noch duysternis Maer dat den Liefsten t'aenghenaemste is.

(34)

De Ziel ondervindt dat buyten Godt niet dan onrust en verdriet en is.

Stemme: Helas je suis abandonné.

1. WAerom ô Heer soo langh ghetoeft Van my met uwen troost te solageren?

Die geenen anderen begeren

Die nochtans aen mijn droeve Ziel behoeft;

Bekent is u al mijnen druck

Die Doorens veel in plaets van Roosen pluck, Den Alsem suygh in plaets van Honigh-raeten, Soud' Heer wel zijn

Dat ghy my hebt ghelaeten, om ghekruyst te zijn?

2. Waer ick helaes! my wend' of keer Om iemandts troost oft onderstandt te krijghen Ach! siet hoe al de Schepsels swijghen Sy toon en droef ghelaet en voorts niet meer,

(35)

Schoon dat ick onder 't lijden buygh

In plaets van Honigh ick bitt'ren Alsem suygh En sterve onder 't jock van bitterhede

Sonder onderstandt

Met droefheyt ick betrede, dit verlaeten Landt.

3. O waeren troost hebt deerenis Met mijn verdriet en troosteloose weghen, 'T schijnt heel de Aerde valt my teghen En lacht terwijl mijn Ziel in lijden is:

Even is sy als een Schip

Door Storm en Windt ghesmeten aen een Klip Verslonden schier door menighte der baeren En swaer tempeest,

Wilt my ô Heer ghenaeren, ick word' bly van geest.

(36)

De Ziel verklaert hoe haest en in't kort sy van Godt ghetroost en gheleert wordt.

Stemme: Goeden Godt wanneer sal het wesen. Oft Van de Maen-blussers.

Oft Goeden Godt ick moet u klaghen.

ICk die eertijdts placht te soecken

t'Allen kanten ende hoecken, oft ick sou, oft ick sou Iemandt vinden die ghetrouw

My inwendigh wilde leeren Den volmaecktsten wil des Heeren, Die zijn raer, die zijn raer

Seght Salesius Godts Dienaer.

2. 'K en wil nu niet langher vroeten

Ick vat Jesus aen sijn voeten, mijnen al, mijnen al, Die my innigh leeren sal,

(37)

Wat al blijschap en ghenuchten Als men kan den Mensch ontvluchten, Wat al vreught, wat al vreught Vindt men in de waere deught.

3. Veel die met u sullen praeten Van rijckdom, van eer en staten, Van ghenucht, van ghenucht Weynigh vander sinnen vlucht;

Maer in't hooghst der Zielen wesen Daer leert Godt sijn uytghelesen

Stil en vry, stil en vry, van af jonst en jalousy.

4. JESUS leert met soet accoorden Sondet veel gheruchts van woorden Goeden schick, goeden schick Al op eenen ooghenblick,

(38)

Diepgrondigh sich self versterven, Veel gheschapen troostjens derven Bloot uyt gaen, bloot uyt gaen, En van alles leegh te staen.

5. Leert ons vrolijck Cruycen draghen Suyver lijden sonder klaghen,

Zijn ghereet, zijn ghereet Om t'ontfanghen lief oft leet;

Noch in hebben, noch in derven Noch in leven, noch in sterven, Soecken niet, soecken niet Als dat Godt geiren siet.

6. 'K hebber in den gheest ghevonden Die dees leeringh wel verstonden, Waer door sy, waer door sy

(39)

Waeren altijdt soet en bly, Die de Wereldt niet en kenden Recht hun ooghwit op Godt wenden Hoe dat gonck, hoe dat gonck, Al met eenen overspronck.

De Ziel den troost Godts dervende, doet haere klachten.

Op de selve Voys.

1. GOeden Godt ick moet u klaghen En met uwen oorlof vraghen, Oft ghy Heer; oft ghy Heer;

My sult troosten nimmermeer?

Ghy kent immers al mijn klachten Soo by daghen als by nachten Want het schijnt, want het schijnt, Dat mijn Ziel door druck verdwijnt.

(40)

2. Ick die in den tijdt voor desen Placht te zijn u uytghelesen, Waer mé ghy, waer mé ghy Familiaer waert ende vry, De verborghenste secreten Uwer min liet ghy my weten, Ende siet, ende siet

Nu vergaen ick van verdriet.

3. Langhst den wegh van het verblijden Plegh mijn Ziel haer te vermeyden, 'T scheen u Min, 't scheen u Min Had haer heel ghenomen in, U alleen kost sy maer weten, Al de rest had sy vergeten Nu ter tijdt, nu ter tijdt, Weet sy niet dan bitterheyt.

(41)

4. In't onseker en 't verborghen In den nacht en rust vol sorghen Vol ghewoel, vol ghewoel, Als eenen ongherusten poel;

Persecutien met heel hoopen Teghen my komen gheloopen Maer het meest, maer het meest, Dat gheperst staet mijnen gheest.

5. Waer dat ick my keer oft wendt Schimp, spot, smaet, pest en ellende Zijn het al, zijn het al,

Ghy weet wat noch volghen sal;

Onghetroost aen alle zijden, Ieders oordeel moet ick lijden Maer 't is kleyn, maer 't is kleyn Als ick maer u Kindt magh zijn.

(42)

6. Ick sal 't houden voor weldaeden Dat ghy my wilt overlaeden

Met den last, met den last, Die g'u Vrienden lief toepast;

Boven 't uyt en 't innigh lijden, Moet ick blijven noch ghescheyden, Zijn in sté, zijn in sté

Van den troostelijcken vré.

7. Moet ick dien dan blijven derven En als droeven Ballinck sterven Goeden Godt, goeden Godt, En de Wereldt zijn tot spot;

Eeuwigh uwen Naem ghepresen En aenbid' soo seer 't kan wesen

Metterdaet, metterdaet, uwen Goddelijcken raet.

(43)

Godt leert de Ziel hoe sy haer in de quellinge draghen moet.

Stemme: Allons, allons belle Philis.

