Cliëntenraad Ge- meente Beuningen
POSTADRES CLIËNTENRAAD BEUNINGEN: P/A POSTBUS 14,6640AABEUNINGEN VOORZITTER:HENK PEEREBOOM
AMBTELIJK SECRETARIS:MIRANDA BEKKERS TELEFOON 14024, TELEFAX 024–6778078
E-MAIL: CLIENTENRAAD@BEUNINGEN.NL
g
Aan de gemeenteraad en het college
Datum : 23 juni 2015 Uw Kenmerk :
Uw contact : Cliëntenraad Beuningen Telefoon :
Onderwerp : Hulp bij het huishouden vanaf 1 juni 2016
Geacht College, geachte raadsleden
Bijgaand treft u de reactie van de Cliëntenraad Beuningen aan op uw voorstel om;
1. de hulp bij het huishouden (HH1) vanaf 1 juni 2016 als algemene voorziening voor een- voudig schoonmaakwerk aan te beiden;
2. HH2 als maatwerkvoorziening te handhaven voor mensen die ondersteuning nodig hebben bij het voeren van de regie over de dagelijkse organisatie van het huishouden;
3. mensen met een inkomen onder de 130% van de bijstandsnorm een korting te geven op de te betalen bijdrage voor de algemene voorziening en
4. voor mensen die door de algemene voorziening niet adequaat gecompenseerd worden, een vangnet te creëren
De Cliëntenraad is het college zeer erkentelijk voor de tijdige verstrekking van het hiervoor ge- noemde voorstel. Dit heeft ons de gelegenheid gegeven om alle ins en outs van dit voorstel grondig te bestuderen en alle consequenties te overzien.
In juni 2014 heeft het college ons de notitie “Bezuiniging Hulp bij het huishouden 2015” registra- tienr. at14001607 ter advisering voorgelegd. In die notie werden een aantal scenario’s voor bezuini- gingen geschilderd. De optie om de HH1 als algemene voorziening aan te bieden, hebben wij des- tijds van de hand gewezen. Naar ons oordeel was deze optie te ingrijpend voor cliënten. Ook meen- den wij dat de HH1 in de nieuwe Wmo weliswaar geen onderdeel meer is van de compensatieplicht, maar wel een maatwerkvoorziening moet zijn gericht op het hebben van een schoon huis.
Wij kozen destijds (juni 2014) voor de optie: resultaatfinanciering.
In ons advies riepen wij u op om tot een integrale aanpak te komen, zodat mensen toch zo lang mogelijk zelfstandig in de eigen leefomgeving kunnen blijven. In onze visie dient er één samenhan- gend ondersteuningsplan gemaakt te worden met een verantwoordelijke hoofdaannemer voor de cliënt of het gezin. Het ondersteuningsplan dient een “arrangement” of een “traject” te bevatten, dat bestaat uit met elkaar samenhangende bouwstenen, en dat zich richt op verbetering of stabilisatie van de situatie van de betrokkenen. Huishoudelijke hulp is een van die bouwstenen.
Wij stellen vast dat met het thans voorliggende voorstel het tegenovergestelde wordt bereikt. De
hulp aan een zeer kwetsbare groep mensen wordt sterk gefragmenteerd. We kennen HH1, HH2,
boodschappenservice, maaltijdenservice, dagopvang, woningaanpassingen, begeleiding etc. Er zijn
2
algemene voorzieningen, individuele voorzieningen, maatwerkvoorzieningen, collectieve voorzie-
ningen, etc. Van enige samenhang is echter nauwelijks sprake.
