I
I
i!tE r~ NI ET nE LANDM,A IL.
\"intl'st ok,t.'" aH.U [)(:lOI'd \'all
dl' 11 i ,,;\ D.'; In 11 I "';",~k~I·I.
1)1' P~'I xisdtt' ShlJpkl'Plh'l'
111 Ih·l PI'ill~ \\':tIlÎ~-hlll(·I.
"';I
al L.11" \'l'l'~'t'~~ ilill\ illJo,·t!\'rlf1
~tl' "illdll~lall, i Hlit/3"'I'!~ / " .'
.' ,
!
?
I I.IJNE REIS
lIan'
DE LANDMAIL
VAN
BA'L'A VIA OVEU SINGAPORE, CEILON, ADEN EN SUEZ 'l'OT ALEXANDRIË IN EGYPTE,
DOOlt
u
n•J. C. F. B!RON VAN IIEERDT.
1.id in dcn Rand vnn Jllstitie te Sam.rong ..
Yariety of scenery Imd <1iVPl·sit~· of m:LlllleI'S.
~tE'l' PLA'l'EN EN EENE KAART.
TE '8 GRAVENHAGE, BIJ
K. FUHRI.
1851.
VOORREDE.
Toen ik in 1846 de terug'l'eis van Indië nam' Nede1'land ,onde'l'nam en daa?'toe den destiJ'ds weinig bekenden weg van de landmail of overlandweg koos, had ik geen plan, die 'l'eis te bescl~'l'iJ'ven en in het licl~t te geven, 4aar ik, even als het mee'l'endeel van reizige'l's te doen pleegt, het doel had slechts van lwt oogenblik te genieten, en mij met geen CL'l'beid van inspanning of studie bezig te lWîtclen.
Het Z01t miJ" izeker ligt ziJ"n gevallen, aan dat doel gevolg te geven, zoo niet de g?'oote plaag des werkzamen rnenschen :
cle verveling, tU8schen beide wa'l'e gekomen en eene d~'ingende
, ,
,
.
. ,
j "
i',
vr
belwefte, om den tO'd nuttig en aangenaam te besteden, mO' lwel de aangespoo1'd, eenige natuwrtaferoeelen, die het meest m0)ze aandacht boeiden, in een sohetsboek uit ta teekenen en daarbij korotelijk op te sa1n0'ven, ondero ~oe17ce o'lnstandig-
•
heden zij mij zoo al waroen voo1'gekomen,
Dusdoende had ik bij lwt einde mO'nero reis verosalwiclene r/twe bouwstoffen verozameld, eHe ilc, met baltulp van /tet [feheugen, zoo goed mogelO'k tot een zamenhangend ge1wel vOl'mde en, in den ve1'lwaltroanl gescl~roeven, het lezend pu- bliek wenscltte aan te bieden,
Dan, Mermeda had iJ~ no!) niet alles wat m~7' tot da uit-"
gave 'van deze reisbesclu'0'ving noodig toescheen,
Het ldllkende paa7'(Z, zoo als men pleegt te ze,qgen, kwam (wlttemall, en m0'ne onbekendheid met den sti(jl, 'Waaroin onder- welpen van dezen aard, zldlen zO' behagen, tero lezing be- lzOOr811 te worden aangeboden, zoomede de moaO'el0'lclteid, om l'an eelle landmailreis, die immers aene te spoedige afwi8~
i'
selin[f 'van tooneelen versaltaft , een aangenaam en onded!Ou~
demZ t'erhaal tegIJnen, deden zich spoedig geLloelen en noopten
! !
!-
f·
VII
lJ!~j, 1n~J1te uanteekeningen eerost f)'agment8-!Jew~7'8 om te werkfJn
(3'11. aan de Tedactie van eenig tijdschroift tero plaatsing aan te
,bieden, alvo1'ens tot de ztitgave van het ge/wel ove1' te gaan, I) Men ve1'lz'eze niet ~tit het oog, dat ik met deze blacZfJn 7tO~ldza7cel0'lc bedoelde, eene eenvo7t~lige mecledeeling te leve-
1'en van het wetensalwppel0'ke der landmailreis en van het- geen men dcta1'bij zien en onclerom'nden k~tn, gel0'k ik een en
andero mem'gmalen mondeling deed aan personen, die V007'-
namens wat'en deze reis te bep1'oeven, en dienaangaande inlz'ohtingen kwamen vragen,
Voor mirjzelven hecht ik alzoo geene andere 1!Jaarde aan dit w131'lcje, dan die een mondelijk reisverolwal in den V1'eemde voor den belangstellenden toellOonZer hebben kan, Slechts enkele pe1'soonlO'ke ontmoetingen, die welligt lLet meest ka1"Ctkteroistieke van de landmailTei~ heeten mogen, /teb iJc MeT en daa1' aangero01'd, doclt vele a,Zs 'Van een onde'l'!le- 8cldkt beZem.1J en te1' v8'l'm'O'ding v(m w0'dloopiglteid achte1'·
') Dil Gids, 5do Jaargang N°, 8; Wal'nasnrie, Indisch Jaarhoekje 18,18, 18,1{) , 1850; Tijdspiegel, 1851. .
; '.
'. I r
VIH
10ege gelaten. Zoo il; ook l~et trede/ct vem Ale,vancl?'iiJ nam' Nederland doo?' m~' onbelwndeld gebleven. Ontbreekt 11'/;0' de tijd niet, dan zal ltet later onder een anderen tüel ve1'-
8ch~'jnen, wijl dat traje7..~t eigenlijk niet mee'/' tot de land- mail behoort.
.1vIogt de lektult?' van deze vlugtige 1'eisbesekrijving den lIJze'/' eenige oogenbliklcen van aangename vérpooz~'ng ve1'- schoif'en en soms dezen of genen Teisonde1'nemer ten gids si'rekken, zoo Teken ik mij VOO1' m~'nen arbeid beloonel.
SAMARANG,
den 18 Jzdij 1850. v. H.
IN II 0 U 1),
V()(J!tltl'JPr·;
I. VAN BA'.rAVIA '1'0'1' SINGAI'OHE (2 April-7 Apl'il).
Vertrek van :l3atnvin. - J1anJm. - lij 0 tl1\'. - Aan- komst te Billgaporc. - Het, London-hûteL - De lmulmalJ-rolltcl1 .
n.
VAN SINGAPOlt g '1'0'1' POIN'l' DE G,uLg (7 April-17 April).])e vOOl'suhl'iftCll dol' ,il'eninsular !UHlOriolltal COlllpally./l - Veftrek van ::lingapol'c. - Aan hoord van de 13raganza. - Poeloe Pinang .111. VAN porN'l' UE GAI,T,Fl 'po'l' AlJlUN (17 April-2ü AlJl·U).
CeHon, - Aankomst tr. Point de Galle. - Het MI'S.
Bognar's hiltet. - Merkwaardigheden der stad. - Het fort. - Dl' rekening van (le hospita. - Ver- trek van Point de GalIe. - Do Hindostllll. - Onze
Bil ..
1'.
"j'
levenswijze aan boord ._ L;j
IV. VA.N AmN '1'0'1' SU.IlZ (;JU April~'.L Mei). ::lokotara. - De Imatcn van Aden. - Het Pl'ins-Wallis-Mtcl. - Do Parsisnho wÏtlkelier. - De stad. - T~nglllsclw
rekening vall OOIl' Parsischell \\'flard. - 1)0 z\\'mH-
op de I{oode zoe. - De Bombay hoot: ti LOl'd Belltinektl. - Nicllwspapiorcn uit I~nropa. -, ']'11'013
inteclceninglijsten. - De ware reiziger . :,lO V. YAN s:rJEZ TOT KA:ïRO (,1 nIei-6 :Mci). Regelillg vnn
tien togt door de woest\ju. - Aankomst te Suoz. -
Het New-h&te!. - De sta(1. - let.s over de pest. -- I.
De marktplaats en onze bngage.- De \roestijll. --
n\Vhcre is God? ti - Kaïro. - :M~jn logies. - Het VAN BA'rA VIA TOT SINGAPOHE.
