Naast enkele effectieve en een groot aantal veelbelovende interventies, heeft deze review ook een aantal interventies aan het licht gebracht die niet of zelfs contraproductief lijken te werken.
8.2.1 (Mogelijk) niet effectieve interventies
Twee van de beschreven schoolprogramma's lijken niet effectief te zijn in het voorkomen of verminderen van agressie en geweld. Voor de effectiviteit van Drug Abuse Resistance
Education (DARE) en Building Resiliency And Vocational Excellence (BRAVE) is geen bewijs
gevonden. Drug Abuse Resistance Education bestaat uit 10 klassikale lessen door een poli-tieagent gericht op assertiviteit en goed burgerschap. Building Resiliency And Vocational Excellence bestaat uit klassikale lessen in weerbaarheid en het stellen van doelen,
intervi-sie en de mogelijkheid contact te hebben met een mentor. Beide programma's richten zich behalve op de preventie van geweld ook op middelengebruik.
De laatste interventie die geen effect lijkt te hebben betreft de Convenanten Veilig
Uit-gaan. Het Convenant Veilig Uitgaan betreft een samenwerking tussen verschillende
partij-en met als doel het terugdringpartij-en van uitgaansgeweld. De aanwezigheid van epartij-en Conve-nant lijkt geen effect te hebben op het uitgaansgeweld in de gemeente. Wel lijkt de aan-wezigheid van een aantal succesfactoren van invloed te zijn op lichte geweldsovertredin-gen. Van der Knaap e.a. (2006) hebben geen uitspraken gedaan over de effectiviteit van deze interventie.
Naast bovengenoemde mogelijk niet effectieve interventies verdient de wijkinterventie
Cameratoezicht ook enige aandacht. Hoewel in deze studie geen studies zijn geïncludeerd
met een onderzoeksopzet van voldoende kwaliteit om uitspraken te kunnen doen over de effecten van cameratoezicht, zijn er verschillende (overzicht)studies beschikbaar waaruit kan worden afgeleid dat cameratoezicht als opzichzelfstaande interventie niet effectief is in het voorkomen of verminderen van agressie en geweld in de (semi-) publieke ruimte (Welsh & Farrington, 2004; Van der Knaap e.a., 2006; Van Noije & Wittebrood, 2008; Welsh & Farrington, 2008).
Tabel 20: (Mogelijk) niet effectieve interventies
Interventie Type Studie(s) Effecten
Drug Abuse Resistance Education (DARE)
schoolinterventie 1 RCT (SMS-score 5) Geen effect
Building Resiliency And Vocational Excellence
schoolinterventie 1 quasi-experimentele studie (SMS-score 4)
Geen effect
Convenanten Veilig Uit-gaan
wijkinterventie 1 quasi-experimentele studie (SMS-score 3)
Geen effect
Cameratoezicht wijkinterventie 5 voor- en nameting
stu-dies (SMS-score 2)1 Geen effect
1 Gebrek aan effect van cameratoezicht wordt bevestigd in diverse (overzicht) studies (Welsh & Farrington, 2004; Van der Knaap e.a., 2006; Van Noije & Wittebrood, 2008; Welsh & Farrington, 2008).
8.2.2 (Mogelijk) contraproductieve interventies
Naast bovengenoemde mogelijk niet-effectieve interventies, zijn ook enkele interventies geïdentificeerd die mogelijk contraproductief werken. In de eerste plaats werden negatieve resultaten gevonden direct na en in een periode van twee jaar na invoering van het
Gui-ding Responsibility and Expectations in Adolescents Today and Tomorrow (GREAT)
school-programma. Onderzoek naar een combinatie van Guiding Responsibility and Expectations
in Adolescents Today and Tomorrow (GREAT) en het Guiding Responsibility and Expectati-ons in Adolescents Today and Tomorrow (GREAT) Families Program laat bovendien zien
dat toevoeging van een niet-effectieve of mogelijk zelfs contraproductieve component het effect van een veelbelovende interventie te niet kan doen. Waar het GREAT Families Pro-gram op zichzelf nog veelbelovend leek in het verminderen van agressief gedrag (zie pa-ragraaf 3.2.7), worden na toevoeging van het mogelijk contraproductieve GREAT school-programma (paragraaf 3.1.6) direct na afloop van de interventie negatieve effecten ge-vonden.
