• No results found

uitwerking validatie II met leerlingen

Micro-evaluation

Oefenen: keuze maken in een moreel dilemma Casus: onvoldoende voor PWS

Beantwoord de volgende vragen Wat is jouw keuze

Moeilijke keuze. In mijn hoofd denk ik, het gewoon zeggen maar ik weet dat ik in de praktijk – al vaker meegemaakt – dat doe ik eigenlijk nooit. Dan gooi je iemand onder de bus. Ik zou het wel willen maar ik zou toch niet gaan, het is ook je eigen vertantwoordleijkheid als teamwerk niet werkt.

Wat zijn de redenen voor jouw beslissing?

Het is deels je eigen verantwoordelijkheid, je moet ook zelf zorgen voor ene goede samenwerking. Daarnaast, het voelt toch een beetje als ikke ikke ikke en dat het niet uitmaakt wat er gebeurt met de ander.

Wat is er tegen de beslissing in te brengen?

Die persoon heeft gewoon niks gedaan dus dan zou de docent dat best mogen weten. Je moet zelf niet gaan opdraaien voor de fouten van anderen. Het is niet jouw fout, dus je hoort er ook geen last van te hebben.

Wat zouden anderen zeggen die het niet met je eens zijn? Zelfde antwoord als hierboven.

Oefenen: keuze maken in een moreel dilemma

Schrijf op: een keuze is moreel juist wanneer…

Als je er comfortabel mee kan leven. Je kan er steeds last van hebben als je aan het einde van de dag naar bed gaat en je denkt het was misschien niet de leukste optie maar wel de beste

"Jullie hebben een onvoldoende voor je PWS" geeft de docent aan. De boodschap komt hard aan, maar je had het al zien aankomen. Je hebt hard gewerkt aan de opdracht, maar je vriend(in) heeft er weinig aan gedaan. Je had haar nog gewaarschuwd maar ze besteedde liever meer tijd aan haar bijbaan en uitgaan met vrienden. Je bent er best boos over. Het is dan wel je vriend(in), maar jij zit met die onvoldoende in je examenjaar. Nu kun je het weer overdoen terwijl je de tijd hard nodig hebt voor de toetsweek. Je kunt nog wel een voldoende krijgen, maar dan moet je tegen de docent zeggen dat het de schuld van je vriendin is en je eigen aandeel bewijzen. Je twijfelt. Wat ga je doen?

Bespreek in drietallen wanneer een keuze moreel juist is. Als opstapje kun je de casus over het PWS gebruiken. Stel dat je beslissing is om niet naar de docent te gaan: hoe weet je dan dat die beslissing moreel juist is? Uiteraard mag je ook redeneren vanuit de situatie dat je wel naar de docent zou gaan.

optie. Zonder schuldgevoel, vredig gevoel naar bed zonder te denken dat je een fout hebt gemaakt. Diep van binnen weet je wel of je iets juist of niet juist hebt gedaan.

Theorie: rechten, belangen en wensen

Als je bijvoorbeeld zegt dat iedereen recht heeft op een even groot deel van de winst bedoel je vermoedelijk iets als: iedereen is gelijkwaardig. Niemand is meer waard dan de ander en daarom krijgt niemand meer dan een ander. Je kijkt niet naar de gevolgen. Bijvoorbeeld: iemand heeft het geld harder nodig dan een ander.

Als je zegt dat iemand een groter stuk van de winst krijgt omdat hij een grote financiële tegenvaller heeft meegemaakt, dan kijk je naar het belang van diegene. Je kijkt dan naar de gevolgen van je beslissing en je kiest voor de beslissing die het meeste voordeel en minste nadeel oplevert.

Wensen lijken op belangen maar zijn minder zwaar. Je kijkt dan naar wie het liefste de winst wil hebben. Ook dan kijk je naar voor- en nadelen van je beslissing.

Oefening: rechten, belangen en wensen

Betrokkenen Rechten, belangen en/of wensen

Gebruikers van facebook

Facebook

Adverteerders

Overheid/toezichthouder

Belang: in contact blijven met anderen

Rechten: privacy

Wens: dat je informatie veilig is Belangen: geld verdienen, zoveel mogelijk informatie verzamelen

Wensen: zoveel mogelijk

gebruikers Rechten: geen

Rechten: krijgen waar ze voor betalen

Belangen: geld, zoveel mogelijk verkopen en zoveel mogelijk mensen bereiken

Wens: burger beschermen We kijken samen naar een scene uit The Social Dilemma. Schrijf in duo's op

- Welke betrokkenen spelen een rol?

