2 Hoeveelheid verbrand afval
3.4 Totaal residu
De som van bodemas, vliegas/ketelas/residu en schroot geeft weer in welke mate de verbrande afvalmassa wordt gereduceerd.
totaal residu (ton/jaar)
1991 1995 1999 2004
DALKIA 4.446 1.466 8.342 9.115
Heist o/d Berg 5.293
IBOGEM 6.534
IDM 6.844 6.007
IHK 8.901 9.138
IMOG 13.505 14.836 1.975 10.104
Indaver Doel 66.240 123.843
ISVAG 23.677 37.829 1.889 34.635
IVAGO 16.058 18.125 25.594 23.532
IVBO 50.693 47.703 43.424 32.247
IVIO 6.267
IVLA 6.006 1.092
IVM 17067 15779 8083 6571
IVMO 9.067 7.365 13.063 11.308
IVOO 18.337 18.188 17.123 15.767
IVRO 10.663 11.075 11.216 11.540
Merksem 8.750
MIWA 15.939 19.083 13.351
RMZ 18.866 21.476 20.716 19.110
Van Colen 3.450
TOTAAL 250.363 229.162 231.016 297.772
Tabel 12 : totale hoeveelheid residu, ton/jaar
Tussen 1991 en 1995 daalde de totale hoeveelheid residu. Deze daling wordt verklaard door de daling in verwerkte hoeveelheid. Tussen 1995 en 1999 nam de hoeveelheid residu toe. Deze toename is volledig te wijten aan de grotere
hoeveelheden rookgasreinigingsresidu. Ook in 2004 zien we een sterke toename van de hoeveelheid residu. Deze toename wordt verklaard door de toename van de verbrande hoeveelheid afval.
totaal residu (% op totale
verbrande hoeveelheid) 1991 1995 1999 2004
DALKIA 21,0% 28,0% 26,4%
Heist o/d Berg 21,4%
IBOGEM 26,9%
IDM 32,3% 25,6%
IHK 30,2% 29,6%
IMOG 19,9% 19,9% 32,6% 16,8%
Indaver Doel 32,2% 30,9%
ISVAG 27,9% 30,9% 19,4% 25,9%
IVAGO 23,8% 24,1% 26,6% 24,9%
IVBO 29,1% 26,9% 23,9% 22,6%
IVIO 27,0%
IVLA 27,3%
IVM 21% 21% 24% 18%
IVMO 24% 23% 23% 22,5%
IVOO 25,2% 26,1% 24,5% 23,6%
IVRO 19,5% 20,1% 19,8% 20,8%
Merksem 25,0%
MIWA 28,6% 30,6% 24,1%
RMZ 27,0% 26,1% 27,9% 27,6%
Van Colen 23,0%
TOTAAL 25,5% 25,9% 26,3% 26,0%
Tabel 13: hoeveelheid residu ten opzichte van verbrande hoeveelheid
Bij de relatieve hoeveelheden residu zien we dat deze nagenoeg gelijk zijn gebleven tussen 1991 en 2004. Tussen 1991 en 1995 bleven de relatieve hoeveelheden van de verschillende fracties nagenoeg gelijk, dus ook die van de totale hoeveelheden. Tussen 1995 en 1999 nam de relatieve hoeveelheid vliegas, ketelas en rookgasreinigingsresidu toe. Deze toename wordt in de totale cijfers echter volledig gecompenseerd door de afname van de relatieve hoeveelheid bodemassen. Ook tussen 1999 en 2004 zien we dat de relatieve hoeveelheid residu nagenoeg gelijk blijft. De afname van de hoeveelheid relatieve hoeveelheid bodemas, ketelas, vliegas en rookgasreinigingsresidu wordt gecompenseerd door de toename van de hoeveelheid gerecupereerd schroot.
De emissies van de verschillende verbrandingsinstallaties voor 1991 en 1995 werden door VITO berekend aan de hand van gegevens uit de beschikbare emissieverslagen en van de AMINAL-meetcampagnes die werden gehouden in 1992 en 1993. Voor beide jaren werden gegevens gebruikt die representatief zijn voor de emissies in die jaren, rekening houdend met aanpassingen aan de installaties die invloed hebben op de emissies.
