Bijlage-Gemeenterekening-2017-6.pdf PDF, 7.13 mb

(1)

Jaarrekening 2017

(2)

2

Inhoudsopgave

Inleiding ... 4

Kerngegevens ... 5

Programma's ... 7

Programma 1: Werk en inkomen ... 8

Programma 2: Economie en werkgelegenheid ...32

Programma 3: Onderwijs ...63

Programma 4: Welzijn, gezondheid en zorg ...78

Programma 5: Sport en bewegen ... 113

Programma 6: Cultuur ... 126

Programma 7: Verkeer ... 142

Programma 8: Wonen ... 170

Programma 9: Onderhoud & beheer openbare ruimte ... 199

Programma 10: Veiligheid ... 212

Programma 11: Stadhuis en Stadjer ... 232

Programma 12: College, raad en gebiedsgericht Werken ... 242

Programma 13: Algemene inkomsten en post onvoorzien ... 251

Programma 14: Overhead en ondersteuning organisatie ... 259

Paragrafen... 265

Paragraaf 1: Integraal gebiedsgericht werken ... 266

Paragraaf 2: Duurzaamheid ... 286

Paragraaf 3: Weerstandsvermogen en risicobeheersing ... 300

Paragraaf 4: Onderhoud kapitaalgoederen ... 331

Paragraaf 5: Financiering ... 335

Paragraaf 6: Verbonden partijen ... 341

Paragraaf 7: Grondbeleid ... 361

Paragraaf 8: Lokale heffingen ... 373

Paragraaf 9: Bedrijfsvoering ... 385

Paragraaf 10: Interbestuurlijk toezicht ... 403

Jaarrekening 2017 ... 409

Hoofdstuk 1. Financieel beeld ... 410

Hoofdstuk 2. Financiële knelpunten ... 427

Hoofdstuk 3. Bezuinigingen ... 429

Hoofdstuk 4. Investerings- en financieringsstaat ... 433

Hoofdstuk 5. Reserves ... 438

Hoofdstuk 6. Voorzieningen ... 451

Hoofdstuk 7. Baten en lasten in de jaarrekening ... 457

Hoofdstuk 8. Balans ... 464

Hoofdstuk 9. Overige gegevens ... 489

(3)

3

Overzichten ... 491

1. Jaarrekening op taakveld ... 491

2. Subsidies en inkomensoverdrachten ... 495

3. Begrotingsoverschrijdingen ... 496

4. Investeringen ... 499

5. Staat P ... 505

6. Totaal overzicht Extra beleid (peildatum 30 juni 2017) ... 507

7. Programma G-kwadraat 2017 ... 509

8. Samenwerkingsverbanden ... 512

9. Incidentele middelen gemeentefonds ... 513

10. Overzicht meerjarige exploitatieprojecten ... 514

11. SIF middelen ... 517

12. Kapitaallasten ... 516

13. Sisabijlage ... 515

14. Vennootschapsbelasting (VPB) ... 527

Bestuur... 529

(4)

4

Inleiding

Voor u ligt de Gemeenterekening 2017. Hiermee verantwoorden wij ons gevoerde beleid en de financiële resultaten over 2017. De Gemeentebegroting 2017 vormde de basis voor ons beleid. Aangezien dit de laatste Gemeenterekening van deze collegeperiode is, blikken we niet alleen terug op 2017, maar op de gehele collegeperiode.

Het laatste jaar is de werkgelegenheid toegenomen met 4000 arbeidsplaatsen. Alleen al in 2017 hebben zich 800 nieuwe bedrijven gevestigd. Met de ontwikkeling aan de oostwand van de Grote Markt, de komst van het Groninger Forum en de herinrichting van de openbare ruimte, ten gunste van de voetganger, nemen de kwaliteit en de aantrekkingskracht van onze binnenstad toe.

We bieden mensen die het niet op eigen kracht redden inkomensondersteuning en begeleiding, vanuit de overtuiging dat iedereen die dat kan, uiteindelijk actief kan worden. Ons streven naar een inclusieve stad, een stad waar iedereen meedoet, hebben we de afgelopen jaren vertaald naar een specifiek Groningse aanpak.

We trekken samen met bewoners op; zij weten zelf het beste wat zij nodig hebben. Mét de wijk werken we aan de verschillende wijkopgaven. We werken gebiedsgericht en zoeken naar nieuwe manieren van

betrokkenheid en zeggenschap om met de wijk de wijkopgaven te bespreken en aan te pakken. Ten aanzien van veilige wijken hebben we de driehoek in de wijk geïntroduceerd. Daarnaast hebben we goede resultaten behaald met onze hotspotgerichte aanpak woninginbraken.

De dynamiek op de woningmarkt is de laatste jaren toegenomen. De woningbouw trekt aan en de vraag naar woningen neemt toe. Om ook aan de toekomstige vraag te voldoen versnellen we lopende projecten, zoeken we naar nieuwe locaties en naar eigentijdse woonvormen. We steken veel energie in het bereikbaar houden van de stad voorafgaand aan en tijdens het uitvoeren van de grote projecten Aanpak Ring Zuid en Groningen Spoorzone, waaronder de reconstructie van het Stationsgebied. We maakten verschillende initiatieven van sportclubs mogelijk met het (co)investeringsfonds. Naast sport beleven Stadjers plezier aan kunst en cultuur, waarbij de stad als podium fungeert voor verschillende uitingen.

We hebben de stichting WIJ opgericht; er zijn 11 WIJ teams actief in de stad. Binnen de activiteiten van de WIJ teams en onze inzet zijn preventie, eigen regie en samenredzaamheid leidend. Binnen de WMO is het Gebiedsondersteuningsnetwerk in oprichting. In dit GON worden – waar dat kan - maatwerkvoorzieningen omgezet in algemene voorzieningen. We werken aan doorontwikkeling van de Vensterschool en hebben geïnvesteerd in vroeg- en voorschoolse educatie. Ook binnen het programma Vluchtelingen, asielzoekers en statushouders (VAS) werken we met het onderwijsveld. Samen met vele vrijwilligers hebben we nieuwkomers praktische hulp en begeleiding geboden ten gunste van een actieve deelname aan de Groningse samenleving.

De gaswinning en de aardbevingsproblematiek hebben een behoorlijke invloed op ons beleid gehad en zullen de komende jaren invloed blijven hebben, zeker op duurzaamheidsvlak. Onze ambities waren al hoog:

energieneutraal in 2035. We hebben de afgelopen jaren ingezet op duurzame energievoorziening. Zo hebben we geïnvesteerd in verschillende projecten rondom waterstof, zonne-energie en warmte.

Tot slot zien we dat de digitalisering van de samenleving een grote impact heeft op de gemeentelijke organisatie, in het bijzonder op de wijze van dienstverlening. ICT is niet meer weg te denken uit ons primaire proces en heeft zich ontwikkeld van ondersteunende dienst tot een voorwaardenscheppend middel om onze samenwerking en dienstverlening met onze inwoners vorm te kunnen geven.

Met vriendelijke groet,

Burgemeester en wethouders van de gemeente Groningen,

De burgemeester, De secretaris,

Peter den Oudsten Peter Teesink

(5)

5

Kerngegevens

De peildatum van alle kerngegevens is 31 december van het betreffende jaar. Een streepje betekent dat het betreffende cijfer nog niet bekend is.