Tmksche hml. - De miskende Dragoman. - '.Rou (.2 April _ 7 April.)
Turk aan tafel . ,14
VI. VA].; KAïRO TOT ALEXANDRIë (6 Mei-\l Mei). Do
Spl1inx on de piramiden. - Vertrek van Kaïro. -, l{oulae. - De Nijlstoomhooten: tlLotustI (mil Kn.ïl'o.1I De Nijl. - Atfieh. - De pakketbootcl1. -Aankomst te "Ue::.:alldrië.- Onze bagage. - Het hûtnld'ElIl'0pCi. 7IJ
Vertrok van Bll,tll,via. - Bll,nlm. - Aankomst te Singapore. - Het Londoll-hûtcl. - Do Ill,1Hlmail-l'outen,
/"'"' - - ? '
/ Den 2dnn April 1846 verlieten 'wij met Z. M:'stoomschip Dromo de reede van Batavia.
Des avonds van den volgenden dag te ongeveer 10 ure kwamen wij voor Muntok' op het eiland Banka, ten zuid- oosten van Sumatra aan, en seinde men den gezaghebbev/~
dier plaats om de gouve1'l1ements-adressen over te nemen.
Niet voor den 4dcn werd het anker geligt, en de reis onder het schilderachtig uitzigt op Banka en de naburige eilan- den voortgezet.
Zonder eenige meldenswaardige ontmoeting, en onder het genot van gunstigen wind en helder weÛr, snelden de vier dagen en nachten onzer reis voorbij, el1lieten wij, na in den vroegen ochtend het eiland Riouw te hebben aan- gedaan, des middags van den 5doo April het anker '11001'
Singapore vallen.
Eenige Moren en Bengalezen, in hunne langwerpige sloepen of Sampans, die hier gewoonlijk tegen dat de __ , ,.. ' ,'~" / , f / ;" / / 7 /,./.' rt • Î
.iJ...
I,"I
j--,A (~r--"" - (,' t.._r> /,' "-- '-'-/ ' . . . ,. I , .... / ' " ,,-..,/
//.i~)I"-"),-/;<"~ -(,',,, ,,/'.'. '>..;:.... ,tl2~,.R-Î"-' ,,''l'~~/~ ,',;" <'~ ~/L'I
/1,', , ' /1'/" r , _ , _ ' .:" .. ? ". ;:,,...~ ,~/r-,,'" 1)"-/')<,, I fill~ t t~ (. -, 4' \r~·4 . •.. -. ..,. 4- .. L . ~---.". ti / I
;/,,<'U) )Jl _,_ / %
t () . /
I. ,'-, . ! 'r (;
," "',
~",.- I,
l_.X") ,t) , / . / , / ' , ~-~fFt I)/.1.-
/ - 5.vu~.,,}..f}n <...i-..(...., ... ~ .. ... ·ri t-. ... C"''', " ~' . .r. 11; r<1·~·~"'" r' tu L~ I" I", ~ "-t
I " I 1_ '
2
mailbooten aankomen, zich in de nabijheid gereed houdelI, roeiden op het heetst van den dag, naar OIlS toe, eu
./"1 bragten binnen weinige minuten elk die naar wal ver-
..
I~,~,_ ~
6 " .:<.>-_iJ
langde voor een paar shillings m<lt pak en zak over.- Ettelijke schreden van het strand verwijderd, verhenen zich vijf kapitale steenen gebouwen, dool' welige plant- soenen bijna regelmatig en regtlijnig op eIken afstand van elkanclel' gescheiden. Met eene hooge verdieping op COlle ruime schaal in groote vierkanto blokken gellJetsold, beslaan zij aan deze zijde den geheeloll hreeden oevol' van Singapore, onttrekken als het wal'e do stad aan (hl
hliklwn van den vreemdeling, en laten, vel' :wItter 'lieh
op
eene hoogte, alleen het woonhuis van don Gouvernuur onderscheiden.De vermoeide reiziger staart cr mot welgevallen op, zoekt onder dit vijftal, het London-Mtel van don !JOOl'
<I<-'L~~,f cM,,~..., Dutronquoi, uitmuntende door zijno helder witto mmOll
,c. v i .(-' ._ •• ' '.7. I en vooruitspringende veralldas , vergeet hot loed van do
~... 1::/ .. {(;:~)J~ ""zeereis en stalJt oI)O'ernimcl binnen. De c1ikko hORpeR, 0011
, ; / _ . ' b
~-"-<- ·<,_·_J"""'''~heleefcl Fransclllnall, geleiclt hem den broeden trap op,
" "f.) ... ~".L1,,--,u--"I'
en opent de deHr van «Room nO. 7» waal' 0011 groot ledikant, eene kleerkast, tafol, rustbank en drie HtooltJll het huisraad uitmaken.
Dit verblijf is niettemin l'uim, eenvoudig en doelmatig voor hem, die betere woning gewond is, on prnehtig als do paleizen van Alac1ijn uit de Duizend en Eon Nacht voor hem, die zoo even de wapenkamer van de Brouw Vtll']io1:.
Twee Christen-kleurlingen beijveren zich don nieuw gelwmen gast te bedienen. Een kleine pittorosk go1cleo(hl Siprtier, behebt met de dartelheid en ol1sehnldigo strokon, zijnen jeugc1igen leef tij cl eigen, overlumc1igt lwm (lono in fraai vergulde lijst gevatte gravllro, wollw niot do HehaldJlg
;3
van Al'iatlJlC dool' Thesaus, noch ook ,des amours do Psyché» vall David, noch ook COllO étude van Emile Lassale , of do ligtzinuigo idealen van Compte Calix, GlHîraud, G:warni of Grévedon voorstelt, maar de
Lomlon-HiJtol Charges, etc. etc.
/
7, ('0 Onu lby
1)CJ(\I'I1iU~
!Iud IOllgillg_, ,I,' " , , - SCI'V!llIts fuo~ pUl' Ilium
! . ç IJ ,_" tliHulll' Ol' bl'c!lkfast • • • I , îi '/' " I:illim Ol' 6ul'Jl0l'. . ,
J , e.,'_ _" hotth) of Shul'ry, Houk UI' Port
~! . 2. ... "
r, " "
I I 'J 7 " "
.. , Cl ï "
/, ? I "
I 6 'I. II·~ g
" , :! I
"
"
"
"
"
"
of Clm'ot . , of C1IIUIlpUgll0
of 13\'IIIII\Y (Fl'ollch Ol' BIIg:litih) , ol' Boo!' . . , , ,
of Porto\' (LOlIdolI) , 0(' Rotlll Wlttc\'
o[ Gillge!' hooI'
" ' 1/'-,,' gluHH of uithor Willll Bllil'itH
01' LilllOlllll\
, .7 ,/ '-" !\lIp of tOlt Ol' COJl'1l1l
" ,{. 'I. f ' " lJlllllllc of 1I11P;lt1'H ,
1 , !-v (light g/llllOH of !liJlianl , 1 ,9. \ -Ono hot hltl:!t. , , ,
" ,q)' I' (looI !lllth . . .
IlI'CI\kftt~t llt \J 0\\10(\1\.
NB, ]'}11l'0I'O!\ll S()\'VIUI LH i. I !Hll' ,!iOIll.
/
.:€ 3.
0.20 1.- 0.75 1.- n.!10 2.- 0.75 O.:J8'!J
(l.fiO O,~5
11,12'/.
0,12'/.
O.12'f.
0.25 1.- U,GO O.3H'j,
,~?,
fc',Do hoy vraagt hem in gehroken Engolsch wat hij hiervan goLruikol1 'lal. Do reiziger ontdoot zich bedaard van zijno bovunkloC\l'Cn j legt zijne strammo leden op de sofa ell zogt: «cight gamos of billiarch, hetgeen de knaap glimlagchoncl do kaart doet terugnemen om elders zijne waron tu slUton. Dan, -- het is te laat.