1. HOe langh, hoe langh, ô Ziel vol pijn Sult gy in benautheyt, pers en quellingh zijn?

Verheft u droef ghemoet

Siet wat profijt u 't Cruys en 't lijden doet Moeyt en swaerigheden

Als't wel wordt gheleden, windt het hooghste goet.

2. Op my u Oogh' houdt naghel-vast Volmaeckte liefde door het lijden wast, Sy vindt haer leven hier

Ghelijck den Salamander in het vier In den druck en lijden

Vindt sy haer verblijden, wellust en plaisier.

(44)

3. S'aensiet den loon die sy verdient Met trots ghemoedt s'haer selven overwint Den arbeydt acht sy kleyn,

Als sy door 't lijden my ghelijck magh zijn, Ja sy is te vreden

Dat sy wordt vertreden, soo van groot als kleyn.

4. Sy singht met eender stem altijdt Den naem des Heeren zy ghebenedijdt, Gheluckigh duysent werf

Soo ick in't lijden aen mijn selven sterf, In doen, laeten, lijden,

Gheniet en vertijden, mijn verkiesingh derf.

(45)

De van Godt gheleerde Ziel verweckt haeren Naesten.

Stemme: Ick ben een Haesken in t groene Wout. Oft De nieuwe Cotilion.

HOe kont ghy zijn soo blindt ô Mensch!

Dat ghy het hier al soeckt naer uwen wensch, Vreught en ghenuchten, sonder suchten, Ten is hier helaes! dat Landtschap niet Daer het al naer uwen wil gheschiet.

2. Waer ghy het soeckt 't zy hier oft daer Nerghens en wordt ghy vreught ghewaer Als in't vertijden, en 't besnijden, Die elders naer ghenuchten staet, Verr' van den wegh der deughden gaet.

3. Bloot en onthecht van eygendom, Sijn selven uytgaen ende wederom

(46)

Sich ghewennen, niet te kennen, Als 't geen dat ons JESUS leyt Bestaet de waere vrolijckheyt.

4. Dit zy alleen 't begin, en endt, U tot een suyver oogh' ghewent.

Want in het erven, oft in het derven, Ten zy het al om Godt gheschiet U doen en laeten en gheldt'er niet.

De Ziel kent hoe sy saligh zijn die weenen.

Stemme: 'K heb menigh Pint en Kan.

1. 'K Heb dickwils overdocht Wat dit woordt wesen mocht (Saligh zijn sy die weenen) Midts traenen zijn gemeyn, Jonck, oudt, soo groot als kleyn,

(47)

Traenen ghenoegh verleenen, Verlies van gheldt oft Vriendt, Ontfangh van eenigh leet, De wijste die men vindt Tot traenen zijn gheneghen.

2. Maer Heer ick verstaen den sin 'T zijn traenen van u Min,

Die g'ons komt af te vraghen, Dat ghy ons eenigh eyndt, Soo weynigh zijt bekent 'T is hertgrondigh te beklaghen, Dat soo veel Edel bloedt, Soo menigh Prins en Vorst, Dat door u wordt ghevoedt, Heeft naer de Wereldt dorst.

(48)

3. De Ziel die u bemindt En op het trouwste dindt, Steckt selver vol ellende, Vol anghst, vrees en verdriet, Want sy haer selven siet Soo verr' noch van haer ende Wy die als Ballinghen zijn, Ghestooten in verdriet Vol drnck, ellend' en pijn, Noch weent men daerom niet.

4. Wie sal een traenen vloet Aen 't hert, gheest, en 't ghemoedt En ooghen beyd' verleenen Op dat ick nacht en dagh, Soo veel het wesen magh

(49)

Ons Ballinghschap beweenen, Wie sal uyt ieder vlucht, Doen springhen een Fonteyn Want droefheyt die maer sucht, Die droefheyt is te kleyn.

Veel worden in hun droefheyt getroost als een Kindt met den klater des wereldts.

Stemme: Op het Frans Baletteken.

1. EEn Kindtjen op sijn Moeders schoot Met de ooghen nat de wanghen root Wordt niet ghesust door 's Moeders Brost, 'T schijnt het naer ander saecken dorst.

2. Siet eenen klater met gheklanck Vermaeckt het meer dan 's Moeders sanck, Waer van dat Kindeken veel meerder houdt Dan van een deel Ducaeten goudt.

(50)

3. Dit past wel voor een Kindts verstandt Bly te zijn met den klater klanck,

Maer laes den Mensch van Iaeren vol!

Die is bly met den klaeter-bol.

4. Is hy misnoeght ende onbly Vermaeckt wordt hy met vlyery,

Prijst sijn goedt, Afkomst ende Vaderlandt, Men gheeft hem eenen klater in de handt.

5. Seght hem dat men spreeckt verr' en wijt Van sijn groot verstandt en goet beleyt, En oock wordt van die en dees bemindt Ghepaeyt is hy ghelijck een Kindt.

6. Seght dat al 't geen hy neemt ter handt Wel is ghedaen aen alle kant

En verdient de volle herschappy Met desen klater is hy bly.

(51)

7. Doet hem de eerste groetenis, Siet eens hoe wel ghesint hy is, De beste plaets en d'hooghste handt, Voldaen is hy en heel plaisant.

8. Ieder kleyn en groot heeft een klaterken, Het geen hem troost als't kleyn praterken, Ten zy dat ieder sijnen klaeter heeft Men siet hoe onghetroost hy leeft.

9. Uyt hooverdy en eergierigheyt Wordt menighen bitteren traen gheschreyt, Maer is den sinnen lust in u voldaen?

Haest opghedrooght is ons ghetraen.

10. Maer eenen Mensch van Godt verlicht Sijn Ziel en gheest veel hoogher schicht, Weet dat glori', eer en ydel faem Maer Creatueren zijn die licht vergaen.

(52)

De Ziel weent om haer ballinckschap.

Op de Wijse: Ten lesten 't is ghedaen.