Inwoners Rekening

2015

Rekening 2016

Begroting 2017

Rekening 2017 Sociaal

Aantal inwoners 201.270 202.632 203.717 202.687

Jongeren (0 t/m 19 jaar) 18,8% 18,6% 18,6% 18,7%

Middengroep (20 t/m 64 jaar) 67,2% 67,9% 68,5% 69,0%

Ouderen (65 jaar en ouder) 12,1% 12,5% 12,7% 12,3%

Bevolkingsprognose 2020 2025 2030 2035

Sociaal

Aantal inwoners 209.914 217.884 222.869 225.960

Jongeren (0 t/m 19 jaar) 19,3% 19,3% 18,9% 18,7%

Middengroep (20 t/m 64 jaar) 68,2% 67,8% 67,2% 66,7%

Ouderen (65 jaar en ouder) 12,5% 12,9% 13,9% 14,6%

Sociaaleconomische gegevens Rekening

2015

Rekening 2016

Rekening 2017 Banen (aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd

van 15-64 jaar)

870,4 869,4 878,6 909,4

Beroepsbevolking (15 - 64 jaar 151.891 152.389 152.573 152.909

% arbeidsongeschiktheid 5,9% 5,9% - -

% werkloosheid 10,5% 9,1% 7,6% -

% WW-uitkeringen 3,2% - - -

% huishoudens met een bijstandsuitkering 8,5% 8,7% 8,6% 8,7%

Ruimtelijke kerngegevens Rekening

2015

Rekening 2016

Rekening 2017

Oppervlakte gemeente (in ha) 8.375 8.375 10.146 10.146

% binnenwater 5,5% 5,5% 7,3% 7,3%

% Functiemenging* 57,4% 57,7% - 57,9

Lengte van de wegen (km) 716 717 717 749

Woningvoorraad 2014 2015 2016 2017

Aantal woningen 97.905 99.250 101.278 101.643

% Huurwoningen 61.2% 61.2% 62% 64%

% koopwoningen 38,4% 38.2% 38% 36%

Gemiddelde WOZ-waarde (euro's) 157.000 152.000 154.000 157.000

Financieel in euro's Rekening

2015

Rekening 2016

Rekening 2017

Totaal lasten 1.112.819.000 1.017.375.095 991.112.000 1.014.248.000

Rekeningresultaat 36.049.000 53.555.000 - 12.865.000

(6)

6

Omvang algemene egalisatiereserve (AER) 34.307.000 38.720.000 33.092.000 44.598.000

Ratio weerstandsvermogen 1 1 1 1

Inkomsten gemeentefonds 439.296.000 453.884.000 439.362.000 454.166.000

Opbrengst belastingen (totaal) 70.967.000 73.430.000 75.333.000 77.078.000

Opbrengst onroerendezaakbelasting (OZB) 60.087.000 61.837.000 62.672.000 64.061.000

Opbrengst roerende zaakbelasting (RZB) 96.000 94.000 73.000 101.000

Opbrengst hondenbelasting 853.000 854.000 868.000 954.000

Opbrengst logiesbelasting 1.153.000 1.310.000 1.167.000 1.625.000

Opbrengst precariobelasting 580.000 758.000 668.000 825.000

Opbrengst parkeerbelasting 8.198.000 8.577.000 9.267.000 9.512.000

(7)

7

Programma's

1. Werk en inkomen

2. Economie en werkgelegenheid 3. Onderwijs

4. Welzijn gezondheid en zorg 5. Sport en bewegen

6. Cultuur 7. Verkeer 8. Wonen

9. Onderhoud en beheer openbare ruimte 10. Veiligheid

11. Stadhuis en Stadjer

12. College, Raad en gebiedsgericht werken

13. Algemene inkomsten en post onvoorzien

14. Overhead en ondersteuning organisatie

(8)

8

Programma 1: Werk en inkomen

In het programma Werk en inkomen richten we ons vooral op mensen in de beroepsbevolking en hun gezinnen. En op jongeren die binnenkort op de arbeidsmarkt komen. Wij vinden dat iedereen die dat kan, ook zou moeten werken. Bij voorkeur in een betaalde baan of anders als vrijwilliger, in een participatiebaan of activeringstraject. Aan Stadjers die er niet in slagen op eigen kracht een minimuminkomen te verwerven bieden we inkomensondersteuning.

De doelstelling(en) en relevante beleidsnota's van het programma staan hieronder. Via het menu hiernaast kom je bij de relevante ontwikkelingen, de bijdrage van verbonden partijen, de deelprogramma’s met bijhorende beleidsvelden, de financiën en de financiële risico’s.

Doelstellingen en relevante beleidsnota's

We willen dat Groningen een stad is:

• Waar iedereen actief aan de samenleving kan deelnemen;

• Waar niemand onder het bestaansminimum hoeft te komen.

Het programma is uitgewerkt in de volgende beleidsnota’s:

• Nieuwe aanpak arbeidsmarktbeleid (2017)

• Meedoen (2017)

• Een vertrouwd gezicht (2016)

• Plan Schuldhulpverlening 2016-2020 (2016)

• Mee(r)doen in Stad (2015)

• Invoering Participatiewet in de gemeente Groningen (2014)

• Nota Maatschappelijke Participatie 'Meedoen maakt het verschil' (2013)

• Beleidsplan vernieuwing sociaal domein (2014)

• Met elkaar, voor elkaar (2014)

• Dienstverlening Werk & Participatie (2013

• (Re)-visie zicht op werk & participatie in Stad (2012)

• Perspectief, actieplan tegen de armoede (2014)

• Handhavingsbeleidsplan sociale zekerheid 2014 (2014)

Relevante ontwikkelingen

In 2017 is ons bijstandsvolume voor het eerst sinds jaren weer gedaald. Op 1 januari 2017 bedroeg het aantal bijstandsdossiers 10.338. Op 1 januari 2018 was dat 10.178.

Mensen vinden op dit moment meer op eigen kracht werk en hoeven dan geen beroep te doen op de bijstand. De groep mensen in de bijstand die goed te bemiddelen is richting werk, is uitgestroomd.

Tegelijkertijd zien wij dat de huidige populatie bijstandsgerechtigden een grotere afstand tot de arbeidsmarkt heeft en zoeken wij naar nieuwe samenwerkingsverbanden met opleiders en werkgevers in kansrijke

sectoren om hen naar werk te begeleiden.

Het regionale project Aanpak Jeugdwerkloosheid heeft geleid tot een sterk verbeterde samenwerking in de driehoek Werk-Onderwijs-Zorg. De aanpak Jeugdwerkloosheid heeft vervolg gekregen in de vorm van het project 'Sluitende aanpak werkzoekende jongeren' dat binnen de arbeidsmarktregio uitgevoerd gaat worden.

Als arbeidsmarktregio hebben we daarnaast goede resultaten geboekt op het gebied van de afspraakbanen.

Tot en met het derde kwartaal van 2017 hebben we al meer dan 3.000 banen gerealiseerd, terwijl onze taakstelling vanuit het Rijk 1.740 bedroeg. Ook de instroom van Nieuw Beschut is goed op gang gekomen.

(9)

9

Het aantal mensen op een Participatiebaan is dankzij een aantal gerichte inspanningen gestegen tot ruim boven de 500. Op 31 december waren dit er 559.

Onze inspanningen op het gebied van Bijstand op Maat hebben hun vruchten afgeworpen. Na een intensieve lobby van anderhalf jaar hebben we in juni 2017 toestemming gekregen voor het experiment Bijstand op maat. Daarin kijken we wat het effect op bijstandsgerechtigden is van meer vertrouwen, keuzevrijheid en eigen regie op werk, meedoen en welzijn. Vanaf 1 november 2017 doen ongeveer 900 mensen mee voor de duur van circa twee jaar.

Door alle activiteiten is het bereik onder minima flink vergroot. Mede door de Klijnsma middelen voor kinderen in armoede kon deze toename goed worden opgevangen. Het aantal aanmeldingen voor

schuldhulpverlening is in 2017 wat toegenomen ten opzichte van 2016. De druk op de schuldhulpverlening blijft groot door de toegenomen complexiteit van dossiers.