Iüdur is roods in zijno lmmCl.' teruggetrokken en geniet (lcm slnap VUil dOH voormiddag. De kleine Sipnjel' wacht lll! \lp hot uur Ylm middagmaal, nOOJnt to klokke viel' do
O'l'oote tafelschel in beide handen en luidt mot een vervaal'- blijk geweld alle gasten uit de rust. Deze wraa memmg , I '
onder den schijn van 's hötel's voorschriften op te volgen uitgeoefend, is hem echter niet genoeg. Hij k!~pt aan alk~
deuren en roept: «Sir, dil1l1er is ready» tot hIJ berekenen kan, dat niemand meel' slaapt en elk op de beon is. .
Een bejaarde Sînjo staat ijverig voor hot buffet <.lOllIge wijnglazen te wasschen en wijst straks ioderen logé naul' de binnen-galerij, waal' het diné, dat hier, even nIH op elp meeste plaatsen van Java, uit kerry, goede viseh, rijst, aardappelen, slecht rundvleesch en halfgare grocntull bestaat, hem sedert eenige minuten verbeidt.
De zaal of dining-room van dit hOtel is ruim, karig vun meubels doch overal van vensters en douren vool'zicu.
Boven over do lengte van de tafel is do punka, eene O"1'ooto larJO'werpiO'e tafelwaaiJ'ol' met ijzoron krammen aan
o " ' ! : >
den zolder beweegbaar vastgehecht, het ondcrscheklelld kenmerk dat men zich op Engelsch kolonialen hodlllll bevindt, gelijk zij vroeger onder het Britsch hostl1ur ook op Java gevonden werd. Een der bedienden heijvert zich naar gewoonte dit meubel dool' middel van e0n lang touw aan een zijner einden vastgeknoopt, heon on wedor tQ trekken, om den aanwezigen onder het eten do llootlige verkoeling te bezorgen. De Engelschman vindt dit llnttig, doch de Hollander vraagt om zijn hoed, dekt zich on beweert zulle een verwenschten togt niet te kunnon dool'~
staan. Zijne gevoeligheid clrijft hem daardoor spoocligor dan een ander van de tafel naar de voorgalerij of voranda, waar hij in eene breede easy- chair plaats noemt en zijne half bevredigde maag aanvult met het prachtig uitzigt, dal; , hem van de haven tegenlacht.
Dit panorama is het penseel van eenen ScheJfhout of I
!
'Koekoek waardig. De flchoolle, mot talrijko sclwpoJl bezotte reedo, do uitgefltl'ekto spiegolvlukte van do zee, do rij van vruchthal'o borgen, diL' haar op ongeveer con mijl affltulld tOl' WOÛl'i:lZijdoll insluit, clio gezamenlijk eon onkole koten schUllen te VOl'men, 'on met COllO opening in hot middon, als het wara cirkelvormig, aan boido grenzen van den oovel' zich verhinden , levercn hiol' oon schouw- Hpcl, dat onder do moost indrukwoldteuclo voor clon lal1d- mail-reizigor mag gonoemd wOl'uen.
Moor op don voorgrond trokt con lovondiger ta(eroel zijne aandacht. Hij ziot eeno monigto iugezetollon, jong cm ond, hlallk en l':wurt, te voot, te pmml oEin hot rijtuig, zich vrolijk lJowegon op don grootoll J.'ijwug, woUte cligt bij hot struncl van hot oosten naar hot woston loopt en zich achtor do stacllHlHl' do naburigo golmchtoll voortzet.
Hiol' iH het Eldorado van Singaporo, do plaats waal' ioderon avond do honu man do 011 to golijk tout 10 monde tot uitspm1llÎng hijec.lllkomt.
!Iot oorsto wolligt, dnt 111011 to midden dezor Lcwoge~
Iijke wOl'old oplllol'kt, is eOllO hijzonde1'e /loort vun rijtui- gen, woUw, met Ó61 paard hespannon , vool ovoreenkomst holJbOll ~not do op fT avo. hekonde pnlankyns of kUl'ettq-
kOlll'Ollg, doch dio te Singapore zondor bok in gobruik zijn ell min of me Ol' op onze IIolIundAcho vigiluntell goIijkell, mot dat ondorscheid o(\hte1', dat zij dou voor- man of gids, voelal con Sip aj Ol' ;' to voet, naast JlOt paard Juton cll.'HVOll Ol] duurdoor oon' allol'zondol'lingsten indruk mnken op iodel', dio nooit to V01~0l1 volwasson mOllsc!wn op doze kindel'ltchtigo wijzo 7.ng voortrijdon.
VOl'Hdwiclol1o VOOl'WOl'pC)ll moel.', woUw ondor hut dolco fit!: nkmtll do oPlllorlommnhoid gnamlo hondon, lovor!; di!;
K!.l'H.lIclgc:zigt:, 011 b(J(lij ou !liot ol\!Jovllllig ,lOl! geuHG.
Van lieverlede ziet mon na do korto nvoIHh;e!lUlllCl'ing elk naar zijne woning tcrugkeel'cn, alles wordt Ht.ilLel' iu . den omtrek, en de heldere avondlucht brengt, 0111 dezen tijd van het jaar, den reiziger de welkome vorgoeding voor de doorgestane hitte van clen dag.
Twee of driemaal viel'·cn-twintig llren vertoeft dl,) laad- mail-reizigel'Ïn dit fraai logement, buiten't welk geen ander logeabele openbare herberging te Singapore te vindon iH,
Dezen tijd maakt hij zich ten nutte met wnndoliugl!ll in en om de stad te doen, schikkingon te maken mot het agentschap (lel' «Peninsular and Oriental Stm\lll- navigation- Company» voor de passage en inlichtingon to vragen omtrent den itarcl del' ovorlandl'eis, do wijze, WtUU'() tI
zij gedaan wordt, en wat zoo al tot eene goschikto nitl'w;- ting als anderzins vereiseht wordt.
De reis is vooral voor den Nederlander llOg nieuw OJl heeft zoo vele bijzondere eigenschappon on vol'pligtingol1, dat de ondernemer zich niet genoeg beijveren kan, dicm- aangaande ten volle ingelicht te worden, wil hij lIiet, dool' eigen voorstellingen en berekeningen misloid, mot vult) ongerieven te kampen hebben, e11110 odelooze kOHtoll makol1, Het is zeker, dat men die inlichtingen lliet zoo juist 0]1
Java kan erlangen als te Singapore, daal' op dallo plaatH eigenlijk eerst de overlandreis begint, on het tl't\jekt van Batavia derwaarts niet begrepen is oneler do landmail- lijnen, dool' de "PeninSlllal' anel Oriental Company» aan- gewezen, namelijk: van Hongkong over Singaporo naar
• het eiland Ceilon, de eerste of «China line): van CoihJll, over Aden naar Suez, de tweede of « Calcutta lino» ; van Suez over de landengte van Egypte naar Alexalldl'ie, do denlc of ,( Alexamhia liIlO), en van deze plaats ovor Gihral- tal' lUUU' SOl1thamptol1, e}e vicl'el(' of '( Aouthmnptnn lino"
·r
7
Dell,U vUl'HehillullClo lijnoH kali do rUlzlgOl' llaal' good- vinden in 0011S dan wel hij godoe1tuu aHuggon, mits h(~t kostomlu daarvool' voomf ufvragonclc .
Hut moot lllilldor l'aadzatUn VOOl'kOlUOn, imwndedlOicl voor hem dio goon ICngclschman 011 met do l'ois 1100' ollbe~
b
keud is, zich voor do gansche routo tot Bouthmnptoll in
CUIlH te vorbindon, deels omdat lUell dLUl, hohti hij ongo~
stolJllOid, hetgeon dool' do vel'moeijuniflHell en ontborin- gon tlut' l'eiH uI ligtolijk gcheUl'ell kan, hlltZij om anc1erc 1'0ilellllll achtorlJlijvendo, do hom ziJnul' passagogoldoll vCl'limmn mout, decls omdat Cl' in ICgypto voel belang- rijks te lI,iull iH, 011 te Alüxandrie ook nog een wog over lVIal'fleillo Uil 0011 auder ovor 'Cdelst zij 11, ltlc(.\l' indl'nkwck- kond ou aUlIgollumll on tevOIlS OVOIl kort aII:l do weg ]Juut' Houtlwtnptou, ()f~c1lO(JlJ de:w lijn clo oenigo houton mug, die nug tot do ltmclmuil on do J3t'itHCho /1, Oriontnl COl11pttIlY»
LollOOl't, üam' do boido ttlldol'O routcll op ziel! zelve Olllliot iu ollmiddellijk vOl'hnml HtaUJI mot do "Almmllc1l'iu lino, "
IT,
VAN H[NHAl'OU!,) 'l'O'l' l' 0 IN'l' In, OAl.r,I",
(7 Apl'il--. 17 April.)