1. GHelijck een Konincks Kindt, 'T geen 't Hof en Croon bemindt

Maer steckt sonder Venus in een ghevanghenis, Wat kermen, wat suchten, wat al misbaer Wat lammentati', men sonder spati', Wordt by hem ghewaer.

2. Godt mijn Ziel is u Kindt, Die u en d'Hemels mindt Maer door der sonden last, Wordt hier ghehouden vast Gheboeyt, gheketent als een Slavin Die ghy hebt ghekoren, en herboren Tot een Koningin.

(53)

3. Men weet 't is groote pijn Bloot en onterft te zijn

Van 't recht sijns Ouders goedt, En dat hy dolen moet,

Een ballingh zijn vol armoede groot In vremde Landen, by sijn Vyanden, Sterft een langhsaem doodt.

4. Ick leef heel troosteloos, Die sucht en weent altoos, Vreught is voor my verdriet, Dees welden soeck ick niet De woeste Wereldt is my te kleyn Om dat ick derven, mijn Hemels erven, En moet ballinck zijn.

5. Ick kies mijn duyster graf,

(54)

En droogh mijn traenen af Als ick die swerte doodt, Voor my sien naeckt en bloodt,

'K en sal niet swichten voor ick ben quijt Mijn strenghe banden, aen voet en handen, 'K sucht naer dien tijdt.

De Ziel queelt om haer ballinghschap.

Stemme: Is Liefde soet lijden. Oft Theresia Maghet vol iever en min.

1. ICk quele van Liefde, ick treur en verdwijn Ick sucht en ick roep Heer wanneer sal ick zijn Los, vry en ontbonden, in my selven heel ontdaen De nietheyt en sonden, in my uytghedaen, Mijn selven vergeten, den gheest naeckt en bloot Niet dan Godt te weten. de Wereldt als doodt.

(55)

2. Wie sal my verlossen, van't geen my belet Dat ick niet en word' in Godt overgheset By nachten, en daghen, in vreught en in pijn Gheduerigh ick vraghen, ô Godt uws te zijn,

Noch hoogheyt, noch welden, noch eer, noch plaisier En kan mijn Ziel stillen in geender manier.

3. Om eens te verwerven, ô Godt u aenschijn Sou het bitter sterven, my oversoet zijn, De ballinghen suchten, naer huns Vaders Huys, De meeste ghenuchten, is hun meeste cruys Schoon sy veel ghenieten, s'en zijn niet voldaen Soo langh m'hun belet, by den Vader te gaen.

4. Die glinst'rende Sterren in't Firmament Thoonen ons van verre, een vreught onbekent Ick wensch t'onderhaelen, voor mijn erfdeel

(56)

Die schoon Hemels Saelen, van't eeuwigh Tonneel Die snel dunne wolcken, wensch ick te door gaen Verr' boven dees volcken, jae Ster, Son en Maen.

De Ziel roept de Doodt tot haer Verlossingh:

Stemme, Eenen Advocaet van goeden stam.

1. O Doodt van my soo seer bemindt, Siet ghy my niet of sijt ghy blindt:

Ick roep naer u dagh ende nacht, Menighmael met pyn gewacht,

't Schijnt gy hebt my vergeten, en ontweten.

2. Hoe menigh kloeck en fris Soldaet Daer hem den Koninck op verlaet, Jae veel die door hun groot verstant, Syn de behoudenis van 't Lant

Doet gy de wereldt ruymen, als Zee schuymen.

(57)

3. Maer my schijnt dat ghy niet en kent, Schoon ick u menigh Brief toesent, Door menigh schoon Relaes versocht, Dat ick met u eens reysen mocht,

Al hebt gy langhe beenen, dorre scheenen.

4. Van weynigh wordt ghy bemindt, Niemandt by u respijt en vindt, Als ghy komt met u Zeysel aen, Niemandts voorspraeck en helpter aen, Men heeft u niet te streelen, om voordeelen.

5. Maer ick ben van u niet vervaert, U beldt in my ghenuchten baert, Droefheyt verdwijnt op staenden voet, Daer daelt vreught in mijn ghemoet, Als komt die reys aen van glori', in memori'.

(58)

6. 'K en kan geen Wereldt dienstigh zijn, Dat haer ghenoeght dat doet my pijn, Het is den Hemel die ick min, Geen Wereldt staet in mijnen sin,

Wy zijn ghekruyst aen elkander, d'een aen d'ander.

7. O Doodt verhoort en ontfanght voor't lest, Dit mijn ootmoedighste Request,

En beyd' toch niet tot dat ick kom.

Tot den stijven ouderdom,

Van daegh liever dan morghen, wilt niet borgen.

De Doodt haer niet hoorende, kiest door een Geestelijcke doodt tot Godt te gaen.

Stemme: Soo't begint. Oft Wie sal de Ziel van Jesus afscheyden.

'K Wensch naer de doodt van een saligh sterven Waer door men recht in Godt overvaert,

(59)

Hoe kleyn is't hier dees troosten te derven Om 't eeuwigh goedt dat hem daer openbaert.

2. Die Godt bemindt moet altijdt naer jaghen Sich uyt te gaen t'alle plaets en tijdt,

Naer schaed' oft baet en magh hy niet vraghen Door sijn selfs doodt, leven in Godt altijdt.

3. Sterft dan mijn Ziel, sterft t'allen stonden, Sterft duysent werven op eenen dagh;

Gaet daer de rechte vreught wordt ghevonden, Hier en is niet dat u ghetroosten magh.

4. Sa vliedt dan ras, vliedt van beneden Om in Godt te leven u 't meest verkloeckt, Sterft vrolijck om Godt hier beneden, Versterft u om 't eeuwigh dat ghy soeckt.

5. Saligh die proeft hoe soet is dit sterven?

En snijden af Natuers sinnen lust,

(60)

Saligh die wilt om Godt alles derven Door soet en suer in Godt kan vinden rust.

De Ziel siet in den gheest eenighe in Godt levende Zielen.

Stemme: Plus je vous voy Philis plus je vous aime. Oft Foilie d'Espage. Oft Verwijt ons vry dat wy zijn Godts lieve Vrienden.

