Hemelsch nachtegaelken oft gheestelijcke liedekens, om deught met vreught te beoeffenen

(1)

liedekens, om deught met vreught te beoeffenen

Joannes de Lixbona

bron

Joannes de Lixbona, Hemelsch nachtegaelken oft gheestelijcke liedekens, om deught met vreught te beoeffenen. Guilliam Lesteens, Antwerpen 1644 (tweede druk)

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/lixb001heme02_01/colofon.php

© 2013 dbnl

(2)

Voor-reden.

OM dat het niemant en lust, met droevighen monde te lacchen, ende met bedruckter herten veel te singhen: soo vereysschen dese liedekens V

REVGHT

, de welcke niet sonder D

EUGHT

en is ghelijck oock deught selden oft noyt sonder vreught is. In sulcker voegen, dat den Heyligen Bernardus seyt: Wildy noyt droef zijn? leeft wel:

een goet leven heeft altijdt blijschap. Doch soo' wie de blijschap elders soeckt, sal niet beter varen, als eertijts Salomon, den welcken van sy-selven schrijft, dat hy soo veel gedaen heeft, alsmen soo konnen doen, om wellust te ghenieten: dat hy

Joannes de Lixbona, Hemelsch nachtegaelken oft gheestelijcke liedekens, om deught met vreught te beoeffenen

(3)

wijngaerden voor hem gheplant heeft, hoven ende boomgaerden ghemaeckt, ende die be-plant met boomen van alderley nature; silver ende goudt met hoopen vergadert, ghestelt sanghers ende sangherssen, alle wellusticheden vande kinderen der menschen;

ende in alles, seght hy, hebbe ick gesien ydelheyt ende pijnlijckheyt des herten: soo dat hy de vreught niet en heeft kunnen vinden: ende ten lesten heeft bekent, datter niet beter en is, als bly zijn ende wel-doen in sijn leven. Niet bly zijn alleen; maer bly zijn ende vvel-doen: D

EVGHT

ende V

REVGHT

moeten t'samen gaen. Dese twee zijn gelijck Staetdochters van een devote ziele, de vvelcke haer altijt

vergheselschappen. Waerom S. Franciscus pleegh te segghen, dat het aen de kinderen Godts eyghen is, haer inden Heere altijdt te verblijden; ghelijck het eyghen is aen de Duyvel

(4)

ende de sijne, altijdt droef te zijn.

Oversulckx hebbe goet ghevonden, dese Gheestelijcke dichten ofte liedekens te laten uyt-gaen: op dat de ghene, die Godt dienen met blijschap (waer mede hy ghedient moet worden) souden uyt overvloedicheyt van een bly herte somtijdts iet Gheestelijckx konnen singhen oft segghen, waer door den Heylighen Gheest woonende van binnen, hem mach buyten oock laten hooren. 'Twelck den Apostel schrijft totten Ephesien Cap. 5. Wordt vervult met den Heylighen Gheest, sprekende onder malcanderen, met psalmen ende lof-sanghen ende gheestelijcke liedekens singende ende spelende, in uvve herten den Heere. Voor-waer het iock Christi, d'welck soet is, ende sijnen last, die licht is, en moghen met gheen droefheyt oft bedwangh; maer met blijschap,

(5)

al singhen leende spelende ghedraghen worden. Dus wensche ick, dat door dese gheestelijcke liedekens alle goede herten haer in Godt vermaecken, op dat mijnen cleynen arbeydt aldus strecke tot sijn meerder eere ende glorie; tot lof van M

ARIA

; van onsen Heylighen Vader D

OMINICVS

ende alle Heylighen Amen.

(6)

Facvltas

R. adm. P. magistri provincialis.

EGo Frater I

OANNES

B

OVEQVETIVS

S. Theol. Magister per Belgium Oxd. Pradic.

Prouincrabis cocedo Reuerendo Patri Frater I

OANNI DE

L

IXIONA

nostri Ord.

Religioso facultatium committendi typis hasce pias cantiterias. In cuins vei sidem prasentes mana propria sabsoript as dedimus; Antwerpie in Conuenta nostre S. Pauti Apest. Ord. Pradic. 24. Martij Anno 1639.

Fr. IOANNES BOVCQVETIVS S. Theol. Mago Prouintialis vt supra.

(7)

Sacras has cantilenas ritè imprimi posse testor. Actum Antuerpiae 21, Ianuarij 1639.

G

ASPAR

E

XTRIX

Plekanu & librorum Cexsor.

Privilegie.

PH

LIPPVS

by der gratien Godts, Coninck van Castillien, van Leon, van Aragon, &c.

heeft geconsentreert aen Guilliam Lesteens alleen te mogen drucken een Gheestelijck Liekensboecxken, genaemt Hemelsch nachtegaelken oft gheestelijcke liedekens, om deught met vreught te beoeffenen ghemaeckt door den Eeuvv. P.F.I.

DE

L

IXBONA

Predick-heer. Interdicerende ende verbiedende alle andere Boeck-vercoopers ende Boeck-printers het selve naer te drucken oft conterseyten in eeniger manieren 't zy in heel oft in deel, oft elder naer-ghedruckt oft geconterseyt, in dese landen te vercoopen, op pene begrepen in de brieven, gegeven tot Brussel 1639.

Onder-teeckent STEENHVYSE.

(8)

's Sondaeghs.

Liedeken, waer in de ziele verweckt wordt om uyt der sonden slaep tot Godt te ontwaecken; op de wijse: De Reusin die u gheleghen, (oft) Ian de Niuel.

(oock op de wijse)

Brande appellé, (oft)Lest gingh'ick my vermaecken.

(oock op de wijse)

Hoe vvel soo moet het lusten.

1.

Mensch' rijst uyt den slaep der sonden Daer ghy light in verslonden

Die u soo lastigh valt.

(9)

Al langh ghenoegh ghestoncken, En 't aertsch vuyl in-ghedroncken:

Al langh ghenoegh ghemalt.

2.

Siet wel toe: want 't vluchtich leuen Wordt met een vaert ghedreven:

V tijdt weet van gheen staen.

Treedt uyt des wereldts weghen;

Niet meer in 't vuyl gheleghen:

Sa, sa, tot Godt ghegaen.

3.

Hoort, hy roept als een goet vader:

Al, comt, comt allegader;

Comt die beladen zijt:

Ick soeck u te ontladen,

(10)

De packen van misdaden Sal ick u maken quyt.

4.

Wien en sou dit Godlijck smeecken, Dit nooden niet ontsteecken,

Niet trecken tot de deught?

Op, op dan, laet u slapen:

Ghy zijt tot Godt gheschapen:

Soeckt hem, soo vindy vreught.

5.

Sijne wet heeft gheen mishaghen, Sijn vraght is wel te draghen, Sijn iock en last valt licht:

Sijne strijdt is soet te strijden,

(11)

De deught is vol verblijden, Houdt Godt maer in 't ghesicht.

Liedeken, waer in Godt een yder tot hem roept, belovende alle goedt;

Op de wijse : Ach Amarillis, seght vvat u vvil is. (oft) Boerinneken als ghy gaet vvater haelen.

1.

O Dwase menschen, Hoe kondy wenschen,

Te suyghen 'swerelts schrale borsten?

Och of sy hier voor u haer boesen schorsten!

Dees vreught is maer een schyn, Dit sogh is quaet fenyn;

Ick ben de medecyn, Wilt na my dorsten.