Wij zijn er ons als Cliëntenraad van bewust dat in de nieuwe Wmo de huishoudelijke hulp geen onderdeel meer is van de compensatieplicht, maar van de maatwerkregeling gericht op zelfred- zaamheid. De maatwerkregeling in de nieuwe Wmo is gericht op het voeren van een gestructureerd
huishouden en niet op een schoon huis. Dit heeft als consequentie dat huishoudelijke hulp, naar onzemening, in ieder geval als individuele maatwerkvoorziening verstrekt moet wordt aan multipro- bleemgevallen, in andere gevallen kan hulp in de huishouding als algemene (schoon-
maak)voorziening worden aangeboden. Wij kunnen ons dan ook voorstellen dat uw raad het college volgt in haar voorstel om HH1 als een algemene voorziening aan te bieden. De motivatie daarvoor kan evenwel alleen gevonden worden in de ons door de landelijke overheid opgelegde bezuinigin- gen. Met andere woorden in het beschikbare budget.
Voor de meeste cliënten en voor werknemers in de zorg, zal het aanbieden van HH1 als een alge- mene voorziening negatief uitpakken. Ook de door ons bepleite integrale aanpak raakt verder weg.
Een kwetsbare groep mensen (ouderen, chronisch zieken en gehandicapten) zullen, eventueel met behulp van derden, zelf huishoudelijk hulp regelen binnen het zgn. zwarte circuit. Deze groep men- sen raakt volstrekt uit beeld bij de gemeentelijke overheid.
Vanuit haar verantwoordelijkheid voor cliënten, wijst de Cliëntenraad Beuningen het voorstel om HH1 als algemene voorziening voor eenvoudig schoonmaakwerk aan te bieden af.
Een groep kwetsbare mensen zal al snel het 10-voudige moeten betalen voor het ontvangen van huishoudelijke hulp (van een beperkte eigen bijdrage naar het volledig zelf betalen).
Het voorstel zal het werken binnen het zwarte circuit bevorderen en er dus voor zorgen dat de werkgelegenheid onder medewerkers van de thuiszorginstellingen verslechterd. Ook wanneer men- sen niet volledig en buiten het zicht van de gemeente hun heil gaan zoeken in het zwarte circuit maar gebruik gaan maken van door de gemeente getroffen regelingen met thuiszorginstellingen, verslechterd dat de positie van werknemers in de zorg. Als de gemeente HH1 als algemene voorzie- ning aan gaat bieden, kan zij met aanbieders onderhandelen over de prijs. De cliënt regelt de huis- houdelijke hulp rechtstreeks met en betaalt rechtstreeks aan de aanbieder. De aanbieders bieden dit soort dienstverlening tegen een verlaagd tarief omdat de hulp als zelfstandig ondernemer voor de aanbieder werkt en dus geen pensioenopbouw e.d. heeft.
Huishoudelijke hulpen zullen uitdrukkelijk de opdracht krijgen om uitsluitend huishoudelijk werk te leveren. De signaleringsfunctie die zij thans nog hebben zal verloren gaan. Daarmee is er feitelijk geen integrale aanpak meer in de ontwikkeling van HH1 naar HH2.
De Cliëntenraad Beuningen wijst het aanbieden van HH1 als algemene voorziening ook af omdat het de weg vrij maakt voor het algemeen gebruikelijk verklaren van HH1.Wanneer de HH1 alge- meen gebruikelijk wordt verklaard zullen mensen zelf verantwoordelijk worden voor het organise- ren en betalen van huishoudelijke hulp. Algemeen gebruikelijk wil immers zeggen dat het gaat om een voorziening waarover iemand ook zou kunnen beschikken als diegene geen beperkingen had gehad. De gemeente heeft dan geen rol bij het regelen en/of betalen van de voorziening. Als HH1 algemeen gebruikelijk wordt, betekend dit dat slechts in zeer individuele gevallen nog HH1 ver- strekt zou kunnen worden. Dit betreft dan uitzonderingssituaties waarin HH1 voor die persoon toch niet algemeen gebruikelijk is.
Verdere bezuinigingen door de landelijke overheid, verdergaande liberalisering of een constatering
dat de grens van 130% toch te ver gaat, kunnen argumenten zijn om de HH1 algemeen gebruikelijk
te verklaren.
3
De Cliëntenraad Beuningen pleit er voor om HH1 als maatwerkvoorziening te handhaven. Een
maatwerkvoorziening die geheel binnen de principes van de nieuwe Wmo uitgevoerd moet worden.