Twee andere mogelijk contraproductieve interventies zijn het Self-Suffiency Project en het
Adolescent Transition Program (ATP). Het Self-Suffiency Project bestaat uit het bieden van
een financiële toelage voor alleenstaande ouders op het moment dat zij een baan vinden met als doel deze ouders te stimuleren om betaald werk te zoeken. De tweede interventie, het Adolescent Transition Program (ATP), bestaat uit een groepscursus voor antisociale en delinquente jongeren (in de leeftijd van 11 – 14 jaar) in combinatie met opvoedingsonder-steuning voor hun ouders. De negatieve resultaten uit het onderzoek naar ATP staan niet op zichzelf. Dishion e.a. (1999) noemen in hun narratieve review meer voorbeelden van de negatieve invloed die delinquente en antisociale jongeren op elkaar kunnen hebben.
Tabel 21: (Mogelijk) contraproductieve interventies
Interventie Type Studie(s) Conclusie
Guiding Responsibility and Expectiaions in Ado-lescents Today and To-morrow (GREAT) school-programma
schoolinterventie 1 RCT (SMS-score 5) Mogelijk contraproductief effect op agressie
Self-Sufficiency Project individuele interven-tie
1 RCT (SMS-score 5) Mogelijk contraproductief effect op delinquent gedrag Adolescent Transition Program individuele interven-tie 1 quasi-experimentele studie (SMS-score 4) Mogelijk contraproductief effect op delinquent gedrag
8.2.3 Interventies waarover geen uitspraken gedaan konden worden
Naast de in de voorgaande paragrafen beschreven bewezen effectieve, veelbelovende, mogelijk niet-effectieve en mogelijk contraproductieve interventies, heeft dit literatuuron-derzoek ook verschillende interventies aan het licht gebracht waarover op dit moment nog geen uitspraken kunnen worden gedaan. Zoals wij in de inleiding van dit hoofdstuk be-schreven, wil dit niet zeggen dat deze interventies geen effect hebben. Op dit moment is het beschikbare onderzoek echter niet toereikend om dergelijke uitspraken te kunnen doen.
Tabel 22: Interventies waarover geen uitspraken kunnen worden gedaan
Interventie Type Studie(s)
Traditional Martial Arts schoolinterventie 1 quasi-experimentele studie
(SMS-score 4)
In Control schoolinterventie 1 quasi-experimentele studie
(SMS-score 3)
Positives Adolescents Choices Training schoolinterventie 1 quasi-experimentele studie zonder vergelijking met de con-trolegroep (SMS-score 2)
Mentoring Program schoolinterventie 1 veranderingsonderzoek
(SMS-score 2)
Gang Resistance Education Training schoolinterventie 1 quasi-experimentele studie zonder voormeting (SMS-score 1)
Interventie Type Studie(s)
Cities in Schools schoolinterventie 1 retrospectief onderzoek
(SMS-score 1) Coaching for Communities individuele interventie 1 RCT (SMS-score 5)
Parent Training individuele interventie 1 quasi-experimentele studie
(SMS-score 3) Control of Violence for Angry and
Impul-sive Drinkers
individuele interventie 1 veranderingsonderzoek (SMS-score 2)
I Have a Future wijkinterventie 1 quasi-experimentele studie
(SMS-score 3)
Tijdsrestrictie verkoop alcohol in Bars wijkinterventie 1 veranderingsonderzoek (SMS-score 2)
Neighborhood education, mobilization and organization
wijkinterventie 1 veranderingsonderzoek
(SMS-score 2)
Youth Curfews wijkinterventie 1 veranderingsonderzoek
(SMS-score 2)
Weekend Arrangement wijkinterventie 1 veranderingsonderzoek
(SMS-score 2)
Preventie bij motorevenement wijkinterventie 1 veranderingsonderzoek (SMS-score 2)
Wijkinterventie in samenwerking met de buurt
wijkinterventie 1 veranderingsonderzoek
(SMS-score 2)
Straat barrière wijkinterventie 1 veranderingsonderzoek
(SMS-score 2) Promoting Adolescents Trough Health
Services
wijkinterventie Alleen nameting na 3 jaar (SMS-score 0)
Children at Risk multi-componenten
interven-tie
1 quasi-experimentele studie (SMS-score 4)