(12)

2.

Wie loopter drincken Waters die stincken,

Daer by hem springhen claer fonteynen?

Kondy dan, o mensch, vermakelijck meynen Tot modder-dranck te gaen,

Fonteynen laten staen, Die open zijn ghedaen, Om u te reynen?

3.

Drinckt uyt mijn wonden, Met volle monden,

Gheen dorst en sal u oyt bevanghen:

U sin en sal niet meer na d'aerde hanghen.

Den onghesonden lust

(13)

Sal worden uyt-gheblust, V ziele sal met rust Na my verlanghen.

4.

Laet ander loopen, En broot gaen koopen;

Ick wil u met mijn vleesch versaden:

Een voetsel, dat u niet sal over-laden;

Een spijse, die soo smaeckt, Dat s'enghelen vermaeckt, En menschen, daer s'in raeckt, Doet al versmaden.

5.

Wilt my aen-cleuen, Ick sal u gheven,

(14)

Dat in gheen werelt is te halen, Al wilde ghy 't met al u goede betalen;

Een herte on-ghepijnt,

Een vreught, die noyt verdwijnt, Een licht, dat altijdt schijnt Met nieuwe straelen.

6.

Noch sal ick sparen, En veel bewaren,

Dat ghy hier boven mooght ghenieten:

Daerom laet u wat lijdens niet verdrieten.

Ick sal u naer u doot In Abrahamens schoot Met weelden wonder groot Heel over-gieten.

(15)

Liedeken oft t'samen-sprake, waer in de ziele de wereldt af-gaet, om Iesus haeren Bruydegom aen-te-hanghen. Op de VVijse: Vvaer treckt dus haestigh heenen uvven ganck õ Galatea &c. (oft) Malezine.

1.

Iesus.

O Maeght, mijn Bruyt, seght wat lust u te gaen Langh dralen, dwalen hier over 'swerelts baen:

In duysen laghen // soo sottelijck waghen V ziele, die my heeft soo dier ghestaen?

Bruyt.

Wie spreeckt hier dus, en wondt heel mijn ghemoet?

Ay Iesu, zyde ghy het, die het doet?

Die met u stralen // mijn hert comt op-halen,

(16)

En trecken tot het on-gheschapen goet.

Werelt vliet // 'tis al niet, Dat ghy my kunt gheven:

Iesus min // heeft mijn sin Nu tot hem ghedreuen.

Werelt.

Wel hoe maeght moet ick dan wegh?

Bruyt.

Iae-ghe werelt, soo ick segh.

Werelt.

Siet wel dat 't u niet en rouwt.

Bruyt.

Hoe can 't, als my Iesus trouwt?

Die met hem paert // is wel bewaert, 'Tis een lam seer rijck en soet van aert

2.

Werelt.

Verlaet ghy dan dit soete aertsche dal, Vol blomkens schoon, en vol vreughden over-al:

Alwaer de roosen // soo fraey staen en bloosen,

(17)

Daer ick u soo ghy wilt, mee' croonen sal.

Bruyt.

Neen Werelt, ick ken' dien bedrieghelijcken vont:

Ghy strijckt ons hier rechts het seemken aen de mont:

En soeckt met streelen: ons herten te steelen;

Daer na laet ghy ons ligghen swaer ghewont.

Op u vreught // op u ieught, Op u lieflijck praten, Op u pracht // op u cracht, Mach men hem niet verlaten:

Werelt.

Och men doet, dat is ghemist.

Bruyt.

Iae dat ick niet beter wist.

Werelt.

Houdt my vry van hooghen schick.

Bruyt.

Om u slechten ooghen-blick?

Eermen aensiet // 'tgheen ghy ons biet, Is 't wegh, en verandert in verdriet.

(18)

3.

Iesus.

Wel aen, nu ghy maeght die slechte poppe-goet Van 's werelts kraem stoot en trappet mette voet:

Soo suldy-gaen wesen // mijn Bruyt uyt-ghelesen, En hebben, dat u lust ten volle boet.

Bruyt.

Wat is dat Heer Iesu? ai comt toch en beduyt, Wat voor iuwelen ghy ons wilt reycken uyt, Ick moet my verstouten // wat t'samen te kouten:

Want u spraeck gaet te bouen alle gheluyt.

Als ghy lonckt // soo ontsonckt My het innigh herte;

Met een woort // iaegh op voort Droefheyt, pijn en smerte.

Blyft my by, o Bruydegom.

Iesus.

Seght mijn liefste toch waerom?

(19)

Bruyt.

Sijnder niet wel duysent reen?

Iesus.

Nu begint dan, seghter een.

Bruyt.

Waer toe gheseet // als ghy wel weet, Watter in het hert verborghen leet?

4.

En hoe kan een ziele die krachtich u bemint, Vytspreken alle de schatten, diese vint

In dat schoon Wesen // waer uyt comt gheresen Een vier, dat haer lanckx meer en meer verslint, Iesus.

Hoort hier nu eens voorwaer ghelooft het vry.

O Bruyt, ghelijck u sinnen staen op my,

Soo is mijn wenschen // te zijn by de menschen:

Haer aenghenaem gheselschap maeckt my bly Bruyt.

Iesu vrient // hoe wel dient Dit hier voor ons beyden!

(20)

Ist u sin // ick begin, Siet, laet ons noyt scheyden:

By u ist een paradijs.

Iesus.

Bruyt ghy en zijt het stuck niet wijs.

Bruyt.

Neen ick weet wel, wat ick kies.

Iesus.

'Tgeen ghy winst acht, is verlies.

Volght mijnen raet // godt comt ende gaet;

Siet dat ghy altijdt ghelaten staet.

5.

Bruyt.

Wel Iesu sal doen, na dat ghy my hier seght.

Het is my goet soo te worden onder-recht.

Bestiert mijn weghen // en stort uwen zeghen In mijn hert, dat het blijft aen u ghehecht.

Iesus.

Al wie op my sijn hoop vrijmoedich set, En daer by soeckt t'onderhouden mijne wet;

(21)

Van alle zijden // sal ick hem bevrijden, En maken, dat hem noyt gheen quaet en let.

Bruyt.

Iesu soet // och ick moet V hier op wat vraghen:

Siet-men niet // het verdriet Meest u vrienden draghen?

Ist dat ghy af-weert het quaet, Hoe comt dat dit dan soo gaet?

Iesus.

Bruyt hier toon ick mijne cracht, Als, die lijdt, gheen lijden acht.

Bruyt.

Wel Godt en Heer // 'k segh nu niet meer:

Stiert my, soo ghy wilt, tot uwer eer.

FINIS

(22)

s'Maendaeghs.

Liedeken oft t'samensprake, waer in de ziele haren Beminde traegh in-latende hem verliest, soeckt ende wederom vindt; Op de wijse: VVeest Herderin ghegroet van een die u ontmoet, &c. (oft)Schoon Herderin, mijn soete velt-goddin.

1.

De Bruyt.

HOor ick daer gheluyt?

Bruydeg.

Iae-ghe lieue Bruydt.

Ick clop, doet my open:

Haest u, mijn hayr is bedauwt vanden nacht.

Bruyt.

Soete blijft wat staen, 'k sal stracx comen aen.

Bruydeg.

Neen, ick gaen vast lopen:

(23)

'Tis my te langh voor de deure ghewacht.

Bruyt.