])(\ VII 11 l'H('.1 ll'it'I Oll (hll' "l'ollillAlllill' !!IIII Ol'imltlll (JOl!ll'IlIlY':' .-. VOI'Ll'll!\
VUlJ Hill!!:It)lOI'U, _. AllU IW()I'(l VIIIl 110 BI'Ilg'ltll7.11, , •. -. 1'()o!o\1 I'ÏJlI111g',
D() kOUH gc\(lnan on do klmtun voor do rois nfg(j(ll'ngol1 zijIHlo, vult (ll' aun guoll tOl'ugtl'o<1ell mom' to (lonk on,
Mon lwu(t vaJl dl'll ngolll: g(.!eh'uktü kwitantloii ed' tiekeb;
; ;
S'
I,
ontvangen, wier Iwol'zUclcn oenige voorwaarden ou rngu- lingen bevatten, welke de reiziger noodig hoef{; to wotcll, om op zijnen togt niet in onge1egenhe<lell te gOl'uk(Jll, Oll
waarvan de voornaamste, benevens ecnigo bij1.omlm:o inlichtingen, zoo nopens de wijze van zich uit to rUHtoll, a1s nopens de bijzonderheden Hun ue reiH zelve YOl'boudnll, hieronder volgen.
1. El' zjjn eerst(l en tweede jlnsstlgiol'on.
2, De oellO bowoont do lIchtersteven , do nnrlol'O WI\I\I' 0 111 lm' do dienstboden de voorsteven yan de boot. De Cm'Rto hoert hol; ~(lltl'llik
:; . I
van den salon of "diningl'oom" en gOllÎllt do VOOI'l'Ov;tCII VlIIl hul.g,{ l~ '" <l!,'~=-fu~ ;,-,quII1·t(lrl1eck." Do IIn(lore klasso, dio Iliot buitcn do lijn der 1'1\11I~l'ltl\~I
,..,;-"(::1/1,." ç~, t~. _ / sen mag ganll, deelt clen manltijll met do "Wltl'rllllt orIkar" <Hl ill~lllli()UI'H,
ten zij zij zich afzonderlijk heh bon gCPl'()vÎlMHlcel'<l,
" aft,..<.. .f-.u-'~lr ) 3, Het is den reiziger aanbevolon, goono grootol'u ki~toll ol' kOmml :~.;~-r;;:-~ ""~.I,,,,#cl4 "mede te bl'lmgen dau van ongeveer 1'/. voot bl'uedte 011 l'J. VOllt diO]ltll, Groote stukken ondervinden moeijolijlthe(lell llij aOH OVI\l'VIHIl' tlOOI'
f./J ;,1 Egypte.
.ee, " ...
,...l~~;!- 4. Elk stnk reisgoell moet mot duidelijko on (llllll'll/ltnlll(\ttüI'H Il\lll/' !.
'(fi naam en de plants der bestemming vnll dOIl llUHHltgiol' IIltllwij)\(IlI._'73J ~, ... " ~ 5. De reiziger zorgt dat Zijll grovo 11l\f.\llf.\C uitOl'lijk ViUl'-iltl-l,wÎntig --'~li'-"'- uren voor (Ic afreize alln boonl gehrugt wordt.
: '-." ' ; 1 6. Gecne dozen, valiezon, nnehtznkkoll OHz, 1111\/,\ 111011 in Ilo Rnlon of
,-I,
t
lc I;"'"".~-cjin de hutten bij zich behouden, Zij worden ollmidrlotli,jk in d(\ Imp;tlf.!:I\- . ~ kamer benedcn in het ruim opgenomen on ul'goAlotOIl..: d' ,'",.
7. Een ieder knIl, ook huitoll d<l oonmnn,l ]lor w<lok rllutl'toH VIII'- ______ .. ---sehafte gelegenheid, ovcr zijne goederen boschikken" mitH I!IlHW<lf.!,'(\t.c;.';>. ~<,,,1 d: •. "f:~~-:' aanzoek doendo bij tien sehecjls-gczngvoorlhir, ,
".i!-<tfc "l'lS",~( 8, Het is ni ot geoorloof(1, brievell, p!\kjos, on~, Vltll.o,}II1lI1'(\lIlIIOdn
',L",," d, .• f, te nemen, zoo (luartlool'de boll\llgen !lOl' "Oriolltnl ConqUlny" JJ(1Il!1I1uolrl worden,
9, PasslIgiers, die heimelijk hanllols-nrtikelon OIHlur 1I1I1IIIO f.!,'oorlm'cn medovocl'en, loopon govluU' vnn vorbolll'll-vlll'klnl'ing, holw()tillf.!: (\11
afzonderlijke hetnling van derzelvcr vrncht alm Illl ngolltou dol' I,Ol'iontltJ COIDpany,"
Deze houdt zich !liet verantwoordelijk yoor con iv;o sehnr10 nf VUl'!iOH v!\n bngnge nIs ook niot vnn vcrtmgillg dool' toevnl OlltHI;IlI\1l. /'
10, De sohikkingcn voor rIo, pUHsn,go wnl'rloll gOllll\l\kl; IInH (jl\ VIII'"
~chillenrlc kantoren der agonten Vlln 111l 1l Co mp ItJI,\' ", "I' rIo V(ll'HI'.ldl-
::~= I:~
G,"", ,',-It;
«"', c, \ ,- c, ,,'c"" '1," h ,~
.•:::)~./'
' " <., .. , ... //,.'" "/"" <.<, ,II;/.f/11 - I. U, ... ./ IJ
. t;E'e., ;..-.- c:'Q ~ ~
r
-t;ë. ..-.... ,~(''L.e.-... ~ , Il(llJlI() pll\i\tRQIl uor Il\lHlmnÎl-l'outc govestigd; wnlu' deze niet zijn bij den gezagvoerder nim hoord.
11. mko kwitantio (ticket) moot hij hot afleggen oener lmulmail- lijn aan deu \)()eklIOUrlcr woruen afgegeven.
12. ])0 kosten van don ovcl'togt dool' Egypte zijn begl'open in do p/lRsngc-gelden, rloch do vortOl'ingcn zijn voor rekoning Vlln den rei7.iger.
13, Milt ilo [Il1RRngc-gelllon zijn hetl1l\1d het eton, do dranken, do slru\[IHtoclo 011 de fooi voor do bol1ie!ldonll!tn bool'l1.
lol,. De "Ol'itlntltl Cnmpnlly" vorAtrekl; het benoodigde bedrlegocd, linllon Im hotgllOll wijt1m's YOOI' do stoffering eonor hut of knjuit vel'- cischt wO!'11t.
lij. ]10 rll'ltlIkon worden "l~ discl'ûtion" verstrekt, iloch geen passn- p;icr hecfL uunsprllltk op moor dan één pint wijn on Muo tlosch biel'
JlOl' aug.
IG, Gcon gOl'ogtou noch dl't\ukon worden buiten do 8nlon toegcbl'ngt dan ingoval VI\n ollgoHtoldheiil.
J 7. Goon ltlHlm'o hodiclHlcn dun dio do "Company" bezoldigt worden in de BIdon tocgol!Lton.
IR. Bon IlitHsugiol' plnlttA genomon hohb(llllle, doch de reis niet ver- I'OlgCIHlo , knn (10 hoIft (lol.' paRsngogel<1oll terltgvort1ei·Oll.