Deelprogramma 1.1: Werk en activering

Bestaanszekerheid en maatschappelijke participatie bereiken we via (betaald) werk. (Betaald) werk draagt in belangrijke mate bij aan persoonlijk geluk. Als gemeente hebben we beperkt invloed op het aanbod van geschikte banen en de werking van de arbeidsmarkt. In programma 2: Economie en Werkgelegenheid stimuleren we ondernemers en werkgevers om zich te ontwikkelen en te groeien. Op deze wijze stimuleren we de werkgelegenheid. We willen dat iedere Stadjer actief is. In loondienst, als (parttime) ondernemer, als vrijwilliger of op een andere manier.

In dit deelprogramma Werk en activering richten we ons op mensen die er niet in slagen op eigen kracht een plek op de arbeidsmarkt te vinden. Dat kan komen door het functioneren van de arbeidsmarkt zelf

(beleidsveld Arbeidsmarktbeleid), maar er kunnen ook persoonlijke oorzaken zijn (beleidsvelden Werk en activering, Maatschappelijke participatie).

Beleidsvelden

• Regionaal arbeidsmarktbeleid

• Werk

• Maatschappelijke participatie

Met de volgende indicatoren wordt de werking van ons beleid in dit deelprogramma gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

Indicator(en) Behaald

2016

Behaald 2017

Aantal bijstandsuitkeringen 10.338 10.200 10.178

Daarnaast verantwoorden we onder dit deelprogramma voor zover bekend de volgende wettelijke

indicatoren. De gegevens halen wij conform wet en regelgeving van de website "Waar staat je gemeente". Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

Wettelijke indicator(en) 2013 2014 2015 2016 2017

Netto participatiegraad (% werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking)

50,7 61,1 61,6 62,5 -

Werkloze jongeren (% 16 t/m 22-jarigen) - - 1,86% - -

Lopende re-Integratievoorzieningen (aantal per 10.000 inwoners van 16-64jaar)

- - 140 - 229*

Kinderen in uitkeringsgezinnen (%) - - 13,43% - -

* Eerste halfjaar 2017

(10)

10

1.1.1 Regionaal arbeidsmarktbeleid

Op een goed werkende arbeidsmarkt zijn vraag en aanbod in balans; nu en in de toekomst. De

verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij werkgevers, werknemersorganisaties en onderwijsinstellingen. Als gemeente hebben wij de rol van actieve initiatiefnemer en ondersteuner van de samenwerking tussen deze (sociale) partners. Wij richten ons arbeidsmarktbeleid zowel op de stad als op de regio.

Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld in 2017 gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

Prestatie indicator(en) Realisatie

2016

Realisatie 2017

Aantal plaatsingen door brancheteam 815 700 652

Aantal plaatsingen of plekken gerealiseerd door SROI in de arbeidsmarktregio

622 1.000 867

Aantal gerealiseerde afspraakbanen in de arbeidsmarktregio

1.740 1.000 3.044 (t/m

derde kwartaal 2017)

Wat wilden we bereiken in 2017?

Wij streefden naar een goed functionerende regionale arbeidsmarkt: meer werkgelegenheid, meer mensen die vanuit een uitkeringssituatie aan de slag zouden gaan en meer jongeren die beter opgeleid zouden worden voor de arbeidsmarkt. We gaven aan het als onze rol te zien om een zo goed mogelijke dienstverlening te organiseren voor werkgevers, uitkeringsgerechtigden en onderwijspartners. Dat wilden we doen door onze ondersteuning af te stemmen op de behoeften van deze partijen. Goed luisteren, beter samenwerken, de ondersteuningsvraag centraal stellen en vanuit die vraag meewerken aan concrete oplossingen. Daarbij wilden wij ons in het bijzonder inzetten voor verbetering van de kansen van mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt en voor jongeren. Vereenvoudiging van de regelgeving rond de afspraakbanen moest ertoe leiden dat jongeren met een arbeidsbeperking eenvoudiger in aanmerking zouden komen voor een

afspraakbaan. Interne jobcoaching zou het voor werkgevers mogelijk moeten maken om mensen met een arbeidsbeperking op de werkvloer te begeleiden. Het afgelopen jaar wilden we meer nadruk leggen op het plaatsen van de gemeentelijke doelgroep op afspraakbanen. Op het gebied van SROI was het doel om in toenemende mate zaken regionaal op te pakken, bijvoorbeeld in relatie tot aardbevingsbestendig bouwen.

Wat Hebben we hiervoor gedaan in 2017?

• We realiseerden SROI bij 49 aanbestedingen van de gemeente Groningen en 14 van de Provincie Groningen; dit heeft geresulteerd in 867 plaatsingen;

• We boden begeleiding bij plaatsing op een afspraakbaan; werkgevers werden gefaciliteerd en daarmee ontzorgd. Onze jobcoaches zijn hierbij ingezet, waardoor de toeleiding naar en de begeleiding op het werk plaatsvond;

• We organiseerden Afspraakbanenlunches waarbij kandidaten met loonkostensubsidie en werkgevers samengebracht werden;

• Vanuit de arbeidsmarktregio Werk in Zicht is de campagne Kansrijkberoep.nl opgezet; deze campagne brengt alle kansrijke beroepen onder de aandacht van werkzoekenden;

• De voucherregeling jongeren en andere groepen werd opgezet. Hiermee beschikken werkgevers over vouchers waarmee zij een werk(leer)plek aan kunnen bieden aan jongeren, statushouders en vijftig plussers;

• We voerden het project Aanpak Jeugdwerkloosheid 'Samen naar een werkende toekomst' uit in samenwerking met alle gemeenten in de arbeidsmarktregio; dit heeft geleid tot matching op werk voor jongeren, het in beeld brengen van 'jongeren buiten beeld' en een intensieve samenwerking tussen de driehoek Werk-Onderwijs-Zorg. De aanpak Jeugdwerkloosheid heeft vervolg gekregen in de

(11)

11

vorm van het project 'Sluitende aanpak werkzoekende jongeren' dat binnen de arbeidsmarktregio uitgevoerd gaat worden;

• Mede dankzij een goede samenwerking met het UWV is de instroom in de bijstand dit jaar gedaald.

• We zijn van start gegaan met het verkennen van de mogelijkheden van de basisbaan.

• In samenwerking met Prima uitzendorganisatie en met behulp van ouderenambassadeur John de Wolf, is er 17 januari 2018 een grote banenbeurs, genaamd “Old Skool” voor technische en groene beroepen gehouden voor 50-plussers. Gemeente Groningen, UWV, Werk in Zicht en Prima hebben hiervoor allen werkzoekenden benaderd. Dit heeft al tot plaatsingen geleid.

Conclusie

Uit het bovenstaande blijkt dat wij als stad en regio zeer succesvol zijn het realiseren van de Afspraakbanen.

Met de realisatie van meer dan 3000 banen voor mensen met arbeidsbeperking over het afgelopen jaar (t/m kwartaal drie) kunnen wij concluderen dat de samenwerking met en de ondersteuning van werkgevers op dit gebied zeer goed verloopt. Het feit dat wij diverse afspraakbanenlunches organiseerden, heeft tevens bijgedragen aan dit succes.

Het aantal plaatsingen door de brancheteams is met 48 achtergebleven op het beoogde aantal van 700.

Mensen vinden op dit moment meer op eigen kracht werk en hoeven dan geen beroep te doen op de bijstand. De groep mensen in de bijstand die goed te bemiddelen is naar werk, is uitgestroomd. Tegelijkertijd zien wij dat de huidige populatie bijstandsgerechtigden een grotere afstand tot de arbeidsmarkt heeft en zoeken wij naar nieuwe samenwerkingsverbanden met opleiders en werkgevers in kansrijke sectoren om hen naar werk te begeleiden.

In 2017 realiseerden we 867 plaatsingen door middel van Social Return on Investment. Minder dan het beoogde aantal van 1000, maar nog altijd 245 meer dan in 2016. Ondanks dat we het resultaat van 1000 niet behaald hebben, kijken we toch positief terug op het afgelopen jaar. Op het moment dat we het getal 1000 in de begroting opschreven, hadden we nog niet het exacte beeld van het aantal aanbestedingen waarop SROI gerealiseerd zou kunnen worden.