V vluchten // cost suchten // ghy maeckt my bedroeft.

Bruydeg.

Vriendinne // laet inne // waerom dan ghetoeft?

Bruyt.

Wie iaeght u, ick vraeght u // seght Bruydegom soet.

Bruydeg.

V beyden // doet scheyden // waerom niet ghespoet?

2.

Bruyt.

Wel, ick com dan veur.

Och! hoe zijdy deur?

Hebdy my verlaten?

Loopt nu o ziele, soeckt die ghy bemint.

Schilt-wacht weest ghegroet, Is u niet ontmoet

Erghens op de straten

Een, verre den schoonsten van al, die me vint?

Besneden // van leden // daer niet aen en schort,

(24)

Wiens name // bequame // is Oli ghestort.

Schiltwacht.

Wat vraeghdy // wat klaeghdy // wat maecktdy getier?

Wat weendy // wat steendy? u Bruygom is hier.

3.

Bruyt.

O mijn Godt en Heer, Heb ick u nu weer, O mijn uytvercoren!

O grooten Al, daer mijn ziele nae haeckt?

Kondy soo mijn hert, Sien vol pijn en smert Toen ghy waert verloren?

Want sonder u isser niet dat vermaeckt.

Ick vinde // ick binde, ick houw' u voort-aen:

Mijn handen // zijn banden, die ick om u slaen.

(25)

Bruydeg.

Wel houwt my // en trouwt my: 't is recht dat my past:

Ick wensche // dat mensche my houde soo vast.

4.

Bruyt.

Laet ons dan altijdt Maken voorts iolijt, Sonder meer te scheyden.

Bruydeg.

Neen Bruyt, ghy wilt uwen hemel te vroegh.

Niemant na sijn lust, Heeft hier volle rust;

'Tis noch al te beyden.

Slaet tusse-wijl kloeck de handt aen de ploegh:

Want soydy // soo maydy: zijt neerstich in 't velt;

Om-kijcktdy // beswycktdy // 't is qualijck ghestelt.

Bruyt.

ick hate // dit prate: 't is altijdt van pijn,

Van lijden // van strijden. Bruyd. Ia Bruyt 't moet soo zijn:

(26)

5.

'Tis nu winter suer, Dat den windt wat stuer Door u leden snuyve,

Dat u den regen met vlagen begiet.

Maer denckt hoe den tijt Haestich henen glijt, Denckt toch, o mijn duyve,

Op d'eeuwicheydt, als u hier wat verdriet.

Siet boven // zijn hoven van welden ghestelt, Met reghen // noch sleghen, noch winden ghequelt.

Bruyt.

Och leyt my // vermeyt my, en maeckt my daer bly.

Bruydeg.

Wel schinckt hier // en drinckt hier den kelck met my.

6.

Bruyt.

Heer, als in dit landt

(27)

Vinghers van u handt Myrre distileeren;

Ist meer als recht, dat ick bitterheydt suygh.

Of ick kugh of steen, 'K ben nochtans te vreen:

Wilt my tot u keeren;

Gheeft, dat ick my altijdt onder u bruygh.

En dwinght my // en vringht my, en gaet uwen ganck.

Bruydeg.

Noyt hoorden // ick woorden, van beteren clanck.

Bruyt.

Ick gheven // mijn leven, ghebruycket o Heer.

Bruydeg.

'K aenveerde // d'in weerde, 'k en eyssche niet meer.

FINIS

(28)

Liedeken, waerin de ziele haer verblijdt, dat sy de Wereldt versakende, Iesvm heeft ghenomen tot haren Bruydegom;

Op de wijse: Herderinne // mijn vriendinne // vreught en croon. (oft) Ach vvat lijden baert de min in het hert &c.

1.

ALs u minne // brandt van binne, Iesu soet, Wat is al des wereldts ydel vreught?

'T is aen 't herte // maer een smerte, en 't ghemoet En vint niet waer in het hem verheught.

Dus wil ick gaen nemen voor altijt Mijn ruste // met luste

In Godt, die 't hert verblijt.

(29)

2.

Wilt my gheven // om te leven toch een wondt Maer een bloedich halleken van vijf,

Diep ghesneden // in u leden tot den grondt, Waer in Iesu dat ick by u blijf:

Op dat ick nu, of nimmermeer Door 't iocken // en 't locken Weer na de werelt keer.

3.

Sou ick slaven // en gaen draven in de aert Om een hants-vol vuyle stof en slijck;

Daer de croone // tot mijn loone wordt bewaert Van mijn Bruydegom in 't Hemels rijck?

Neen, neen: 't is al te groote verlies

(30)

(Laet sotten // vry spotten) Wat ick buyten Godt kies.

4.

Alle saken // van vermaken, alle goet, Alle glori, eere, en rijckdom:

Al wat menschen // kunnen wenschen: niet soo soet, Of men vint het in mijn Bruydegom.

Daer hoeftmen al, wat datmen verdenckt, Veel keuren // gheen leuren,

Ghelijck de werelt schencke.

5.

Can 't my rouwen // dan te trouwen met dien Heer, Die de gansche volheyt in hem sluyt?

Alle krachten // alle machten, alle eer, Die my heeft verkosen voor sijn Bruyt,

(31)

Die met sijn goedertierende handt Comt leyden // vermeyden My na sijns vaders landt.

FINIS.

Lof-sangh tot de ghebenedijde leden van den ghetruysten Salichmaker;

eerst tot sijne voeten:

Op de wijse: Tantum ergò Sacr amentum &c.

(oock op de wijse)

'Tis een ieder noch indachtich hoe Graef VVillem voor Calloo. (oft) Onsen Reus tot sijnder baten. (oft) Vrouken met de vincken.

(ock op de wijse. Op S. Ians nacht gingh ick minnen. (oft) Een oud' queen van sestich iaren.

(32)

1

IEsv, o mijn soete minne, Weest ghegroet mijn salicheyt:

Treckt tot u mijn hert en sinnen, Ghy vol bermherticheyt:

Leydt my lancks u wonden binnen, Daer mijn ziele haer vermeyt.

2.

Ick ligh aen u Cruys beneden, En om helse met oodtmoet Vol van druck u teere leden,

(33)

Eerst u voeten root van bloet:

Hoort van boven de ghebeden, Die mijn droevich hert u doet.

3.

Ick melaetsch met vuyle zeere, Met veel sonden, soo ghy siet, Val hier voor u voeten neere, Iesu en verstoot my niet:

Mijn here ick u presenteere, Om te volghen u ghebiet.

4.

Och hoe overvloedich stralen

(34)

Vwe roode beken sijn, Om mijn sonden te betalen:

Die soo menichvuldich zijn!

Laet dan, Iesu, neder-dalen Een soo soeten medecijn.

5.

Laet het u toch niet verveelen Iesu o mijn weerden Heer Van u bloet my me-te-deelen, 'T welck drupt van boven neer, 'T sal seer wel mijn wonden heelen, Geen lit-teecken blijfter meer.

FINIS.

(35)

Dijnsdaeghs.

Liedeken, waer in de ziele haer verheught in Godts bermherticheydt, de welcke sy bekent on-eyndelijck te wesen; Op de wijse: Die mint, die lijdt veel pijn, &c. (oft) O vverelt valsch van schijn.

1.