I U. Elk P!\HRltp;iel' lmu aon AmHtol'tl. ponl1on gewigt alln goc(lel'en vl'I\tlhtvl'ij 1!J(\ll111n·ongoll. Kint1el'OIl en dirmstborlcn niet m01l1' dan 150 AIIlRtOl'rt. !lomlon ]lor hoofll: Voor olkll 100 AmBtenl. pouden meoruer ZWn!L1'!;ll, worilon I1fzOIll1<lrlijk 1(j shillings uun do lDgyptiseho "Trunsit OOllJllllJly" to 1-(110<1 gorhmn, ft, .f'/, ~.f'(":'H ~{1 '"
/9..,.
§ 0 •20. BI' zijn <ll'io(lllhbo!e, dnbbelo en enkole I/!lttcn aan boord.
mlw hul; lillen 00110 RI:U\Jlstc!1e en eeno sofo. •
I!I, J~Oll(J rll'io!luhholo hut kun niot word on ingm'jgt voor meer dlln:
(11,
f;'1
"
'1
a
(j
\ 1 2
ilmucR hoeren killl1111'llll
<1l1me CIl 4 kinrlol'tm tlltlneH 011 a il1em :1 idom 011 2 irlonl I hoor on:3 idom 2 hooro11 011 2 idem
I hoor, 1 dl\mo (lil 2 kinderen.
~~!, gmlll IlulJholo ll1lt kan niel; wordon ingol'igt voor meer d'\ll:
:l lli\TlICH .j kin<lol'l\Il
1 (lam() on :l IdJlIl(\l'I~1l :.l 11nnIllH!lIl:l idmH
1
Ii! I
li li li
Ij
ii
ii1\ Ij
i
îl 110
I heel' CIl ~ kiudCl'CIl 1 iclolll cn 1 clt11ll0,
2:3, l';onc enkele hut Jmn niet wonlell illJ!;Cl'iv;t "'Hfl' meel' clau : 2 c1!uuos
1 heol' 3 kindol'cn
1 dumo on 2 kinderen,
24, Behnlve deze huttoJl zijn UI' nog dekhutton cn clu HI~I()ll besohik- baur. Dio (leze ue\Vollon kUll11011 een koJl'cl' bij zich huiton de hl\V;I\~\~- knntor houden.
25. Een passagier, die VOOI' do gl\TlHeho I'OiH O\lIlO !\,oltculo llUè hcclft afgehuurd, kUil 450 Amstel'u. !l0llcloJl gowigt t\llll g()OtlC~'~ll vl'twhtV\'ij lIlclleVOCI'Oll, doch is vel'pligt voor het lIlcol'llol'o Ilf1.011c1oI'1Ijk to hlJtl\l\lIl.
Hij hoeft hot regt, nl zijno lmgngo hij zich 1;c) JlOuclcl1 1111 ZU()I\tlllig,l;
IJORChikldllgCIl omtrent do bo\Vc!1lillg zijnol' htlt to nmkoJl, UIH 11l.J goed vhIClt, Lloel! kltll ge on ullllor Llnn oon 1ll0dC-PI\ijltgiorill zijuo l)h~lttH stellen of' LluCll'ill doon doolon.
2ü. De zitplMtHon m\!l hot midclngulI\lü wOI'don in clon 1\l\llVl\ll~ ~h\l' reis door den gczngvocl'tlOI' gOl'ogelt.l. Dio !.l\to!' [\l\llkCllllOll IHlt1.1l1l zlelt naar l'Cl'ldezon, doch OCllIJll\l\l pllutts gOllOlllcn ltohbow\ll) iH !lIlt lIÏ1lL gooorlool'd vl\n pltutts to VCrltlH\C1'OU, . , ' 27. Do gOZI\gvool'dcr of hot AgClltHdlllp dot' Ol'lontlü ClIllljHtlly ol
liet pl!\ntsoJijk bestuul' is gOl'ogtigtl 0011011 1'0izi~I\1' pllSHUgO 1;\\ WOigtll'I~II, z01ldo1' dnnl'Vn11 1\1\11 iemand (\0 rotIon op to govon llllll l\tm het p;CJllV\\l'"
nement.
28. VOOl'pnssllgjm's e01'ste kltlHHll iH 11\\ l'UiH Vlll1 Kill~U.JlCll'(1 tot NcdorlllIHI mot Jliot mindel' tlan (lOO() 'Nod. COlU', of Moxie. cllill. I"I!' hoofd te bekostigen. ~ ·:~'I. ~ t :, ; , .. 1-1, I( (, / '
2U. lJotalillg iu ldinkond gold wordt ILllot1ll I\lL1l~l\1l()1lI01l Vltn ~IUIP;
bll1'O I~ngolBeho specio, Spnl\llHelto mutLon ') (lil ])nitHoho kl·OCllWIl.
30. Op elke anJllcgpll\l\ts , uitgcnomon to Ac.ltlll , l)(lHtlllLt l~oloV;lHlllllill hhlJlcll zcol'.kol'toll tÜ(~ do kloot!ill/;H/alkkoll tu llO!.il1 l'OilliW'Il, .> .... , {'·or •• ,I
:11. Oll(l~l' llo unmislml'o geriovtlJl hollOOI'OJI \)\111 !wtOtlll\l!t t!(I!lllH, (lc.m ol'gcvuillo Indische IIlt\t ol' VOI'VOCl'bl\l'O 1lI1.1t1'l\H, oon ltool'llkllHHtlll, IltlH
plll\l' gesloten !JlOtIBfJH of I'oi~kic!(lll, OOIl !iglo zOllJlOhOlll1 1111 ()\nl mantel of OV()l'jI\S, oon lIachtzl\k (I\ltl']lot;hng), oOlligo hIIIlÜI]OU\(CIl l\ll
!tIldol' ldcin linllon.
32. Do geschikatc
tua
VOOI' do l'oialOIJ!lt v t\Il!l 0 III ItlU 111 April tllt:Jllll\i.11
Aan boord wachten den landmail-rüÏ;.:igel' andere vel'- ol'tlellingoll, die meor betrekking hebben tot de hand- lutving del' orde en van een ondergeschikt belang zijn.
Er blijft hem nu niets meer te doen over, dan de stoom- boot af te wachten, en zich voor ieder uur tot vertrekken goreed te houden.
Den 8'tCll April kwam de Braganza, een stoomvaartuig van 300 paardekrachten , uit Hongkong aan, laadde met den meesten spoecl zijnen nieuwen voorraad steenkolen en verliet twoe uren later de reede van Singapore.
Onder do reizigers bevonden zich drie Spanjaarden, een Deon, oen Fransclllnan en verscheidene Engelschen, go%amonlijk ten getale van 24 personen.
Het ging aan boord in de uiterste orde te werk, en behalve over de onreinheid del' slaapplaatsen, waarvan het linnen de duidelijke sporen van «reeds gemaakt gebruik»
droeg, viel el' weinig of niet over de inrigting te klagen.
Tc negen Ul'O in den ochtend werden de gasten van de dinillg-room met klokgelui ter tafel gonoocligcl, en begon hot dejeuner dillatoire, dat uit eijerell, ham, geroosterd brood, gebraden schapenvleesch, kerry e11 rijst oestonc1.
Elk zette zich naast wiell ]lij verkoos. Niemand behoefde om plaats verlegen te zijn, claar de salon voor het klein getal passagiers ruim genoeg was. Men zag den Spm"tiaard naast den Deen, den Deen lUl.ast den Engelschman, dezen naast oon' Fl'al1schl11an zitten, allen druk bezig, de gesprek- kon zoovcel mogelijk algemeen en levendig te houden, wijl bijna ieder hotzij de :Fransche, hetzij de Engelsche taal Hprak of vel'stond. Aan llGt middagmaal vooral heerschto (Jone sprnak%aamhcic1, Gene gezellige vrijheid, welke den Rchijll gavon van langjarige bokellcllwid onder de aall- wozigml.
Na den maaltijd verwijderden zich do dames en bIevon de hoeren nog oenige oogenblikken bij de Sherry en pale ule aan den c1isch, tot c1athet verlangen naar de sigaar ook hen hUllne zitplaatsen deeel verlaten, daar het rooken alleen in de open lucht geoorloofd was.