Het project Aanpak Jeugdwerkloosheid, dat regionaal is uitgevoerd en inmiddels is afgerond, heeft geleid tot een sterk verbeterde samenwerking in de driehoek Werk-Onderwijs-Zorg; een belangrijke voorwaarde in de begeleiding naar school en werk van kwetsbare jongeren zonder startkwalificatie en/of zorgproblematiek.

Dankzij deze samenwerking wisten wij 1726 jongeren te matchen op werk binnen dit project. Daarnaast werden jongeren ook naar werk begeleid vanuit onze reguliere dienstverlening: e-coaching, centrum naar werk, jongerenteam.

1.1.2 Werk

Wij willen iedere werkzoekende actief passende ondersteuning bieden op weg naar (betaald) werk. Mensen die niet op eigen kracht betaald werk vinden, ondersteunen we met de mogelijkheden die de Participatie-wet en de Wet sociale werkvoorziening ons bieden. We onderscheiden de volgende groepen:

• Mensen waarvan we verwachten dat ze relatief gemakkelijk aan het werk komen. Die ondersteunen we op hoofdzakelijk collectief en op afstand (digitaal);

• Mensen die niet op eigen kracht een reguliere baan kunnen vinden of uitoefenen, bieden we individuele begeleiding en helpen we aan (aangepast of begeleid) werk;

• Mensen die niet in een normaal arbeidsritme kunnen functioneren, begeleiden we naar maatschappelijke deelname of beschut werk;

• Jongeren zonder startkwalificatie leiden we zo veel mogelijk terug naar school (zie ook ‘programma 3:

Voorkomen schooluitval').

(12)

12

2016

Realisatie 2017 Aantal personen dat uitstroomt naar regulier

werk.

1.072 1.100 1.054

Aantal personen met een uitkering dat parttime inkomsten uit arbeid heeft.

2.800 Stijging 2.700

Aantal personen dat gedetacheerd is (intern, extern en ondersteunend werkzaam).

782 730 742

Aantal personen dat werkzaam is op een begeleid werken plek.

139 140 116

In 2017 wilden we minimaal 1.100 bijstandsgerechtigden uit laten stromen naar regulier werk. We streefden in 2017 naar een stijging van het aantal plaatsingen door de brancheteams (zie beleidsveld

arbeidsmarktbeleid). Ook dachten we dat door de aantrekkende economie meer mensen zelf een baan zouden kunnen vinden. Naast uitstroom naar werk vinden we het ook belangrijk dat mensen parttime inkomsten uit arbeid (loondienst of ondernemerschap) verwerven. Het kan een eerste stap zijn richting volledige uitstroom. Maar ook als dit niet tot uitstroom leidt, vinden we het belangrijk dat mensen werken als dat kan. Bovendien leidt dit tot een besparing op de uitkeringslasten.

Daarnaast verwachtten we dat het aantal medewerkers in de sociale werkvoorziening (SW), dat

gedetacheerd is of ondersteunend werkt, daalde naar ongeveer 730 eind 2017. We verwachtten dat het aantal SW-medewerkers dat eind 2017 op een begeleid werken plek zit daalde naar 140. Deze daling komt door de invoering van de Participatiewet. Hierdoor stromen sinds 2015 geen nieuwe mensen meer in de SW.

• We zetten in op de opleiding en toeleiding naar werk in kansrijke sectoren als ICT, Zorg, Bouw &

Techniek en Klant Contact Centre (KCC) werk. Dit doen we individueel, maar ook groepsgericht. Hierbij gaat het vaak om partnerschappen met werkgevers en nemen we een faciliterende rol in. Code Gorilla en Kans!Opleidingen zijn hier mooie voorbeelden van. Ook met zorgaanbieders werken we samen en realiseren we SROI;

• We organiseerden een voorschakeltraject Bouw; een oriëntatietraject voor kandidaten die interesse hebben in de bouw, met als onderdeel speeddate met werkgevers;

• We organiseerden de Keuzecarrousel en Metaalcarrousel waarbij is ingezet op werk in kansrijke sectoren; hierdoor maakten jongeren, maar ook oudere werkzoekenden, kennis met werk in kans- beroepen;

• We organiseerden de inspiratieshows: 8-weekstraject waarbij kandidaten van alle categorieën workshops volgen ter activering en toenadering tot de arbeidsmarkt;

• We hebben de werkwijze rond parttime ondernemen verstevigd met een zesweeks programma gericht op ondernemersvaardigheden, afgesloten met een pitch, voor zowel parttime ondernemers als mensen met ambities richting het Bbz;

• SW-medewerkers zijn gedetacheerd bij reguliere bedrijven (via iederz);

• Medewerkers zijn begeleid op een 'begeleid werken plek' bij reguliere werkgevers;

• Met Bijstand op maat onderzoeken we of het geven van meer vertrouwen en regie leidt tot meer arbeidsinschakeling en meedoen.

Conclusie

Uit het bovenstaande blijkt dat wij het afgelopen jaar sterk ingezet hebben op kansrijke sectoren.

In deze sectoren zijn volop kansen op werk. Het is zaak om ervoor te zorgen dat de mensen met

(13)

13

een uitkering in het kader van de Participatiewet, op de juiste manier worden toegerust en klaargestoomd om de beschikbare banen te vervullen. Dit vraagt om een vraaggerichte

benadering waarin we in samenspraak en samenwerking met werkgevers en opleiders innovatieve samenwerkingsverbanden aangaan. Hierboven kunt u lezen dat wij dit doen. Naast onze reguliere werknemers- en werkgeversdienstverlening, hebben wij diverse bijeenkomsten georganiseerd die gericht waren op kennismaking tussen de klant en werkgever. Dit leidde ook daadwerkelijk tot uitstroom.

De uitstroom naar werk is iets lager uitgekomen dan verwacht. We profiteren wel van de aantrekkende economie, maar we zien dit niet direct terug in het aantal mensen dat uitstroomt naar werk. Door de aantrekkende economie vinden mensen met een korte afstand tot de arbeidsmarkt zelf een baan. Zij hoeven geen kortdurend beroep te doen op bijstand. (We zien ze dus ook niet terug in de uitstroomcijfers.) De groep mensen in de bijstand die goed te bemiddelen is naar werk, is uitgestroomd. Daarnaast hebben we te maken met de instroom van statushouders en mensen met een arbeidsbeperking en een verhoogde AOW-leeftijd. Ten gevolge van deze ontwikkelingen heeft de huidige bijstandspopulatie een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Dit vraagt om intensievere en langdurigere ondersteuning. De komende jaren zal dit ook zo blijven.

Desondanks hebben we goede resultaten behaald.

Bij het aantal bijstandsgerechtigden met deeltijdwerk zien we een kleine daling in plaats van de beoogde stijging. De definitie die we hanteren is erg breed. Met deze indicator rapporteren we over alle mensen die op enig moment in een jaar parttime inkomsten uit arbeid hebben gehad. Op eigen kracht of met onze ondersteuning. Voor de begroting 2019 willen we deze verfijnen. In 2018 gaan we onze inspanningen ten behoeve van deeltijdwerk intensiveren. Mensen met ambities en potentie richting ondernemerschap blijven we faciliteren.

De verwachting was dat het aantal gedetacheerden via natuurlijk verloop zou dalen tot 730 personen. We zijn iets hoger uitgekomen (742 personen). Het aantal mensen op een begeleid werken plek is sneller gedaald dan verwacht (naar 116 in plaats van 140 personen). De verklaring hiervoor is dat een aantal mensen van begeleid werken naar detacheringen is overgegaan.

Dit jaar zijn er mooie samenwerkingsverbanden ontstaan tussen de gemeente, opleiders en werkgevers in kansrijke sectoren als de Zorg, ICT, Bouw & Techniek. Deze vorm van

samenwerking, waarin we groepsgewijs en heel gericht mensen klaarstomen voor de arbeidsmarkt, zullen we verder uit gaan bouwen.