O Iesu vol ghenae,

O Lamme, die de sonden des werelts doet te niet, Als ick mijn ooghen slae

Op uwe roode wonden, die ghy my open biet:

Soo ken ick dat ghy zijt Een, die mijn hert verblijt:

(36)

Daer ick sonder ghequel Mijn hope vast op stel.

2.

Ghy spreyt u vleughels uyt,

Om ons al te vergaren, ghelijck een clock-hin doet.

En roept met lief gheluyt:

Comt al, die zijt beladen, en droevich van ghemoet.

Gheen moeder oyt veracht Haer kint, haer eyghen dracht.

En of sy dat liet gaen;

Noch sal ick u ontfaen;

3.

Al wie hem tot my wendt,

En can ick niet verstooten grammoedich ende stuer.

Ontfermen sonder endt,

(37)

Altijdt ghenade toonen, is eyghen mijn natuer:

Hier over dwinght mijn bloet, Dat ick aenschouwen moet, En helpen in den noot

den geen, daer ick het voor vergoot.

4.

Daerom wat oyt mensch dee,

Al haddy dat bedreven, en soo veel quaets vergaert, Als druppels zijn in zee,

En blaren aen de boomen, en sanden op der aert:

Soo moestdy met betrouw Maer maeken een berouw, En met een diepen sucht Tot my comen ghevlucht.

(38)

5.

'T is David niet alleen,

Die ick na sijn misdaden in grati haeft ontsonck.

Noch oock rechts Maghdaleen,

Die uyt een rouwich herte my bitter tranen schonck.

Daer zijnder over-al Noch duysent in 't ghetal, Die met den moordenaer Worden mijn jonst ghewaer.

6.

Al vieldy t' aller stondt

door cranckheydt en ghebreken de roovers inde hant.

Hoe seer ghy zijt ghewendt;

Soo moet nochtans u hope op my blijven gheplant:

(39)

Dan sal ick comen aen Als een Samaritaen Met oli u bereyt, Den naem van Salicheyt.

7.

Seght eens: wie wordt ghebeen

Van sijne lieve kinders om eyers ofte broot:

En dat ghy langht een steen,

Oft felle schorpioenen, om t'eeten aen de doot?

Ist dat een mensche quaet Sijn kint soo gade-slaet, Wat meyndy dat hy doet, Die selfs is het goet.

FINIS.

(40)

Liedeken vande acht principaelste Heylighen der Predickheeren Oorden; Op de wijse: Doen Daphnis d'overschoone maeght &c. (oft) Als Iola d'onberade maeght

&c.

1.

S. Dominicvs

Instelder der H. Predick-heeren Orden.

EEn nieuwen Hemel fray door-licht

Met deught en geleertheyt, als Sonne en Maen, Heeft Sint Dominicus ghesticht

Sijn Oorden, die teghen de dolingh mach staen.

Hy recht een man na 't herte des Heeren, Altijdt begheerich na ziele-ghewin,

Liep staegh nu ketters, nu sondaers bekeeren,

(41)

Brandende als vier door Godts iever en min.

Maer wordt kleyn vrucht ghewaer, Dus plant den Rooselaer;

En met dit kransken een ieder hy treckt;

En heeft tot het leven dry dooden herweckt.

2.

S. Peteer

van Melanen, Martelaer.

Den zielen-iever nu verhaelt,

Het deughde-licht, dat in Dominico scheen, Is na in Petrus hert ghedaelt,

Die oock voor Godes Kerck heeft wettich ghestreen.

'T Kint was van kettersche ouders ghebooren, Ghelijck een roose van doorens comt voort:

(42)

Heeft ons gheloof inde schole gaen hooren, En dat verbreydenden is namaels vermoort.

Als Petrus stort sijn bloet, Siet wat dien helt noch doet:

Vierich voor Godt, voor gheen moorders verbaert Schrijft Credo in Deum met bloet inde aert.

3.

S. Antoninvs

Aert-bisschop van Florention.

Stelt Antoninum vry ten toon

Een Bisschop oodtmoedich, die d'eer pleegh te vlien:

Die cleyn uytwendich van persoon,

Heeft Iesum in hooghe volmaecktheydt ghesien.

Alle sijn vreught was met Godt te verkeeren,

(43)

Soo dat hy heeft in sijn doodt-bedt gheseyt:

Godt wel te dienen, is meer als regneeren;

Voorts al de rest is maer rechts ydelheyt.

Door Antoninus raet Vondt elck-een sijn baet:

Soo dat hy wirdt, gelijck een Bisschop betaemt, Antoninus den wonderen raets-man ghenaemt.

4.

S. Thomas

van Aquienen, Enghelijcken Doctoor.

Met recht men Thomas hoogh verheft Dien Engelschen leeraer, en t'samen ghemeyn, Die alle schrijvers over-treft:

Dat ieder moet scheppen uyt dese fonteyn.

(44)

Aen hem comt Christus ghetuyghenis gheven, Alst Crucifier tot hem minnelijck spreckt:

Wel hebdy van my, o Thoma, gheschreven, En aen u leerlinghe niet en ghebreckt:

Wat sal toch sijn u loon?

Hy antwoordt wonder schoon:

Gheenen loon anders, dan ghy Heer alleen.

Dus eyst ghy, en krijght hy het alle in een.

5.

S. Vincentivs

Ferrerius, wonderbaer Predicant.

Niet minder als een claer trompet Is alommen Vincentius stemme ghehoort, Die Godt bysonder heeft gheset

(45)

Een vat, om te draghen sijn Goddelijck woort.

Hy bleef alleen maer sijn moeders tael spreken, En alle natie conden hem verstaen.

Niemant soo hart, of hy wist hem te breken:

Sondaers met duysenden track sijn vermaen.

Al waer hy reyst oft gaet, Toont wonderbare daet:

Onder veel teeckens doet levenden op-staen Een kindt, dat ghekapt was, ghesoon en ghebraen.

6.

S. HYACINTVS Minnaer van MARIA.

Tis seker, die Godts Moeder eert, Dat ghy by den Heere oock gratie vint:

(46)

Dit heeft ons opentlijck gheleert

Den vriendt van Maria met naem Hyacint.

Sy, om een moederlijck hert te bewijsen

Heeft haer vertoont met een schijnsel seer schoon:

Comt Hyancintum be-groeten en prijsen:

Vreught Hyacinte; want aen mijnen Soon Al u ghebedt behaeght,

En wat ghy voort-aen vraeght,

Suldy vercryghen door my sonder fout.

Siet, hoe wel hy vaert, die Maria betrout.

7.

S. RAYMVNDVS

de Penna-fort, Penitentiarius.

Als aen de schippers was belast

(47)

Dat niemant Raymundum wegh-voeren en sou, Neemt gy sijn gaen-stock tot een mast, En spreydt op het water sijn kap met betrou, Waer op den man Godts soo snel heeft ghevaeren;

Dat hy in tijdt van ses uren af-deede,

Met groot verwonder van die daer by waeren, Hondert en sestich heel mijlen ter zee.

Om dat hy leefden reyn, Was vry, en soo ghemeyn

Met sijnen Enghel bewaerder gheset,

Dat hy hem quam wecken, en riep tot 't ghebet.

8.

S. CATHARINA

van Senen, Maghet ende Bruyt CHRISTI.

(48)

Noyt vrienden sijn 't soo een gheweest Ghelijck Catharina met Iesus verkeert, Die met haer de ghetyden leest,

En door de vijf wonden sijn Bruyt heeft vereert.

