RAPPORT
JAARLIJKS ONDERZOEK
BASISSCHOOL 'WILLEM VAN ORANJE'
School : basisschool 'Willem van Oranje'
Plaats : Brakel
BRIN-nummer : 06EQ
Onderzoeksnummer : 90515
Datum schoolbezoek : 9 januari 2007 Datum vaststelling : 7 maart 2007
Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'Willem van Oranje' - 9 januari 2007 3
INHOUDSOPGAVE
1 INLEIDING ... 5
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL ... 7
3 OORDEEL OVER DE I NDICATOREN ... 9
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT... 13
Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'Willem van Oranje' - 9 januari 2007 5
1 INLEIDING
Het jaarlijks onderzoek
Op 9 januari 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs basisschool 'Willem van Oranje' in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten:
• De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs;
• De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht;
• De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting.
In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie:
www.onderwijsinspectie.nl.
Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast.
U heeft naast de schoolgids en het schoolplan hiervoor documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. De inspectie heeft kennis genomen van het 'Jaarverslag van de schoolorganisatie 2002-2006' en het 'Plan van Aanpak - opmerkingen van de inspectie die tot actie aanzetten', dat in november 2006 is opgesteld naar aanleiding van de besprekingen die in het team zijn gevoerd over het periodiek kwaliteitsonderzoek van maart 2006.
Beide documenten heeft de inspectie besproken met de directie en betrokken bij de oordeelsvorming over de kwaliteitszorg.
Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'Willem van Oranje' - 9 januari 2007 6 De opzet van het onderzoek
Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
• Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken.
• Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn.
• Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein.
In het gesprek met de directie is tevens de invulling van het eerstvolgende periodiek kwaliteitsonderzoek voorbereid.
De inhoud van het rapport
Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte
beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien.
In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'Willem van Oranje' - 9 januari 2007 7
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL
In maart 2006 heeft de inspectie heeft de inspectie een periodiek
kwaliteitsonderzoek (PKO) uitgevoerd op basisschool 'Willem van Oranje'. In dat onderzoek kwam de inspectie tot de conclusie dat de school niet aan alle onderscheiden kernkwaliteiten voldoet. In het bijzonder stelde de inspectie risico's vast ten aanzien van leerlingenzorg en het schoolklimaat. Daarnaast gaf de daling van de resultaten aan het einde van de basisschool aanleiding tot zorg. Het kwaliteitsprofiel in combinatie met de risico's op het gebied van sociale veiligheid en de dalende opbrengsten deden de inspectie besluiten tot een toezichtarrangement waarbij de school in 2008 opnieuw zal worden onderzocht in het kader van periodiek kwaliteitsonderzoek.
De directie geeft aan dat het PKO-rapport aanvankelijk op weerstand stuitte in het team. Parallel aan de inhoudelijke discussie over de kwaliteit van het eigen onderwijs waren en zijn extra inspanningen nodig om een open en
professioneel schoolklimaat te creëren waarbinnen het team een gezamenlijke visie op onderwijs kan uitwerken. Volgens de directie zijn er inmiddels de nodige vorderingen op dat gebied gemaakt. Naar het inzicht van de directie moet de veranderbereidheid nog verder groeien.
De schoolontwikkeling wordt belemmerd doordat drie leraren langdurig zijn uitgevallen als gevolg van gezondheidsproblemen. Daarnaast heeft een leraar lopende het schooljaar het dienstverband opgezegd. De recente verbouwing van de school zorgt voor een positieve impuls. De school is uitgebreid met vier lokalen. Andere ruimtes die als leslokaal in gebruik waren, zijn verbouwd tot gemeenschapsruimte, werkkamers voor directie en remedial teacher en een personeelskamer. Verder kunnen de kleutergroepen na jaren weer gebruik maken van het speellokaal.
Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'Willem van Oranje' - 9 januari 2007 9
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN
De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs.
In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect:
1. draagt niet of nauwelijks bij;
2. draagt onvoldoende bij;
3. draagt voldoende bij;
4. draagt in hoge mate bij;
5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen).
Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft.
basisschool 'Willem van Oranje' Kwaliteitszorg
1 2 3 4
1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in
onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. l
1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van
haar opbrengsten. l
1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. l 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. l 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. l 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over
de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. l
1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en
personeel. l
1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief
burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving.
l
Toelichting:
Het jaarlijks onderzoek geeft geen aanleiding de beoordeling van de
kwaliteitszorg zoals deze in het PKO is gegeven, te herzien. Herkenbaar is dat de school zich inspant om de conclusies van dat PKO op een positieve manier aan te grijpen voor verbetering van het onderwijs. Vrijwel alle geconstateerde tekortkomingen komen op een of andere manier in de planning aan bod.