Des avonds werden reeds vroeg de lampén aangesto- ... ken, en zag men sommigen tot tijdverdrijf on onder het
-:s ,.
'I:;;'~' I.", -;'L' gebruik van Cláret of Bordeauxwijn, «paIe ale and porter», sodawater of andere dranken, brood en s<;:heepsbeschuit, in de c1iIlingroom whist, écarté of oenig ander sl)el spelen, terwijl de overigen zich op het dek mot zang en guital'- ml1zijk onledig hielden,Op Zondag werd na het ontlJijt eOll uur afgezonderd om in de salon de Engelsch-Protestantsche godsdienst- oefening te· vieren, en wel onder de leiding van den scheepsdoctor, die mede gewoon was de gebeden on dank- zeggingen aan den maaltijd overluid in de Engelscho taal op te zeggen,
De geheele óquipage is bij dezeplegtigheid tegenwoor- dig; de vreemdeling die d.aartoe lust gevoelt mag Z(l
bijwonen, eloch is in ieder geval verpJigt, den dag bij uit- sluiting aan de rust te wijdon ; slechts het lozen en se1u'ij.
ven staan hem dan gedurende vier-en-twintig men vrij, I'
Kalm en huiselijk, zonder buitengewone voorvallen, nu eens in de dining-l'oom, (lan weder op het dek, 011
eindelijk in de hut, vloden de negon 5cho0110 dagen en nachten van ons vorblijf op de Bl'aganza voorbij, zonaCl.' dat men billijkerwijs zeggon kon, oone meol' aangena- me reis te verlangen.
In den morgen yan den vierden dag na ons vertrek van Singapore bereikten wij Pocloe Pinang of Pl'ins Wullis eilmHl on gaf Ol1K, do gozngv'Jol'dcr to kClll!llll1, (~I\t wij
!
1
I ! .. / It/Lt""" è, ,( ... ../ !..:..~ l . ' l) il!' (~\"\If,,~,~ .//.t' ... l;\' I~" f· J ';";'1,'.'" . ,
) '. • ) "r ( ~ ~
,.
/I •. ~ldIJJI'
f hij ,1 •. f~"'/ilfi it/(Ifi 1,"//1 1,',.",,/·/,. I
I I
, ,
I ,' {)
hiel' oenige uren zouden ten anker blijven, om versche levensmiddelen aan te koopen en andere beschikkingen te maken, zoodat het den passagiers vrijstond dezen tijd te hesteden, om zich met de van de kust aanroei- jende hooten aan wal te begeven.
Het bekoorlijke gezigt, dat wij van de stoomboot op Poeloe Pinang hadden, waarvan de kleine stad cligt aan de zoe voor 011S lag en welks welige boomgewassen en hooge groone borgen op den achtergrond teekellachtig tegen do he1doro lucht afstaken, wekte algemeen de nei- ging om het eiland te bezoeken.
Do ruime haven en het sterke fort COl'l1wallis, het fraai gelogen konvooi of «Customhouse», de naauwe stra- ten, waarin Muleijers en Chinezen dooreen woelen on handel ul'ijven, Je lage steel1en en in EUl'opeesch-Ooster- schen trant gebouwde huizen, was al wat wij van Poeloe l)immg to zien kregol1, zijnde het trouwens wel waarschijn- lijk, dat de plaats niet veel belangrijks meor oplevert.
l~el'st laat in don avond verlieten wij het eiluncl.
. . / . ( 1;'1 \.,
I. I I" ... 1,.' /dl "fLj/-'rr...-. (, (,-(~·c ... '.1J ') ,"'... L l ' ( r ( •.. ~- t ~ t 1 Ik. tI ') ,"""' .... ~
nl.
'VAN POINT DB GAI,LIC 'rOT ADEN.
(1.7 April - 2\l April.)
Cdlon. - AJwkomst te :f.'oiut do Gallo. - Het Mrs. Bognn.l"s hûtel.- MorkwltlU"!lighe<lon dol' stIlIl. - lIot fort. - Do rekening van de llOHpitlt. - Vertrek V1Ul Point do Ga110. - Do lIinuostall. - Onze levenswijzo nllll boord,
Goclurenuo vijf dagen stoomde do Bl'aganza met eene ufwi~selüllde vaal't van ueht tot tien mijlen in eene wacht
noordwestwaurts op, :t,ol1del' gebruik van zijno :.Iuilml te kunnen maken.
In den vroegen morgen van den IG April, ontdektt\
men aan den noordooster horizont eeno 1re0(10 strook lands, clio ons voor het eiland Coilon word aallgowo:t,ûn.
Langzamerhand vertoollcle hot land zich duitlülijklll' en onderscheidden wij de knsten van Maturoh en DOlaHc1uH in eeno van het oosten naar het woston dool'lool'cwlo bergketen.
Twee kanonschoton van dc Bl'aganza waron hut ~lOill voor don !oocls. Do nadering van zijncn langwel'p.ig gotim- mel'den Kanoe of inlandsche sloep un het aan bt)(J!'cl overstappon van tweo bejaurclo sÏI\jos, clie
ons,
tusHellOlI do velo klippen dool', in do baai vttll l>oillt do Galhl moosten brengen, bewozen gonoeg, dat wij het oimloVilll onzen godeoltelijkell togt nabij WUl'Oll ou hilUlOJl kort weder vasten wal zouden beroiken.
Een uur later wierp cle 13rnganza haal' allkol' in cIc! hrwtlll van Point de Galle.
Grootsch ell vOl'rasRond is het go:dgt, dat mem van do boot op deze stad heeft.
De scherp gokante vooruitspl'ingendo stoom'oÜl, <1io onmiddellijk hoog uit eelle onstuimige zoo oprijst on zidl met de kusten van hot eiland verbindt, draagt do grond"
slagen eener rc.msachtige vesting, die, wij mogon Ol' tl'otsch op zijn, van Ollcl-N ocledand haron oOl'sprong Ol1tloOllt.
Verscheidene afzom10rlUke ldippell en rotsblokken, ton dede boven het water uitstekende, omringen haar in eOllo teokenaehtigo groop en mnken do haven van Point cln Gallo bijna ongenaakbnul'.
Het is mooijelijk doze illdl'ukwokkendo gClwrochtoll van
llatUlU' en hanclena1'lwid af te malon. GllCJlHl pUll hooft llUt
VC.H'lllogOll, zo to boschrijven , goeno taal, do gewaarwordin- gen uit te drukken, die bij dit tafereel dellreiziger boeijen,
MOIl moot Point de Gallo slechts eenmaal gezien heb- bell, om haar niet meol' te vergeten.
Lang stOnclOIl wij opgetogen over dezen aanblik, toon (~llll, tweo, drie ja vier Kunoos, met den, stroom afvurende, zich om het zeerst aan de zijden del' Braganza hechtten en eon auntal ldeudingon ontlaaelden, die ons op het dek met hOtel-kuurtJes te lijf violen: « Sir, Sir, you want lv/hotel on shoro?» - here is a cart, Sir; -..:.. "a fine hotel, Sir; -- a gooel hotel, Sir; - vel'y ehea]?, Sir; - mine is hetter, Sir; -- take my boat, Sir; - na Sir, tako mino, Sir; -- walk in Sir; - walk out, Sir;" - en do ho md weet wat al meor door deze ongel'oepen gasten gezegd werd, om maal' hot oerst hunne logementen aan to bevolen.
Intusschell kondon deze h6tolkaartJes:
lJOlNre
Im
GALLE.Mlt9,
BOGAAR'S I-IOTEL,
],'on
HJolN'l'I"IGMBN AND J!'AMII,ms,
N°, 22 Mic1dlo S(;root,
NB. A pl.'iv!tto IIousowith Rxp.cllont Rooms fol' Familios.
~1']HtMS MODI!lHA'rE.
GAl\l\I'\(ll~S ON ICIm;.