Sy om haer Bruydegom oock te behaghen, Kiest voor de gouwe de doorne croon, Diese met pijne des hoofts heeft ghedraghe, Soekende hier lijden, en namaels den loon:

Siet, wat de liefde vint, Hoe Iesus haer bemint:

Nemende haer herte sijn eyghen hert gheeft.

Seght nu Catharina, dat Godt in u leeft.

FINIS.

(49)

Vervolginghe van den lof-sanck, nu tot de handen van den ghecruysten Salichmaker; Op de wijse: Tantum ergò Sacramentum &c. En oock op de andere wijsen als fol. 24.

1.

GHy zijt aen het Cruys ghehanghen Met u ermen wijt ontdaen,

Om ons alle te ontfanghen, Die met sonden zijn belaen:

Siet ick come met verlanghen:

Wilt my, Iesu niet versmaen.

2.

Vwe liefde is soo crachtich, Datse oock de doot verwint:

Zijt eens in u smert ghedachtich

(50)

Vws dienaerssche, die ghy mint:

Helpt my Iesu, Heer almachtich, Dat de doodt my niet verslint.

3.

Ick om-helsde, en kusde de wonden Vwer handen root van bloet,

Die ick geerne met den monde Sou uyt-drincken, vondy 't goet:

Want niet beter voor mijn sonden;

Als soo lieffelijcken bloet.

FINIS

(51)

's Woonsdaeghs.

Liedeken waarin de ziele I E S V M haeren Al noemt, die haer gansch voldoet ende versaedt; Op de wijse: Al hebben de Princen haren vvensch &c. (oft)

IESVS

mijn lief en niemandt el &c.

(oock op de wijse)

Dat nu Iudea haer verblijdt &c.

(oock op de wijse)

Pastorelle (oft) Het vvas een Herder vroegh op-ghestaen.

(oock op de wijse)

IESV

Corona Virginum (oft) Conditor alme syderum.

(52)

1.

IEsu, mijn Al, en mijnen Een, Die ick bemin, en anders gheen:

Daer ick op stel mijn hert en sin:

Om dat ick 't in u alle vin.

2.

Soete springh-ader vande vreught, Die my alleen innich verheught:

Die sonder sangh oft snaer-ghetier Mijn ziele stelt in vol playsier.

3.

Ben ick in sieckte of in pijn;

Iesus is troost en medecijn:

Hy maeckt een suyver minne-wont;

Waer door mijn ziele wordt ghesont.

(53)

4.

Praemt my den dorst, of hongers noot;

Iesus is dranck en Hemels broot:

Een broot, dat niet en wordt verteert;

Maer dat den mensch in Godt verkeert.

5.

Wat isser, daer mijn ziel af claeght, Als sy maer Iesum by haer draeght?

Den besten pant, den rijckxsten schadt, Die oyt een Prins den werelts hadt.

6.

Gheen gelt, gheen gout, gheen Coninck-rijck Can by mijn Liefste sijn ghelijck:

Gheen dranck, gheen spijs, gheen soeticheyt By Iesus teghenwoordicheyt.

(54)

7.

Iesu, of ick in u soo stondt,

Dat ick hier noyt gheen vreught en vondt;

Maer bleef en leefde ten aller tijt In u, die 't levens leven zijt!

8.

Ick wensche, dat al mijn verstant In u mach wesen vast gheplant:

Soo dat ick niet en ken noch leer, Als Iesum, daer ick meede verkeer.

9.

Ick wil mijn wille gans gaen uyt, Dat ghy die in u wille sluyt:

Dat ghy mijn lust en sinnen stilt, En breeckt den wil, die anders wilt.

(55)

10.

Als ick dan Iesu soo aen-cleef, Heb ick een leven, daer ick leef;

Een waerheydt, daer ick vast in staen;

Een wegh, waer door ick recht mach gaen.

FINIS

Liedeken, waer in de ziele haren dorst ende verlanghen aen Godt te kennen geeft;

Op de wijse: Amarillis &c. (oft) Sulamiete keert vveder, gedenckt, &c.

1.

GHelijck als is ghesteken

Een hert van s'iagers hant: door bloets gebreken Dorstch snackt na de beken.

(56)

Soo haeckt mijn ziel na u fonteyn des leven.

Wanneer sult ghy my gheven, Wanneer toch schincken Een teugh, door wie te drincken

Al mijn crachten // al mijn machten // en ghedachten In u sincken?

2.

Ick sleyp hier swaer behanghen

Met desen lichaems block: roep als ghevanghen Nae u, Godt, met verlanghen.

De werelt pijnt, dit leven doet my sterven:

Moet ick noch langher derven V lieflijck wesen?

Toont dat, ick ben ghenesen.

(57)

Doet de tijden // ras wegh glijden // cort mijn lijden, Stilt mijn vresen.

3.

Och! waer ick soo ghebonden

Aen u, dat ick vast bleef, ligghen verslonden In u diepe afgronden!

Alwaer mijn ziel mocht branden met wellusten In 't vier, dat niemandt blusten.

O soet vermaken!

Laet my daer toch gheraken,

En na suchten // na veel duchten // dees ghenuchten Oock eens smaken.

4.

Dat ick vry mach gaen swieren Lancks dat Ierusalem, vol van plaijsieren,

(58)

Meer, als mensch can versieren.

Alwaer den Heer sijn schatten sal doen open, Gheven, dat wy hier hopen,

En 't samen binden

Wat goet men oyt cost vinden:

Met vreught leyden // te versmeyden // sonder scheyden Sijn Beminden.

5.

O schoon hof! stadt van weelde!

Waert wonder, die om u, uyt liefde queelde, Gansch de aerdt hem verveelde?

Aen sangh en spel hier stopten sijne ooren, Alleen maer wilden hooren

Dien clanck der feesten, Daer d'Engels blijde geesten

(59)

Godt hier boven // in sijn hoven // altijdt loven Om het meesten.

6.

Wat valt daer te ghenieten,

Daer Godt is al in al! daer gheen verdrieten Oyt was vreughts doet verschieten!

Men eet altijdt; men wordt noyt overladen:

Hongher en het versaden Heeft voor sijn knechten Godt t'samen willen hechten:

Wonder saken // dat nieuw smaken // altijdt maken Een gherechten.

7.

Heer, ter wijl ick becreten

Hier ligh als Lazarus: wilt niet vergheten

(60)

Voor my een brockelken eten

Van u bancquet toch neer te laten rijsen, Om mijne ziel te spijsen.

Denckt; sout ghelijcken, Dat ghy soo grooten Rijcken

Niet uws ermen // sout ontfermen // maer liet kermen, En beswijcken?

FINIS.

Vervolginghe van den lof-sanck, nu tot de doorsteken sijde van de ghecruysten Salichmaker;

Op de wijse: Tantum ergò Sacramentum &c. Ende oock op de wijsen als fol. 24.

1.

ICk moet u wat nader comen, Spaert my Iesu, Godt en Heer:

(61)

De beschaemtheydt doet my schromen, Maer u liefde treckt my meer:

Want ick heb voor my ghenomen Te door-sien u wonden teer.

2.

Wilt my in u zijde leyden Tot in't diepste vanden grondt, Dat ick my daer mach vermeyden In soo treffelijcken wondt:

Niemandts vrees sal my doen scheyden, Niemandts liefde, t' gheender stondt.

3.