- Welke rechten, belangen en wensen herken je?

Zie je een moreel dilemma door deze scene?

Ik zie wel een dilemma maar niet eentje die gebaseerd is op moraliteit. Ik zie vooral dilemma van je privacy willen hebben maar tegelijkertijd toch in contact blijven met je vrienden en leuke dingen zien. Dat laatste is niet heel erg moreel of ethisch of zo. Het is meer een wens of een verlangen.

Walkthrough interview

1. Bouwt deze lessenserie aan gemeenschappelijke kennis over ethiek/moraliteit, volgens jou?

Ik denk het niet, ik denk dat ze meer op de hoogte zullen zijn hoe anderen erover denken. De introductieles kan wel helpen maar ik denk niet dat het een gemeenschappelijk kader creëert. Iedereen zal voor zichzelf een beetje een beter beeld hebben van ethiek en moraliteit en weten hoe anderen erover denken.

2. Vind je de gebruikte casus (Social Dilemma) maatschappelijk relevant?

Moeilijk, ik zie niet iets heel erg moreels. Ik denk dat velen er snel over eens zullen zijn dat wat Facebook doet verkeerd. Het is vooral een dilemma voor Facebook en voor ons als gebruiker… Privacy en social media. Ik zie dit niet zo snel als een moreel dilemma. Aan het einde van de dag zijn we het er wel over eens dat wat Facebook doet slecht is. Het is wel een dilemma maar het is geen moreel dilemma.

3. Komt ethiek/moraliteit duidelijk naar voren in gebruikte casus a. PWS casus

Daar wel. Daar heb je verschillende belangen en aan het eind van de dag kan je wel van iedere kant zeggen, ok ik begrijp wel waarom. En dat kan je niet bij Facebook. Ik weet waarom: geld. Maar je kunt het niet goedpraten. Bij het andere moreel dilemma kun je wel snel een mening vormen maar je weet ook dat er andere opties geschikt zijn.

b. Social Dilemma Zie vraag 3

4. Word je gestimuleerd vanuit verschillende perspectieven naar de casus te kijken Ja dat wel. Je moet steeds denken vanuit het perspectief van een andere actor. Dan kun je je sneller inbeelden hoe anderen erover zouden nadenken.

5. Maakt de rubric jouw leerproces inzichtelijk?

Het zou wel helpen maar denk dat ik het zelf niet zo zou doen. Het is veel tekst. Hij is duidelijk maar als leerling kijk je er heel snel tegenop.

6. Vind je dit prototype praktisch bruikbaar in het voortgezet onderwijs?

Ja, omdat je kritisch na moet denken, het is belangrijk en het lijkt me ook wel handig omdat het een beetje afwisseling biedt van de gebruikelijke vakken met docent die voor de klas praten. Het is meer een groepsgebeuren.

Wouter

Micro-evaluation

Oefenen: keuze maken in een moreel dilemma Casus: onvoldoende voor PWS

Beantwoord de volgende vragen Wat is jouw keuze

Hangt een beetje af van het scenario, stel je voor ik zou zakken met die onvoldoende dan zou ik het wel zeggen maar als ik allemaal achten sta maakt het zeg maar niet echt uit. Hangt af van hoeveel van het PWS afhangt. Ik zou het niet zeggen.

Wat zijn de redenen voor jouw beslissing?

Omdat je er misschien wel een vriendschap mee kan verpesten en dat is belangrijker dan een PWS. In mijn huidige situatie in ieder geval wel.

Wat is er tegen de beslissing in te brengen?

Dat een PWS toch ook wel erg belangrijk is en ook voor je vervolgstudie van belang kan zijn, dus er hangt veel van af.

Wat zouden anderen zeggen die het niet met je eens zijn?

Hetzelfde, dat PWS belangrijk is voor je examenjaar en een groot deel van je cijfer.

Oefenen: keuze maken in een moreel dilemma

Schrijf op: een keuze is moreel juist wanneer…

Wanneer elke partij er het minste nadeel van ondervindt.