1.1.3 Maatschappelijke participatie

Het is belangrijk actief te zijn in de samenleving en iets voor een ander te betekenen. Door deel te nemen aan maatschappelijke activiteiten in de wijk, actief te zijn op een Participatiebaan of actief te zijn als vrijwilliger.

Dat kunnen eerste stappen zijn naar de arbeidsmarkt. Maatschappelijke participatie vindt in de praktijk plaats bij maatschappelijke organisaties en verenigingen. We proberen maatschappelijke organisaties hierin te stimuleren. We bemiddelen en subsidiëren. We zoeken de verbinding met andere doelgroepen en beleidsterreinen.

2016

Realisatie 2017

Aantal mensen dat actief is op een P-baan 400 500 559

Aantal beschutte werkplekken (SW) 399 395 400

(14)

14

Aantal beschutte werkplekken nieuw (P-wet 17 44 35

Met de nota 'Mee(r)doen in Stad' hebben we de beweging richting de wijken al ingezet. In 2017 streefden we ernaar om in alle wijken activiteiten aan te bieden. We gingen ervan uit dat de in 2016 ingezette intensivering, onder meer door Kansen in Kaart en de komst van de re-

integratiecoaches maatschappelijke participatie in 2017 tot gevolg zou hebben dat meer mensen op een P-baan terecht zouden komen of actief zouden worden op een vrijwilligersplek of wijkactiviteit. We wilden bezien op welke manier een terugval in ondersteuning na 2 jaar op een P-baan kon worden voorkomen en we wilden de persoonlijke ontwikkeling monitoren om meer doorstroom te realiseren. We wilden de mogelijkheid van scholing naast een P-baan aanbieden.

Daarnaast wilden we in 2017 beschutte werkplekken aanbieden voor mensen met een

lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking. We wilden maatschappelijke participatie en dagbesteding goed op elkaar aan laten sluiten. Zowel in de ondersteuning als in het aanbod van activiteiten.

• In zijn algemeenheid zijn procedures en functies meer gestroomlijnd, om P-banen optimaal te kunnen inzetten. Zo is aangesloten bij Kansen in Kaart en Link050;

• Het aantal Coaches Meedoen is uitgebreid tot 14. (Voorheen Re-integratie Coaches Maatschappelijke Participatie). Zij ondersteunen de deelnemers bij alle vragen die de deelnemers hebben, zijn actief in alle wijken en sluiten daarbij nauw aan bij de WIJ teams. Ze begeleiden ook plaatsingen naar vrijwilligerswerk of sociale activering;

• Uitbreiding van het scholingsaanbod en de bekendheid daarvan heeft succes gehad. 56 mensen volg(d)en scholing naast een P-baan, 17 mensen ontvingen scholing na beëindiging van de P-baan;

• Op 28 november organiseerden we een drukbezochte manifestatie Hoera voor de Participatiebaan. Dit was een netwerkbijeenkomst voor alle relaties die met P-banen te maken hebben;

• Er is intern een Adviseur Participatiebanen aangesteld. Deze adviseur is aanspreekpunt voor een organisatie die nog niet bekend is met P-banen maar wel graag iemand in dienst wil nemen. De subsidie voor externe adviseurs is beëindigd;

• In 7 wijken (Vinkhuizen, Lewenborg, Korrewegwijk/de Hoogte, Beijum, SPT, Oosterpark en Hoogkerk) worden wijk-activeringsprojecten uitgevoerd, door Werkpro, Saaksumborg, Leger des Heils en Floreshuis;

• Het organiseren van beschutte werkplekken bij iederz;

• Het begeleiden van de diverse doelgroepen die bij iederz werken: oud beschut, nieuw beschut en werkstage/ arbeidsmatige dagbesteding;

• Het onderhouden en versterken van de samenwerking met ketenpartners rondom nieuw beschut, zoals het onderwijs, het UWV en zorginstellingen;

• Het verzorgen van interne en externe communicatie over nieuw beschut.

Conclusie

Het aantal mensen met een Participatiebaan is dankzij een aantal gerichte maatregelen fors gestegen tot in totaal 559 per 31 december 2017. De bekendheid is vergroot, ook via sociale media, de

scholingsmogelijkheden verruimd, verlenging is mogelijk gemaakt en de infrastructuur is zodanig aangepast dat er sprake is van optimale onderlinge afstemming en taakverdeling, ook op wijkniveau.

(15)

15

Het aantal medewerkers oud-beschut is in 2017 licht gestegen. De verwachting was dat het aantal plekken licht zou afnemen door natuurlijk verloop. De verklaring voor de stijging is dat een aantal werknemers is teruggestroomd vanuit een detachering of begeleid werken plek naar oud beschut.

Het aantal medewerkers nieuw-beschut is gestegen naar 35 plekken. Dit is inclusief twee medewerkers uit de gemeente Ten Boer. Hiermee is de instroom van nieuw beschut goed op gang gekomen, al lopen we nog iets achter met het bereiken van de beoogde doelstelling van 44 plekken. Eind 2017 waren een aantal UWV- trajecten nog niet afgerond. Ondertussen is dit wel het geval en zijn er in februari weer mensen ingestroomd.

Landelijk gezien doen we het goed en zijn we benaderd als voorbeeldgemeente.

Deelprogramma 1.2: Inkomen en armoedeverlichting

Voortdurende financiële zorgen vormen een belemmering bij het deelnemen aan de samenleving. Met het deelprogramma Inkomen en armoedeverlichting nemen we deze belemmeringen voor de doelgroepen weg.

Dat doen we via het verstrekken van uitkeringen (Participatie-wet, IOAW, IOAZ, Bbz, BUIG) en met (financiële) ondersteuning via ons armoede- en minimabeleid. Aan Stadjers met problematische schulden bieden we schuldhulpverlening. In het contact met de cliënten is vertrouwen het uitgangspunt. Hoewel we vinden dat weten regelgeving niet belemmerend mag werken, zien we wel toe op naleving van regels en voorwaarden.

Beleidsvelden

• Uitkeringen

• Armoede- en minimabeleid

• Handhaving

• Schuldhulpverlening

Met de volgende indicatoren wordt de werking van ons beleid in dit deelprogramma gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

Indicator(en) Behaald

2016

Behaald 2017

Aantal bijstandsuitkeringen. 10.338 10.200 10.178

% Inwoners dat zegt moeite te hebben met rondkomen.

9% - -

Daarnaast verantwoorden we onder dit deelprogramma voor zover bekend de volgende wettelijke

indicatoren. De gegevens halen wij conform wet en regelgeving van de website "Waar staat je gemeente". Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

Wettelijke indicator(en) 2014 2015 2016 2017

Personen met een bijstandsuitkering (aantal per 10.000 inwoners 18 jr. en ouder)

- 735 743 748

1.2.1 Uitkeringen

We verstrekken uitkeringen op grond van de Participatie-wet, de IOAW, de IOAZ en de Bbz aan burgers die er recht op hebben. Dat doen we tijdig en correct. We willen dat iedereen die er recht op heeft op tijd een uitkering ontvangt. Hiervoor geldt een wettelijke termijn van 8 weken. Als norm voor rechtmatigheid geldt landelijk een foutpercentage van maximaal 1%.

Om daar waar nodig burgers een laagdrempelige ingang te bieden, kunnen zij bij het WIJ-team met de voorbereiding van de uitkeringsaanvraag worden geholpen. We informeren betrokkenen actief en duidelijk over de regels en voorwaarden. Tevens verstrekken we vergoedingen of tegemoetkomingen in de kosten van kinderopvang aan deelnemers aan re-integratietrajecten of op grond van sociaal-medische indicatie.

(16)

16

Met de volgende indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje

Prestatie indicator(en) Behaald

2016

Behaald 2017

% uitkeringsaanvragen (BUIG) dat binnen 8 weken is afgehandeld.