• • _ •..• __ •• __ .• _ .•• _ _ _ _ • _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 1
l(i
tli0ERt llj otd
lIY
SAMUEL BAR'l'ON
A'r
N°, 117 Fll.Ig-staf{-stwel.
Gallc.
ons op een herbergzaam oorc1 voorbereiden on dit hoil'
VHn bedienden gerl1ste1ijk doon volgen.
Te twee uro in clen middag stapten wij aan wal on O'cleic1de mon onze op eone gl'oote schuifkur geludeno
I:> '
baO'acre naar het «customhouse», ten eindo oene verkltt-"b'O rincr te teekenen, clat wiJ' geone aan inkomendo l'egtell b ' onderworpcn goecleren bij ol1shadden. Deze formalitoit ve1'- l'igt zijnde, wandelden wij de hooge voorpoort van Point de Galle binnen eene bl'eede straat op, woUw van af do landil1gplaats tot aan de Midcllestreet steiler wo.dt (JU
van daur aan de andere zijde der stad naUr de citmlol- wallen voert.
Eelle menigte inboorlingen volgde OllR op do hio1~n en hield niet op ondcr hot nanhoudend roepen vnn: «Sir, give me a bakshie{;) ons om eeu aalmoes te vragen, tot wij het Mrs. Bogaar's ht>tel bereikten en mot verliüH VHn eenige shillings uit hunne handen gel'ltaktclll.
De waal'c1in, OVOl' z'oovele gasten regt in haal' schik, beijverde zich iedel' eene lntmel' mm te wijzen.
De mijne, eene achtcrkamer ter l'ogtol'zijdo VUil hoi;
gebouw, scheen, wegens hare grootte, dos J100ds eüllO gansche fami.lio te moeten herborgon, schoon or aan mo1.l- hlement weinig meor dan twco oude goencn([l'ool'de pInton, I , 1 1/(, J . . {":>~"l;,,(,, ~.
,i:."
'j",,,'" 1;"/'(,, /I",,"(~,-r.··.1'u.-l ~o\. ({'-Cl ',·f ,~1'1. ' f .. I Il./ l .. I . /
I t
17
con paur stoeIen, en oen ledikant voorhanden waren: kas- ten, l'llstbunken, toiletspiegel en tafel zag men el' lliet,
De naakte, wit gepleisterde muren, de houten lnikcm zonder glazen ramen, de ollgestuknclool'c1e zolderino'
b '
waa.raan men niet alleen alle balken tellen, maar zelf.s de plaatsing wat al tG duidelijk in clen muur onderschei- den kan, de slecht gemetselde stoel1en vloer, kortonl' het ton halve afgmvorkt goheel van lVI". Bogaur's hotel, komt den al te opletteuclon waarnemer misschien armoe-
dig en ongezellig voor, doch maakt zelden de zorg uit van oonon landmail-l'oizigcl', die hier hoogstens drie dagcil vertoeven zal. H~j is blijde, dat hem oene kamer ten doel valt} en er plaats voorhanden is om zijn goed noder te leggen.
• Met een hotel-bediemle tot onzen gids, trachtten wij in den een' of anderen winkel eenige ons nog voor de reis ontbrekende gerieven aan te schaffen; doch zagen ons hierin teleurgesteld, daar Ol' geen enkele welvoorziene toko, of kooplmiR, te Point de Galle te vinden was. De COl'ste «English shop)}, die wij binnentraden, had zulk een kOlnick voorkomen, dat wij moeite hadden ons vun lagchen te onthouden. In een vrij groot viel'lmnt binnen- huis zat de «Shopkeepel',» tegenover zijnen eenigen klerk, beiden op hooge kantoorstoelen, aan eono even hooge schrijf- tafel, bezig de «sherry battle» drok aan te spreken, zon- der iets te ve1'l'igten, of eon woord met elkander te wisselen.
Beiden schenen geen acht op ons te slaan en lieten 011S
ook ongemoeicl de «shop» opnemon, hotgeen dan ook zoor spoedig afliep, doordion or slechts een twaalftal rijzweep en on ceno monigte bestoven paal'tletuigell te l\:Oop hingen, en wij noch lwt oen noch het ander voor eene overIand- l'eis nooc1ig haclcloll.
J1I andero, door Morcn Oll Mulabarcn go!wuclou' k(Jop- 1l11i:.\oll zag men allcen stolpen, llOrtlen, all(~rlCli fj()(H't vun wijn Oll bier, geëncadrecrde houtHlll'.1'\platt!ll, l'.omllH 1l1llll die in Holland wol in platt(J):Uldlj.kl'(J(!g(lII l'l<!l'gt aan to tl'oH'ün, voorts l~rmmn()n, Hpijkm'H, lilotull, lcegu botor··
vatoll, }w!a'ollcn onz" allol:! !HUIl' illlalltllHlI!o wijH dool' ollmnclol' op dOll gJ.'Ouc111itgeHpl'üÎcl of' MB cluu wand opge- hangell; nOl'gollfl ochter COlt :.\WI,.H.llll Vllll g:tlalltw.'il~-Wlll'(lll.
Chinozen, <1io in ou;r.o l)Otlt-l'lI<lhle1111 1,tJllittillgoll do hflnclobldusflo of don bUl'gOl'Htaml uitmukoll, villdt lllllll hiel' niel;, 011 Bchijnun zieh ook niet tot dmw 1'1autH van hot OOHttlll vel'spl'eW to ho1>1>ol1.
"V~jdc):s ontmoot llllm toPoint do Gallo: Klin{!;H, Bougalozel1, Maloijol'H, clio
wU
in llllllllll nI1,0IH1(~rlijk(~kll1ll poug; nalrij d.o citacld lwl,lJUll opgm;oe.ht, At'lllliul'ml ,
011 00l1ll mUHKtL van Ulil'ig(;(JllMldow.'lillgOU of' U!OötiOZU!l, - -
g'l.!woonlijk fJilljO'fl gOllOomd.
Du stad ?'olvo, dio olllllirldoIl1jk Mil Jo (lif:mlol gl'tltlHf;, of Hllvur mot clmm eUl! gu!woluifanaakl;, iK vool' dun Hol- lalHIur niet ollholungl.'ijk. I'.ij vet'f:ooul: ;r.ielt Hall ,[n zou-
;r.ijtlo aanvanko1ijk uv on OlHlni,lolijk :t1~1 Hillgal'()l'O, bOHlaat hinnen llOll wallliet UWOl' clnllollu' hulv(\ lllijl in dun ()JutL'Clk, iH uun <Ida zijden untU' don lalHllwllt van lwehtohoogo holw(.ll'kcn 011 cliopo ln:ooc'lu gl'IWhtl!ll VOOl'i':jOll, UH (lont, dun NouuduwlO1: boschmtnHl staml OWL' do IU\lI([l!!wi,j"n Vun ,[011 GOllvUl~nollr AngolIJook, clio in h(lj;JlIm~ 17Ur, ;r.ulk (10110 VUil nUo kanton sterk vOJ.'c1(lclil!:c!o 1'Irud;t'lll,()JI(lw' ,.dtlg of' Htoot rum oon paHl' lGllgoliwlw oodogflo1wpon oVtlJ'p;!d; l;Pll govolgo wam'vnn ,!Jij don 'Vl'odo 'VIUI .AlllÏtillH I goJ wol (J()yloll mlll
JCngolantl VOOJ' gOQ<l wtH:d nfguHtmU\.
Do l::\ll(lmuH-l'Cli~jgOl' vimlf: til Poillt cln (luno IlHHIl' hC\7.ÎOlH1Wnal'digR dan tti Hingllp())'O, (!Jl lWlI Ol' ;r.ip.IJ (iOIl
F
j
/, I
I
'I
r
I\
" .. ~I';~
1
1:1':;;,11','1 1.1,\ 111-: I'I'I',\IIII':I,\I'II,U:.'\ LIS 1'(11:-:'1'-111':-1;,11,1.1':, i' /, j" /,
I'
Y.)t
"
.1
1'1 it.a I :~
r
dOllkbeèld van ouden IIolInndschell bonwtrunt makon, als hij (Ie dool' IDuropeallen bewoonde hui:wn heschouwt,' waarvan vele van twee eeuwen vroeger dagteokenell.