Opent u ghy roode sijde, Vloeyt in 't diepste van mijn hert:

(62)

Of laet my in u mede-lijden, Een van twee gheneest mijn smert:

Mijn ziel clopt sonder vermyden, Tot dat s' in-ghelaten wert.

4.

Iesu, och wat soeter smaken Ghevoelt hy, die u een proeft!

Die uyt liefde in u raken,

'tWerelts vreught hun hert bedroeft:

Die u maer eens can ghenaken, Krijght soo veel, als hy behoeft.

FINIS.

(63)

Donderdaeghs.

Liedeken, waer in de ziele haren Herder prijst, dat hy sijn schaepkens leydt op goede weyden; Op de wijse: Den Mey die comt ons by seer bly &c. (oft) Deught-rijcke Herderin, die in &c. (oft) Den Reus vvas a la mode ghekleedt.

1.

ONs is een herder goet // en soet:

Een herder, die sijn schaepkens soo bemint:

Dat waer hem een verlaet // hy gaet

Het soecken door den reghen, kouw en wint:

Hy soeckt sonder verdriet, Gheen moeyt hy hem ontsiet:

Hy loopt-men door dooren en haghen soo seer,

(64)

Tot dat hy mismaeckt By 't schaepken gheraeckt.

Wat wildy noch meer?

2.

Al heeft hy dan sijn leen // door-sneen, Soo toont hy noch aan 't schaepken bly ghelaet.

Men siet niet dat hy 't suyckt // of stuyckt, Of leurt, of sleurt, of douwt, of dreyght, of slaet.

'Tis liefde al wat hy doet:

Hy was het in sijn bloet:

Hy spijst, en hy laeft, en hy suyvert het weer Van cladde en vleck,

En alle ghebreck.

(65)

3.

Voorts siet hy, dat hy 't leydt // en weydt Niet in de dorre velden deser aert;

Maer op een landt, dat groeyt // en bloeyt, Dat altijdt on-gheschendt sijn loof bewaert;

Daer 't claver-blaeyken schoon Is Godt dry in persoon

Een spijse voor dit schaepken teer, Een voetsel en smaeck,

Een vreught en vermaeck.

4.

Daer gaet dit dier heel bly // en vry,

En vreest noch leeuw, noch wolf, die het deirt.

Niet comter uyt het wout // soo stout

(66)

'Twordt stracks gheschut, ghestut en afgheweirt.

Den herder staet en wacht By daghe en by nacht:

Hy en sluymert, noch droomt, noch en slaept nimmermeer;

Maer blijft-men op 't velt Gheduerich ghestelt.

5.

Nu sondaer seght in 't cort // wat schort, Waerom ghy toch dien herder soo verlaet?

Is hy te wreet, te suer // te stuer,

Te trots, te schots, te spijtich van ghelaet?

Sijn wille is bereyt Tot goet en soeticheyt:

Waer looptdy, o schaep? kyckt om, en keert weer;

(67)

Al hebdy misdaen, Godt sla u ontfaen.

FINIS.

Liedeken, waer in de ziele verclaert dat haer beste onderhoudt ende voetsel is het H. Sacrament des Autaers;

Op de wijse: MARIA schoon, seer excellente persoon &c.

1.

WAt tongh, wat snaer,

Wat mensch oft hemelsche schaer Sal mijnen Bruygom gheuen lof?

Wiens liefde claer Sijn werck toont allegaer,

(68)

Sonderlingh, als hy laet sijn hof, En voor ons slijck der aerden en stof Sticht een hooghe maeltijt,

Wiens gherecht vol jolijt Maeckt de gasten verblijt, En haer ghebenedijt:

Daer hy ons voor dranck met bloet Als eenen Pellicaen op-voet.

2.

Wonder banquet!

Daer Godt sij-selven set

Onder ghedaen 't van wijn en broot, Door vrienden net,

Reyn, suyver en on-besmet, Die tot dees maeltijt sijn ghenoot:

(69)

Want den boose hier nut sijne doot:

Niet dat spijse dit doet;

Maer sijn vuyl quaet ghemoet:

Iesus vleesch ende bloet Is altijdt eve goet.

MAeckt ghy mensch u soo ghereet, Dat ghy daer aen het leven eet.

3.

Men deylter uyt Al wat den Heere besluyt, Ieder can aen den vollen schat.

De fonteyn spruyt, Wiens water grati beduyt, Elck hier na sijn mate vat.

Die soo vierighen liefde eens hat,

(70)

Dat hem wierde bekent, Al de vrucht excellent Dan dit weerdich present, 'T gheen den Hemel af-sent:

Daer de ziel wordt mede ghespijst:

Seker een Al, daer 't al uyt rijst:

4.

Het levens hout, De Arcke wonder ghebout,

Waer door ons wierdt die broot gheleert.

D'Autaer van gout, Fraep sonder eenigh fout

Is in een schoonder stuck verkeert;

'T welck hemel, zee, aerde, locht eert:

Set nu 't Paes-lam aen cant,

(71)

En het Manna playsant, Al de slach-offerant, Daermen beesten verbrant:

Dat figure haer vertreckt;

Als Godt sijn ware tafel deckt.

5.

Siet hier broot eel,

D'welck een ontfanght ende veel, 'T selfs nochtans elck ongheschent.

In 't kleynste deel

Is Christus gans en gheheel,

Breeckt soo ghy wilt 't heylich Sacrament.

'Tis al wonder, waer dat ghy u went:

Och! wat eeten Godt gheeft, Daer den hemel voor beeft,

(72)

En den Enghel by leeft, En sijn glori af heeft!

Mensch, comt hier die yet goets eyst, Eet, en ghy krijght meer als ghy peyst.

6.

O zielen smaeck!

O Enghels soete vermaeck!

Spijse, die 't al te boven gaet!

Nae u ick haeck,

Tot dat ick by u gheraeck:

Geeft, dat ick 't al om u verlaet:

En mijn herte soo vast op u staet, Dat ghy zijt mijne rust,

Daer des sinnen quay lust Na mijn wensch ende gust

(73)

Wordt ghestilt en gheblust:

Daer 't bedrogh en helsch ghebroet Wegh wordt ghedreven metter spoet.

FINIS.

Vervolginghe van den lof-sanck, nu tot het herte vanden gecruysten Salichmaker;

Op de wijse: Tantum ergò Sacramentum &c. Ende oock op de wijsen als fol. 24

1.

WEl aen, Iesu, wilt bereyden In u hert voor my een rust,

Daer ick noyt en mach uyt scheyden, Aij, hier mee mijn yver blust:

Waerom wilt ghy langher beyden,

(74)

Daer ghy kent mijn grooten lust?

2.

Roosen hert gaet my een oopen, Want u reuck een yder treckt:

Ont-sluyt eens die schoone knoopen, Daer mijn schat light in bedeckt:

Mijn hert comt tot u gheloopen Door u liefde alleen verweckt.

3.

Opent u, wilt u uyt-spreyden, Als een roose wijt ont-daen:

Comt in mijn hert u vermeyden, Dat ick uwen geur ontfaen:

(75)

Haeft u, wilt niet langher beyden, 'tWachten doet my pijne aen.

4.

Voeght u hert midden in 't mijne, Van twee herten maeckt nu een:

Dat ick uws gheheel mach zijne, En van amoreusheyt ween;

Iae van liefde gantsch verdwijne:

Heer ick bender mee te vreen.

FINIS.

(76)

's Vrijdaeghs.

