Coping Power

Het Coping Power Programma is een aanpassing op het Anger Coping Programma (het Anger Coping Programma wordt beschreven in de paragraaf over schoolinterventies). Het programma is bedoeld voor jongens met storend en agressief gedrag op school en is ge-baseerd op principes van cognitieve gedragstherapie en theorieën over beperkingen en verstoring in de verwerking van sociale informatie bij agressieve kinderen. De interventie kan in twee varianten worden aangeboden: als schoolinterventie (deze variant wordt be-schreven in de paragraaf over schoolinterventies) en als gecombineerde interventie waar-bij de schoolinterventie wordt gecombineerd met een aparte module voor ouders. De schoolinterventie betreft een groepstraining (4-6 jongens per groep) van 33 sessies in een periode van 15 maanden. De oudermodule bestaat uit 16 groepssessies voor de ouders

van de jongens. De ouders krijgen een training in opvoedingsvaardigheden waaronder het belonen van goed gedrag, het geven van duidelijke instructies en het toepassen van logi-sche consequenties bij ongewenst gedrag. Daarnaast leren de ouders om de sociaal cogni-tieve vaardigheden te ondersteunen die de jongens leren tijdens de schoolinterventie. Lochman en Wells (2004) hebben de lange termijn effecten van het Coping Power pro-gramma onderzocht in een RCT met drie condities: de schoolinterventie van het Coping Power programma (n=60), de gecombineerde interventie van het Coping Power program-ma (n=60) en een controleconditie (n=63). In de onderzoekperiode zijn 1578 jongens van 9 en 10 jaar gescreend op storend en agressief gedrag. Hieruit kwam een selectie van 546 jongens naar voren met een verhoogd risico. Uit deze groep jongens is met behulp van de Child Behavior Checklist een verdere selectie gemaakt, waarna toestemming is gevraagd voor deelname aan het onderzoek. Uiteindelijk resulteerde dit in een steekproef van 183 jongens die vervolgens at random zijn toegewezen aan de drie condities. Er was geen sprake van significante verschillen tussen de drie onderzoeksgroepen. Uit eerder gerappor-teerde onderzoeksresultaten kwam naar voren dat in beide interventiegroepen direct na de interventie een afname werd gevonden van agressief gedrag. In de huidige studie (Loch-man en Wells, 2004) werd nagegaan of deze effecten na een jaar behouden bleven. Hier-voor is 70% (n=128) van de oorspronkelijke steekproef bereid gevonden om opnieuw aan het onderzoek deel te nemen. Deze groep was representatief voor de volledige steekproef. Naast de drie onderzoekcondities uit de RCT is nog een normatieve steekproef van 63 jon-gens geworven uit de jonjon-gens die afvielen in de screeningsprocedure. Van deze normatie-ve steekproef was 87,3% bereid om deel te nemen aan de normatie-vervolgmeting. Relevante uit-komstmaten waren zelfgerapporteerd gewelddadig gedrag en door de leerkracht gerappor-teerde verbetering in het storend en agressief gedrag op school. Een jaar na afloop van de interventie werden geen significante verschillen gevonden in zelfgerapporteerd geweldda-dig gedrag tussen de jongens uit beide Coping Power groepen en jongens uit de controle-groep. Jongens uit de beide Coping Power groepen lieten volgens de leerkracht wel signifi-cante verbeteringen in storend en agressief gedrag op school zien in vergelijking met jon-gens uit de controlegroep (F(1,130)=11,76; d=0,38; p<0,01). Er werd bovendien op de follow-up meting geen verschil gevonden in storend en agressief gedrag op school tussen de jongens uit beide Coping Power groepen en de jongens uit de normatieve steekproef (F(1,134)=1,49), terwijl de jongens uit de controlegroep wel significant van de normatieve steekproef bleven afwijken. De effecten van de Coping Power Schoolinterventie en de ge-combineerde Coping Power interventie op door de leerkracht gerapporteerde verbeterin-gen in storend en agressief gedrag op school verschilden niet significant van elkaar. De gecombineerde interventie behaalde wel betere resultaten op andere uitkomstmaten zoals middelenmisbruik en niet gewelddadige vormen van criminaliteit. Er zijn geen analyses uitgevoerd naar de omstandigheden die van invloed zijn op het effect.