Er dient niet langer gesproken te worden over hulp bij het huishouden, maar over 'huishoudelijke ondersteuning' (HO). Bij een aanvraag voor huishoudelijke ondersteuning wordt in het keukentafel- gesprek aan de zorgvrager (en zijn/haar eventuele mantelzorger) gevraagd mee te denken over de manier waarop hij/zij zijn/haar huishouden kan organiseren. Wat kunnen zijzelf doen en regelen.
Zijn er mensen in hun omgeving die hen kunnen helpen in de huishouding? Zijn er misschien ande- re (algemene)voorzieningen geschikt? Wanneer dit niet voldoende is om het huishouden te organi- seren, worden er afspraken gemaakt hoe een thuishulporganisatie hen (aanvullend) kan ondersteu- nen. De thuishulp neemt dus niet de werkzaamheden van de hulpvrager over, maar ondersteunt hem/haar daarbij.
De Cliëntenraad Beuningen is daarnaast van mening dat nadrukkelijk omschreven dient te worden wat er valt onder de huishoudelijke ondersteuning als maatwerkvoorziening en welke ondersteu- ning onder een algemene voorziening valt.
Bij huishoudelijke ondersteuning als 'maatwerkvoorziening' worden alleen de hoogst noodzakelijke werkzaamheden verricht om het huishouden op orde te houden. Het gaat dan om de ruimten die dagelijks gebruikt worden. Werkzaamheden zoals het lappen van de ramen, het schoonmaken van de zolder of werkzaamheden buiten de woning, vallen hier niet onder. Die extra werkzaamheden vallen wel onder de 'algemene voorziening' huishoudelijke ondersteuning.
Wij willen uw raad, wanneer u vanuit uw verantwoordelijkheid voor de gemeentelijke budgetten, toch het college voorstel wilt volgen, graag wijzen op het voorstel om mensen met een inkomen onder de 130% van de bijstandsnorm een korting te geven op de te betalen bijdrage voor de alge- mene voorziening en om voor mensen die alsdan nog niet adequaat gecompenseerd worden een vangnet te creëren.
Wij wijzen u er op dat bij HH klanten de volgende andere voorzieningen / gebruik van regelingen veel voorkomt:
- AWBZ begeleiding individueel en groep - AWBZ persoonlijke verzorging en verpleging - Wmo vervoer
- Wtcg (wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten) - Bijzondere bijstand
- Huur- en zorg toeslag
Wij menen dan ook dat bij zowel de 130% regeling als bij de uitwerking van het vangnet met deze (veelheid van) aspecten rekening moet worden gehouden.
Het zonder meer hanteren van een grens van 130% van de bijstandsnorm wijzen wij af.
Mensen met een inkomen boven de 130% van de bijstandsnorm maar met extra kosten, waaronder hoge woonlasten, zouden hierdoor in grote problemen kunnen komen.
De Cliëntenraad pleit er daarom voor, om een regeling voor deze financiële tegemoetkoming in te richten, met een vergelijkbare systematiek als de bijzondere bijstand of het minima beleid / het sociaal vangnet en de kosten van deze vergoedingen ten laste te brengen van het Wmo HH budget.
Concreet stellen wij voor om het netto besteedbaar inkomen van de hulpvrager als uitgangspunt te nemen. Het netto besteedbaar inkomen is het inkomen minus bepaalde uitgaven. Het inkomen be- staat uit alle inkomsten waarover loonbelasting moet worden betaald en alle alimentatieuitkeringen.
Kinderbijslag valt hier dus niet onder. Als uitgaven zou de gemeente te betalen ziektekostenpremies, extra uitgaven vanwege de gezondheid van de hulpvrager en (een deel van)de woonlasten af moe- ten trekken van het inkomen.
Als Cliëntenraad hebben we er begrip voor dat bij de hiervoor bedoelde afwegingen ook het ver-
mogen van de hulpvrager wordt betrokken. De hulpvrager zou voor de financiële regeling eerst in
4