Liedeken, waer in de ziele overleet de bittere passie van haren Bruydegom;

Op de wijse: Blijschap van my vliet, &c.

Voor-reden.

*ALs een eenigh kint Sterft in 's moeders ermen, Dat sy seer bemint, Och hoe salse kermen!

Als een bruyt aenschouwt Iammerlijck door-steken Een, die se heeft ghetrouwt,

(77)

'tHerte dunckt haer breken.

Sal ick dan oock niet Weenen mijn verdriet,

Daer mijn Godt, mijn beste deel Schande noch pijn ont-siet, Al sijn bloet vergiet,

Laet hem putten uyt gheheel?

Daer ick hem voor mijn ooghen Siet bespot, bespooghen Een, die ick soo eeren moet:

Daer alle knien voor booghen, Nu aen het Cruys ghetooghen;

En dat ick 't ben, die het doet?

2. Het bloedich sweet.

* Laet my dan sijn leet

(78)

Droevich gaen af-meten, Al dat bloedich sweet, 'tHof van Oliveten.

Laet my vraghen, wat Iesum daer soo persten, Dat hem 'tHeylich nat Gans sijn loeen uyt versten.

Ach! ick staen vervaert:

Siet, hy valt ter aerdt, En ghelijck een worm kruypt:

Met ons schult beswaert Kermt en misbaert,

't Sweet wordt bloet, dat hem af-druypt.

Sondaer blijft niet staen gapen, Wilt dese druppels rapen,

(79)

't Sal u zijn den rijckxsten schat.

Slacht niet die luye knapen, Die ginghen ligghen slapen, Als haer Heer in droefheyt sat.

3. Iudas verraderije.

Ghy mijn ziel staet-op, Nu begint te treuren:

Iudas met een trop

Comt het Lam verscheuren.

O verraders gront!

Ghy kust, om te moorden;

Dat uyt Iesus mont Liever soete woorden.

Let op sijn vermaen, Hoort, hy spreeckt u aen:

(80)

Wel hoe Iuda, mijnen vrient;

Wie heeft u gheraen Dit stuck te bestaen,

Seght, waer heb ick dat verdient?

Is het u al vergheten, Dat ick bedroeft, bekreten V vuyl voeten wasten af;

En, daer ghy waert gheseten, Stelden mijn vlees om te eten, En mijn bloet tot dranck u gaf?

4. Het vanghen Christi.

Is dit nu den loon Voor soo veel weldaden, Dat ghy comt Godts soon Met een kus verraden?

(81)

Siele, denckt dit woort Sout u niet doen weenen?

Iudas gaet noch voort Harder dan de steenen.

Iesus, onsen pant Wordt van alle kant

Strackx met groot ghetier ghevat.

't SChijnt dat den vyant.

Met vechtender-hant

In-neemt, plundert, rooft een stadt.

Vrienden, die by hem saten, Gaen haren Heer verlaten:

Als een moordenaer en sielt Sleijptmen hem over straten Onder een hoop soldaten,

Wordt ghesleurt, en schier vernielt.

(82)

5. De bespottinghe Christi voor Anna en Cayphae.

* Sucht o ziel, roept wee:

'tLam grijpen de wolven, 'tSchip helt inde zee Tusschen hooghe golven.

Hier comt een boos-wicht Wreet sijn hant op-heffen, Om Iesus aensicht Met een vuyst te treffen:

Daer comt, die Godts kint Sijn ooghen verbint, Met een vodde over-treckt:

Denckt, wat mensch men vint, Die de wijsheyt blint,

't Soet wesen met roggels deckt.

Iesu, O mijn behaeghen

(83)

Waerom dit al verdraghen?

Soo te worden hier ont-eert!

Als ghy zijt blauw gheslaghen, Comt noch een spotter vraghen:

Wie ist Christe; propheteert.

6. De geesselinghe.

* Wegh uyt dit ghedruys, Daer de Ioden briesen:

Laet ons liever 'thuys Van Pilatus kiesen.

Stil een, luystert wel:

Och! ick hoor de sweepen:

Iesus vlees en vel Wordt hier af-gheneepen.

Gheen soo harden helt,

(84)

Die niet wordt ontstelt, Als hy in een lijf soo teer Wonde op wonde telt, Soo Brigitta melt

Vijf duysent ruym, iae noch meer.

Siet hem het bloet af-leken, Loopen ghelijck de beken.

Mensch, denckt in wat pijn en noot Godt brenghen u ghebreken:

Wordt niet u hert ont-steken Door het vier sijns liefde groot?

7. De crooninghe.

* Als de beulen 't vlees Af-halen met stucken, Ander sonder vrees,

(85)

Loopen doorens plucken.

'tHooft noch on-ghewont Gaen sy hem door-booren, Soo, dat tot den gront 'tPunt raeckt vanden dooren:

Niet en blijfter heel, Oock door 't beckeneel Slaen sy doorens in met 't riet.

'tIs haer even-veel, Offer oock een deel

Van sijn hersenen uyt-schiet.

Bruyt, comt nu hier eens kijcken, 'k Weet, dat ghy sult beswijcken, Als ghy vint u lief, u schoon, Heere van alle rijcken

(86)

Na gheenen mensch ghelijcken, Sitten met een doorne croon.

8. Ecce Homo.

Ecce Homo, kent, Siet het schoonste wesen Vuyl, mismaeckt, gheschent, Datmer sou af vreesen.

Doch u niet verbeelt Acht te slaen sijn leden:

'tIs een minne-beelt Vijt liefde ghesneden.

Al wat hy hier doet, Comt uyt enckel goet.

Siet, die als een nar en sot, Door u staet bebloet,

(87)

Van 'thooft tot de voet, Is u Schepper, Heer, u Godt.

Dien hier sijn wonden springhen Moeten de Enghels singhen:

Heylich, Heylich, Heylich Heer!

Sijn dat niet vremde dinghen, Hem op den hals te dringhen Ons cruys, schult en ons on-eer?

9 De cruys-draginghe.

* Maer die sterckelijck mint, Laet hem niet verdrieten.

Groot vier schaet gheen wint, 'Tbrant meer door het gieten.

Christus in sijn smert, In sijn meeste lijden,

(88)

Toont noch uytter hert Teeckens van verblijden.

Treckt met 'tCruys ghelaen, Vlijtich door de baen;

Vroukens, die hem volghen naer, Troost hy, spreeckt haer aen:

Dochter laet gheen traen,

Maeckt om my toch gheen misbaer.

Heer, wie en sou niet krijten?

D'aerde moest open-splijten, 't Is toch al te grooten quaet, 't Leven gaen doot te smijten:

Mensch, seght wie wildij 't wijten;

'tIs u schult, dat het soo gaet.

(89)

10.De doodt Christi.

* Ach! o sweert van rouw Comt mijn hert door-kerven:

Godt, mijn troost, mijn trouw, Die begint te sterven.

Noyt soo droevich spel:

'K wil aen 't Cruys wat sitten, Letten een, hoe fel

Sy daer 't Lam op spitten.

Wee my! Tranen giet, Want de son verschiet,

Schorst haer licht, gheen stralen gheeft:

Steen-rotsen als riet Bersten van 't verdriet,

Gans het aert-rijck schudt en beeft.

(90)

Elck comt rouw verclaren:

d'Enghelen, blijde scharen Sitten oock in druck en noodt:

Dat, die haer moet bewaren, Tusschen twee moordenaren Sterft schandelijck de doot.