92% 100% 90%

Foutpercentage verstrekte uitkeringen (BUIG) 0,13% <1% 0,3%

We wilden 100% van de uitkeringsaanvragen afhandelen binnen 8 weken. Als norm voor de rechtmatigheid volgen we de landelijke norm van een maximaal foutpercentage van 1%. Overschrijding van deze norm leidt tot financiële risico's voor de gemeente. Weliswaar trekt de economie enigszins aan, maar daar staat de instroom van vergunninghouders en de nieuwe doelgroep van de Participatiewet tegenover. We verwachtten per saldo dat het aantal bijstandsuitkeringen zeer licht zou stijgen in 2017.

Wat hebben we hiervoor gedaan?

• Uitkeringen rechtmatig en tijdig (binnen 8 weken) verstrekken;

• Vergoeden eigen bijdrage/tegemoetkomen kosten kinderopvang. Vanaf 1 september 2017 is de doelgroep uitgebreid met onder andere studerende alleenstaande ouders die een opleiding tot en met MBO4 volgen.

• Uitvoering geven aan 'Een vertrouwd gezicht'.

Conclusie

We zien bij de afhandelingstermijn een lichte daling ten opzichte van 2016, die veroorzaakt wordt door toegenomen werkzaamheden. Werkenderwijs is ‘Een vertrouwd gezicht’ ingevoerd, waarbinnen we meer tijd nemen voor mensen. Ook de dienstverlening aan de opstartende WIJ-teams vraagt uitvoeringscapaciteit.

1.2.2 Armoede- en minimabeleid

Rondkomen met een inkomen op of net boven het minimum is lastig. We willen mensen die in armoede leven perspectief bieden. We ondersteunen mensen met aanvullende financiële ondersteuning (vangnet). Dit combineren we met begeleiding waarbij mensen weer regie krijgen over hun eigen situatie (vliegwiel). We werken intensief samen met maatschappelijke partners en bedrijven (verbinding) en haken in op initiatieven uit de samenleving.

Onder inkomensregelingen verstaan we: bijzondere bijstand (inclusief duurzame gebruiksgoederen), vergoeding ouderbijdrage schoolfonds en individuele inkomenstoeslag.

Het aantal ondersteuningscontacten heeft specifiek betrekking op het Kindpakket, serviceteam/ minimaloket, inspiratiegroepen, ondersteuning aan zelfstandigen, Toentje en de Stadjerspas.

Met de volgende indicatoren wordt de voortgang van dit beleidsveld gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.

2016

Behaald 2017 Aantal toegekende aanvragen bijzondere

bijstand.

6.470 Stabiel 6.058

Waarvan in het kader van de witgoedregeling. 882 Stabiel 1.028

Aantal verstrekte individuele inkomenstoeslagen (voorheen langdurigheidstoeslagen).

4.588 Stabiel 4.871

Aantal gehonoreerde vergoedingen ouderbijdrage schoolfonds (schooljaar).

2.117 Stabiel 2.209

Aantal huishoudens dat gebruik maakt van één of meer inkomensregelingen.

9.319 Stabiel 9.412

Aantal ondersteuningscontacten dat tot stand 26.500 Stijging Stijging

(17)

17 komt binnen de projecten/overige activiteiten

van het armoedebeleid.

Aantal deelnemers collectieve zorgverzekering. Lichte daling - Lichte stijging Wat wilden we bereiken in 2017?

Speerpunten waren onder meer het verder vergroten van het bereik onder minima, de bewustwording en signalering van armoede te vergroten, een adequate bestemming te vinden voor de extra rijksmiddelen conform de criteria (Kansen voor alle kinderen) en aandacht voor de effecten van de inspanningen.

• Het aantal abonnees op de Stadjerspas nam in 2017 toe met 3000. Eind 2017 waren er ruim 11.000 abonnees, via welke we ook 5068 kinderen bereiken van 0 - 18 jaar. Vanaf

november 2017 kunnen ook alle minima in Ten Boer gebruik maken van de pas. De nieuwsbrief is een effectief communicatiemiddel gebleken;

• Het aantal huishoudens dat gebruikmaakt van een of meerdere inkomensregelingen is gestegen. Over 2015 (nulmeting) bedroeg het aantal 8.586. Inmiddels is dat 9.412. Onze inzet op het gebied van communicatie, ook via het serviceteam van het minimaloket, werpt vruchten af;

• In november is de gids Mooi meegenomen uitgebracht en verspreid, waarin alle regelingen, projecten en voorzieningen voor minima zijn opgenomen. Hier was veel behoefte aan. Er is een versie voor professionals en een versie voor minima zelf;

• 162 deelnemers hebben de training Armoede dichtbij of de training Armoede op school gevolgd, waaronder alle WIJ medewerkers. De training leert armoede te herkennen en mensen te wijzen op de mogelijkheden die er zijn. Er is een aparte training ontwikkeld voor onderwijzend personeel;

• 3 Forumbijeenkomsten rondom film I Daniel Blake, gemiddeld 300 aanwezigen;

• Op 15 scholen zijn brugfunctionarissen actief, die armoede signaleren bij schoolkinderen en ondersteuning bieden aan de ouders;

• Ook via het Serviceteam (ervaringsdeskundigen) worden minima bereikt en gewezen op de mogelijkheden.

Activiteiten: een selectie

• De rijksmiddelen voor kinderen in armoede waren aanleiding voor een forse impuls voor het kindpakket;

• In de weken voor Sinterklaas zijn 2048 speelgoedbonnen en 2291 kledingbonnen verstrekt voor kinderen en jongeren. De verstrekking verliep voor het eerst via de WIJ-teams. De opkomst was 83%;

• Het aantal abonnementen voor de bibliotheek bedroeg 1521. Het abonnement is voor minima gratis geworden;

• Kinderen kunnen nu ook gratis afzwemmen voor diploma B;

• Er zijn 700 fietsen gedoneerd aan kinderen, die voor 60% door Stadjers zijn aangeleverd;

• Bijdrage aan verhuizing Voedselbank naar andere en grotere locatie;

• Fors ingezet op preventieprojecten om schulden bij jongeren te voorkomen;

• Investering in tweejarige opleiding tot ervaringsdeskundige, met perspectief op startkwalificatie;

• Start pilot met het maatwerkbudget dat bij de WIJ is belegd. Medewerkers kunnen dit regelarm en snel inzetten als men financiële knelpunten tegen komt bij minima. Daar is in een half jaar al flink gebruik van gemaakt.

Conclusie

(18)

18

Het bereik onder minima was een belangrijke opgave in 2017. Dat is door alle activiteiten flink vergroot. Het aantal toegekende aanvragen voor de individuele bijzondere bijstand nam af, maar we zien dat de overige bestaande armoede voorzieningen en minimaregelingen beter worden benut. Mede door de extra

Klijnsmamiddelen voor kinderen in armoede kon deze toename goed worden opgevangen. Het signaleren en verlichten van armoede is inmiddels goed geïntegreerd in het wijkgericht werken. Ondanks dat het aantal toegekende aanvragen voor de individuele bijzondere bijstand is afgenomen, zijn de kosten ongeveer gelijk gebleven ten opzichte van 2016. Dit wordt met name veroorzaakt door de hoge kosten voor

beschermingsbewind en aanvullende bijstand voor jongeren onder de 21 jaar. Van dit laatste wordt voornamelijk gebruik gemaakt van statushouders.

1.2.3 Handhaving

We willen dat uitkeringen terecht komen bij mensen die er recht op hebben. Hiervoor volgen wij zorgvuldige intake-procedures. Verder informeren we onze klanten actief en begrijpelijk over de regels, voorwaarden en sancties. Vanuit het oogpunt van vertrouwen in burgers controleren we gericht.

2016

Behaald 2017 Aantal beëindigde uitkeringen (controle aan de

achterkant).

