Visuele instructies

aangeven deze zin niet als problematisch te ervaren, heeft het vanuit dat perspectief waarschijnlijk weinig invloed op de wijze waarop men deze stap interpreteert en leest. Het maken van de

aanpassing heeft dan ook vermoedelijk minder invloed op de participanten dan van te voren werd vermoedt. Ook het horen van de klik was voor het panel van minder groot belang dan vooraf werd gedacht. De consensus in het panel was “een klik is een klik”, hoe die klik dan precies klinkt (en hoe dit was ten opzichte van de klik in stap 2, en of daar een andere bewoording voor nodig was) werd door het panel als totaal onbelangrijk beschouwd.

Stap 2 werd vervolgens besproken. Hierin waren van te voren twee zinnen geïdentificeerd waarover de input van derden werd gewenst. Het betreft hier de zinnen die ik in het vooronderzoek had verplaatst naar de algemene instructies. Deze input was gewenst om te achterhalen of mijn vermoeden door derden werd gedeeld. De eerste van deze zinnen is “U kunt het in zowel uw rechter- als linkerhand vasthouden.” Deze zin had ik verplaatst naar de algemene gebruiksinstructies. Het heeft immers weinig met de uit te voeren handelingen te maken. Deze opmerking heeft betrekking op het algehele gebruik van de Diskus. Deze mening werd door het panel gedeeld. Zij gaven unaniem aan dat deze zin geen relevantie heeft voor de stap en dat zij deze liever in de algemene instructies zouden zien. Een zelfde situatie trad op bij de tweede zin: “Speel niet met het hendeltje, omdat dan de blisters worden geopend en er geneesmiddelen verloren gaan.” Deze zin werd wederom niet als relevant beschouwd en werd naar de algemene instructies verwezen met de opmerking “De gevolgen van de handeling zijn niet relevant voor het uitvoeren van de handeling. Je hoeft alleen maar te weten dat je de hendel moet doordrukken tot je de klik hoort, wat er dan gebeurt vindt ik niet belangrijk.” Deze zinnen worden dus door het panel als overbodig beschouwd. Op basis van deze input en de eigen ingeving zullen deze zinnen worden verplaatst naar de algemene instructies.

Stap 3 werd door het panel kort weg gezet als “prima”. Meer opmerkingen hadden zij niet over deze stap. Bij stap 4 werden er door het panel ook geen problemen gevonden. Ook hier werden er dan ook geen opmerkingen gemaakt. Ook ik heb zelf weinig aan te merken op deze stap.

Bij stap 5 waren er weer opmerkingen van mijzelf en de heer Sauer. Het betrof hier de zin “Dit kan helpen om het optreden van schimmelinfectie in de mond (spruw) en heesheid te voorkomen.” Wij waren van mening dat deze zin overbodig is, om de zelfde reden die door het panel eerder is genoemd. Het gevolg van de handeling is namelijk niet relevant voor de handeling zelf.

Het panel verrast hier door te stellen dat juist bij deze stap het wel belangrijk is te vertellen waarom de mond gespoeld dient te worden. De opmerking van de leek was hier “...wel laten staan, omdat het anders niet duidelijk is wat de noodzaak van het mondspoelen is. Ik denk dat mensen dat anders gewoon niet gaan doen.” Bij nader inzien ben ik het eens met deze stellingname. Het is voor de gebruiker immers van minder belang om te weten wat er zich in de Diskus afspeelt, dan wat de mogelijke gevolgen zijn van het negeren van een stap uit de instructies. Ook de opmerking dat het weglaten van deze waarschuwing tot ongewenst gedrag zou kunnen leiden vindt ik een rake opmerking. Wellicht is het te kort door de bocht om het weglaten van gevolgen bij elke stap toe te passen. Tot slot stap 6. Hierin is feitelijk sprake van een omgekeerde versie van stappen 1 en 2. Wederom werd er hier door het panel niet gevallen over de zinsconstructie “...schuift u de duimgreep weer terug naar u toe zover als mogelijk is. U zult een klik horen.”. Wel kwam nu de opmerking “Tja, je kan het natuurlijk samentrekken. Maar het is niet zo belangrijk ofzo, ik heb er in ieder geval geen last van.” Verder werden er geen opmerkingen gemaakt over stap 6.