1. WAt sien ick al voor Zielen in Godt leven Los, onbeswaert, van't geen den geest belet Met hun ghepeys om hoogh in Godt verheven Die dagh en nacht doen hun innigh ghebedt.

2. Dees droeve aerde zijn sy noyt ontvlaghen, Heel hun verkeeringh' in den Hemel is,

'T schijnt sy met Ziel en Lichaem opghetoghen Verlaeten hebben d'aertsche duysternis,

3. Siet hoe sy staen in't oversoet bevinden

(61)

Heel onversaeyt, vol welden en plaisier, Hoe vrolijck den Beminden hun leyt binnen Als Visschen swemmen in die bly Rivier.

4. Hoe sy meer hadden hoe 't hun min versaeyde Sy sijn vervult nochtans versaeydeloos,

Niet wasser dat den geur huns herten paeyde, Heel dorstigh zijn sy nochtans vol altoos.

5. Smaeck, troost, wellusten ende vrolijckheden Goed' vriendtschap, eer, immers ghenuchten geen Aen dees verliefde Zielen oyt voldeden,

Maer altijdt sweven in dat eenigh een.

6. Dit sien ick aen, en roep: ô welgheboren, O blijde Zielen soo van Godt bemindt, Laet my toch wesen een van die verkoren, Ick diep in Godt, en Godt, in my gheprint.

(62)

Hoe sy daer den Naem Godts wilt Heyligh maecken.

Op de Wijse: Adieu mijn Huys, mijn Ouders en mijn Vrienden.

1. DIe Zielen puer die uyt Godt zijn gheboren Leven altijdt naer't licht van sijnen gheest, Die wel-beminde Kinders uytverkoren Met alle jonsten wenschen s'aldermeest

Dat Godt op't hoogsten magh, Ge-eert sijn en gepresen Sijnen Naem geheylight-dagh en nacht magh wesen.

2. In haer gemoet met meyninge verheven, Staet sy verniet, staet sy voor hem gebooght, Heel Hemelrijck en Aertrijck wilt sy geven Met liefde puer onder die't al onthooght,

Op dat nacht ende dagh, gelooft ge-eert gepresen Godts naem geheylight magh van ieder wesen.

(63)

3. Dat sy veracht, begeckt wordt en mispresen Geheel versmaet, verworpen en verstroyt, Vervloeckt, vervolght, veroordeelt en verwesen, Ter schand' ghestelt, gedreyght wordt en gedoot, Sy acht het kleyn wat schand',

Men haer komt toe te schrijven,

Als magh den naem van Godt, geheylight blijven.

4. Godt is haer eynd' sy pooght haer te gewennen Hoe het gevalt oft tegen gaet oft mé

Van als ontbloot, in als Godt te bekennen, Vertroost, voldaen, met haer niet te vré,

'T is smaeck, troost en geniet, als sy ge-eert, gepresen Godts Naem gheheylight siet van ieder wesen.

5. Al wat sy siet Godt wordt'er in ghevonden Godts liefden is't die haer in als toespreckt,

(64)

In haeren Godt staet sy geheel verslonden Die haer in liefde altijt meer ontsteckt,

Den heelen Hemel is, soo 't schynt te winst gegeven Als Godt van ieder is, op 't hooghst verheven.

Hoe de Ziel het Rijck Godts in haer heeft.

Stemme: La Follie d'Espagne.

EEn Ziel daer Godt in leeft naer sijn begeeren, Is sy, die los en vry van sonden is,

Waer in hy magh heel minnelijck regeren Wiens verkeeringh in den Hemel is.

2. In soo een Ziel heeft Godt een rijck besonder Sijn selven daer door sijns selfs liefde toont En werckt in haer groot wonder boven wonder (Soo 't schijnt) dees Ziel reets in den Hemel woont.

3. Haer hert staet heel en d'al voor Godt ontsloten,

(65)

'T en is niet noodigh, selfs den minsten klop, Hy komt daer in seer dickwils als ghevloten, De deur staet voor den Liefsten altijdt op.

4. 'T is zijn vermaeck in sulck een Ziel te woonen Den lusthof daer hy magh in spelen gaen,

En openbaer den grondt sijns liefdens thoonen, Laet haer met vreught voor sijn soet aenschijn staen.

5. Sy is den Tempel daer Godt alle daghen Wordt aenghebeden met ootmoedigheyt, Hoort minnelijck ons suchten ende klaghen, En gouverneert vol van grootdadigheyt.

Hoe die Ziel tracht den wille Godt sote volbrenghen.

Stemme: Grande Princesse.

1. EEn Ziel daer Godt in leeft en magh in woonen Aen haer vertoonen sijn minnelijck aenschijn, Sonder belet te zijn,

(66)

Is die daer is ghetrocken, tot die haer pleegh te locken Met hem in't binnenste van haeren gront,

Wenscht daer haer verkiesen, te verliesen, Nu en t'allen stont.

2. Met liefde groot in Godts inwendigh drijven Soeckt sy te blijven, wenscht noch en verlanght Wat sy van Godt ontfanght,

Dan dat Godts wil geschiede, in haer en alle Lieden Dat sy magh uytgaen haeren eyghen sin

Met al haer ghedachten, sy betrachten, Daer te blijven in.

3. Hoe dat men haer verkleynt, oft wilt verstooten Haer heel t'ontblooten, waer sy gaet oft keert 'T is Godts wil die haer leert,

Of dat sy wordt verheven, in sterven, en in leven

(67)

Godts wil bemindt ghelijck haer hert verthoont Godt is haer verblijden, t'allen tijden,

In Godts wille woont.

4. Quelt haer met leet en met verworpentheden, Jae teghen reden, weest haer hardt en vreet Met alderande leet,

Kan sy maer Godt behaegen, sal het blymoedigh dragen Haer pers, haer proef, haer bitterheden swaer,

Godts wil maeckt haer blijde, in dit lijden, Komt sy Godt seer naer.