"Jullie hebben een onvoldoende voor je PWS" geeft de docent aan. De boodschap komt hard aan, maar je had het al zien aankomen. Je hebt hard gewerkt aan de opdracht, maar je vriend(in) heeft er weinig aan gedaan. Je had haar nog gewaarschuwd maar ze besteedde liever meer tijd aan haar bijbaan en uitgaan met vrienden. Je bent er best boos over. Het is dan wel je vriend(in), maar jij zit met die onvoldoende in je examenjaar. Nu kun je het weer overdoen terwijl je de tijd hard nodig hebt voor de toetsweek. Je kunt nog wel een voldoende krijgen, maar dan moet je tegen de docent zeggen dat het de schuld van je vriendin is en je eigen aandeel bewijzen. Je twijfelt. Wat ga je doen?

Bespreek in drietallen wanneer een keuze moreel juist is. Als opstapje kun je de casus over het PWS gebruiken. Stel dat je beslissing is om niet naar de docent te gaan: hoe weet je dan dat die beslissing moreel juist is? Uiteraard mag je ook redeneren vanuit de situatie dat je wel naar de docent zou gaan.

Theorie: rechten, belangen en wensen

Als je bijvoorbeeld zegt dat iedereen recht heeft op een even groot deel van de winst bedoel je vermoedelijk iets als: iedereen is gelijkwaardig. Niemand is meer waard dan de ander en daarom krijgt niemand meer dan een ander. Je kijkt niet naar de gevolgen. Bijvoorbeeld: iemand heeft het geld harder nodig dan een ander.

Als je zegt dat iemand een groter stuk van de winst krijgt omdat hij een grote financiële tegenvaller heeft meegemaakt, dan kijk je naar het belang van diegene. Je kijkt dan naar de gevolgen van je beslissing en je kiest voor de beslissing die het meeste voordeel en minste nadeel oplevert.

Wensen lijken op belangen maar zijn minder zwaar. Je kijkt dan naar wie het liefste de winst wil hebben. Ook dan kijk je naar voor- en nadelen van je beslissing.

Oefening: rechten, belangen en wensen

Betrokkenen Rechten, belangen en/of wensen

Jij zelf

Facebook/Google Medewerkers

Facebook/Google/etc

Het bedrijf van je telefoon, computer, tv

Belang: iets opzoeken, telefoon gebruiken

Wens: aan informatie komen Rechten: weten hoe de media aandacht probeert te trekken, recht op informatie en google gebruiken

Belang: geld verdienen Wens: geld verdienen

Zie je een moreel dilemma door deze scene?

Ik denk het niet want de klant die weet niet dat dat platform z'n aandacht probeert te trekken. Dus die klant heeft niet een dilemma van ga ik mijn aandacht geven. Hij heeft niet echt een keus. En omdat het geen keus is, is er geen dilemma. Dilemma is een keus.

We kijken samen naar een scene uit The Social Dilemma. Schrijf in duo's op - Welke betrokkenen spelen een rol?

- Welke rechten, belangen en wensen herken je?

Walkthrough

1. Bouwt deze lessenserie aan gemeenschappelijke kennis over ethiek/moraliteit, volgens jou?

Wel maar denk dat ze het snel vergeten. Draagt wel bij aan kennis maar gaan er niet veel mee doen.

2. Vind je de gebruikte casus maatschappelijk relevant?

Ja, zeker vooral omdat ik van veel mensen hoor dat het een goede docu is. 3. Komt ethiek/moraliteit duidelijk naar voren in gebruikte casus

a. PWS casus

Ja, omdat het een heel duidelijke keuze is. Ga je verraden of niet. b. Social Dilemma

Komt naar voren maar je moet er wel echt over nadenken. In eerste instantie dacht ik niet dat er een dilemma was maar als je nadenkt wel.

4. Word je gestimuleerd vanuit verschillende perspectieven naar de casus te kijken Ja, wel gestimuleerd maar denk niet dat mensen het gaan doen. Maar je gaat er wel over nadenken. Ja, ik denk het wel, omdat het jezelf laat nadenken over je keuze en waarom dus je gaat automatisch ook aan anderen denken.

5. Maakt de rubric jouw leerproces inzichtelijk?

Denk het wel maar zou hem eerst voor de lessenserie doen en daarna, dan kun je het verschil zien.

6. Vind je dit prototype praktisch bruikbaar in het voortgezet onderwijs? Ja, lijkt me fucking leuk. Het is en leuk en leerzaam, oprecht.