Voor 1991 wordt de tabel met emissies in 2 groepen van ovens verdeeld, afhankelijk van het feit of de ovens in 1996 nog in werking waren of niet. In de emissietabel voor 1995 staan de ovens met een rookgasreiniging bovenaan de tabel.
Voor 1991 en 1995 werd de uitstoot in kg per jaar en in kg per ton verbrand afval weergegeven voor 4 polluenten, nl. stof, SO2, HCl en dioxines.
De uitstoot in kg/jaar wordt berekend door de emissieconcentratie in de schouw van de beschouwde parameter bij 11% zuurstof (in mg/Nm³) te vermenigvuldigen met het rookgasdebiet bij 11% zuurstof (in Nm³/h) en dit product te
vermenigvuldigen met het aantal uren dat de oven in het betreffende jaar in werking was.
Voor 1999 en 2004 werd gebruik gemaakt van de door de uitbaters van de installaties gerapporteerde gegevens. Voor deze jaren worden de hoeveelheden voor de polluenten HF, HCl, SO2, NOx, TOC, stof, Cd+Tl, zware metalen, Hg en dioxines weergegeven.
4.1 Emissies in 1991
Voor alle installaties die in 1991 in werking waren wordt rekening gehouden met een beschikbaarheid van 7500 uren/jaar*lijn. Dit komt overeen met een
beschikbaarheid van 85% in een volcontinu regime. Uitzonderingen werden gemaakt voor :
- IDM, IVLA, IVIO : 5300 uren/jaar*lijn (5 werkdagen per week);
- Knokke-Heist (nu Dalkia), Merksem, Heist-o/d-Berg, IBOGEM 6500 uren/jaar*lijn (6 werkdagen per week);
- ISVAG: 6500 uren/jaar*lijn (beperkt weekendwerk in 1991) - IVOO, REMI (nu RMZ) : 7000 uren/jaar*lijn (extra stilstanden voor
ketelonderhoud)
Voor het bepalen van de emissies werd voor verschillende installaties slechts gebruik gemaakt van 1 emissieverslag. Het is dus mogelijk dat de vermelde hoeveelheden niet representatief zijn voor werkelijke uitstoot in 1991.
Voor de ovens die gesloten zijn sinds 1991 valt op dat hun totale procentueel aandeel in de emissies groter is dan hun procentueel aandeel in de verwerkte hoeveelheid.
4 Emissies
SO2 HCl stof dioxines SO2 HCl stof dioxines ton/jaar ton/jaar ton/jaar g TEQ/jaar kg/ton kg/ton kg/ton µg TEQ/ton
Dalkia 25,2 49,7 70,5 1,94 1,19 2,35 3,33 0,09
IDM 6,6 23,9 66,8 3,81 0,31 1,13 3,15 0,18
IHK 6,6 18,8 9,8 7,97 0,22 0,64 0,33 0,27
IMOG 68 358,5 13,9 0,7 1,00 5,28 0,20 0,01
ISVAG 4,6 213,9 39,7 3,75 0,05 2,52 0,47 0,04
IVAGO 27 140,6 25,5 30,69 0,40 2,09 0,38 0,46
IVBO 98,8 11,2 63 0,67 0,57 0,06 0,36 0,00
IVM 75 240 47,6 15,83 0,94 3,00 0,59 0,20
IVMO 46,5 141,8 53,5 0,75 1,23 3,75 1,42 0,02
IVOO 40,9 61,1 17,3 6,25 0,56 0,84 0,24 0,09
IVRO 66,5 72,4 24,5 0,21 1,22 1,32 0,45 0,00
MIWA 28,1 4,5 1,6 1,28 0,50 0,08 0,03 0,02
RMZ 42,4 138,3 70 1,43 0,61 1,98 1,00 0,02
in werking in 1996 536,2 1474,7 503,7 75,28 gemiddelde emissie/ton 0,64 1,76 0,60 89,95
Heist o/d Berg 36,7 35,1 104,1 15,7 1,49 1,42 4,22 0,63
IBOGEM 27,7 41,0 6,1 18,1 1,14 1,68 0,25 0,74
IVIO 20,7 20,3 85,4 0,8 0,89 0,87 3,68 0,03
IVLA 19,2 82,6 125,5 1,2 0,87 3,75 5,70 0,05
Merksem 30,6 1032,9 58,7 0,87 29,51 1,68
Van Colen 7,0 9,2 76,3 0,2 0,47 0,61 5,09 0,01
gesloten voor 1996 141,9 1221,1 456,1 35,9 gemiddelde emissie/ton 0,98 8,47 3,16 249,03
4.2 Emissies in 1995
Voor 1995 worden de ovens opgesplitst in installaties met rookgasreiniging en die zonder rookgasreiniging. RMZ wordt bij de installaties zonder rookgasreiniging ingedeeld hoewel er midden 1995 een halfnatte gaswassing werd geïnstalleerd.
De installatie in Knokke-Heist (Dalkia) werd in februari 1995 stilgelegd voor de bouw van nieuwe ovens en een rookgasreinigingsinstallatie. Voor deze installatie werden geen emissies opgenomen voor 1995.
Uit de berekende emissies zoals opgenomen in onderstaande tabel blijkt dat de installaties met een rookgasreiniging een relatief lagere uitstoot hebben voor alle polluenten in vergelijking met de overige installaties. Uit de gegevens blijkt ook dat de emissieresultaten van IVM hoog zijn. De geëmitteerde concentraties en de verbrande hoeveelheid afval zijn ongeveer hetzelfde als in 1991, maar het rookgasdebiet (en dus ook de uitstoot) is bijna verdubbeld.
De intensieve meetcampagnes en de groeiende bewustwording van het gevaar van dioxines voor mens en milieu vormden de aanleiding tot een reeks
maatregelen om de dioxine-uitstoot door huisvuilverbrandingsinstallaties te
beperken. Enkele installaties werden gesloten, andere installaties werden verplicht door individuele aanpassingen of maatregelen hun dioxine-emissies te
verminderen. Hierdoor daalde de uitstoot van dioxines in 1995 met een factor 5 ten opzichte van 1991. Voor IVOO, IVRO, MIWA en IMOG zijn geen
dioxinemeetresultaten beschikbaar van na de AMINAL-meetcampagne van 1992-1993. Voor 1995 werd voor deze installaties gebruik gemaakt van de gegevens van deze meetcampagne in 1992-1993. Door de vermindering van de uitstoot van de overige installaties, en de hiermee gepaard gaande totale uitstoot met 80%, is het aandeel in het totaal van deze vier installaties met een factor 5 gestegen.
Voor enkele van de berekende emissies is het zeer onwaarschijnlijk dat ze representatief zijn voor de werkelijke uitstoot van dat jaar. Dit geldt zowel voor 1991 als voor 1995.
Tabel 15 : emissies naar lucht per jaar en per ton verbrand afval, 1995
SO2 HCl stof dioxines SO2 HCl stof dioxines
ton/jaar ton/jaar ton/jaar g TEQ/jaar kg/ton kg/ton kg/ton µg TEQ/ton
IHK 40,5 46,9 40,5 0,004 1,31 1,52 1,31 0,00
IMOG 8,3 0,9 0,8 0,701 0,11 0,01 0,01 0,01
ISVAG 42 12,8 3,2 1,35 0,34 0,10 0,03 0,01
IVBO 105 11,2 120 0,667 0,59 0,06 0,68 0,00
IVOO 1,5 5,4 45,5 6,254 0,02 0,08 0,65 0,09
IVRO 12,8 13,5 0,1 0,215 0,23 0,24 0,00 0,00
MIWA 28,5 11,2 11,1 1,275 0,46 0,18 0,18 0,02
met rookgaswassing 238,6 101,9 221,2 10,5 gemiddelde emissie/ton 0,40 0,17 0,37 17,66
IDM 13,1 31,2 2,2 0,173 0,56 1,33 0,09 0,01
RMZ 56 140 28 1,432 0,68 1,70 0,34 0,02
IVM 132,8 495,8 232,5 8,325 1,77 6,62 3,10 0,11
IVAGO 97,5 127,5 22,5 0,825 1,29 1,69 0,30 0,01
IVMO 19,6 112 21 0,698 0,62 3,55 0,67 0,02
zonder rookgaswassing 319,0 906,5 306,2 11,5 gemiddelde emissie/ton 1,11 3,15 1,06 39,82 TOTAAL 557,6 1008,4 527,4 21,9 gemiddelde emissie/ton 0,63 1,15 0,60 24,90
4.3 Emissies in 1999
Voor de emissies vanaf 1999 worden alle polluenten vermeld die volgens VLAREM verplicht gemeten moeten worden in huisvuilverbrandingsinstallaties. Voor alle installaties worden zowel de gemiddelde emissies gegeven per Nm³, te totale uitstoot en de emissies per ton verbrand afval.
Ter informatie worden in de tabellen de emissiegrenswaarden voor
verbrandingsinrichtingen met een nominale capaciteit van 1 tot 30 ton per uur opgenomen, en de drempelwaarde per jaar waarboven verplichte rapportering geldt in het milieujaarverslag.
Bij ISVAG heeft enkel lijn 2 gedurende een beperkte periode gedraaid in 1999 (vanaf november). Lijn 1 werd in 1999 niet gebruikt ten gevolge van aanpassingen aan de rookgasreinigingsinstallatie. De beperkte werkperiode in 1999 omvat de opstartfase van een gedeeltelijk nieuwe installatie, wat meestal leidt tot licht verhoogde emissies, die bovendien te kampen had met geheugeneffect op gebied van dioxines.
De installaties van IVM en IMOG draaiden beiden gedurende een beperkte periode begin 1999. Daarna lagen de installaties langdurig stil omwillen van uitbreiding en aanpassing van de rookgasreinigingsinstallatie. De hoge emissies (zowel totaal als per ton afval) zijn niet representatief voor de uitstoot na de aanpassingen van de installatie. Wanneer de meetgegevens van beide installaties niet worden
opgenomen in de tabellen dalen de gemiddelde uitstootcijfers voor 1999 van 533 mg TEQ naar 222 mg TEQ. De uitstoot per ton afval daalt van 608 pg TEQ naar 253 pg TEQ.
Voor IVM werden de gegevens uit het milieujaarverslag gebruikt. Er blijkt echter een inconsistentie te zijn tussen de emissiegegevens en de uitstoot.
1 installatie rapporteerde tijdens de bevraging die werd uitgevoerd voor
voorliggende studie in 2004 andere hoeveelheden voor alle polluenten voor 1999.
In volgende tabel werden deze gewijzigde hoeveelheden opgenomen.
Tabel 16 : emissies naar lucht per jaar, 1999
SO2 HCl stof dioxines HF CO NOx TOC Cd+Tl Sb+As+
Pb+Cr+
Co+Cu+
Mn+Ni+
V+Sn
Hg
ton/jaar ton/jaar ton/jaar mg TEQ/jaar
ton/jaar ton/jaar ton/jaar ton/jaar ton/jaar ton/jaar ton/jaar
Dalkia 10 3,5 0,7 3 0,1 2,1 53 0,3 0,004 0,022 0,001
IMOG 0,3 0,02 0,08 132 0,002 0,1 19 0,2 0,001 0,068 0,0001
Indaver D l
39,0 38,6 1,4 37 0,1 21,4 389 1,7 0,040 0,170 0,005
ISVAG 0,5 0,1 0,03 5 0,02 0,6 17 0,1 0,001 0,009 0,001
IVAGO 7 4,4 2,5 104 0,5 24,3 347 2,9 0,012 0,225 0,003
IVBO 12 2 1,6 5 0,2 22,3 316 3,4 0,011 0,305 0,001
IVM 6 0,2 1,1 179 0,2 16,4 97 0,6 0,002 0,139 0,001
IVMO 6 2 0,4 7 0,04 2,2 100 1,1 0,006 0,019 0,004
IVOO 3 1 3,8 23 0,2 9,5 141 1,5 0,004 0,083 0,001
IVRO 24 6,8 0,5 23 0,4 7,2 178 3,2 0,001 0,39 0,02
MIWA 5 1,1 0,7 8 0,1 3,4 126 0,2 0,001 0,048 0,003
RMZ 3,6 2,5 0,02 0,37 11 246 0,0048 0,11 0,011
TOTAAL* 112,8 63,3 15,3 526,0 2,2 120,5 2029,0 15,2 0,088 1,588 0,051
drempelwaarde 100 5 20 ** 1 200 50 20 0,1 2,6 0,05
Tabel 17 : emissies naar lucht per ton verbrand afval, 1999
* voor de parameters waarvoor een ondergrens wordt gerapporteerd, wordt deze ondergrens meegerekend in het totaalvoor de parameters waarvoor een range wordt gerapporteerd, wordt het gemiddelde van deze range meegerekend in het totaal
SO2 HCl stof dioxines HF CO NOx TOC Cd+Tl Sb+As+
Pb+Cr+
Co+Cu+
Mn+Ni+
V+Sn
Hg
g/ton g/ton g/ton in ng TEQ/ton
g/ton g/ton g/ton g/ton g/ton g/ton g/ton
Dalkia 335,91 117,57 23,51 0,10 3,36 70,54 1780,32 10,08 0,13 0,74 0,03
IMOG 49,58 3,31 13,22 21,81 0,33 16,53 3139,98 33,05 0,17 11,24 0,02
Indaver Doel 189,51 187,56 6,80 0,18 0,49 103,99 1890,21 8,26 0,19 0,83 0,02
ISVAG 51,46 10,29 3,09 0,51 2,06 61,75 1749,69 10,29 0,10 0,93 0,10
IVAGO 72,85 45,79 26,02 1,08 5,20 252,89 3611,24 30,18 0,12 2,34 0,03
IVBO 65,97 10,99 8,80 0,03 1,10 122,59 1737,11 18,69 0,06 1,68 0,01
IVM 180,00 6,00 33,00 5,37 6,00 492,00 2910,03 18,00 0,06 4,17 0,03
IVMO 103,57 34,52 6,90 0,12 0,69 37,98 1726,22 18,99 0,10 0,33 0,07
IVOO 42,92 14,31 54,37 0,33 2,86 135,92 2017,37 21,46 0,06 1,19 0,01
IVRO 423,76 120,06 8,83 0,41 7,06 127,13 3142,88 56,50 0,02 6,89 0,35
MIWA 90,17 19,84 12,62 0,14 1,80 61,31 2272,24 3,61 0,02 0,866 0,05
RMZ 48,46 33,65 0,27 4,98 148,06 3311,12 0,06 1,48 0,15
gemiddelde emissie/ton*
128,64 72,21 17,46 599,88 2,55 137,42 2313,90 17,33 0,100 1,81 0,058
4.4 Emissies in 2004
Voor de emissies in 2004 worden alle polluenten vermeld die volgens VLAREM verplicht gemeten moeten worden in huisvuilverbrandingsinstallaties. Voor alle installaties worden zowel de gemiddelde emissies gegeven per Nm³, de totale uitstoot en de emissies per ton verbrand afval.
Ter informatie worden in de tabellen de emissiegrenswaarden voor
verbrandingsinrichtingen met een nominale capaciteit van 1 tot 30 ton per uur opgenomen, en de drempelwaarde per jaar waarboven verplichte rapportering geldt in het integraal milieu jaarverslag.
De installatie van IVM heeft in 2004 slechts beperkt gewerkt wegens de bouw van een energierecuperatieinstallatie. De installatie werd stil gelegd op 31 januari 2004.
De eerste opstarttesten met afval dateren van 30 augustus 2004. De gerapporteerde emissies hebben dus slechts betrekking op deze periode.