4.2. Visuele instructies

Naast de hiervoor besproken concept aanpassingen aan de tekstuele instructies, werden ook soortgelijke aanpassingen aan de afbeeldingen besproken. In deze paragraaf zullen de afbeeldingen wederom per stap worden besproken, beginnend bij stap 1. Deze afbeeldingen zijn aangepast aan de hand van de Gestaltwetten en enkele theoretische overwegingen.

Het panel kreeg per stap minimaal twee opties te zien voor een alternatieve afbeelding. Ze werden gevraagd een reactie te geven op de afbeeldingen, en een motivatie te geven voor hun keuzes. De

44 opties die ik aan het panel voor heb gelegd zijn hieronder te zien, en worden gevolgd door de

reacties van het panel op deze suggesties.

Afbeelding 1. Test afbeeldingen.

De afbeelding die bij stap 1 hoort werd in twee varianten aan het panel voorgelegd. Het verschil zat hier in het gebruik van een vul kleur in één van de afbeeldingen. Deze variatie werd door het panel ook het meest gewaardeerd. De steunkleur op één van de helften van de Diskus werd geprefereerd boven de uit lijnen bestaande afbeelding. Eén van de participanten gaf daarbij de volgende uitleg: “Die met kleur is beter, want die andere bestaat te veel uit allemaal lijntjes.” Ook de andere participant was het hiermee eens. Deze instelling heeft invloed gehad op alle overige afbeeldingen. Keer op keer werd er gekozen voor de versie met een steunkleur. De gekozen simplistische stijl werd door het panel overigens verkozen boven de originele afbeeldingen. Ondanks de opmerking over de vele lijnen werd er gezegd dat de originele afbeeldingen te veel details en vage kleuren had om erg duidelijk te zijn.

Bij stap 2 werden drie varianten getoond. Het verschil zat hier wederom in het gebruik van een steunkleur. Daarnaast was er hier een kleine aanpassing gemaakt ten opzichte van de

oorspronkelijke afbeelding. De duim waarmee het hendeltje wordt weggeschoven is verplaatst tot een positie halverwege de handeling (ten opzichte van het origineel, waarbij de duim in de

startpositie is getoond). De reden hier achter was dat deze positie iets meer ruimte overlaat in de afbeelding waardoor de onderdelen beter zichtbaar worden. Daarnaast geeft deze nieuwe positie de richting van de beweging aan (naast de al aanwezige pijl in die richting). Opvallend genoeg werd het oorspronkelijke ontwerp (duim in startpositie) direct afgewezen. Een duidelijke reden daarvoor werd niet gegeven. Het ontwerp met de nieuwe positie en steunkleur werd door beide participanten als favoriet genoemd. De reden hiervoor werd samengevat als “deze is gewoon duidelijker”.

45 Ook werd hier wederom gesproken over de steunkleur. De voorkeur voor deze varianten werd door één van de participanten als volgt verwoord: “Accentueer datgene dat moet gebeuren. Waar je zeg maar de handeling echt moet uitvoeren.” De andere participant sloot zich daarbij aan en zei “zoveel mogelijk kleur waar nodig” te willen zien.

Stap 3 betreft een geheel nieuwe afbeelding die niet in de oorspronkelijke bijsluiter aanwezig was. Deze stap bestaat uit de instructie dat men zo ver mogelijk moet uitademen, en dat dit niet in de Diskus moet gebeuren. De nieuwe afbeelding toont een zijaanzicht van een gezicht, met een pijl vanuit de mond die de ademhaling moet uitbeelden. De Diskus is getoond, maar op zo’n manier dat de ademhalingspijl deze niet raakt, ook staan beide niet op de zelfde horizontale lijn. De Diskus zelf is op afstand van het gezicht geplaatst. Variant 1 van deze afbeelding toonde een uitgaande pijl met een solide lijn. Versie 2 was identiek, maar de lijn van de pijl bestond uit een stippellijn. Mijn eigen voorkeur ging uit naar de stippellijn, aangezien deze niet dicht is en daarmee de vluchtigheid van zuurstof beter weerspiegelt. Dit ten opzichte van dichte pijlen die in algemene zin veelal als richtingen en/of handelingen worden gebruikt. De participanten gaven beide de voorkeur aan de afbeelding met de stippellijn. Zij gaven aan dat deze vorm beter bij ademen past. Daarmee