222 200 179

% toegekende aanvragen (controle aan de poort)

62% 63% 63%

Aantal opgelegde boetes 306 Daling 244

We willen met ons handhavingsbeleid bereiken dat zoveel mogelijk burgers de wetten en regels naleven die bij een uitkering horen. We weten dat de meerderheid van de burgers dit uit zichzelf al doet. Daar waar fraude zich wel voordoet willen wij deze zo snel mogelijk stopzetten en het liefst voorkomen. Dat hebben we gedaan door helder te communiceren en door een zorgvuldige beoordeling van uitkeringsaanvragen. Als we in het kader van een handhavingsonderzoek constateren dat er (mogelijk) sprake is van een zorgbehoefte dan delen we dat signaal met het WIJ-team. Als een klant herhaaldelijk niet reageert op een oproep in het kader van een handhavingsonderzoek dan beëindigen we de uitkering niet direct maar informeren we eerst of de klant bekend is bij het WIJ-team. Als de klant bekend is bij het WIJ-team stemmen we de vervolgstap af.

• Strenge controle aan de poort;

• Voorlichting over regels en sancties;

• Fraude-alertheid binnen WIMP bevorderd door scholing en coaching van medewerkers, onder andere op het gebied van maatregelen;

• Themacontroles.

Conclusie

Het aantal beëindigingen is iets lager uitgekomen dan de prognose, dit ondanks dat we circa 10%

meer onderzoeken hebben afgerond. Verklaring hiervoor is dat we lichtere signalen voor rechtmatigheidsonderzoeken hebben teruggelegd in het primair proces om hiermee de fraude- alertheid bij collega's te vergroten. Immers onderzoek naar rechtmatigheid moet geen exclusieve taak zijn voor de afdeling Handhaving maar moet aanvullend zijn. De complexiteit van de

onderzoeken is hierdoor toegenomen en heeft onder andere geleid tot een stijging in het aantal (arbeid-intensievere) strafrechtelijke onderzoeken.

(19)

19

Het aantal boetes is meer gedaald dan verwacht. Deze teruggang is geheel te verklaren door de afname van het aantal opgelegde inburgeringsboetes. Het aantal opgelegde P wet boetes is constant gebleven. Verklaring voor de afname is dat inburgeraars vanaf 01 01 2013 onder verantwoordelijkheid zijn gebracht van de DUO. Alleen inburgerings-plichtigen van voor deze datum vallen onder de gemeente. Deze groep inburgeraars droogt dus op en de daling zal zich verder voortzetten.

1.2.4 Schuldhulpverlening

Problematische schulden ontnemen mensen elk perspectief. Via de Groningse Kredietbank (GKB) bieden we alomvattende schuldhulpverlening: we zoeken naar een oplossing voor de financiële problemen en tegelijk pakken we de oorzaken aan. Ook proberen we te voorkomen dat er (opnieuw) schulden ontstaan door preventie en nazorg. We werken intensief samen met de WIJ-teams, maatschappelijke partners en relevante schuldeisers.

Prestatie-indicatoren Behaald

2016

Behaald 2017

Aantal aanmeldingen schuldhulpverlening. 2.201 2.100 2.402

Aantal inschrijvingen schuldregeling. 528 450 446

Aantal klanten in budgetbeheer. 2.502 2.650 2.575

Aantal klanten in beschermingsbewind. 798 850 821

Aantal aanvragen sociale kredieten. 812 800 513

% geslaagde minnelijke regelingen. - 55% 68%

We wilden schuldhulpverlening bieden aan degenen die dat nodig hadden. We wilden (problematische) schuldsituaties van burgers stabiliseren en waar mogelijk oplossen. Daarnaast wilden we ons richten op preventie: voorkomen van (problematische) schulden bij burgers en het bevorderen van hun financiële zelfredzaamheid. We wilden als gemeente voorop blijven lopen met onze integrale aanpak van schuldhulpverlening en -preventie. We wilden bij onze innovatieve aanpak de grenzen van weten

regelgeving opzoeken zodat we mensen meer perspectief konden bieden. Onze kwaliteit van dienstverlening wilden we borgen door te voldoen aan de door de koepelorganisatie Nederlandse vereniging voor

schuldhulpverlening (NVVK) en de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening gestelde eisen. We streefden er naar het beschermingsbewind bij burgers die dat nodig hebben zoveel mogelijk als gemeente zelf uit te voeren.

• Uitvoeren schuldhulpverlening Groninger Krediet Bank. De GKB heeft burgers met financiële

problemen geholpen met gerichte informatie, advies, bemiddeling, cursus of crisisinterventie. Burgers met achterliggende (psychosociale) problematiek hebben we voor zover nodig doorverwezen naar het maatschappelijk werk of de hulpverlening. Indien burgers werden geïndiceerd voor een schuldregeling (schuldbemiddeling of saneringskrediet), budgetbeheer, duurzame financiële dienstverlening, budget- coaching of beschermingsbewind dan werden ze doorgeleid naar de backoffice van de GKB.

• Preventie-activiteiten, samen met scholen, vrijwilligers, relevante schuldeisers en maatschappelijke instellingen. We poogden schulden bij burgers te voorkomen en hun financiële vaardigheid te bevorderen. We zochten daarbij de samenwerking met scholen, vrijwilligers, maatschappelijke en hulpinstellingen, maar ook met schuldeisers zoals deurwaarders en woningcorporaties. We hebben veel aandacht geschonken aan de inbedding van financiële educatie in het onderwijs (in brede zin: van basis- tot universitair onderwijs) en de ontwikkeling van nieuwe methodieken.

(20)

20

• Met schuldhulpverlening (waaronder preventie-activiteiten en vroeg-signalering) aansluiten bij de wijkgerichte aanpak. We sloten zoveel mogelijk aan bij de wijkgerichte aanpak bij ons aanbod van producten als informatie en advies en preventie-activiteiten. De consulenten van de GKB werkten samen met én in de WIJ teams, onder andere door middel van fysieke aanwezigheid in de wijk en vaste contactpersonen. Hierdoor zochten burgers eerder schuldhulp en was voor nieuwe klanten vaak slechts één aanmeldgesprek voldoende.

• Samenwerken met woningcorporaties en WIJ-teams bij vroeg-signalering van schuldproblematiek.

Door een goede samenwerking en vroeg-signalering hebben we het aantal crisisinterventies om een uithuiszetting te voorkomen kunnen verminderen en burgers met huurachterstand sneller kunnen helpen.

• Kijken naar creatieve en alternatieve mogelijkheden voor afbetaling van schulden, individuele maatwerk-trajecten zo mogelijk verkorten en de grenzen opzoeken van weten regelgeving.

We zijn een nieuwe pilot Innovatie schuldhulpverlening gestart. Door een innovatieve en alternatieve omgang met schuldproblematiek en door te vertrekken vanuit een integrale kosten-baten analyse, wilden we aanvullende oplossingen mogelijk maken. We bekeken hoe de burger met schuldproblemen (al dan niet met behulp van zijn sociale netwerk) greep kon krijgen op het eigen leven. Het ging er daarbij om dat het nemen van initiatief door de burger (gedragsverandering) moest lonen, ook op de korte termijn. Voorop stond het handelen vanuit het eigen maatwerkplan van de burger. We richtten ons in de pilot met name op jongeren en gezinnen met kinderen.

• Intensiveren van onze aanpak van jongeren met schulden, waar onder een bredere inzet van het jongerenkrediet. Voor jongeren van 18 - 25 jaar met schulden hebben we de euro-coach en vaker het jongerenkrediet ingezet. We hebben 570 budgetgesprekken met jongeren gevoerd.

• Zo veel mogelijk combineren van re-integratie en schuldhulpverlening. Schulden vormen een belemmering voor re-integratie en participatie van burgers. We hebben zoveel mogelijk re-integratie en schuldhulpverlening gecombineerd. Een tijdige gerichte verwijzing en warme overdracht van bijstandsgerechtigden met schuldproblemen door de afdelingen Inkomen en Werk naar de GKB was daarom een belangrijk aandachtspunt.

