‘De studenten die net klaar zijn weten niet wat ze moeten doen. Ze kunnen niet werken en ze hebben geen geld. Het is zo teleurstellend... De universiteit kost zoveel geld, je hebt er zoveel uren ingestopt, elke dag voor vijf jaar lang.. en dan nu dit…er zijn gewoon geen mogelijkheden. Je kan niet eens een stage vinden hier… niks- (Luis, 28).
In het nieuws en in de kranten wordt regelmatig de term ‘Generación Perdida’ oftewel ‘Verloren Generatie’ gebruikt om naar de Spanjaarden te verwijzen die klaar zijn met studeren en nu geen werk kunnen vinden- en dus geen werkervaring opdoen- die als de crisis straks voorbij is vervangen worden door de nieuwe jonge generatie goedkopere arbeiderskrachten die net klaar zijn met studeren. Hoe denken de hoogopgeleide jong volwassenen hier zelf over? Zien zij zichzelf als een ‘Verloren Generatie’?
Op deze vraag werd met uiteenlopende antwoorden gereageerd. De reacties van de respondenten zijn in te delen in drie groepen. Tot de eerste groep behoren de respondenten die hun generatie als verloren zien:
“Ja, tío, wat er gebeurt is dat de jongeren die nu tussen de 24 en 28 jaar zijn- die wel gestudeerd hebben, maar geen werk kunnen vinden- die hebben straks als ze 30 zijn wel
57 een studie maar geen enkele werkervaring. Als jij dan je C.V. inlevert bij een bedrijf, net als iemand van 22 jaar die net klaar is met studeren, zullen ze de jongere persoon aannemen” (Oskar,25).
“Het is waar. Ik zit min of meer in deze generatie.. 20 jaar geleden kon bijna niemand studeren, was het een voorrecht voor mensen die geld hadden. Nu kan bijna iedereen naar de universiteit, en zijn er heel veel jonge mensen preparada (klaar om te werken), zoals ik, maar er is gewoon geen werk. Nu moeten mensen naar het buitenland om werk te
zoeken.”(Simon, 28)
“Er zijn heel veel mensen die geen werk kunnen vinden en die naar het buitenland moeten en heel veel problemen hebben. En als je geen werk hebt levert dat heel veel moeilijkheden op voor andere dingen op latere leeftijd, zoals het onafhankelijk worden en het hele proces van kinderen krijgen en alles.” (Juliana,30)
De tweede groep respondenten is van mening dat er geen verloren generatie is en hebben er vertrouwen in dat de situatie in Spanje op den duur weer zal verbeteren:
“Ik denk van niet.. ‘Una generación perdida nunca hay’(er is nooit een verloren generatie) .. Uiteindelijk komt er altijd weer een punt van stabiliteit. Ik weet niet wat de oplossing gaat zijn, maar we komen er wel uit. Het is niet zo dat er nu een hele generatie de komende jaren op de bank zit bij hun ouders thuis zonder werk. Het gaat veranderen. Ze gaan meer jongeren aannemen, of jongeren gaan een paar jaar naar het buitenland om ervaring op te doen en komen dan terug.” (Jose, 26)
“Als ik mezelf zou erkennen als een verloren generatie, zou dat betekenen dat we ook echt verloren zijn, toch? Ik denk niet dat je het als een verloren generatie moet zien… het is alleen dat we nu klaar zijn met onze studies en dat de situatie nu gecompliceerder is dan normaal… Maar je moet altijd positief blijven, naar de toekomst kijken en we zijn nu (bijna) op ons dieptepunt beland. De dingen gaan wel weer verbeteren. We kunnen wel allemaal thuis blijven, zelfmedelijden hebben en zeggen hoe vervelend het is dat we geen werk kunnen vinden en hoe slecht het is, maar dat heeft geen zin. Dus ja ik denk als je een stage probeert te vinden, of iets waardoor je blijft leren, leer je van alles iets en kom je er uiteindelijk wel… maar een verloren generatie, nee.” (Pili, 25)
De derde groep respondenten zien zichzelf niet als een verloren generatie, maar zien het als een verloren generatie voor Spanje, omdat veel hoogopgeleiden Spanjaarden naar het buitenland vertrekken:
58 “Het is een verlies voor Spanje …. Als ik naar mijn vrienden kijk, een is er naar Shanghai vertrokken, de andere twee zitten in Duitsland, eentje die Erasmus heeft gestudeerd in Brussel gaat nu naar Londen verhuizen, een ander is in Dubai. ‘Pues sí, una Generacion
Perdida para Espana’ (Dus ja, een Verloren Generatie voor Spanje). De hoogopgeleide
mensen van hier vertrekken naar andere landen in heel de wereld om te gaan werken. En of ze ooit nog terugkeren? Dat denk ik niet.
”(Marta 26)
Hoewel de meningen over de vraag of er sprake is van een ‘Generación Perdida’ uiteenliepen, hadden alle respondenten unaniem (op één uitzondering na) nog wel hoop voor de toekomst.
‘La esperanza es la ultima que se pierden, no?’ (De hoop is het laatste wat men verliest,
toch?)Je moet altijd hoop blijven houden. Als je hoop verliest, verlies je je energie. Ja ik heb nog wel hoop, maar het wordt wel steeds moeilijker om optimistisch te blijven… Ik denk steeds vaker dat er een ‘rebellión social’ gaat komen- en noodzakelijk is. Er komt een
moment dat de mensen zo moe zijn van alles, van het politieke systeem, van de corruptie en alles, dat de mensen dingen gaan doen, zodat de dingen veranderen. Ik denk dat het moment gaat aanbreken dat organisaties en (jonge) mensen gaan vechten tegen het systeem van hun eigen land. Er komt een moment dat wij, de ‘Verloren Generatie’zeggen: nu is het genoeg, nu moet er naar ons geluisterd worden. Het is niet dat we een minderheid zijn, we zijn de meerderheid… en het zit ons tot hier (naar nek wijzend)… De onzekere omstandigheden, de angst om je werk te verliezen. ‘Que hay que hacer?” (Martin, 25)
“
Haha ja, ik moet wel natuurlijk. Ik denk dat we uiteindelijk er wel uitkomen, zo is het altijd. We zijn ook uit de oorlog gekomen, uit de dictatuur, ja je komt er altijd wel uit, langzaam maar zeker.” (Juan, 26)De jong volwassenen hebben nog hoop voor een betere toekomst, of willen in ieder geval graag nog hoop hebben. Er moet heel veel veranderd worden in het land om de situatie te verbeteren.
Hieronder worden de belangrijkste zaken weergegeven die volgens de jong volwassen Spanjaarden beter kunnen- en moeten.