11. Ondervvijs.

Iesu, die hier staet Als een blom der velden, Hoe sal ick't weldaet Eenichsins vergelden?

Mensch, den besten loon, Die ghy my kun gheven, Is, na mijn patroon, Te trecken u leven.

(91)

Laet dit dach en nacht Spreecken u ghedacht:

Godt is aen het Cruys ghehecht.

Claeght dan clagh op claght:

Als de wereldt lacht,

Denckt, dees vreught en gaet niet recht:

Wandelt in mijne spooren, Wildy daer na een hooren:

Comt mijn lief in 'shemels throon:

Comt hier mijn uytverkooren, Doet nu vry wegh den dooren, Comt, ontfanght de gouwe croon.

FINIS.

NOTA

: Soo vvie dit Liedeken vande Passie

CHRISTI

te langh valt, mach alleenelijck *singhen de verskens, die gheteeckent zijn met dit teecken , ende de rest laten varen.

(92)

Liedeken, waer in de ziele haer selven troost door het lijden Christi;

Op de wijse van Tyter en Phillida, beginnende aldus: O Hemelen bedeckt

&c. oock op de wijse: Om een die ick bemin, leef ick in rouvve, midts dat **den sesden regel die al dus * gheteeckent is, tweemael ghesonghen worde.**

Al voel ick sware smert, 'k En sal niet claghen:

Ick heb mijn ziel en hert Godt op-ghedraghen.

Laet hem hier vry sijn kint te deegh castijden:

*Want suer verkeert in 't soet, Naer quaet soo comt het goet, En vreught naer lijden.

2.

Loopt werelt, soeckt u rust

(93)

In groen prieelen:

Versaede daer uwen lust Met sangh oft speelen;

Ick wensch in Iesus hof te zijn ghesloten,

*Alwaer mijn Liefste sit, Soo iammerlijck en bit Met sweet begoten.

3.

Een litmaet wilt aen 't hooft Wel zijn gheleken.

'k sten Godt van als berooft In doorens steken.

Sal ick my dan met rooskens derren croonen?

*Neen, in den dooren-boom Wil ick gaen sonder schroom Met Iesus woonen.

(94)

4.

Comt daer een harde vlaegh Met suere winden,

Die alle, dat ick draegh, Schijnt te verslinden:

Ick loop in Iesus wonden my versteken;

*Tot dat al 't felle quaet, Den reghen over-gaet, En winden breken.

5.

Het doncker vanden nacht Sal eens verdwijnen;

De sonne langh verwacht Sal eens gaen schijnen;

O ziele laet u toch hier niet verdrieten:

*Siet wat u is bereyt,

(95)

Om dnder eeuwicheyt Bly te ghenieten.

Vervolginghe van den lof-sanck, nu aen het gebenedijt aensicht vanden ghecruysten Salichmaker,

Op de wijse: Tantum ergò Sacramentum &c. Ende oock op de wijsen als fol. 24.

KOnde ick, Iesu eens verwerven (Och hoe seer waer ick verblijdt!) Dat ick aen u cruys mocht sterven, En mocht lijden dat ghy lijdt, Alle vreughden hier mocht derven, Met u eynden mijnen strijdt!

2.

Siet my aen, o mijn Beminde, Gheeft my toch een troostich woort:

Dat ick, Iesu, grati vinde In u ooghen recht-te-voort:

(96)

Wilt van sonden my ont-binden, Eer mijn ziel daer in versmoort.

3. O bebloede hooft ons Heere Met een doorne croon bedeckt, Ghewont uytter maten seere, Soo gheslaghen, oock begheckt, Dat het bloet van boven neere Lanckx u aenschijn duypt en leckt.

4. Lief aensicht om mijnentwille Heel gheschendt ende versmaet, Kust my peys, maeckt gheen verschille, 't Is een sonders, die hier staet;

Maer u liefde is noyt stille, Ons u ooghen op my slaet.

FINIS.

(97)

Saterdaeghs.

Liedeken vande weerdige Moeder Godts MARIA; Op de vvijse van tvvee Boerinnen die vochten als sottinnen.

TOt des 'sinenschen troost en trouw Staet tusschen Godt en ons een vrouw.

Stedy niet een teken // inde locht uyt-steken?

't Is Maria, die Godts oogh

Tot ghenae treckt, als den reghen-boogh.

2.

'Tis die soet en schoone maeght, Die op haer hooft de sterren draeght:

Die de twalf lichten // een fijn croone vlichten:

Die blinckt met de son becleet, En de maen onder hare voeten treet.

(98)

3.

Menschen, hebdy gheene sin In dese weerde Coninghin?

Staet niet u behaghen // vastelijck gheslaghen Op Godts Moeder, maeght en bruyt,

Die de schatten van den Heer ontsluyt?

4.

Al dat vanden Hemel daelt, Wordt uyt Maria's handt ghehaelt.

De Moeder des leven // moet het ons al gheven:

Door haer vloeyt ons soeticheyt.

Ghelijck water door een buys gheleyt.

5.

Sy veriaecht de onghenucht,

Vertroost ons, eermen claeght of sucht.

(99)

Siet sy vreught ont-breken // gaet Godt selfs spreken:

Soon, maeckt hier van water wijn, Laet mijn kinders in u vroolijck zijn.

6.

Wie ghevlucht comt naeckt en bloot, Neemt sy terstont op haren schoot.

Wilt den sondaer suyghen, sal haer tot hem buyghen Gheven haere reyne borst,

Daer hy door verslaen mach sijnen dorst.

7.

Sa, sondaer, tot Godt ghegaen, Vreest niet hoe seer ghy zijt belaen.

Siet aen 's vaders throone // moeder staen en soone:

Kust hier peys, sy biet haer mondt:

Kust hier, Iesus toont sijn zijde doorwonde.

(100)

8.

Comt, en vreest hier gheen bedrogh, Maria toont haer borst en sogh.

Godt soon aen den vader // opent allegader De fonteynen van sijn bloet:

Denckt, wat grati dat hier wesen moet.

9.

Blijfdy ziele noch verschrickt, Is hier niet daer ghy door verquickt?

Wilt toch niet vervuylen, Haest u, comt hier schuylen By een maeght, die u bemint, Kust haer, ende seght, ick ben u kint.

FINIS.

(101)

Liedeken van de H. Maghet Catharina van Senen;

Op de wijse: Amarilli (oft) Sulamite keert vveder &c.

CAtharina van Senen

Heeft als een morghen-sterre, in deught gheschenen, Door wiens licht is verdwenen

Den mist en damp, daer veel in sijn ghebonden, Door 't dertel vlees en sonden.

Met harde koorden

Sy d'eerst aenval verstoorden:

eer 't oogh-loncken Door quay voncken

Het ses-iarigh vlees bekoorden.

(102)

2.

Haer deught gingh d'eeuw te boven:

Korts na haer seste iaer, om 't vlees te verdoven, Gingh sy Godt suyverheyt beloven:

En 't swacke lijf, om haer trouw te vol-voeren, Met hayr en keten snoeren:

Slaen, perssen, binden, Om dat sy Godt beminden.

Op gheen lasten 'T hert en pasten,

Als se haer Bruygom maer kost vinden.

3.

'Tgoet doen, al't quaet te mijden,

En met een manlijck hert, t'ranck vlees te besnijden Kon den duyvel niet lijden: