Transcript interview Carolijn Borgdorff

M: Zou je iets willen vertellen over jouw rol tijdens het proces, jouw taken tijdens het project.

C: Ehm. Jeetje, dat is wel meteen wat je zegt een brede vraag. Tijdens het maken van DementieEnDan bedoel je hè, daar hebben we het specifiek over.

M: Ja.

C: Ehm. Mijn officiële titel in het hele proces is producent. En als producent ben je eindverantwoordelijk voor het hele project, inhoudelijk en financieel. Dit project werd geco- financierd.. of gecoproduceerd met De Toedracht, het bedrijf van Ireen en als producent bepaal je eigenlijk het reilen en zeilen op alle fronten inhoudelijk en financieel om te zorgen dat een project tot een goed einde komt. Dus eigenlijk is mijn rol daarin.. ehm… op alle vlakken ben ik wel een beetje aanwezig. Sommige wat meer dan het ander, maar.. Belangrijk onderdeel is het zoeken van geld. Wat ook belangrijk is, is het zorgen dat alle mensen die betrokken zijn en dat waren er in dit geval natuurlijk heel veel, omdat we ook steeds al die inhoudelijke partners erbij betrokken, om te zorgen dat die blij, tevreden en mee blijven doen ook. En dat is lastig, om die in beweging te krijgen is.. Wij willen namelijk wat en zij niet per se. En wij willen eigenlijk ook nog dat zij iets doen. Nou voordat je dat voor elkaar hebt is echt, dat is pittig, dus heel veel leuren en sleuren. Op inhoudelijk vlak ben ik heel betrokken geweest bij Ireen als regisseur natuurlijk en daar als klankboord. En zo eigenlijk ook bij de research. En bij de educatie heb ik een wat dubbele rol gehad zeg maar, omdat ik alle clips zelf gemonteerd heb. Ehm.. wat natuurlijk niet per se bij de taak van een producent hoort, dus daar zat ik eigenlijk een beetje in een soort dubbele rol. Wat ik heel leuk vindt en wat ook een beetje mijn oorsprong is natuurlijk dus af en toe vind ik dat heerlijk dat ik dat weer even mag. Ehm… Ja zo ongeveer.

M: En wat was de reden dat je de educatieve clips zelf gemonteerd hebt zeg maar, terwijl dat dus eigenlijk niet een gebruikelijke situatie is?

C: Ehm, omdat het niet goed lukte. En ehm.. we.. wat gek is, is je bent.. Die educatieve clips waren allemaal tussen de drie en acht minuten zeg maar en er is altijd een hardnekkig misverstand dat het makkelijk is om korte dingen te maken. Dat is heel moeilijk. Je moet op een heel andere manier kiezen en we hadden een heel duidelijk beeld voor ogen hoe dat er uit zou moeten zien. Ehm, we hebben mensen van buitenaf ingehuurd om te kijken of het werkte dat die de clips gingen maken. Daar bleef steeds maar net niet ehm.. zeg maar de goede toon moet je eigenlijk zeggen.. die hadden steeds net niet de goede toon te pakken. En ehm.. op een gegeven moment dacht ik van ‘Nou, nu iedereen de deur uit, nou ga ik het zelf doen’. Zo.

M: En hoe is de balans tussen Ireen en De Toedracht en dan Docs? C: Ehm, op welke manier bedoel je?

M: Nou, op het werkvlak. Wie op welk vlak de doorslaggevende…

C: Ehm, nou ja de hele organisatie lag hier. Dus de coproductie is met De Toedracht is eigenlijk als je die heel, heel sec zou formuleren, is dat puur het coproductieschap in de zin van rechten. Dus het hele project is hier uitgevoerd, het hele project is hier geresearcht, het hele project is hier financieel onder

gebracht geweest, dus het hele project heeft hier gelegen, maar rechten technisch hebben we in coproductie gefunctioneerd.

M: En wanneer werd Docs zeg maar onderdeel van het project? (C: Meteen) Want zeg maar Ireen heeft daarvoor ook al twee jaar zelf research gedaan toch?

C: Nou weet je, wat wat.. Ireen en ik zijn aan elkaar verbonden sinds een jaar of zes.. een jaar of zeven in alle projecten die zij doet. Zij is geen ehm producent meer zeg maar zelf. Of ze is wel producent, maar ze wil eigenlijk zelf niet meer produceren, dat is teveel. En dat betekent dat alles wat ze wil produceren, dat doet ze samen met mij. En zo ook hier in. En het is altijd zo met dit soort projecten dat degene die het initiatief neemt, in dit geval is dat Ireen, ja dat die al heel snel bezig gaat met het doen van research en kijken hoe dat dat.. dat vormt zich eigenlijk in haar hoofd in beginsel. En pas op het moment dat ze een beetje houvast heeft en een kader heeft, ja dan wordt het tijd om het echt op papier te zetten en er echt een plan van te maken.

M: Om hier een team te vormen..

C: Precies, maar dat duurt natuurlijk even voordat dat echt.. Nou dat heb je natuurlijk zelf ook in je stage gezien. Je hebt niet meteen van een idee een programma. Daar zitten zoveel kleine stapjes tussen.

M: Ja, want Bernadette vertelde inderdaad dat ze vanaf begin 2012 ongeveer erbij betrokken was. En hoe lang daarvoor was er ongeveer al een team bezig vanuit hier?

C: Ik denk het is in 2013 uitgez.. ik denk dat we in 2010 begonnen zijn. En Ireen misschien nog wel een jaar eerder denk ik. Zo in de zijlijn.

M: Wat wilden jullie… wat was de belangrijkste boodschap van het hele project?

C: Ehm. Wat we geprobeerd hebben is.. eigenlijk een soort tijdsbeeld te geven van de dementiezorg in Nederland. Ehm, heel erg verteld vanuit de patiënt en ook heel erg verteld vanuit het gevoel van kansen die er toch nog zijn. Ondanks het feit dat.. kijk dementie is natuurlijk een aftakelende ziekte en daarin ook schrijnend.. altijd. Ik bedoel ieder proces dat je volgt is.. is.. zit een enorm dramatisch verloop in en wat we eigenlijk wilden is dat natuurlijk laten zien. Want dat bestaat, dat is er. Maar daarbinnen wel zoveel mogelijk proberen om te laten zien welke mogelijkheden er zijn. En ja ik denk dat we een heel mooi document hebben gemaakt met de stand van zaken op dit moment met de nadruk op de mogelijkheden, de kansen en de ontwikkeling. En eeh.. dat is.. Ik vind het altijd moeilijk om te zeggen wat we vooraf voor ogen hadden, om.. Nou je kan je voorstellen we hebben vier jaar in totaal over het project gedaan en daar zit gewoon een ontwikkeling ook in, in wat je voor ogen hebt met dat project. Dus dat wordt bijgesteld, dus het is makkelijker om te zeggen wat het geworden is. Dat is wel wat we gehoopt hadden, dat we zoiets zouden kunnen maken en dat heeft onze verwachtingen ook nog overtroffen daarin, dus we zijn daar wel heel.. Het is goed gelukt zeg maar om te vertellen wat we graag wilden vertellen.

M: Ja. En zijn er dan nog specifieke elementen die tijden het proces zijn bijgesteld? Als het gaat om de kant die jullie op wilden gaan.

C: Nou ja, dat zit niet zo zeer in het filmen, want in het filmen..want in het filmen van de portretten heb je de mens als ijkpunt. Ehm.. en die zijn wie ze zijn, dus daar verandert niet zoveel in. Dat zat veel meer in de omgeving daar omheen. Dat we.. we hebben in het begin heel veel moeite gehad om organisaties te overtuigen van het nut en de noodzaak voor het maken van zo’n soort film. En we

werden al heel snel afgedaan als ‘ja, daar heb je weer zo’n initiatiefje over dementie. Ja pff, zo komen er nog tienduizend langs per maand dus…’ Terwijl wij het gevoel hadden dat er juist nog niet zoiets was wat helemaal doordringt tot de kern van waar het nou eigenlijk om gaat. En ja dat kost gewoon heel veel tijd en moeite. Maar dat heeft ook weer heel veel te maken met wat ik net al zei. Wij willen wel iets en we komen allemaal mensen tegen die allemaal een belang hebben zelf zeg maar in dat onderwerp, maar eigenlijk helemaal niks willen. Of in ieder geval niet per se. En waarom zouden wij als buitenstaander, als leken, hen gaan vertellen wat ze zouden moeten willen? Al die dynamiek zeg maar en al die diplomatie die daar omheen zit en al die belangen en en.. al dat hokjes denken.. Ja, dat moet je toch proberen een beetje te doorbreken.

M: Ja en wat was de belangrijkste reden dat jullie al die organisaties erbij wilden betrekken?

C: Ja.. kijk het het..het project was niet het doel op zich. Het doel van het project was om door te dringen tot al die verschillende doelgroepen en al die verschillende eh.. organisaties en deelgebiedjes zeg maar die te maken hebben met dementie en.. eh.. wat je dan ziet is dat de verpleeghuisarts natuurlijk een heel ander belang heeft dan de logopedist. Of dat de verzorgende een heel ander belang heeft dan de mantelzorger. Ehm.. ik weet je vraag niet meer. Ik zit te denken waar ging ik ook alweer naartoe..

M: Ja. Nou, waarom jullie al die organisaties bij het project wilden betrekken?

C: Nou ja, eigenlijk is daar het antwoord heel makkelijk op. Omdat we draagkracht wilden hebben. We wilden zorgen dat al deze mensen zich betrokken voelden en zich ook iets gingen aantrekken van wat ze zouden zien. Want het enige dat werkt is om te laten zien hoe het in de praktijk gaat, in het echt leven. En dat was ook absoluut de toegevoegde waarde van het project. Dat we dat konden laten zien, door de processen bij die gezinnen te volgen.

M: En hadden jullie een specifiek publiek voor ogen van tevoren?

C: Héél Nederland. Ja, weetje, dementie is natuurlijk een onderwerp waar iedereen of direct of indirect wel mee te maken heeft. Dus we hebben de educatieve clips wel heel bewust voor verschillende doelgroepen gemaakt, maar de film zelf niet.

M: En hoe is het idee voor de educatieve clips ontstaan? Wat was het doel daarvan of het idee daar achter?

C: Ehm, nou ja we hebben.. dat is eigenlijk al een soort mechanisme wat we binnen Docs, binnen

IDTV Docs al langer eh eh nastreven. Dat we.. kijk een documentaire is natuurlijk fantastisch en het is

ook nog prachtig als die uitgezonden wordt, maar daarna is het weg. En wij maken heel veel documentaires over maatschappelijke onderwerpen, waarvan we heel graag willen dat het nadat de documentaire is uitgezonden ook nog ergens toedient en ook nog ergens terecht komt. Nou dat doen we bij DementieEnDan, maar dat doen we bijvoorbeeld ook met Bikkels (serie over jonge mantelzorgers, red.) Of dat doen we ook met andere documentaires die we uitgezonden hebben dus. Dus uiteindelijk is dat misschien nog wel een hoger doel dan het maken van de documentaire zelf. M: Ja, dat het langer stand houdt..

C: Ja en dat je mensen ermee bereikt die er ook iets mee kunnen.

M: Ja, want hoe is het idee tot stand gekomen voor de transmediale vorm of hoe zou je het zelf omschrijven?

C: Nou, daarvoor geldt eigenlijk hetzelfde. Dat.. we zijn eigenlijk met Verleden van Nederland, dat is het eerste project dat ik met Ireen gedaan heb, hebben we.. zijn we daar ontzettend mee gaan worstelen zeg maar hoe je dat zou moeten doen. Nou daar liep het helemaal uit de hand want daar hebben we geloof ik zes boeken uitgegeven en nouja echt.. Dat werd zo’n groot project dat het bijna niet meer te houden was. Ehm, maar we merkten daar wel heel erg dat eh.. dat het principe werkte en ook heel goed kon. En ja dat doel zeg maar, om dat doel te dienen, hebben we uiteindelijk gezegd van dat moeten we minstens bij ieder project dat we hier doen, moeten we dat willen. En zo zijn we vervolgens ook gaan kijken naar onze projecten. Niet alleen DementieEnDan die als onderwerp natuurlijk.. dat is als onderwerp heel geschikt om in de breedte neer te zetten. Nou Bikkels is ook zo’n onderwerp hè, dat is ook heel geschikt daarvoor. Een film over Tania Kross, veel minder. Dat.. kan je nog voorstellen dat je dat naar relevante opleidingen stuurt bijvoorbeeld.. maar of je daar nou een relevant debat over kan organiseren.. Ik zou het niet zo goed weten. Maar alle maatschappelijke onderwerpen die we maken, daarvan zeggen we echt van ‘ja, dat is zo relevant.. dat moeten beleidsmakers gewoon weten, dat moeten mensen die zorg verlenen weten, dat moeten geinteresseerden weten’. Nou ja op die manier.

M: Ja, dus dat zijn vooral de onderwerpen die het meest geschikt zijn. C: De maatschappelijke onderwerpen, ja zeker.

M: Ja, want die transmediale vorm of welke term gebruiken jullie? C: Multimediaal, transmediaal..

M: Zit daar verschil in denk je?

C: Nou vast, in de exacte betekenis van het woord zit vast een verschil, maar ik zou het niet weten. Wat wij er onder verstaan is dat we één bron hebben, namelijk het gefilmd materiaal en dat we daarmee via zoveel mogelijk media proberen zoveel mogelijk doelgroepen te bereiken. Dat is eigenlijk wat we doen en ik wil er vanaf zijn of dat transmediaal, of multimediaal, nou ja je hebt vast nog iets.. M: Cross-mediaal..

C: Cross-mediaal.. Dat weet ik niet.

M: En die transmediale vorm, om het zo te noemen, zie je eigenlijk veel vaker en al eerder in de fictiewereld. Dus bijvoorbeeld als series als Lost. Denk je dat er een verschil is tussen deze transmediale vorm in fictie context en in documentaire context?

M: Ja, ik denk wel dat je heel erg de.. de eeh eeh het transmediale moet scheiden van de secundaire exploitatie. En ehm, ik denk wat jij nu net noemt in fictie is denk ik allemaal secundaire exploitatie. Daar waar je gewoon geld mee verdient. Wij verdienen geen geld met die educatieve clips. Snap je, dus dat is zeg maar een inhoudelijke spin-off voor het bereiken van verschillende doelgroepen. Terwijl het maken van een game waar je weer opnieuw geld aan verdient bij fictie, is secundaire exploitatie. Dus ik denk we dat daar een groot verschil tussen zit.

C: Qua doel, maar ook qua uitgangspunt. Want daar gaat het waarschijnlijk ook wel om het.. zoveel mogelijk mensen bereiken, maar dan zoveel mogelijk betalende klanten bereiken. Dus dat is meer commercieel gedreven denk ik.

M: Eigenlijk heb je hier al antwoord op gegeven, maar zou je op basis van jullie ervaring met

DementieEnDan opnieuw voor deze vorm kiezen?

C: Jazeker. Ja. Dat gaan we weer doen hè. Mantelzorg en we hebben Jong en arm natuurlijk, waar je zelf aan gewerkt hebt. Wat een mooi plannetje is geworden overigens, wat ik vandaag ga opsturen dus ik ben heel benieuwd. En waar ik dinsdag een gesprek over heb. Dus dat is hartstikke leuk. Dat is ook zo’n project natuurlijk, waarmee dat hartstikke goed mee zou kunnen. Nou ik denk dat het.. het zit inmiddels zo in ons systeem, of in ieder geval in mijn systeem, om dat zo aan te pakken dat ik dat altijd bij alle projecten zal proberen. En het biedt ook extra mogelijkheden. Bijvoorbeeld om weer naar andersoortige fondsen te gaan, om geld aan te vragen.

M: Want wat is het idee achter het plan dat Bernadette nu aan het schrijven is inhoudelijk. Wat moet daar in komen te staan voor punten. De blauwdruk zeg maar, of het format.

C: Oooh… dat weet ik nog niet. Dat weet ik nog niet. Zij wilde dat plan zelf graag maken en zij is iets meer van de beleidsstukken dan ik. Dus eh ik heb het niet zo ontzettend nodig denk ik. Even daar gelaten dat het praktisch is hoor om zo’n soort document te hebben. Ehm.. maar weet je.. wat.. zo’n plan heeft ook altijd een beetje het gevaar in zich dat het een maniertje wordt. En het is eigenlijk geen maniertje, het is veel meer een .. logisch gevolg van de onderwerpen die we doen en ja.. ik vind zo’n plan is hartstikke handig, maar uiteindelijk is het altijd inhoudelijk gestuurd.

M: Ja, het draait waarschijnlijk vooral om de lessen die geleerd zijn bij DementieEnDan. Om die bij een volgend project misschien anders aan te kunnen pakken bijvoorbeeld.

C: Precies. Dat is waar zo’n plan heel nuttig voor is. Waar ben je tegenaan gelopen? Omdat het zo groot en complex is en er zoveel verschillende partijen bij betrokken zijn. Ja, is het gewoon heel prettig om dat op een rijtje te zetten. Het is bijna een checklist zeg maar. Als je nou een project zo zou willen aanpakken, wat moet je dan niet vergeten? Dat is het meer.

M: Ja en hoe liep het met het team hier bij Docs tijdens de hele ontwikkeling?

C: Ehm, soms ging dat goed en soms ging dat minder goed en ik heb natuurlijk een aantal vaste mensen die ik heel goed ken, waarvan ik heel goed weet wat ik aan ze heb en hoe ik met ze werk. Dat is eigenlijk nooit een probleem. Bij zo’n groot project worden er ook veel mensen van buitenaf ingehuurd natuurlijk. En ehm.. Ireen is natuurlijk een hele strenge leermeester, die ook eigenlijk alleen maar de top van de top eh.. wil. Wat er ook heel goed maakt, dus dat is prima, maar dat heeft wel consequenties dat als ze het gevoel heeft dat het niet op die manier met iemand gaat.. als we het gevoel hebben dat dat niet op die manier met iemand gaat. Ja, dan op een gegeven moment dan loopt het spaak. En dat gebeurt gewoon af en toe in zo’n project. Er zijn heel veel vaste mensen waar het goed mee gaat en die een soort basis van je project zijn, en ja er worden mensen eh eh.. van buitenaf ingehuurd waar het soms heel goed mee klikt en soms niet. Zoals dat gaat.

M: En behalve het team en de educatieve clips.. waren er nog bepaalde moeilijkheden..

C: Ja, het is complex. Het is complex omdat er zoveel verschillende.. Kijk, wat je eigenlijk doet is.. het onderwerp is eigenlijk gewoon.. is de spin en daar omheen ga je heel langzaam een web maken. En je

kan je voorstellen dat hoe groter dat web wordt, hoe moeilijker het wordt om zicht te houden op die