Tabel 18 : emissies naar lucht per jaar, 2004
* voor de parameters waarvoor een ondergrens wordt gerapporteerd, wordt deze ondergrens meegerekend in het totaalvoor de parameters waarvoor een range wordt gerapporteerd, wordt het gemiddelde van deze range meegerekend in het totaal
** voor dioxines wordt er geen drempelwaarde gedefinieerd. Indien emissiemetingen van dioxines worden opgelegd in de vergunning, dient men de resultaten van deze metingen te rapporteren in het jaarverslag
SO2 HCl stof dioxines HF CO NOx TOC Cd+Tl Sb+As+
Pb+Cr+
Co+Cu+
Mn+Ni+
V+Sn
Hg
ton/jaar ton/jaar ton/jaar mg TEQ/jaar
ton/jaar ton/jaar ton/jaar ton/jaar ton/jaar ton/jaar ton/jaar
Dalkia 11,58 2,92 0,62 0,68 0,00 2,26 55,65 0,00 0,00 0,01 0,00095
IMOG 3,64 0,42 0,49 3,98 0,12 2,22 47,44 0,01 0,07 0,0015
Indaver Doel 5,56 2,14 5,10 25,00 0,40 40,40 802,88 5,48 0,05 0,15 0,002
ISVAG 12,98 0,29 1,13 10,62 10,48 146,64 0,20 0,02 0,14 0,002
IVAGO 8,61 0,15 0,38 1,90 0,44 20,69 47,84 2,18 0,03 0,17 0,002
IVBO 0,10 0,53 0,60 7,80 0,01 22,00 289,00 2,00 0,01 0,04 0,000
IVM 1,27 2,87 0,67 5,69 0,03 2,70 84,51 0,82 0,01 0,05 0,000
IVMO 22,66 9,53 0,84 3,16 0,31 3,38 196,98 0,05 0,24 0,001
IVOO 6,69 0,52 2,37 3,90 0,27 3,69 182,73 0,90 0,01 0,05 0,001
IVRO 18,77 12,85 0,20 5,63 3,27 150,19 0,41 0,06
RMZ 11,00 5,00 2,00 0,02 0,10 30,00 110,00 4,00 0,03 0,18 0,001
TOTAAL* 102,86 37,23 14,42 68,37 1,67 141,09 2113,85 15,99 0,21 1,15 0,013
drempelwaarde 100 5 20 ** 1 200 50 20 0,1 2,6 0,05
Tabel 19 : emissies naar lucht per ton verbrand afval, 2004
* voor de parameters waarvoor een ondergrens wordt gerapporteerd, wordt deze ondergrens meegerekend in het totaal, voor de parameters waarvoor een range wordt gerapporteerd, wordt het gemiddelde van deze range meegerekend in het totaal
SO2 HCl stof dioxines HF CO NOx TOC Cd+Tl Sb+As+
Pb+Cr+
Co+Cu+
Mn+Ni+
V+Sn
Hg
g/ton g/ton g/ton in ng TEQ/ton
g/ton g/ton g/ton g/ton g/ton g/ton g/ton
Dalkia 335,36 84,56 17,96 19,64 0,00 65,45 1611,65 0,01 0,08 0,32 0,03
IMOG 60,44 6,95 8,21 65,98 1,91 36,92 787,33 0,13 1,14 0,02
Indaver Doel 13,90 5,36 12,74 62,47 0,99 100,95 2006,26 13,69 0,12 0,37 0,00
ISVAG 96,86 2,19 8,42 79,29 78,23 1094,60 1,51 0,16 1,03 0,01
IVAGO 91,27 1,56 4,04 20,09 4,66 219,18 506,86 23,14 0,32 1,78 0,02
IVBO 0,70 3,72 4,21 54,78 0,04 154,51 2029,71 14,05 0,06 0,27 0,00
IVM 34,42 77,97 18,28 154,47 0,79 73,27 2295,82 22,30 0,23 1,40 0,01
IVMO 451,68 189,96 16,82 63,01 6,18 67,37 3926,41 0,90 4,84 0,03
IVOO 100,10 7,84 35,51 58,35 4,10 55,16 2734,01 13,42 0,07 0,70 0,02
IVRO 338,48 231,78 3,68 101,54 58,97 2708,66 7,36 1,03
RMZ 158,97 72,26 28,90 0,29 1,45 433,56 1589,71 57,81 0,43 2,60 0,01
gemiddelde emissie/ton*
89,90 32,54 12,60 59,76 1,46 123,31 1847,51 13,98 0,18 1,01 0,01