4. Dit wilt sy hondert duysentmael betuyghen Dat s'haer wilt buygen onder Godts bestier, In alderand' manier

Al wat haer kan ghenaken, bedroeven of vermaken Den wille Godts dient haer voor een Woestijn.

(68)

Daer sy leeft verborghen, sonder sorghen, Als in een verdwijn.

De Ziel bidt om haer daghelijckx Broodt.

Op de Voyse: Van't Nonneken dat den inganck des Cloosters beklaeght.

Oft Waer zijt ghy Jesus.

1. O Vader oversoet groot onghemeten Die in den Hemel toont u Majesteyt,

Daer g'orisen noodt voorsien hebt en gheweten Waer toe g'een groote Maeltijdt hebt bereyt Om ons die lijden, en wettigh strijden

Te gheven kracht, teghen g'heel d'Helsche macht.

2. Wy bidden dan en wilt niet sparigh wesen Te gheven daghelijckx ons Broodt, ô Heer!

Oock 't Hemels voedtsel, die spijs uytghelesen, Dat grootste teecken dat g'ons mindt soo seer;

(69)

Oock deught, en grati', voor consolati', U Wijn en Broot, in onsen hongers noot.

2. Die edel Ziel die gy ons hebt gegeven Kan met geen ander spijse zijn gevoeyt Om onophoudelijck in u te sweven

Dit aertsche voedtsel heeft haer lanck vermoeyt, Daer by noch steken, wy vol ghebreken

Voor dien noodt, gheeft ons u Hemels Broodt.

De Ziel bidt Godt vergiffenis van haer schulden en vergeeft die haer schuldigh zijn.

Stemme: Van den Herder Philander.

1. VErgeeft dat ick schuldigh ben u grooten Heer Dat is menighvuldigh, thien duysent in keer, Veel nachten en daghen, liet ick gaen voorby Sonder op te draghen, mijn hert leegh en vry,

(70)

Want 'twas heel vervult

Met veel sotternyen, ick liet my verleyen, Heer vergheeft mijn schult.

2. Ick geern vergheve die my schuldigh zijn, Iet hebben misdreven, in't groot oft in't kleyn Om u te beweghen, ghy oock soo soud' doen Waer door veel verkreghen, hebben hun rantsoen, Vergheeft hun de schult,

Op dat t'allen tijden, de vrucht van u lijden Wesen magh vervult.

3. Soo veel u weldaden, mijn ondanckbaerheyt, Die heb u ghenaden, soo dickmaels ontseyt, Al u binnen-spraken, en krachtigh vermaen Quam ick te versaken, en ben wegh ghegaen Blijvend' heel vervult

(71)

Met des Wereldts minnen, die ick droegh van binnen Heer vergheeft ons schult.

Sy bidt om niet te vallen, maer bewaert te worden in de bekoringhe.

Stemme: Jerusalem ô schoone Stadt.

1. EEn die in't minnen is vol leert En Godt siet aen als't hooghste wesen, Den strijdt die veele heeft verkeert Stiert haer dicht by den uytghelesen.

2. S'en acht noch lijden noch verdriet Noch moeyt noch swaerigheyt met hoopen, En komt sy door bekoringh' niet

Recht in den val van't quaedt te loopen.

3. S'en vraeght oock niet dat Godt haer spaert Noch dat hy haer niet en bedroeve,

Maer voor den val alleen bewaert En sonder vallen haer beproeve.

(72)

4. Maer want sy slechts is eenen worm Hoe seer om Godt sy haer wilt waghen, Vreest ock den alderminsten Storm Sonder besonder hulp te dragen.

5. Wanneer sy siet ende bemerckt Dat stryden veel den geest bevechten Hierom bidt dat Godt haer versterckt, En tegen 't vallen op wilt rechten.

6. Dat sy dan meynt met haer Gebedt Als sy hem bidt om niet te vallen, Is noyt uyt hem te sijn geset Van anderheden niet met allen.

(73)

Godt leert dat sy haer ledigen moet van allen de creaturen mits hun veranderlijckheyt.

Stemme: Van't Nonneken dat den inganck des Cloosters beklaeght.

1. O Lieve Ziel gy soeckt my te beminnen U hert dat jaeght, en wenscht altyt Voor al moet ghy versterven al u sinnen, En trecken af van alle ydelheyt,

Geen eer nogh glori, in u memori En hout geprint, schoon u de werelt vlyt.

2. Zijt innigh stil en soeckt u recreati' In een gevredigh en ootmoedigh hert, En soeckt geen ydel menschelijcke grati' Bedroeft u niet als s'u ontnomen wert, Als s'u ontvallen, blijft niet met allen, Achter hun naer, als menigh bitter smert.

(74)

3. Houdt u gemoet, gerecht op t'alderhooghsten Scherpt u gesicht op 't geen u wordt vertoont, Nedright u selven op 't alderghebooghste,

Daer n'is niet groots dan 'tgeen in d'Hemels woont Den schat der deughden, een Zee vol vreughden Belooft u dien sijn eyghen gaven croont.

4. Wat soeckt ghy by die u niet kan gheven Dan ongherustheden in den gheest,

Betracht liever een heel verstorven leven, Laet vaeren schepsels al, in't minst en meest De creatueren, dat zijn Figueren

Die licht verand'ren, met een swaer tempeest.

5. Denckt dat ghy wandelt hier in vremde Landen Dat u de Wereldt niet meer aen en gaet,

Gaet 't al voor by, de schepsels hebben banden

(75)

Om u te houden buyten uwen graet, Wilt hun verlaeten, schoon al hun praeten Denckt dat u hert naer hoogher dinghen staet.

6. Saligh en wijs die boven d' aertsche dinghen Op my alleen hun hert ghevestight houdt, Die schijnt te staen, boven veranderinghe Op sant noch stof hun Huysingh niet en boudt, Maer hun leven, my overgheven

Door't bloot Gheloof op my steunt en betrout.

De Ziel verlanght om Godt en sijn Liefde te ghenieten.