Het plan van aanpak is in die zin ambitieus dat op deze wijze binnen het tijdsbestek van iets meer dan een jaar een groot aantal verbeteronderwerpen ter hand wordt genomen. Of die verbeteringen in de praktijk kunnen worden gerealiseerd, wordt echter uit het plan onvoldoende duidelijk. De uitwerking van de verschillende verbeteronderwerpen is daarvoor te summier. In de meeste gevallen is wel duidelijk wanneer voorgenomen activiteiten moeten zijn afgerond. Welke activiteiten daarvoor moeten worden ondernomen en tot welke resultaten of effecten die moeten leiden, wordt echter uit het plan niet steeds duidelijk. Op onderdelen zijn wel nadere uitwerkingen beschikbaar. Zo is er een specifiek plan voor de versterking van het onderwijs in de
kleutergroepen en wordt een audit van het pedagogisch klimaat voorbereid.
Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'Willem van Oranje' - 9 januari 2007 10 De inspectie geeft de school nadrukkelijk in overweging om - tegen de
achtergrond van de omstandigheden zoals deze zijn beschreven in hoofdstuk 2 - voor de komende periode een beperkt aantal prioriteiten te kiezen en voor deze verbeteronderwerpen in teamverband vast te stellen welke concrete producten de aanpak op moet leveren en welke effecten bereikt moeten worden. Het is noodzakelijk daarbij tevens aan te geven op welke wijze te zijner tijd beoordeeld kan worden in hoeverre de gewenste resultaten daadwerkelijk zijn bereikt.
Zo zou de school bijvoorbeeld in het kader van het beleid om de sociale veiligheid te waarborgen niet alleen na moeten gaan of de nieuw opgestelde regels voor leerlingen en de afspraken in het team in de praktijk worden
nageleefd, maar ook of deze maatregelen bij de leerlingen als effect hebben dat zij zich daadwerkelijk veilig voelen. Op dit moment mist de inspectie in de aanpak van de school deze samenhang tussen beleidsmaatregelen, uitvoering van beleid en conclusies over de effectiviteit daarvan.
Ten aanzien van het kleuteronderwijs heeft de school wel inzichtelijk gemaakt welke ontwikkelingsstappen al gezet zijn en wat de verdere voornemens inhouden. Bij het periodiek kwaliteitsonderzoek in 2008 zal de inspectie nagaan of deze beleidsontwikkelingen ook in de praktijk voldoende herkenbaar zijn.
De inspectie wijst er voorts met nadruk op dat de wijze waarop de verbeteractiviteiten rond de leerlingenzorg in het plan van aanpak zijn
beschreven, onvoldoende houvast bieden om tot de noodzakelijke kwalitatieve verbetering te komen. Van belang is om in teamverband vast te stellen welke kwaliteitsstandaarden binnen de school gehanteerd moeten gaan worden om op een traceerbare manier de hulpvraag van zorgleerlingen vast te stellen en deze te vertalen in een adequate handelingsplanning. De huidige
doelomschrijvingen bieden daarop nog geen zicht.
In het kader van dit jaarlijks onderzoek is indicator 1.8 voor het eerst
onderzocht. De inspectie stelt vast dat de school nog geen expliciete visie op haar bijdrage aan de ontwikkeling van actief burgerschap en sociale cohesie heeft ontwikkeld. Duidelijk is wel dat de school zich rekenschap geeft van risico's en daarop inspeelt. Zo zijn er bijvoorbeeld afspraken gemaakt over structureel gebruik van de methode voor de sociaal-emotionele ontwikkeling.
Bij eventuele incidenten reageert de school ad hoc, maar adequaat. Om die reden beoordeelt de inspectie indicator 1.8 vooralsnog als voldoende. Van een integrale en planmatige uitwerking op dit thema is echter nog geen sprake. Op termijn verwacht de inspectie dat scholen wel tot een dergelijke uitwerking komen en zal zij daar in het toezicht ook een zwaarder accent aan toekennen.
Resultaten
1 2 3 4 5
12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
l 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op
een niveau dat mag worden verwacht. l
Toelichting:
De opbrengsten aan het eind van de basisschoolperiode zijn in het kader van dit onderzoek niet opnieuw beoordeeld. Sinds het PKO van maart 2006 zijn hierover geen nieuwe gegevens beschikbaar gekomen. De inspectie handhaaft dus het oordeel zoals dat bij het laatste onderzoek is vastgesteld.
Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'Willem van Oranje' - 9 januari 2007 11 Ontwikkeling van leerlingen
1 2 3 4 5
13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
l 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de
verwachte periode van 8 jaar. l
Toelichting:
De resultaten op tussenliggende momenten tijdens de basisschoolperiode zijn voldoende. De inspectie baseert dit oordeel op de laatst afgenomen landelijk genormeerde toetsen voor technisch lezen in groep 3 en groep 4, voor rekenen en wiskunde in groep 4 en groep 6 en voor begrijpend lezen in groep 6. De uitslagen van de toetsen die aan het eind van het schooljaar 2005/2006 zijn afgenomen bevestigen het beeld dat tijdens het PKO is gevormd op basis van de toetsen eerder in datzelfde schooljaar. De resultaten voor rekenen en wiskunde en begrijpend lezen lagen in de genoemde groepen op het verwachte niveau. Bij technisch lezen voldoen de resultaten van groep 3 niet aan de verwachting. In groep 4 is dat wel het geval. Met name de zwakke prestaties voor technisch lezen van de huidige groep 3 vragen naar het oordeel van de inspectie specifieke aandacht van de school. Daarbij zou zeker de aanpak van de ontluikende geletterdheid in de eerste twee schooljaren moeten worden betrokken.
Het aantal leerlingen dat op basisschool 'Willem van Oranje' blijft zitten ligt net boven het landelijke gemiddelde. Van een significante afwijking is evenwel geen sprake. Het aantal leerlingen dat aan het eind van de basisschoolperiode uitstroomt naar het leerwegondersteunend onderwijs ligt echter duidelijk boven het landelijk gemiddelde.
Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'Willem van Oranje' - 9 januari 2007 13
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT
Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen
Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan.
Op basis van dit onderzoek heeft de inspectie het volgende geconstateerd:
Basisschool 'Willem van Oranje' heeft vooruitlopend op de wijziging van de bepalingen rond onderwijstijd in de WPO enkele jaren geleden besloten de onderwijstijd in de groepen 5 tot en met 8 te beperken ten gunste van een uitbreiding van de onderwijstijd in de groepen 1 tot en met 4. De inspectie acht de huidige urentoedeling voor onderbouw en bovenbouw alleen gerechtvaardigd indien de school kan aantonen dat de geprogrammeerde onderwijstijd in de voorgaande acht schooljaren ertoe leidt dat elk van de huidige acht groepen aan het eind van de basisschoolperiode ten minste 7520 uur onderwijs heeft, respectievelijk zal hebben genoten. Bovendien constateert de inspectie dat de totale onderwijstijd die in het schooljaar 2006/2007 is geprogrammeerd, achterblijft bij de wettelijke vereisten.
Afgesproken is dat de directie voor het schooljaar 2006/2007 het rooster zodanig aanpast dat de onderwijstijd aan de wettelijke vereisten voldoet.
Voorts krijgt de school tot 16 februari 2007 de gelegenheid om aan de
inspectie uitsluitsel te geven over de geprogrammeerde onderwijstijd per groep in de voorliggende acht schooljaren. Indien daaruit blijkt dat voor een of meer jaargroepen de totale onderwijstijd achterblijft bij het wettelijk minimum dient zij tevens aan te geven op welke wijze zij zal voorzien in compensatie van de onderwijstijd voor de betreffende groepen.
Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO
Het volgende bezoek van de inspectie zal in beginsel bestaan uit een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Op basis van de gegevens die de inspectie heeft verkregen bij dit jaarlijks onderzoek worden geen veranderingen aangebracht in de inhoud van het eerstvolgende PKO. De schoolleiding heeft geen specifieke wensen voor verbreding of verdieping van het eerstvolgende PKO naar voren gebracht.
Afspraken over de voorbereiding van het eerstvolgende PKO
De school zal door de inspectie tijdig worden geïnformeerd over de datum voor het PKO in 2008. Deze zal in elk geval zodanig worden gekozen dat de
resultaten van de Cito-Eindtoets in dat schooljaar beschikbaar zijn voor de beoordeling.
Met de directie is afgesproken dat de opzet en het verslag dat de school opstelt over de audit van het pedagogisch klimaat aan de inspectie zal worden toegezonden. Deze informatie zal voorafgaand aan het onderzoek worden geanalyseerd en bij het onderzoek worden betrokken.
De inspectie zal in het PKO specifieke aandacht geven aan de wijze waarop voor leerlingen die uitstromen naar het leerwegondersteunend onderwijs en/of het praktijkonderwijs de zorg en begeleiding zijn vormgegeven.
Rapport jaarlijks onderzoek basisschool 'Willem van Oranje' - 9 januari 2007 14