bevestigden zij mijn vermoeden. Op de vraag of de afbeelding op zich duidelijk maakte dat men niet in de Diskus moest ademen, antwoorden zij beide met “ja”. De positie van de Diskus ten opzichte van het gezicht was volgens hen goed. Afstand tot het gezicht en de verschillende horizontale niveaus van de mond en Diskus werden door hen als “goed” omschreven. Deze nieuwe afbeelding lijkt daarmee goed aan te sluiten op de wensen van het panel.

Bij stap 4 was er wederom sprake van een aangepaste afbeelding. Hier betrof het de handeling waarbij de Diskus aan de mond moet worden gezet, en het medicijn moet worden ingeademd. Het perspectief van deze afbeelding is licht veranderd ten opzichte van het origineel. Daarnaast is, op basis van mijn analyse in het vooronderzoek, een pijl toegevoegd vanaf de Diskus door de mond en keel om de inademing aan te geven. De beide varianten verschilden op de volgende punten: variant 1 had geen pupil in het oog, en de Diskus had geen steunkleur. In variant 2 waren beide wel aanwezig. De pijl was in beide gevallen gelijk aan de stijl die in stap 3 als ideaal werd ervaren (stippellijn). In navolging van stap 1 en 2 werd ook hier voor de variant met de steunkleur gekozen. De redenering hier achter was gelijk aan bij de voorgaande stappen. Op de vraag of de pijl duidelijk was werd met “ja” geantwoord. De lengte van de pijl gaf volgens de participanten

voldoende aan dat er diep moest worden ingeademd. Wel kwam er een opmerking van een van de participanten over hoe deze pijl er eventueel ook uit zou kunnen zien. De pijl zoals ik die had ontworpen bestaat uit een stippellijn met een iets dunnere lijndikte dan de overige lijnen in de afbeelding. De participant gaf het volgende aan als potentieel alternatief: “Je zou ook een bredere pijl kunnen doen, een beetje zoals dit (tekent een pijl die overeenkomt met de pijlen in de

oorspronkelijke afbeeldingen). En dan met bolletjes daar in zeg maar. Bij de mond dan met grote afstand tussen de bolletjes, en hoe verder je in de pijl gaat, hoe dichter de afstanden worden. Dan geef je als het ware de intensiteit van de ademhaling aan.”

De tweede participant snapte deze soort pijl pas na uitleg van de ander, wat direct het probleem met deze stijl aangeeft. De gedachtegang achter dit concept is wel interessant. Een visuele manier om “lang en diep inademen” uit te beelden is echter lastig te bedenken. Het panel interview gaf aan dat een “standaard” stippellijn direct werd begrepen, maar een complexere pijl niet. Het probleem zit in de behoefte aan uitleg bij dergelijke afwijkende ontwerpen. Een oplossing zou een stippellijn met een afnemende afstand tussen de stippen kunnen zijn. Deze oplossing werd ook met het panel besproken. Zij waren hier echter niet enthousiast over te maken. Na het aandragen van dit alternatief werd de alternatieve pijl ook direct gelaten voor wat het was.

De volgende stap betreft het spoelen van de mond met water. Ondanks dat het uitspugen van het water niet was afgebeeld, werden de afbeeldingen wel direct begrepen door de

participanten. Dit toont aan dat een complete visuele weergave van de gehele stap niet nodig is om tot begrip te leiden. Het panel kreeg, van deze geheel nieuwe afbeelding, drie varianten te zien. Variant 1 had geen pupil in het oog, en de stand van het glas aan de mond was op een hoek van ongeveer 45 gradengezet. Bij varianten 2 en 3 waren er wel pupillen geplaatst, en was het glas iets