Stemme: Helas je suis abandonne.

1. DE ghewenschte uur ô langhen dagh Wanneer ach! ach! sal dien tijdt verschijnen Dat ghy sult schuyven die gordijnen

Van't bloot Gheloof, dat 'k u aenschouwen magh,

(76)

't Gheloof en d'Hop' sal eens vergaen, De Liefd' alleen sal eeuwigh blijven staen;

Lofweerde Liefde, Coningin der deughden Vander eeuwigheyt

Zijt ghy gebaert met vreughden, van Godts Majesteyt.

2. Soo ick ben van dees Liefde bloot

'K ben meer dan doodt, schoon dat ick schijn te leven, De Liefde moet my 't leven

En wisschen uyt mijn sonden kleyn en groot;

Den Mensch die leeft meer, daer hy mindt En dat hy lieft meer dan sijn selven vindt Soo tranformeert van't een in't ander wesen, De Liefd' alleen

Die doet twee Liefdens wesen, ons maer schijnen een.

3. O Liefde noyt van my vertreckt

(77)

Schoon my ontbreckt u weder te beminnen Door mijn soo onverstorven sinnen, Liever de banden van mijn Lichaem breckt, En ruckt mijn Ziel snel uyt dit Lijf

Op dat ick eeuwigh in u Liefde blijf, Het eerst en't lest dat ick van u kom vraghen Hoe wel onverdint

Dat ick u Liefde draghe, word' van u bemint.

Een Ziel die onthecht is van de Creaturen kan de Vyandelijcke stricken snel ontloopen.

Stemme: Tot u ô Jesus Heer der Heeren.

1. EEn herte los en heel ontbonden Van alle leeghen gheschapen troost, En wordt van droefheyt noyt verslonden Maer vindt den rijcken Zielen oost,

(78)

Als eenen Hert kan sy ontloopen,

Jaeghers en Honden al waeren 't heel hoopen Haer snel ghemoedt, haeren suyveren gheest Maeckt haer in teghenspoet onbevreest.

2. Wat onversaest ghemoedt, vol vrede, Wat blijschap al wat soeten gheest?

Draeght sy ten alle plaetsen mede, Sy heeft een Hemelrijcksche Feest, O wat is in haer al te lesen!

Anders dan een Godtformigh wesen Dat haer ontsteeckt aen allen kant In Seraphinschen minnen-brandt.

3. Als eenen Pijl met gulde veeren Gheschoten door een Schutters handt, Laet s'haer van haeren Godt regeren

(79)

Sonder uytnemingh' oft wederstandt 'T zy naer het Oost oft naer het Westen, Sy gheeft haer selven heel ten besten, 'T is haer ghenoegh dat sy verstaet Dat 't naer Godts liefsten wille gaet.

Door verscheyde ghelijckenissen gheeft de Ziel haeren drift tot Godt te kennen.

Stemme: Serabande Baviere.

1. MYn hert en Ziel ô Heer Wenscht naer u meer en meer

Versterckt mijn kracht want ick ben veel te teer U Hemels minne-vier verteert mijn hert en nier, Den sneeuw verdwijnt door s'Hemels Sonne kracht.

Den stercken Leeuw die treurt, Den stercken Leeuw die treurt,

(80)

Als hy (gelijck 't ghebeurt) berooft van kracht Moet leven sonder macht.

2. Als een doorschoten Hert Den heeten dorst' hem smert

Soeckt een Fonteyn, om daer ghelaeft te zijn,

Het vier de hooghde mindt, daer 't sijnen Center vindt Ten wilt in d'aerde niet ghefloten zijn;

Mijn Ziel van u bemindt, mijn Ziel van u bemindt Noch rust, noch vrê en vindt

Voor s'is gheraeckt, daer sy toe is ghemaeckt.

3. Den stroom van een Revier Doorbreckt schier d'aerd en vier

Tot dat 's in Zee vindt haeren vollen swier,

De Naeld' van't Zee Compas, en rust niet op het As Voor sy en siet den rechten Noorden aen,

(81)

De Liefd' is mijn ghewicht, de Liefd' is mijn ghewicht Mijn Ziel niet eer en swicht

Voor sy siet haer bly voor sijn aenschijn staen.

De Ziel verklaert het geluck als men Godts tegenwoordigheyt gheniet.

Stemme: Als voren.

1. ALwaer ick my begheef In u aenschouwen sweef

Veel meer in u als in my selven leef, U teghenwoordigheyt, die is by my altijdt Schoon dat ick my van u heb vervremt

Door d'ongestorventheyt, door d'ongestorventheyt En aenghekleventheyt

Van schepsels veel, daer men sijn rust in neemt.

2. Alwaer ghy niet en zijt Wordt strackx sijn wesen quijt

(82)

Ghy houd' ons staen, dat wy niet en vergaen 'T is droef te wesen hier vol weld' en aerts plaisier Maer in u soete teghenwoordigheyt,

Gheniet men aldermeest, gheniet men aldermeest Een Hemelrijcksche Feest, in onsen gheest Die ons oprecht verblijdt.

3. Soo haest ick word' ghewaer Dat ghy my zijt soo naer

'T wordt light, 't geen dat my pleegh te vallen swaer, 'T gedenck op u alleen, dat stelpt mijn droef geween, 'T ghepeys op uwe teghenwoordigheyt,

De duysterheyt verdwijnt, de duysterheyt verdwijnt Als u licht my beschijnt,

Ick wordt verblijt, soo gy ontrent my sijt.

4. Ist dan soo goet om sijn, In dit droef aersche plijn,

(83)

Van u door het geloof getroost

Is dien oogenblick, dan van soo hoogen schick, Wat sal dan sijn een langhe eeuwigheyt,

Verdwijnt voor't sonne licht, verdwijnt voor 't sonne licht T'onderaerts nacht gesicht

Veel meer het swicht voor uwe Majesteyt.

De Ziel verklaert 't geluck der gener die Godts Liefde geniet.

Stemme: Noyt en wasser soeteren nacht.

1. SLaep ick oft waeck ick grooten Heer Ick voel in my den vonck der Liefde, Die my doet branden meer en meer, U soet behagen, doet m'u naer-jagen Oft ick cost treffen 't wit van uwe Min, De soete trecksels, van u verwecksels Hebben gestolen heel mijn hert en sin.

(84)

2. Gevonden wel die in u woont, Daer Zielen al in vreughde swemmen En elcken uytganck wordt beloont, Wel magh hy singen, wie kan my dwingen Wie magh my trecken van mijn hooghste goet, Dat uyt-gelesen, en schoonste wesen

Wiens gedenck alleen my quelen doet.

3. Hoe overgroot is mijn geluck Als ick geniet dat soet bevinden, En smaeck den Goddelijcken tuck Alles moet wijcken, heel Coninckrijcken Voor het geluck van eenen oogenblick, Want desen inkeer dient tot rechte leer Wat min dan gy sijt, is van leegen schick.

(85)

De Ziel quelt door de Liefde Godts.

Stemme: Vous demande comme qu'il est possible.

1. MYn Ziel ô Heer die queelt van enckel minnen Die in haer is ontstaen,

S'en kan den drift des herten niet verwinnen Maer brandt ghedurigh aen,

Al wat sy hoort oft siet, oft voelt. oft rieckt, oft smaeckt T' is niet dan Liefden dat haer komt te veuren

'T is Liefden al wat sy daer in kan speuren.

2. Slaep ick, oft waeck ick, droom, of mediteer ick In't werck oft over al

Oft in een hoogh beschouwingh' contempleer ick Ick moet en segghen sal,

O Heer u Liefdens vier, kan noyt zijn uytgheblust U Liefdens-vier is in 's Vander s schoot besloten

(86)

En neder in den tijdt tot ons ghevloten, 3. Begeerigh zijt g'aen d'uytverkoren Zielen Die u zijn aengenaem,

Die met aenbiddingh' voor u Godtheyt knielen En u zijn onderdaen,

Ghy balsemt pijn en smert, door kracht van't Hemels vier, Gheluckigh die met u min wordt ontsteken

Jae saligh die u magh innigh aenspreken.

De voordeelen die de onthechte Ziel gheniet.

Stemme: Tot u Heer Jesus Heer der Heeren.

1. EEn Ziel verlicht ende verheven Boven Natuer en plaets en tijdt, Die leeft een heel Godtformigh leven In Godt verheught ende verblijdt,

(87)

S'en hecht haer aen geen Creatueren Die haeren vré wegh konnen vueren In haeren Godt vindt sy het al, Sy weet hy haer vermaecken sal.

2. Daerom al dat haer kan beletten Te vinden t'overschoon Juweel, Pooght sy innigh uyt haer te setten Om soo te vinden 't beste deel, Dat Magdalena heeft ghevonden Naer dat sy hadt beweent haer sonden, En hoorde selfs uyt JESUS mont, Dat aen haer was dit goet ghejont.

3. In desen staet heeft sy vergheten Wat sy te voren oyt besat,

Maer heeft een heel diepgrondigh weten

(88)

Dat JESUS is heel haeren schat, Al 't geen haer eertijdts quam te voren Heeft sy in haeren Al verloren, 'T is haeren Godt en anders geen Die in haer heeft de plaets alleen.

5. Wat soet ghewelt, wat teere Liefde, Wat grooten brandt in haer ghemoet, Moet daer ontstaen 't gen' haer doorgriefde?

En alles soo vergheten doet, Want sy kan winnen en verliesen Hebben en derven sonder verkiesen Zijn droef en bly op een manier In melody ende plaisier.

5. S'en sorght niet om iet te vinden In al het geen sy hoort en siet,

(89)

Dan suyverlijck haeren Beminden Die jaeght sy naer en anders niet, 'T ghebruycken van de Creatueren En kan by haer niet langher dueren Dan eenen ooghenblick in schijn, Want Godts wilt haeren Meester zijn.

6. Sy komt de Wereldt een cruys te wesen Soo haer de Wereldt langh heeft gheweest, Sy wordt van weynighe ghepresen Want sy geen Wereldts wond' gheneest, De dooden laet s'haer dooden begraven, Blijven wilt sy Heer JESUS Slavin, Maer wesen van de Wereldt vry, En haer Tyransche slaverny.

(90)

Dat de eeuwige Liefde Godts ons dwinght om oock voor eeuwigh te beminnen.

Stemme: Doen Daphne die over schoone Maeght.

1. DE Liefde die den grooten Godt

(Eer was Hemel en Aerde, de Zee ende locht) Nam voor te gheven tot een ghebodt,

Is de Liefde, door Liefde van Godt voorgebrocht, Eer hy de Zee stelden haer Wetten en Paelen Dat s'over haer eynde niet en soude gaen, Liet Godt sijn Liefde op ons nederdaelen, Dringhde door Locht, Sterr', Son ende Maen,

Dus liet den grooten Godt, ons tot een strengh gebodt Hem weer te beminnen, op pene van de doot

Sonder maeten, of paelen, voor kleyn ende groot.

2. Dien Godt der Liefde mijn Ziel recht bemindt

(91)

Noch om doodt, noch om leven, oyt van hem vertreckt Maer meer en meer sijn Liefde windt,

Al de banden van dees aertsche Liefde doorbreeckt, Thoont dar ghy wenscht, in hem alleen te leven.

Geen aertsche dingen meer aen u ghenoeght, Boven g'heel d'aerden in hem wenscht te sweven Zijn door de Liefde g'heel aen hem ghevoeght, En seght tot allen keer, tot u alleen ô Heer Is Lichaem en Ziel, en mijn leven te pant Om te consummeren in een Offerhand'

3. Adieu aen al wat wesen heeft,

Adieu aen al wat oyt van den Mensch wort bemint, Adieu aen al wat buyten Godt sweeft,

'K segh adieu al wat oyt is op d'aersheyt ghesint Aen Godt alleen doen ick mijn Offeranden

(92)

Als't eerste wesen van alle goet;

Om te verteiren in een Offerande

Den knoop der Liefden die dwinght mijn gemoet, Leven alleen voor Godt, uyt kracht van sijn ghebodt, Alwaer 't schoon dat Godt my dees wet niet en gaef 'K wil wesen en blijven eeuwigh zijn Slaef.

Dat de waere Liefde Godts door geen tribulatie en kan afgetrocken worden.

Stemme: La Duchesse.

1. O Liefde overgrooten schat, die u eens schat O overrijcken zegen

Van Godt verkreghen, geen verstant bevat, Wat ghy in soo een Ziel komt uyt te wercken 'T is Goddelijck wat m'in haer kan bemercken, 'T is Liefde, blijschap, vrede, en verduldigheyt Oft teghen gaet oft mede, 't is ghelaghentheyt

(93)

Door haeren Niet rust s'in den Al In nedrigheyt verheven,

Het sterven is haer leven, hoogheyt haeren val.

2. Geen weder ofte teghenstrijdt, oft haet oft nijt Kan't Liefdens-vier besluyten,

Toont hem van buyten, dat g'inwendigh zijt Dat g'in haer hebt ghemaeckt u minne-sterckte En innigh in leeft, soo men wel merckte

In menigh kloeck Heldin, die Wereldt, Hel, Tyran, (Ghevestight in u Min) en oock haer selfs verwan, Jae trots den alderstercksten Vorst

En vreesde geen tormenten

Naer harder dreygementen, thoonden grooten dorst.

3. Sent af die Liefde s'Hemels Gheest, Maer aldermeest

(94)

Als my van alle zijden, omvanght het lijden Als een swaer tempeest,

Dat my als blixems vierschijnt te verslinden, Opent dan mijnen gheest, om u te vinden Als ick dien rijcken zegen, van u milde handt Ten vollen heb verkreghen sal ick zijn constant En thoonen dat gy in my leeft, in troost en tribulati' Geen strijden noch tentati', d'overhandt en heeft.

De Liefde Godts dwinght ons tot de volmaecktheyt.

Stemme: Allons, allons belle Philis.

1. O Liefde liefdens Hemels vier

Ghy brandt en blaeckt wel op een nieu manier U Minne-vlam is soet

Soo dat g'er veel in liefde quelen doet, T'allen stont en plecken.

(95)

Doet ghy vreught verwecken, in hun teer ghemoet.

2. Somtijdts dwinght ghy ons weldigh aen Om teghen en ons self te wederstaen Eer ghy ons hert besit

En met u soete stroomen overgiet, Moet natuer en sinne

Sijn ghedoot van binnen, en geheel te niet 3. Ach! ach! hoe is een Ziel vermaeckt Die van den Most der Liefden heeft ghesmaeckt Wel magh hy segghen vry!

O Liefde! ick voor u en ghy voor my, G'hebt my heel ontbonden

Wereldt, Hel, en Sonden, stoot ghy verr' van my.

4. Hun leven is der sinnen doodt, Hunnen rijckdom van alles naeckt en bloot,

(96)

Veracht te zijn hun eer

Te keunen hunnen niet hun hooghste leer, Armoed' is hun welden

U voor hun vergeldingh wenschen en niet meer.

5. Wel aen dan Liefde leeft in my Ontfonck mijn binnenste aen alle zy Doet mijn verdooft gemoet,

Doch blijcken dat het wordt door u ghevoet, Vier en licht uytschieten,

Dagh en nacht gheniet en my u Liefde doet.

Die van de Wereldt niet is, wordt van de selve gehaet en vervolght.

Stemme: Helas je suis abandonné.

1. HElaes om eenen die ick min (Waer ick lanck in,

Heb vonden troost en zegen

(97)

Die uytsteeckt ghewortelt in mijn hert en sin, Den alderschoonsten died'er leeft

Jae die de aerde oyt ghedraghen heeft)

Moet ick helaes als eenen ballinck dwalen, ô druk, ô pijn, Kost ick hem onderhaelen, 'k sou te vreden zijn.

2. Want om dat ick geen schepsels min Noch mijnen sin, tot hun kan zijn gheneghen Valt my gheheel de Wertldt teghen

En seght den strijdt is noch maer een begin, Van haer word' ick bespot, veracht

Uyt enckel vreught sy met mijn lijden lacht, Moet ick dan gansch ontroost noch langher derven Godts soet aenschijn?

Ach mocht ick sterven, 'k sou ghenesen zijn!

(98)

3. Ach Hemel, Sterren, Son en Maen Wilt hooren naer mijn overdroevigh suchten!

Die leven moet in onghenuchten

En als den sneeuw in't Sonne-licht vergaen, Ick dool als eenen Vremdelinck

Als oft de Wereldt my niet aen en ginck, Al dat ick sien toont my een bitter wesen, Ach sal ick noyt

Den uytghelesen sien, ick waer liever doodt!

4. Gaet Enghels ende boodtschapt hem Dat om sijn Liefde soet te achterhaelen, Ick soeck langhs Berghen ende Daelen,

En roep! waer zijt ghy Heer met heescher stem?

Dat ick door overgrooten wensch Ghelijck een afgesnede Roos verslensch,

Krijgh ick geen troost, soo moet ick blijven dwalen,

(99)

Wat pers, wat pijn?

Kost ick hem achterhaelen, 'k sou ghenesen zijn.

Minne-klacht over het lanck afwesen van den Beminden Heer.

Stemme: Je vous demande comme qu'il est possible.

1. SAl ick noch ô Heer met bitter en lanck schreyen En 't hert vervult met druck

U minnelijck gheniet moeten verbeyen Dat Goddelijck geluck?

(Tot troost van mijn ghesicht) hoe langh ô Heer, hoe langh?

Hoe langh ô Heer, sult ghy u noch vetrecken, En u soet ghesicht, voor my bedecken?

2. 'T is soet met u te zijn in consolati' Maer die u derven moet

Voor hem is niet dan wee, druck, desolati,