Coping Power schoolinterventie is een veelbelovende interventie voor het verbeteren

van storend en agressief gedrag in de klas volgens de leerkracht, de gecombineerde versie lijkt niet effectiever dan enkel de schoolinterventie module.

6.4 Guiding Responsibility and Expectations in Adolescents Today and

Tomorrow

Het Guiding Responsibility and Expectations in Adolescents Today and Tomorrow (GREAT) programma bestaat uit twee verschillende componenten: de GREAT schoolinterventie en het GREAT Families Programma. Het GREAT schoolprogramma bestaat uit 20 klassikale lessen voor kinderen in de 6th grade van de Amerikaanse Elementary School (vergelijkbaar met groep 8 van de Nederlandse basisschool) met als doel de leerlingen bewust maken van niet gewelddadige gedragsvarianten en attituden ombuigen tot attituden die minder postitief staan ten opzichte van het gebruik van geweld (GREAT wordt nader beschreven in de paragraaf over schoolinterventies). Het GREAT Families Programma bestaat uit 15 bij-eenkomsten voor risicoleerlingen en hun ouders of verzorgers en is bedoeld de ouders te ondersteunen in de opvoeding en het ontwikkelen en oefenen van nieuwe vaardigheden (het GREAT Families Programma wordt nader beschreven in de paragraaf over individuele interventies).

Simon e.a. (2009) hebben de effecten van GREAT onderzocht middels een RCT met vier condities: de GREAT schoolinterventie (n=1439), het GREAT Families Programma (n=1491), een combinatie van GREAT en het GREAT Families Programma (n=1329) en een controlegroep (n=1322). De randomisatie heeft plaatsgevonden op schoolniveau (37 scholen). Op elke school zijn gegevens verzameld van twee verschillende cohorten leerlin-gen. Deze cohorten werden gevormd doordat een aselecte steekproef werd getrokken uit alle leerlingen uit de betreffende jaargang. Dit had tot gevolg dat de geselecteerde leerlin-gen binnen de GREAT Families Program conditie en de gecombineerde conditie niet per definitie aan deze interventies hadden deelgenomen. De onderzoekers veronderstelden dat effecten van het GREAT Families Program zichtbaar zouden moeten zijn binnen de resulta-ten van het gehele cohort, doordat het GREAT Families Program zich richt op de meeste agressieve en invloedrijke jongeren uit de klas. Het verminderen van agressie bij deze kinderen zou automatisch moeten leiden tot een verminderde agressie in de klas en daar-door ook waarneembaar moeten zijn in de rapportages van andere kinderen. De eerste meting vond plaats aan het begin van de 6th grade, de nameting werd aan het einde van de 6th grade afgenomen en in de daaropvolgende twee jaren zijn door de leerkracht vra-genlijsten ingevuld in het najaar en voorjaar en door de leerling uitsluitend in het voorjaar. Uitval verschilde niet significant tussen de vier condities. Bovendien zijn alle leerlingen in de analyse opgenomen met data op één of meerdere meetmomenten. In de studie zijn drie verschillende uitkomstmaten meegenomen gericht op agressie en geweld: zelfgerap-porteerde agressie (gemeten met de Problem Behavior Frequency Scale; PBFS), leer-krachtrapportages van agressief gedrag (gemeten met de Behavioral Assessment System for Children; BASC) en een samengestelde maat bestaande uit enkele items uit zowel de PBSF als de BASC). Direct na de interventie bleek dat leerlingen uit de gecombineerde in-terventiegroep zelf significant vaker agressief gedrag rapporteerden dan leerlingen van controlescholen (PBFS d=0,09; sd=0,04; p<0,05). Leerkrachtrapportages lieten geen sig-nificante verschillen zien. Ditzelfde gold voor de samengestelde maat. Ook de analyse van schommelingen in agressief gedrag tijdens de follow-up periode toonde geen significante verschillen tussen de gecombineerde interventiegroep en de controlegroep (alle meetin-strumenten). Er zijn geen analyses uitgevoerd naar de omstandigheden die van invloed zijn op het ongewenste effect.

De gecombineerde Guiding Responsibility and Expectations in Adolescents Today and

Tomorrow (GREAT) interventie heeft mogelijk contraproductieve effecten, afgaande op

zelfgerapporteerd agressief gedrag.