Conclusie

De vraag naar schuldhulpverlening is in 2017 iets toegenomen ten opzichte van 2016. Het aantal aanmeldingen voor schuldhulp was groter onder meer in verband met de aanwezigheid van GKB-

consulenten in een drietal WIJ teams en de aanpak vroeg-signalering bij dreigende afsluiting van energie. Het aantal inschrijvingen voor een schuldregeling lag op het verwachte niveau. Het aantal budgetbeheertrajecten is weliswaar toegenomen ten opzichte van vorig jaar, maar lag iets lager dan verwacht, onder andere door succesvolle uitstroom van klanten. Het aantal klanten in beschermingsbewind lag iets lager dan verwacht door uitstroom en (lange) afhandelingstermijn van verzoeken bij de rechtbank. We hebben 821 burgers in beschermingsbewind: 778 benoemingen en voor 43 burgers is er een aanvraag ingediend. Het aantal sociale kredieten is gedaald met name omdat nieuwkomers niet meer via een lening van de GKB maar via

leenbijstand hun woninginrichting vergoed krijgen. De druk op de schuldhulpverlening bleef groot vanwege de toegenomen complexiteit van dossiers (door een toename van multi-problematiek, grotere

schuldenpakketten en meer klanten met een eigen woning). We hebben geen wachtlijsten laten ontstaan en ons gehouden aan de wettelijke normtijden.

Bijdrage(n) verbonden partijen

Stichting WeerWerk Groningen

(21)

21 Beleidsrisico’s in relatie tot de

verbonden partij

Geen

Relevante beleidsinformatie Het doel is het aanbieden van re-integratievoorzieningen aan personen die onder de doelgroep van de WWB vielen. Deze zogeheten ‘gesubsidieerde arbeid’ is inmiddels afgebouwd (raadsbesluit 30 november 2011). Op dit moment zijn er nog een aantal seniorenbanen die de komende jaren zullen aflopen. Van nieuwe instroom is geen sprake meer. Verder zijn er nog een tweetal medewerkers in dienst vanuit het 200-banenplan. In een later stadium (na 2019) is besluitvorming nodig hoe verder te gaan met het stichtingsmodel.

Thermiek BV

Beleidsrisico’s in relatie tot de verbonden partij

Geen.

Relevante beleidsinformatie Het doel is re-integratie van personen met een achterstand op de arbeidsmarkt of arbeidsbeperking door een arbeidscontract. De werknemers worden gedetacheerd in de markt- en overheidssector. De doelgroep betreft mensen die voorheen vielen onder de wet sociale werkvoorziening, de wet werk en bijstand en de

Participatiewet.

Wat heeft het gekost?

In dit onderdeel geven wij per deelprogramma een toelichting op de afwijking in de baten en de lasten

> 250 duizend euro.

Deelprogramma (bedragen x 1.000 euro)

Primitieve begroting Actuele begroting Rekening 2017 Verschil

01.1 Werk en activering 62.859 60.452 59.281 1.171

01.1.1 Regionaal arbeidsmarktbeleid

254 1.168 1.330 -162

01.1.2 Werk 44.582 38.331 38.480 -149

01.1.3 Maatschappelijke participatie

18.023 20.953 19.471 1.482

01.2 Inkomen en armoedeverlichting

186.900 196.890 193.384 3.506

01.2.1 Uitkeringen 164.530 172.085 169.050 3.035

01.2.2 Armoede- en minimabeleid 15.760 18.228 18.380 -152

01.2.3 Handhaving 1.519 1.486 1.358 127

01.2.4 Schuldhulpverlening 5.091 5.091 4.596 495

Totaal Lasten 249.759 257.342 252.665 4.677

01.1 Werk en activering 15.498 7.249 10.265 3.016

01.1.1 Regionaal arbeidsmarktbeleid

0 0 2.497 2.497

01.1.2 Werk 10.143 3.956 4.432 476

01.1.3 Maatschappelijke participatie

5.355 3.293 3.336 44

01.2 Inkomen en armoedeverlichting

162.108 160.760 156.914 -3.846

01.2.1 Uitkeringen 159.824 158.496 154.119 -4.377

01.2.2 Armoede- en minimabeleid 633 614 1.094 480

01.2.3 Handhaving 72 72 95 23

01.2.4 Schuldhulpverlening 1.579 1.579 1.606 28

(22)

22

Totaal Baten 177.606 168.009 167.179 -830

Totaal Saldo voor bestemming 72.153 89.333 85.486 3.847

Reserve mutaties

Totaal toevoegingen 1 1 1 0

Totaal onttrekkingen 1 257 257 0

Totaal saldo na bestemming 72.153 89.077 85.230 3.847

Financiële toelichting

1.1 Werk en activering Lasten Baten Saldo

Afwijking (bedragen x 1.000 euro)

1.171 3.016 4.187

Subsidietekort SW (V 256 duizend euro)

In de actuele begroting is er rekening mee gehouden dat de directe loonkosten SW hoger zijn dan de subsidie SW van het rijk, waardoor er sprake is van een subsidietekort. Bij de jaarrekening bedraagt het voordeel op het subsidietekort 112 duizend euro. Dit wordt veroorzaakt door de volgende afwijkingen ten opzichte van de actuele begroting:

• Er is een nadelig effect van het Lage Inkomensvoordeel (LIV). Het LIV is een voordeel voor werkgevers om werkgelegenheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt te stimuleren. Deze regeling is aangepast waardoor minder mensen hiervoor in aanmerking komen. Ook ontvangen we door deze aanpassing een lagere vergoeding voor de SW-medewerkers die wel in aanmerking komen voor het LIV. Het totale nadeel bedraagt 418 duizend euro;

• Via de integratie uitkering sociaal domein hebben we meer middelen voor de uitvoering van de Wsw (Wet sociale werkvoorziening) ontvangen. Deze toename ontstaat doordat het budget is geïndexeerd en rekening is gehouden met een groter aantal SW-ers. Ook wordt bij de verdeling van de

rijksmiddelen voortaan gekeken naar de gemeente die de uitkering betaalt en niet meer naar de gemeente waar de SW-er woont. Voorheen ontvingen gemeenten waar de SW-er woonde de middelen van het Rijk en verrekenden gemeenten en SW-bedrijven deze kosten met elkaar.

Bovenstaande wijzigingen uit de meicirculaire leiden tot een voordeel van 573 duizend euro in 2017;

• De loonkosten SW vallen 164 duizend euro hoger uit. Dit wordt onder meer veroorzaakt door een hogere instroom van medewerkers in de categorie begeleid werken naar het SW-bedrijf. Deze medewerkers werkten voorheen begeleid bij een reguliere werkgever en stromen nu in het SW- bedrijf. Dit houdt in dat zij een loondienstverband krijgen bij het SW-bedrijf. Hierdoor wordt het SW- bedrijf geconfronteerd met hogere loonkosten;

• De kosten van begeleid werken nemen met 57 duizend euro af door de terugloop van het aantal personen dat hieraan deelneemt (begroot 160, stand per 31 december 116). Overigens is het wel zo dat als gevolg van deze krimp ook de subsidie daalt

• Tenslotte zien we een voordeel op de transitievergoeding voor ontslag SW-medewerkers van 208 duizend euro.

Omzet SW-bedrijf (N 210 duizend euro)

Het resultaat op de omzet uit het SW-bedrijf bestaat uit de volgende onderdelen:

SW-bedrijf (N 24 duizend euro). Tot halverwege dit jaar bleef de omzet achter. In het tweede halfjaar is het gelukt om een aantal incidentele grote orders aan te trekken. Hiervoor hebben we uitzendkrachten

ingehuurd waarbij de extra kosten konden worden doorbelast aan de opdrachtgevers. Dit heeft geleid tot een nagenoeg neutraal resultaat op de omzet.