Een bezoek van de eitndol is hem bijzon del' aan to hevelen. Zij is het mausoleum van Nederlands vroegol'o grootheid, en draagt nog do dUUl'ZUlllC ulijken vun hot uitstekend verllufl; onzor VOOl'zaten.
Indrukwekkond iA het lHmoramn, dat mon van lmt'o wallen in don omtrek ziet.
Do schuimcnde zee, die, zoo vel' 110t oog aan den linker gClligteimlel' reikt, in COllO schittercndo spiegelvlnktc zich uitstl'okt, stort :dclt hier, met eon lJl'uiHo!1(! goweld, onop- houdelijk tegon hot rotsachtigc strand, 1:cl'wijll'cgts in eelle blooijondo lan(lsl;rcuk OUJH.l VOl'J.'UASOIlClc groep vil:lschel'A- hutten tUHHcl!e!1 do rnolligto vall kokoRlloten 011 pisang- hoornoll, wollee ovoJ.'al !loot' het wocldel'igo hout uitsteken, hot oog niot ouhevallig tl'uft" Hoogol' op, wanr de gl'oo1:o rijweg :delt VÜJ.'liuHt;, out<!okt mon 1lij mmo ho1<101'(1 ln(~ht do dorpen lCoi'\(loewa, Bakwolllh on Dodmlek~
Hot gojwel geuft aUIl Ceylon cen HehildCll.'achtig nrtnûon on ocn' Oostol'l:lclwn tl'ant van sehoonlwicl, lIooa18 mem op :twlm.'o plaatson van don ovm:lundwog weinig aantrePt, IJallgfl do MalolscllO kampolIg voortwandolendo , heruikt mon Jo uJlclw,'e lIijdo dol' V(lflting, van waal' oen lliot mindol' tL'oll'olllL uit;t,igl; is op <In haven.
OVel'igmlfl heol't Point do Gallo woinig bolangrijks.
Hoeufl vroop; ln don morgon van don 18<\0\\ April Ollt"
villgon wij de tij<lillg, dut do IIilldostull l'eÎsvt\l\l'tlig lag, Illl men IlÎch mot don moeston HJlOO<l naar hoord moosl;
hOgoVtlll.
lloo HühiolUk wij ons hierton ook goruod manktoll, ;t,O() vorgnt tlu Wl\lu'(lill !lint, !wl!oorl\jk inclol'Oll gast l!nrü r(lk<o~
. 'lal) t'" bieden on oelle klinkendo voldoening !lezel'
nmg <, '-' ,
stille vordering te verzoeken.
Ik heb geen tijd gehad om afschrift to 110111011 van do prijskaart der dranken en gcrogton
"[\:1
haal' htltel, (~()eh laat hier, in stede van dien, mijne kwitantlO volgen, ten UlIle lu men ten naastebij kan nagaan do lloodwmltlige vOl"tol'in- gen, welke eenlunchnail-rcizigol' gedmelltle Y,ijll kort vlll'lJlijf o Point de Galle maken moot, on aio, tlven als nnuol'o t!gaven aan den vaston wal, afzol1(lerlijk en buiten <1(\passage-gelden betaald worden.
1846
April 16. llltth • • . . . • • . • Tiffen alltl Dinncl' COl' 1 1\11(1 HIll'VlIlit
. f .,
2 uottles SOUI\WI\tOl' . • • • . " "
1 dito cln.l'ct./~lt'·v·~'4.I~jj"r,~I../" ~'t "
I I ,
, / _ Room. . . ( . . . . " "
I"l <-' {t -
"" 17. BI'Ol\kfl\st, Timm, Di lil I Ol' i'ClI' 1 (\1111 1I(11'\'1\lIt. " II
1 Bottlo SOllnwl\Llll' " "
1 dito cl!\l'ct. . .
Room . • . . . \l II
!>"',l.
l' (j •
7 11.
~ 11.
ti 11./1.
f, U',. 11 lil Il,'
1 11, f. 11.
r, u.
" 18. lll'ClLkfast COl' I mlll /HiI'\'I\lIt , .
1.2~·
/1" " '''",", .. a ,IJ.;C ~ ,~ .. ~ ::.~~,
HOtel / Hll!~c:i\'(\,l.
Chtlle 18 ,\Jll'il 1841i. g, 'g,
0, 1I11J.(1I/\I'H.
Alzoo 44 shillings of /27,50
HoU,
eOlll'mü voor tW()(Jdagen herbcrging on vooding, Hoe groot lnootOll do kOKtou van onderhoud wordon voor dOll vrootl1<lo!illg, <tio d()01~
onCTesteldheicl of eenig antI()): aecidont vOl'himlOl.'cl Y,ijllO
b 1 . l'
reis voort te zetten, vel'py,gt is ffimmüoll ue ltOl'Otlll lil < It logement te vertooven. (:ft.,.,! .. "/; .f--tr' ... :
~~~"~/,,
\,,'~, ,II'I,~"
Het wor(lt ook 11iol' alwodel: bewam.'lwi,<l, IHltgot:ll wOllig reiziger bij ondervinding weot, namolijk: dut mun mot
/!
geen bekromyen beurs in BritAch Indi1\ l.'üÎl,OJl, Pil VOOl:I~1/z,c/' /.. .C/I,: /' (..t/hl>!2l<
0.,·/h.,,' :;)" ,',
t ('~," /J
11.\11 I I /. ;1. ~! /, ,/" ';
, ;1 /.!.!/
i j l /(./,
"I.' t, . ..,. (! , • ,,-of'. ," l( , • I ,1.".)' ,' .. , t )-~'5il, ,I' t:<. J' ,< ~7 (' / ' t1 I . ' . ,.;'J I ; : " ". ft .. 1,., J
ij /'/1, AA.,,, 1"l~V~ GJ::.. .. ",' :;". ' i ,'I \9, / Ir d ~."" t ( ' " /)0"',11
1
1' J/ / / I 1;' .
'I
I ' '• I . / _1./ j~ / " / J j , , ' .I
21
goene aanmerkingen op rekeningen beneden do $ 50 maken moot.
De El1gelschen noemen dit «llot gentlemanlike.»
Gelukkig clus de zuinige landmail~reizigel', die slechts twee dagen te Point de Galle in het Mr. Bogam's hetel zich behoeft op to houden, en althans voor dezen korten tijd gentleman blijven kan.
Na hot breakfast verlieten wij het logement, keerden, even uls wij gekomen waren, naar de haven terug, en bevonden ons weldra aan boord van de IIindostan. Deze boot is oon dol' mel'kwaartligste stoomschepen, welke in de Indische zoeën varen.
Met eone kracht golijkstaande aan dio van 220 paal'clrl1 was zij deH vOl'igel1 dag door 111eor dan 100 passagiers bezet, van Oalcutta to l>oint de Galle aangokomen, alwaar, van de vestillgwallcm gezien, dit vaartuig eon inderdaad t1'ot8c11 on indrukwekkond schouwspel opleverde, zoo dool' zijn ontzaggolijke grootto, als dool' zijn oigellaUl'<ligon bouw. Te midden del' talrijke schepen, welko rondom doze stoomboot ten anker lagon, was zij als het ware eene moedor tusschon harD kindoren : zoozoer stak haar want hoven dat der anc1eron uit.
Onze vcrwachting omtrent haren inwendigel1 staat werd niet woinig overtroffen, toel1 wij hot eerst de ootzaal , of tliningl'ooll1, binnentraden.
In ümwll 1101rl0ro11, ruimen snlon staan viol' langwerpige tafels, aan iodor Vlln welko ruim 30 porsonon kunnen tumzittllll.
Ji'raaUo, iu ldelll'i:m gcdrukto taforeolon vorsieren ()voral
<lou gltul gopolijfltcm wand, clio ann drio zijdoll vau ldoilltl
vewitUl'l:J, ü!l in hot middon Viln het plufond van 0011
gl'()oj; glazon l'mllll VOO!'ÛWI iH, wa:u'( 1001' hot daglicht iJl
